تهدید رسانه‌های محلی سردشت و بانه؛ خبر کشته شدن کولبران را منتشر نکنید

منابع «ایران‌وایر» از فشار نهادهای امنیتی بر رسانه‌های محلی سردشت و بانه برای عدم پوشش اخبار کشته شدن کولبران خبر می‌دهند.  

به گفته منابع محلی، به دنبال کشته شدن «سلیمان ابراهیم‌زاده»، کولبر سردشتی در روز ٢٩ فروردین ١٤٠١ با شلیک مستقیم نیروهای مرزبانی، فرمانداری و اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی سردشت نیز هم‌سو با نهادهای امنیتی، از طریق ارعاب و تهدید، مدیران رسانه‌های محلی را مجبور کرده‌اند در برابر کشته شدن کولبران سکوت کنند.

نهادهای امنیتی و دولتی برای به سکوت وا داشتن مدیران رسانه‌های محلی در سردشت و بانه در حالی تلاش می‌کنند که به نوشته سازمان حقوق بشری «هەنگاو»، در پی شلیک مستقیم نیروهای مسلح مرزبانی به سمت دسته‌های کولبران در مرزهای کردستان، تنها در فروردین ١٤٠١ سه کولبر کشته و دست‌کم ٣١ کولبر زخمی شده‌اند.

***

نهادهای امنیتی از رسانه‌های محلی سردشت و بانه چه می‌خواهند؟ 

بە گفته یکی از منابع «ایران‌وایر» در سردشت، بیش از ١٠ کانال تلگرامی فعال اخبار عمومی سردشت و اطراف آن را پوشش می‌دهند. اما در میان آن‌ها، کانال‌های تلگرامی «آسوی سردشت»، «ربط ٢٤» و «روزنامه سردشت» در روزهای گذشته بیش از دیگر رسانه‌های محلی این شهر تحت فشار نهادهای امنیتی قرار گرفته‌اند.

این منبع محلی می‌گوید دوشنبه گذشته (٢٩ فروردین ١٤٠١)، پس از کشته شدن سلیمان ابراهیم‌زاده، کولبر اهل روستای «بنوخلف» سردشت در مرز «بیتوش» توسط نیروهای مرزبانی استان آذربایجان غربی، فشارها به قدری شدت گرفتند که علاوه بر نهادهای امنیتی، مسوولان دولتی نیز از جمله «لقمان خسروپور» فرماندار، «حسین خضری» معاون فرماندار و «حسن حسن‌زاده» رییس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی سردشت از طریق تماس تلفنی با مدیران این سه کانال‌های تلگرامی تهدید کردند در صورت پوشش خبری کشته شدن سلیمان ابراهیم‌زاده و دیگر کولبران در مرز سردشت، خود را برای عواقب ناگوار آن آماده کنند.

به گفته این منبع مطلع، در جریان تماس تلفنی فرمانداری و رییس اداره ارشاد سردشت با مدیران این سه کانال برای ممانعت از انتشار خبر کشته شدن ابراهیم‌زاده، یکی از مدیران کانال تلگرامی آسوی سردشت در پاسخ اعتراضی به درخواست این مقام دولتی گفته بود: «حداقل در ماه مبارک رمضان به آن‌ها رحم کنید.»

این منبع مطلع در همین رابطه می‌گوید: «پس از تماس فرمانداری و ریاست اداره ارشاد اسلامی سردشت، شخصی به نام کریمی که خود را مسوول رصد و پایش فضای مجازی اداره اطلاعات سردشت معرفی کرده، پیش از انتشار خبر کشته شدن سلیمان ابراهیم‌زاده، با مدیران هر سه کانال تلگرامی تماس تلفنی گرفته و با این استدلال که گمان می‌رود این کولبر مشروبات الکلی به همراه داشته، با لحنی هشدارآمیز از آن‌ها خواسته است تا دست‌یابی به جزییات بیش‌تر، از انتشار خبر خودداری کنند.»

اما به گفته این منبع، هنگامی که درخواست کریمی با مقاومت و اعتراض سه مدیر کانال‌های تلگرامی محلی مواجه شده، ابتدا تلفن را قطع کرده ولی پس از چند دقیقه دوباره تماس گرفته و این‌ بار با لحنی خشم‌آلود مدیران هر سه کانال را با اتهام «تشویش اذهان عمومی»، به پرونده‌سازی امنیتی و احکام سنگین زندان تهدید کرده است.

به گفته منبع «ایران‌وایر»، مدیران کانال‌های تلگرامی از سر ناچاری پس از رایزنی و مشورتی کوتاه با یک‌دیگر، در نهایت تصمیم گرفته‌اند خبر را کار نکنند تا حساسیت مسوولان دولتی و امنیتی برانگیخته نشود.

یک فعال رسانه‌ای به «ایران‌وایر» می‌گوید: «روش هر سه کانال تقریبا مشابه است. آن‌ها اخبار مربوط به کشته و زخمی شدن کولبران را در مرز سردشت پس از تایید و دسترسی به جزییات، از جمله تصاویر، فیلم‌ها، هویت کولبران و نوع باری که حمل کرده‌اند، تنظیم و منتشر می‌کنند. حتی برای جلوگیری از حساسیت‌های احتمالی، در لابه‌لای اخبار جملاتی از مقامات رسمی جمهوری اسلامی در مذمت کولبری نیز ضمیمه می‌کردند.»

او می‌گوید: «اما چون نهادهای امنیتی به استفاده از ابزار تحریف اخبار در رسانه‌های محلی وابسته به خود تمایل و گرایش شدید دارند، بی‌شک فعالیت رسانه‌های مستقل را هم برنمی‌تابند؛ به عنوان مثال، کانال تلگرامی صداوسیمای سردشت که تحت هدایت و حمایت مالی نهادهای امنیتی سردشت است، خبر کشته شدن سلیمان ابراهیم‌زاده را این‌گونه تنظیم کرده بود که به دلیل تردد غیرمجاز در نوار مرزی، یک نفر جان داد. اما همین تحریف آشکار و مشمئز کننده به قدری مورد اعتراض شهروندان و مخاطبان‌ آن‌ها قرار گرفت که مجبور شدند خبر را حذف و به شکل دیگری تنظیم کنند.»

به گفته این شهروند سردشتی، مدیران آسوی سردشت، ربط ٢٤ و روزنامه سردشت طی دو سال گذشته بارها از سوی اداره اطلاعات و اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی پیرامون موضوعات گوناگون بازخواست و حتی برای پاره‌ای توضیحات به این دو نهاد امنیتی نیز احضار شده‌اند: «اما به نظر می‌رسد نهادهای امنیتی و مقامات دولتی سردشت دیگر قادر به تحمل فعالیت رسانه‌های مستقل نیستند، چون برخورد هم‌سو، هماهنگ و منظم مسوولان دولتی با مدیران این سه کانال تلگرامی پس از کشته شدن سلیمان ابراهیم‌زاده تقریبا بی‌سابقه بود.» 

منبع «ایران‌وایر» در ادامه گفت‌‌وگو، یکی دیگر از مصادیق ضدیت نهادهای امنیتی سردشت با فعالیت رسانه‌های مستقل محلی را اتهام همیشگی «فراهم کردن خوراک رسانه‌ای» و «همکاری با رسانه‌های معاند» می‌داند.

او می‌گوید: «با توجه به این که برخی کانال‌های ماهواره‌ای اقلیم کردستان، از جمله تلویزیون رووداو برای تهیه برنامه و تولید محتوا از اخبار و گزارش‌های رسانه‌های محلی مثل این سه کانال‌ تلگرامی محلی استفاده می‌کنند، نهادهای امنیتی سردشت هر بار مدیران این سه کانال تلگرامی را احضار و با اتهام همکاری با رسانه‌های معاند مورد بازخواست و حتی بازجویی قرار داده‌اند. در حالی که تلویزیون رووداو و گزارش‌گران این رسانه بین‌المللی به شکل قانونی در نهادهای رسمی جمهوری اسلامی در ایران حضور می‌یابند و گزارش و برنامه هم تهیه و منتشر می‌کنند.»

آیا موضوع تهدید رسانه‌های مستقل  سردشت و بانه توسط نهادهای امنیتی سابقه دارد؟

یکی دیگر از فعالان رسانه‌ای و زیست‌محیطی شهرستان بانه که نخواست نامش در گزارش درج شود، در گفت‌وگو با «ایران‌وایر» اعمال فشار و تهدید به پرونده‌سازی علیه مدیران کانال‌ «ترحیم  بانه» را نیز تایید می‌کند.

به گفته این فعال زیست‌محیطی، اداره اطلاعات بانه اوایل اسفند ماه سال گذشته، پس از کشته شدن «سعدی پیران»، کولبر اهل بانه در ششم اسفند ١٤٠٠ در پی شلیک مستقیم نیروهای مرزبانی استان کردستان، بلافاصله با کانال ترحیم بانه تماس گرفته و به آن‌ها هشدار داده‌ بودند که علاوه بر آگهی ترحیم سعدی پیران، از این به بعد دیگر حق ندارند آگهی ترحیم هیچ کولبری را در این کانال تلگرامی منتشر کنند. حتی تاکید کرده بودند که در صورت انتشار آگهی ترحیم کولبران اهل بانه، زندگی عادی را بر خود و خانواده‌های‌شان حرام خواهند کرد.

او می‌گوید تهدیدهای اداره اطلاعات بانه علیه مدیران کانال تلگرامی ترحیم بانه در حالی رخ‌ داده که دامنه فعالیت این کانال تنها انتشار برگه آگهی ترحیم شهروندان بانه‌ای و اهالی روستاهای اطراف آن بوده است.

به باور این فعال زیست‌محیطی، عملکرد و رفتار اخیر نهادهای امنیتی در واقع تلاش برای برقراری سکوت مطلق در مرزهای کردستان است: «دولت و نهادهای امنیتی به جای حل بحران معیشت، سامان‌دهی پایدار معابر مرزی، رفع بی‌کاری مزمن ساکنان شهرها و مناطق مرزی، مهار روی‌آوری به کولبری از طریق توسعه اقتصادی و ایجاد واحدهای تولیدی خرد و کلان در سطح منطقه، همه توان‌ خود را صرف زور آزمایی با کولبران، کنترل رسانه‌های محلی و اعمال فشار علیه فعالان رسانه‌ای کرده‌اند تا بلکه در سایه سکوت مطلق اخبار و پیامدهای فقر شدید، بی‌کاری مزمن و روی‌آوری ساکنان مناطق مرزی کردستان به کولبری به خارج از مرزها درز نکند.»