مقام‌های جمهوری اسلامی در حالی از همراهی کرهجنوبی با تحریم‌های بین‌المللی خشمگین هستند که در روز‌های اخیر، فیلمی مربوط به یک برنامه تلویزیونی در فضای مجازی منتشر شده که در آن گفته می‌شود، یکی از کارمندان بانکی در کره اقدام به برداشتن بخشی از پول‌های ایران کرده است.
«کیم سانگ هون»، وکیلی که در این برنامه تلویزیونی به پرسش‌های دو مجری کره‌ای پاسخ می‌دهد، می‌گوید که یکی از کارمندان بانک «ووری» طی شش سال معادل ۶۱.۴ میلیارد وون اختلاس کرده که این پول مربوط به پیش‌قرارداد یک شرکت ایرانی با کرهجنوبی بوده است.
مقام‌های جمهوری اسلامی که روابط سیاسی سردی با کره جنوبی دارند، تاکنون درباره اظهارات این وکیل کره‌ای موضع‌گیری نکرده‌اند؛ سکوتی که بلوکه بودن هفت میلیارد دلار پول بلوکه ایران در بانک‌های کره جنوبی، آن را معنا‌دار کرده است.
پس از خروج آمریکا از توافق‌نامه برجام، کرهجنوبی هفت میلیارد دلار از دارایی‌های ایران را که مربوط به فروش نفت می‌شود، بلوکه کرده و تهران بار‌ها از مقام‌های این کشور خواسته این مبالغ را آزاد کنند؛ اما سئول با تاکید بر تحریم‌های آمریکا از این کار سر باز می‌زند که همین مساله نیز منجر به تیرگی در روابط دو کشور شده است.
درباره تاریخ روابط سیاسی ایران و کره چه می‌دانیم؟
ایران و کره جنوبی از سال ۱۳۴۱ روابط دیپلماتیک دارند. در دوران پهلوی، ایران مدت‌ها در کرهجنوبی سفیر نداشت و سفیر ایران در ژاپن سفیر آکردیته (سفیر سیار) در سئول نیز محسوب می‌شد که سال ۱۳۵۶ این رابطه به سطح سفیر ارتقاء یافت.
پس از حاکم شدن روحانیون شیعه در ایران، اگرچه دولت کره جنوبی از نخستین کشورهایی بود که نظام سیاسی جدید را به رسمیت شناخت، اما روابط دوجانبه دو کشور برای سال‌ها به سطح کاردار تنزل یافت.
پس از پایان جنگ عراق علیه ایران و نیاز به بازسازی خرابی‌ها در ایران، روابط دو کشور بار دیگر به سطح سفیر ارتقاء یافت و همکاری‌های اقتصادی تهران و سئول رونق گرفت.
در پی این ارتقای روابط سیاسی بود که شرکت‌های بزرگ کره‌ای مانند «گلداستار»، «سامسونگ» و «هیوندا» که دیگر محدود به بازار داخلی کرهجنوبی نبودند، وارد بازار ایران شدند.
این رابطه اقتصادی باعث شد، حجم مبادلات تجاری دو کشور از سطح ۵۰۰ میلیون دلار در سال ۱۹۷۸ به ۱.۸ میلیارد دلار در سال ۱۹۹۷ و در سال ۲۰۱۰ به ۱۱.۵ میلیارد دلار افزایش یابد.
این رابطه اقتصادی از سال ۲۰۱۰ تا زمان امضای توافق برجام، سیر نزولی داشت؛ به طوری که در سال ۲۰۱۵ مراودات تجاری دو طرف به رقمی حدود شش میلیارد دلار رسید.
پس از امضای توافق برجام اما روابط بین دو کشور به یکی از بالاترین سطوح در شش دهه رسید که این رابطه خیلی زود با خروج آمریکا از توافق‌نامه برجام از هم فروپاشید.
در پی هم‌سویی کره با تحریم‌های بازگشته ناشی از فروپاشی برجام، مناسبات سیاسی و اقتصادی تهران و سئول وارد دوره‌ای از تنش سیاسی و کاهش روابط تجاری شد که این وضعیت تاکنون ادامه یافته است.
بر پایه آمار اتحادیه تجارت بین‌المللی کرهجنوبی، در سال ۲۰۱۷ بیش از دو هزار و ۶۷۰ شرکت کره‌ای روابط تجاری با ایران داشتند که پس از تحریم‌های مجدد آمریکا، همگی آن‌ها ایران را ترک کردند.
در چهار سال گذشته نیز نه‌تنها بهبودی در سیر نزولی روابط دو کشور ایجاد نشده است، بلکه شرکت‌های کره‌ای همچون سامسونگ و ال‌جی هم از ایران خارج شده و «علی خامنه‌ای» هم حتی علیه آن‌ها موضع‌گیری و واردات کالاهای کره‌ای به ایران را ممنوع کرد.
در حال حاضر هم خرید نفت ایران توسط کرهجنوبی به طور کامل متوقف و نفت آمریکا جایگزین آن شده است. همچنین بانک‌های کره‌ای همچون «ووی» بانک، بانک صنعتی کره و «اگزیم» بانک هفت میلیارد دلار از پول ایران را که ماحصل فروش نفت خام و میعانات گازی قبل از تحریم‌ها بوده، بلوکه کرده‌اند.
مرکز پژوهش‌های مجلس که زیر نظر محافظه‌کاران تندرو در ایران اداره می‌شود، در چنین شرایطی، به بهانه آغاز دوره پنج ساله رییس‌جمهور جدید کرهجنوبی با انتشار گزارشی به چالش‌ها و فرصت‌های رابطه دو کشور پرداخته است.
چه چالش‌هایی پیش روی روابط ایران و کره جنوبی است؟
این مرکز در گزارش خود آورده است، به دلیل تبعیت سئول از سیاست‌های واشنگتن، مناسبات دوجانبه ایران و کره جنوبی متأثر از روابط سیاسی دو طرف با آمریکاست.
مرکز پژوهش‌ها نوشته است، کره جنوبی زیر چتر حمایتی آمریکا روابط تجاری خود را با منطقه غرب آسیا و جمهوری اسلامی تنظیم می‌کند و بنابراین دارای ثبات در تصمیم‌گیری سیاسی نیست.
به نوشته این مرکز، کره جنوبی در حال حاضر هم‌سو با آمریکا روابط خود را در همه زمینه‌ها با ایران کاهش داده است؛ به گونه‌ای که حجم تجارت بین دو کشور از ۱۲ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۷ به حدود صفر در سال ۲۰۲۲ رسیده است.
در بخش دیگری از این گزارش آمده است، علاوه بر کاهش روابط سیاسی و تجاری، چالش دیگر این است که رویکرد سیاست خارجی کره جنوبی نیز نسبت به منطقه غرب آسیا تغییر کرده است.
آن‌طور که در این گزارش آمده، نیاز عربستان و امارات و بحرین به سلاح و فن‌آوری باعث نزدیکی سئول به این کشور‌ها شده است.
برپایه اعلام این گزارش، کرهجنوبی سیاست منطقهای متوازن خود نسبت به همه کشورهای منطقهای را طی چهار سال اخیر تغییر داده و رقبای منطقهای ایران را در اولویت قرار داده است.
گسترش روابط سیاسی و تجاری کرهجنوبی با کشورهای منطقه مورد تایید و علاقه جمهوری اسلامی نیست و تهران چنین روابطی را به ضرر خود در منطقه می‌داند.
فرصت‌های پیش روی تهران و سئول کدام‌اند؟
مرکز پژوهش‌های مجلس در بخش دیگری از گزارش خود مدعی شده است، کرهجنوبی تلاش دارد پایگاه تجاری خود را از طریق صادرات کالاهای بشردوستانه در ایران حفظ کند. جایگاهی که پیش‌تر در همین گزارش مرکز در حوزه مبادلات تجاری تقریبا صفر اعلام شده است.
در این گزارش همچنین نوشته شده است، یکی از منافع اصلی کره جنوبی در غرب آسیا و ایران منابع انرژی است؛ به طوری که این کشور، پنجمین واردکننده بزرگ نفت جهان و یکی از بزرگترین خریداران نفت ایران تا قبل از خروج آمریکا از برجام بوده است.
این گزارش ادامه داده است، با توجه به همخوانی نفت ایران با پالایشگاه‌های کره جنوبی و تحریم ورود نفت روسیه توسط کرهجنوبی، تمایل برای جایگزینی نفت روسیه در کره افزایش یافته است.
مرکز پژوهش‌های مجلس در شرایطی به برقراری دوباره روابط تجاری تهران و سئول امیدوار است که کرهجنوبی در حال حاضر یکی از بزرگترین مجریان تحریم‌های بین‌المللی علیه جمهوری اسلامی است.
سئول با وجود هشدارهای جمهوری اسلامی مبنی بر تحریم واردات کالاهای کره‌ای و عملیاتی کردن این هشدارها، از مدت‌ها پیش ۱۲۶ شرکت و فرد حقیقی و حقوقی ایرانی را در فهرست تحریم‌های خود قرار داده است.
کره جنوبی زمانی که شورای امنیت سازمان ملل متحد در سال ۲۰۱۰ قطع‌نامه تحریم‌ها علیه جمهوری را به خاطر برنامه‌های هسته‌ای تصویب کرد، از نخستین کشورهایی بود که آن را به اجرا گذاشت و در سپتامبر همان سال فعالیت بانک «ملت» در سئول را ممنوع کرد.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر