بازگشت عادل فردوسی‌پور با اپلیکیشن ۳۶۰؛ همچنان دور از خانه

«عادل فردوسی‌پور» احتمالا به زودی با بررسی دوباره رقابت‌های فوتبال ایران و لیگ‌های اروپایی، به خانه‌های ایرانیان بازخواهد گشت. اما این بار نه از شبکه‌های سازمان حکومتی صداوسیما یا شبکه‌ خانگی؛ بلکه این بار از طریق یک اپلیکیشن در تلفن‌های همراه.

عادل فردوسی‌پور، گزارش‌گر رقابت‌های فوتبال، مجری و تهیه‌کننده برنامه «۹۰» و «فوتبال ۱۲۰» در شبکه‌های۳ و ورزش سازمان صداوسیما بود که از اسفند سال ۱۳۹۷ با تصمیم «علی فروغی»، مدیر شبکه سه صداوسیمای جمهوری اسلامی به صورت کامل حذف شد.

علی فروغی بعدها مدعی شد، عادل فردوسی‌پور از «مدار سازمان» خارج شده بود.

مجری و تهیه‌کننده سابق برنامه «۹۰» حالا قرار است، با اپلیکیشن جدیدی به نام «۳۶۰» به خانه مخاطبانش برگردد. 

***

اپلیکیشن ۳۶۰ چیست و از آن چه می‌دانیم؟

عادل فردوسی‌پور با یک اپلیکیشن ساده که برای دستگاه‌های «اندروید»، «آیفون» و «نوت‌بوک» طراحی شده، سعی دارد شانس خود برای بازگشت دوباره به دنیای گزارشگری و اجرای فوتبال امتحان کند.

طراحی این اپلیکیشن برعهده تیمی است که او را در ساخت برنامه «۹۰» همراهی می‌کردند. گروه گزارشگران او را نیز تقریبا همان اعضای تیم همیشگی‌اش در برنامه «۹۰» تشکیل می‌دهند.

عادل فردوسی‌پور در برنامه جدید خود، تمرکزش را روی کارشناسی فنی مسابقات لیگ ایران و لیگ‌های اروپایی گذاشته و البته این بار نگاه ویژه و جداگانه‌ای به فوتبال زنان خواهد داشت.

یکی از نزدیکان عادل فردوسی‌پور به «ایران‌وایر» می‌گوید: «این برنامه با کد دستوری کار می‌کند. برای همین در داخل ایران طراحی شده و داخل ایران هم بالا می‌آید.» 

«کد دستوری» یا «USSD» را در ایران با نام دیگر «ستاره مربع»، می‌شناسند که یک روش برای دریافت سرویس‌های مختلف در ایران است.

USSD کدی مخابراتی است که از یک کد تشکیل می‌شود که در ابتدای آن یک «ستاره» و در انتهای آن یک «مربع» است. طی سال‌های اخیر، بخش عمده‌ای از پرداختی‌ها در ایران از طریق همین کدهای دستوری انجام شده‌اند.

به این ترتیب، احتمالا دریافت این اپلیکیشن در خارج از کشور، با توجه به عدم دسترسی به سیستم بانکی ایران و اجرا نشدن کدهای دستوری روی تلفن‌های همراه در خارج از کشور، غیرممکن خواهد بود.

این تازه‌ترین تلاش عادل فردوسی‌پور برای بازگشت به فضایی است که طی سال‌های اخیر از آن دور ماند.  

عادل فردوسی‌پور چگونه از صداوسیما حذف شد؟

از اسفند سال ۱۳۹۷ که «علی فروغی»، رییس «شبکه سه صداوسیمای جمهوری اسلامی»، دستور به توقف تولید و پخش «برنامه ۹۰» داد، تا امروز، «عادل فردوسی‌پور» نه تنها هرگز برای اجرای هیچ برنامه‌ای جلوی دوربین نرفته است؛ بلکه حتی گزارش هیچ‌‌یک از بازی‌های لیگ داخلی و خارجی را هم به او نسپرده‌اند.

طی این مدت، سه دوره رقابت‌های لیگ برتر، یک دوره رقابت‌های جام ملت‌های اروپا، چهار دوره رقابت‌های لیگ قهرمانان اروپا و یک دوره مسابقات انتخابی جام جهانی برگزار شد؛ عادل فردوسی‌پور زمانی مهم‌ترین گزارش‌گر فوتبال ایران بود.

پروژه حذف عادل فردوسی‌پور از صداوسیما، طبق ادعای «محمد سرافراز»، رییس سابق این سازمان، توسط اطرافیان آیت‌الله «علی خامنه‌ای»، رهبر جمهوری اسلامی در «بیت رهبری» کلید خورد.

منشا اختلافات میان بالاترین نهاد نظام با تهیه‌کننده و مجری برنامه «۹۰» نیز افشاگری‌های عادل علیه یکی از مهم‌ترین هولدینگ‌های اقتصادی رهبر جمهوری اسلامی بود؛ «ستاد اجرایی فرمان امام.»

محمد سرافراز گفته بود، تسلیم دستوراتی نشده است که از بیت رهبری می‌رسید.

مجری برنامه «۹۰» در آخرین ماه‌‌های حضورش در شبکه سه، تلاش کرد از فساد مالی حاکم بر چگونگی بلیت‌فروشی در ورزشگاه‌ها، حق باشگاه‌ها از آگهی‌های محیطی فوتبال و به خصوص تبانی سازمان‌یافته در لیگ صحبت کند؛ اما تمامی آیتم‌های برنامه‌اش حذف می‌شد.

پروژه حذف عادل فردوسی‌پور را هم علی فروغی بر عهده گرفت که خودش پسر باجناق «حداد عادل» است. شخص حداد عادل هم پدر زن «مجتبی خامنه‌ای»، فرزند رهبر جمهوری اسلامی ایران است.

عادل فردوسی‌پور از شبکه سه به «شبکه ورزش» رفت تا فقط تهیه‌کننده برنامه «فوتبال برتر» باشد. بدون اجرا و فقط گاهی با صدایش که روی نریشن‌های «لیگ برتر جزیره» می‌نشست.

او چند بار برای بازگشت شکست خورد؟

عادل فردوسی‌پور از اسفند سال ۱۳۹۷ جز تدریس در دانشگاه «صنعتی شریف» فعالیت‌های محدودی در فضای رسانه نداشت.  

او به عنوان تهیه‌کننده «فوتبال ۱۲۰» همچنان روی برخی از تصاویر رقابت‌های لیگ‌های اروپا، «نریشن» می‌گفت.

یک بار آذر سال ۱۳۹۸ عادل فردوسی‌پور دوباره شانس خود برای بازگشت مقابل دوربین را با یک ویژه‌برنامه برای دیدار «بارسلونا» و «رئال مادرید» امتحان کرد و نامش را «کلاسیکو» گذاشت.

قرار بود برنامه‌اش برای شبکه اینترنتی «آیو»، با همکاری مشترک «کافه بازار»، «فیلیمو» و «نماوا» تهیه، آماده و پخش شود. خود عادل نمی‌خواست جلوی دوربین برود، پس از «پژمان جمشیدی»، بازیکن سابق فوتبال و بازیگر کنونی سینما برای اجرا کمک گرفت. میهمان‌هایش یکی بیش از دیگری شهره بودند؛ «علی دایی»، «وریا غفوری» و «امیرمهدی ژوله».

خیلی زود از واکنش‌های تند اصولگرایان فهمید که بازی، دیگر شبیه سابق نیست. به صورت نمونه، «رسول شکری‌نیا» که خودش را کارشناس و مدرس رسانه و فضای مجازی و فعال سیاسی و فرهنگی معرفی می‌کند، در توییتر خود علیه کلاسیکو موضع گرفت و نوشت: «بعد از تلاش‌های نافرجام بی‌بی‌سی فارسی، من‌ و تو، تلویزیون جم، ایران اینترنشنال و ... پروژه رقیب‌سازی برای تلویزیون، این بار با نام کلاسیکو انجام می‌شود؛ فردوسی‌پور، جمشیدی و دوستان در کافه بازار که دیتای گوشی ۴۰ میلیون ایرانی را در اختیار دارد. موافقید مبلغ و نوع قرارداد رو منتشر کنم؟»

تقریبا هر تلاش او برای بازگشت، با مانعی مواجه می‌شد. آذرماه سال ۱۳۹۹ کنفدراسیون فوتبال آسیا، عادل فردوسی‌پور را به عنوان گزارشگر دیدار فینال لیگ قهرمانان آسیا انتخاب کرد؛ فینالی میان پرسپولیس مقابل اولسان هیوندای کره‌جنوبی.

روزنامه «کیهان» در مطلبی، کنفدراسیون فوتبال آسیا را به «افزایش فالوورهای اینستاگرام» و «دروغ‌پردازی در مورد بینندگان لایو مسابقه فینال لیگ قهرمانان» متهم کرد. این روزنامه، حضور «عادل فردوسی‌پور» در قطر و گزارش بازی نهایی لیگ قهرمانان را « توطئه مشترک AFC و آل‌سعود» نامید.

آخرین تلاش عادل فردوسی‌پور، بازگشت از طریق «شبکه خانگی» بود. مهر سال ۱۳۹۹ «ساترا» (سازمان تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر) مجوز پخش برنامه «نود نو» را لغو کرد که قرار بود به صورت زنده در شبکه خانگی پخش شود.

عادل فردوسی‌پور بهمن ۱۳۹۸ مجوز پخش این برنامه را از وزارت ارشاد گرفت؛ اما مطابق قوانین جدید، او باید برای پخش زنده مجازی هم مجوز دیگری از «ساترا» می‌گرفت.

برنامه «نود نو» قرار بود، به بررسی رقابت‌های لیگ برتر به صورت زنده و با همان شیوه پرطرفدار فردوسی‌پور بپردازد؛ اما ساترا مجوز را صادر نکرد و «علی سعد»، از مقام‌های ساترا، ابتدا از پاسخ منفی استعلام از «مراجع مسئول» سخن گفت و بعد موضوع «موانع حقوقی، قضایی و امنیتی» را مطرح کرد.

او این بار از طریق یک اپلیکیشن موبایل که نیازی به تایید مقامات جمهوری اسلامی یا مدیران ساترا ندارد، شانس خود را برای بازگشت به خانه ایرانیان امتحان می‌کند.