بنیاد کودک؛ دست‌هایی برای تحصیل کودکان

هنوز هم باورش برای «محمدرضا» سخت است. اینکه توانسته به مدرسه رفتن ادامه دهد و خودش را به دبیرستان برساند. انگار چند سالی بیشتر تا رسیدن به رویای کودکانه‌اش، یعنی مهندس شدن و ساختن خانه‌ای برای پدر و مادرش، باقی نمانده است.

سالها پیش پدر محمدرضا جوشکار بود، اما به دنبال حادثه‌ای که هنگام کار برایش اتفاق افتاد، بینایی خود را از دست داد. از آن به بعد بود که هر روز زندگی او و پنج سر عائله‌اش سخت‌تر شد؛ تا جایی که دیگر دو پسرش یعنی محمدرضا و علیرضا، مجبور به ترک تحصیل شدند و تنها دختر کوچک‌شان به مدرسه رفتن ادامه داد؛ زیرا که دستمزد کارگری مادر محمدرضا کفاف بیشتر از این را نمی‌داد. اما پس از چند سالی که از این ماجرا گذشت، با راهنمایی یکی از اهالی محل و با حمایت «بنیاد کودک»، محمدرضا هم توانست به مدرسه بازگردد و به درس خواندن ادامه دهد. 

بنیاد کودک چیست؟

بنیاد کودک موسسه‌ای مردم‌نهاد (NGO) و به دور از هرگونه گرایش سیاسی، نژادی، قومی، جنسیتی و ملی است که یک ماموریت ویژه برای آن تعریف شده است: «هیچ دانش‌آموز با استعدادی به دلیل مشکلات اقتصادی از تحصیل و تلاش باز نماند.»

این موسسه از سال ۱۳۷۳ فعالیت خودش را آغاز کرده و طی ۲۸ سالی که از عمر آن می‌گذرد، توانسته ۲۱ هزار دانش‌آموز با استعداد را شناسایی کند و آنها را زیر چتر حمایتی خود درآورد که محمدرضا یکی از آنهاست. بیشتر آنها حالا یا دانشگاه رفته و به تحصیل‌شان ادامه دادند یا جذب بازار کار شدند و توانسته‌اند از رنج فقر، تا حدود زیادی رها شوند. 

به گفته «المیرا»، یکی از همیاران که سالیان سال است با این موسسه همکاری می‌کند، «مهمترین عاملی که باعث موفقیت و تداوم فعالیت این مرکز شده، جلوگیری از هر نوع دخالت دولت در آن و همکاری با نهادهای حاکمیتی است. زیرا در کشور ما هرجا پای دولت و حاکمیت به میان آید، زمینه فساد، تبعیض و بدنامی هم فراهم می‌شود. به همین دلیل، ما خودمان را کاملا از این قید رها کردیم و تنها با کمک مالی مردم داخل و حتی خارج کشور، از دانش آموزان فقیر اما با استعداد کشور حمایت می‌کنیم.»

وی با اشاره به اینکه در حال حاضر حدود هشت هزار دانش‌آموز از کلاس اول ابتدایی تا پایان دبیرستان و تعداد محدودی هم دانشجو، زیر چتر حمایت بنیاد کودک قرار دارند، می‌افزاید: «مقرری هر دانش‌آموز براساس شرایط زندگی، شهر محل سکونت و نیاز مالی حدود ۵۰۰ هزار تومان در ماه است که این رقم به حساب شخصی دانش‌آموز یا یکی از والدین واریز می‌شود. 

با توجه به اینکه، بنیاد برای ادامه تحصیل به خانواده پول پرداخت می‌کند، نظارت ویژه‌ای هم در شناسایی دانش‌آموزان و تداوم حمایت مالی آنها دارد. به این معنا که، فقط دانش‌آموزانی به حمایت این بنیاد در می‌آیند که بدون سرپرست بوده یا سرپرستان براساس اسناد و مدارک پزشکی از کار افتاده باشند. افراد بدسرپرستی که پدر و مادر معتاد دارند، در گروه دانش‌آموزان نیازمند بنیاد تعریف نمی‌شوند.

علاوه بر این، اگر دانش‌آموز سه ترم متوالی دچار افت تحصیلی شود، به مدت یک تا شش ماه از پرداخت مقرری تحصیل محروم می‌شود و به محض جبران افت و بهتر شدن وضعیت تحصیل، پول تجمیع شده در این مدت به خانواده پرداخت شده و مقرری دوباره برقرار می‌شود.»

در حال حاضر، حدود ۱۵ هزار نفر مانند المیرا در تهران و سایر شهرهای ایران، آمریکا و برخی کشورهای اروپایی، با پرداخت ماهیانه‌ مبلغی به این بنیاد یا همکاری در ارائه خدمات، از شناسایی این افراد گرفته تا خدمات مشاوره‌ای، روان‌درمانی، اطلاع‌رسانی، تبلیغات و جمع‌آوری کمک برای آنان، همیار دانش‌آموزان گرفتار فقر اقتصادی هستند.

در چند سال اخیر و به دنبال شدت گرفتن فشار اقتصادی ناشی از تورم و گرانی بر خانواده‌های کم‌درآمد و تعطیلی بسیاری از مشاغل و شرکت‌های تولیدی، شمار دانش‌آموزان بازمانده از تحصیل و نیازمند کمک مالی روز به روز در حال افزایش است و هر روز افراد بیشتری به این بنیاد و سایر موسسات مشابه معرفی می‌شوند که واقعا در شرایط بد مالی گرفتار شده‌اند و اگر کسی به داد آنها نرسد، از تحصیل محروم شده و برای کمک به معیشت خانواده راهی خیابان‌ها و دستفروشی و حتی بزهکاری می‌شوند.

موسسه مردم نهاد بنیاد کودک با داشتن ۳۶ نمایندگی داخلی در شهرهای مختلف ایران و چهار نمایندگی بین‌المللی در آمریکا، سوئیس، آلمان و استرالیا، نه تنها هزینه تحصیل کودکان بازمانده از تحصیل ایرانی را به صورت ماهیانه پرداخت می‌کند؛ بلکه تعدادی کودکان اتباع خارجی دارای کارت اقامت، مانند کودکان افغانستانی را نیز زیر چتر حمایت مالی خود دارد.