یک‌سال حبس به جرم خوانندگی؛ حصر صدای زنان ادامه دارد

 حکم اجرای یک سال زندان برای پرونده‌ای که بیش از ۵ سال قبل برای چند خواننده زن ایرانی و عوامل تهیه و سازنده کلیپ‌های آنان، گشوده شده بود، به تازگی به آن‌ها ابلاغ شده است.

مردادماه ۱۳۹۵ دادسرای فرهنگ و رسانه چند خواننده زن و همکارانشان را که در ساخت موزیک ویدیو با آن‌ها همکاری کرده بودند، به شکل گروهی احضار کرد. شمار افرادی که نامشان در این پرونده آمده بود، بیش از۵۰ نفر بود. برای آن‌ها جلسات متعدد بازجویی تشکیل شد. سرانجام در سال ۱۳۹۸ حکم اولیه که نام شش زن خواننده و هشت مرد در مقام تهیه‌کننده ویدیوها در آن درج شده بود، صادر شد. همه آن‌ها به یک سال زندان و یکی از تهیه‌کنندگان مرد علاوه بر زندان به جریمه نقدی محکوم شده بودند.

افراد محکوم شده در این پرونده بعد از صدور حکم اولیه همه روش‌های قانونی اعتراض به آن را طی کردند؛ اما سرانجام حکم بدون تغییر به آن‌ها ابلاغ شده است.

«‎فرآواز»، خواننده و سخنگوی کمپین حق آواز زنان که این روزها در خارج از ایران زندگی می‌کند، یکی از محکومان این پرونده است و از معدود اعضای این پرونده که پس از ترک ایران درباره آن اطلاع‌رسانی کرد.

ایران‌وایر با این هنرمند درباره چند و چون محکومیت زنان و مردان در این پرونده که حالا به مرحله اجرا رسیده، گفت‌وگو کرده است.

***

مردی با کیسه‌های خرید در دست، در دل خیابانی که نم باران تر و تازه‌اش کرده، چند کارگر ساختمانی روی داربست، زن خانه‌داری حین انجام امور خانه، پسر جوانی وقت برخاستن از خواب، مردی در شمایل کارمندان دولت با کت و شلواری خاکستری و پیراهنی سفید و عینک آفتابی به چشم کنار دیواری ایستاده هر کدام در گوشه‌ای از شهر تهران با نوای ترومپت می‌رقصند.

خواننده زنی است با لبخندی به پهنای صورت و می‌خواند: «با من برقص، با من بیا به صحنه خیابون‌ها، با من بخون، فریاد بزن، تا نت آخر صدا، تو گوش‌های گرفته تموم خواب‌آلوده‌ها، منو ببوس، با من بخند، فاصله‌ها رو خط بزن...»

موزیک ویدیوی «با من برقص» یکی از چند موزیک ویدیوی «فرآواز فروردین» است که در ایران ساخته شده. با شعری از «پویان مقدسی» و سرشار از کلمات ممنوعه‌‌ای که سال‌هاست حکومت جمهوری اسلامی آن‌ها را از حیات اجتماعی شهروندانش خط زده است. رقص، آواز، بوسه ، آغوش و بیش از همه صدای آواز یک زن.

فرآواز درباره اجرای حکم محکومیت خود و آنچه در روند رسیدگی به این پرونده گذشته به ایران‌وایر می‌گوید: «سال ۹۵ وقتی به دادگاه فرهنگ و رسانه احضار شدیم، هرگز به من گفته نشد بابت کدام کار نامم در این پرونده قرار گرفته اما من خودم حدس می‌زنم به خاطر موزیک ویدیوی بامن برقص باشد. نزدیک به ۵۰ زن و مرد بودیم که اصلا تا به حال همدیگر را را ندیده بودیم. در حکم اولیه اسامی ۶ زن و ۸ مرد به عنوان محکومان قید شد. فکر می‌کردیم بقیه احتمالا با دادن تعهد تبرئه شده‌اند؛ اما در حکم نهایی که ۸ مرداد ماه صادر شده، اسم ۱۰ خواننده زن و ۱۴ تهیه‌کننده مرد که در ساخت و پخش این ویدیوها همکاری کرده بودند، آمده است. جالب است که برخی از افراد صرفا باهم در یک میهمانی شرکت کرده بودند و حتی در تهیه ویدیوها نقش نداشتند.»

به گفته فرآواز بازپرس این پرونده «بیژن قاسم‌زاده» و قاضی آن «محمد مقیسه» بود: «قاسم‌زاده همان کسی است که بازپرس پرونده امیرحسین مقصودلو (تتلو) بود و تلگرام را هم فیلتر کرد و بعد خودش به اتهام فساد مالی بازداشت شد. نام محمد مقیسه هم که با پرونده کشتار ۶۷ و پرونده‌های سیاسی و امنیتی گره خورده است. من هیچ‌‌وقت مواجهه با او را فراموش نمی‌کنم.»

چنانچه فرآواز فروردین می‌گوید، همه افراد این پرونده ساعت‌ها و روزها، تک‌تک بازجویی شده بود: «جدا از ساعت‌های طولانی بازجویی، انواع توهین‌ها و تحقیرها را تحمل کردیم. از بیژن قاسم‌زاده تا قاضی مقیسه که در اواخر رسیدگی به پرونده و موقع صدور حکم اولیه با او مواجه شدیم، هرچه خواستند به ما گفتند. شما بی‌خانواده‌اید، شما به دنبال اشاعه فسادید. جالب است که علی‌رغم اینکه هر کدام ما به یک دلیلی به آن‌جا احضار شده بودیم، اما در نهایت حکمی که برایمان صادر شده همه اتهامات مشابه است و حکم صادر شده برای همه یکی است. من حتی به خاطر دارم که سال ۹۸ که حکم صادر شد، وکیل من از بازپرس پرسید شما که می‌خواستید برای همه یک اتهام بزنید و یک حکم صادر کنید، چرا تک‌تک بازجویی کردید؟»

فرآواز یکی از اولین هنرمندانی است که در ابتدای راه‌اندازی جنبش می‌تو در کنار راویان آزارهای جنسی و حامیان آن‌ها قرار گرفت. او که به صورت مستقل و با هزینه شخصی ویدیویی تاثیرگذاری در این‌باره ساخته است، می‌گوید: «گمان نکنید خواننده‌های زن این پرونده و سایر پرونده‌های مشابه فقط درباره احکام بازداشت و زندان و تهدید و ارعاب در سکوت از این ماجراها می‌گذرند و کسی از رنجشان آگاه نمی‌شود. آن‌چه درباره هویت‌زدایی از خواننده زن در ایران گفتم، تقریبا در همه عرصه‌های زندگی‌ ما به چشم می‌خورد. در جریان همین بازجویی‌ها بارها گفته می‌شد، شما خودتان می‌خواهید. اگر به شما تعرض و تجاوز می‌شود، مقصر خودتان هستید؛ چه معنی دارد با چند تا مرد بروید بزنید و برقصید و در استودیوها آواز بخوانید. یعنی هیچ حقی به عنوان یک انسان برای ما قائل نبودند.»

به گفته این خواننده همه اعضای این پرونده بابت حکم دادگاه بدوی اعتراض کرده بودند؛ اما اعتراض آن‌ها در دادگاه تجدید نظر به دلیل اینکه گفته شد «اعتراض موجه و مستدلی ارائه نشده» رد شده است.

بنابر تصاویر موجود از حکم تایید شده از سوی دادگاه تجدید نظر تهران به جز تایید حکم یک سال حبس تعزیری برای این افراد، یک متهم مرد دیگر این پرونده به  پرداخت ۹ میلیون تومان جزای نقدی نیز محکوم شده است.

اتهام فراواز فروردین و دیگر اعضای این گروه «ارتکاب فعل حرام، اعمال منافی عفت از طریق شرکت در مجالس لهو و لعب و مشارکت در تولید موسیقی و پخش تصاویر مبتذل و پخش این تصاویر از شبکه‌های معاند» اعلام شده و به تحمل یک سال زندان محکوم شده‌اند.

فرآواز در پاسخ به این پرسش که چرا نامی از دیگر محکومان این پرونده در رسانه‌ها نیست، به ایران‌وایر می‌گوید:‌ «حقیقتش را بخواهید، اغلب ما امیدوار بودیم که رای  در دادگاه تجدیدنظر تغییر کند. از آن گذشته زنان خواننده در ایران اساسا هویتی ندارند. ممنوعیت آواز برای زنان موجب شده که کسی زن خواننده ساکن در ایران را به رسمیت نشناسد. به همین سبب خیلی‌ها گمان می‌کنند، اگر درباره تهدیدها، احضارها، بازجویی‌ها و آزار و اذیت‌هایی که به دلیل آواز خواندن به آن‌ها روا داشته می‌شود، صحبت کنند، نه تنها حمایت نمی‌شوند که تازه با چالش به رسمیت شناخته نشدن هویتشان با آدم‌های بیشتری در جامعه باید چانه بزنند.» 

بر اساس حکمی که شعبه اجرای احکام کیفری دادسرای فرهنگ و رسانه در تاریخ ۸ مردادماه ۱۴۰۱ ابلاغ کرده است این خواننده و سایر هم‌پرونده‌ای‌های او از تاریخ ابلاغ حکم به مدت پنج روز برای معرفی خود به محل اجرای حکم فرصت دارند. 

این ابلاغیه در شرایطی صادر شده که شمار قربانیان ویروس کرونا در ایران افزایش یافته و  فعالان حقوق بشر نسبت به وضعیت بهداشتی زندان‌ها هشدار داده‌اند.

بنا بر آخرین گزارشی که نرگس محمدی، فعال شناخته شده حقوق بشر که این روزها در بند زنان زندان اوین دوران محکومیت خود را سپری می‌کند، به بیرون زندان ارسال کرده وضعیت بند زنان این زندان اسف‌بار است. او در این گزارش به ابتلای شماری از زندانیان این بند به ویروس کرونا اشاره کرده و نوشته است، به واسطه تعداد زیاد زندانیان حتی امکان جداسازی و قرنطینه مبتلایان از افراد سالم وجود ندارد و این بند حتی در اوج روزهای اعتراضات سال‌های گذشته تا به این اندازه شلوغ نبوده است.

فرآواز فروردین با اشاره به تنها بودن زنان خواننده در مقابله با حکومت برای به دست آوردن حق آواز می‌گوید: «زنان خواننده طی سال‌های طولانی محرومیت از حضور در صحنه، همواره تنها بوده‌اند و به تنهایی هزینه این مبارزه را پرداخته‌اند . من خیلی دلم می‌خواست وقتی مثلا آقای رضا صادقی در مورد ورود زنان به استادیوم فوتبال به مردان توصیه می‌کرد به استادیوم نروند، به او بگویم که کاش وقتی زنان از خواندن محروم می‌شوند، مردان هم مدتی نخوانند یا در برنامه‌های حکومتی شرکت نکنند.»