تلاش یک سپاهی برای تعلیق فوتبال ایران

سی‌ مهر سال ۱۳۸۹ «محسن صفایی فراهانی» در نامه‌ای خطاب به «محمد بن همام» رییس وقت كنفدراسیون فوتبال آسیا، از عضویت در کمیته‌های اجرایی و مسابقات این کنفدراسیون استعفا داد.

در نامه استعفای صفایی فراهانی آمده بود: «با در نظر گرفتن آن که از ژوئن ۲۰۰۹ به دلایل سیاسی به پنج سال زندان محکوم شده ام و به همین دلیل فرصت و امکان برای حضور در جلسات کمیته اجرایی و کمیته مسابقات را از دست داده‌ام، بدین‌وسیله استعفای خود از این عضویت تقدیم و یک بار دیگر نیز از جناب‌‏عالی، اعضای کمیته اجرایی و کلیه کارکنان AFC به دلیل حسن اعتمادتان تشکر می‌کنم. هم‌چنین موجب مزید امتنان است که این استعفا را پذیرفته و آن را در اولین جلسه آتی EXCO مطرح فرمایید.»

هیچ یک از رسانه‌های داخل ایران اجازه نداشتند جمله اول این پاراگراف، یعنی «دلیل سیاسی و محکومیت پنج سال حبس» آقای صفایی فراهانی را منتشر کنند.

«علی کفاشیان»، رییس وقت فدراسیون فوتبال ایران در گفت‌وگو با روزنامه ایران در زمستان سال ۱۳۸۹ تایید کرده بود که دلیل استعفای آقای صفایی فراهانی، فشارهای نیروهای امنیتی و سیاسی به او برای کنار رفتن از سمت خود در کنفدراسیون فوتبال آسیا بوده است.

«مهدی تاج» نامزد کنونی انتخابات کنفدراسیون فوتبال آسیا و عضو همین کمیته اجرایی، با وجود تمامی مفاسد اقتصادی‌اش، تاکید می‌کند که نه تنها از سمت خود کنار نمی‌رود بلکه حتی اگر کمیته اخلاق فدراسیون فوتبال او را از حضور در انتخابات فدراسیون فوتبال ایران محروم کند، کنفدراسیون فوتبال آسیا و فدراسیون جهانی فوتبال، فوتبال ایران را تعلیق خواهند کرد.

در این گزارش می‌پرسیم که چرا استعفای صفایی فراهانی از نظر کنفدراسیون فوتبال آسیا «سیاسی» تلقی نشد و خطری فوتبال ایران را تهدید نکرد، از سوی دیگر چرا نهادهای امنیتی، هیچ واکنشی به حضور یکی از فاسدترین مدیران تاریخ ورزش ایران در کنفدراسیون فوتبال آسیا نشان نمی‌دهند؟

مدیری که می‌توان او را با پیشینه‌اش از دهه ۶۰ خورشیدی شناخت؛ یک فرمانده اطلاعات سپاه که از دهه ۷۰ وارد اقتصاد، صنعت فولاد، رسانه و ورزش شد؛ مهدی تاج.

 ***

محسن صفایی فراهانی کجا و چگونه از کنفدراسیون آسیا استعفا داد؟

نام «کامبیز آتابای» برای ورزش ایران، آشناتر از هر نامی است؛ آخرین رییس فدراسیون فوتبال ایران در دوران پهلوی و رییس کنفدراسیون فوتبال آسیا که در برنامه‌هایش دو هدف ویژه داشت؛ ریاست فدراسیون جهانی فوتبال، گرفتن میزبانی جام جهانی برای ایران در سال ۱۹۹۰ میلادی.

پس از انقلاب، ایران در هیچ یک از کمیته‌های کنفدراسیون فوتبال آسیا نماینده‌ای نداشت. تا سال ۱۳۷۷ که محسن صفایی فراهانی نخستین مدیر ایرانی شد که به عضویت کمیته اجرایی، یکی از مهم ترین کمیته‌های کنفدراسیون فوتبال آسیا رسید.

محسن صفایی فراهانی که سال ۱۳۸۶ بدون رقیب، بار دیگر با اکثریت آرا به این سمت انتخاب شده بود، گفت: «ما هنوز برای رسیدن به مرزهای ایده‌آل جهانی فاصله زیادی داریم.»

اما او روز سی‌ام مهرماه سال ۱۳۸۹ مجبور به استعفای اجباری از کمیته اجرایی کنفدراسیون فوتبال آسیا شد. استعفای محسن صفایی فراهانی، لایه‌های متعدد داشت؛ یک سال قبل از آن (نوزدهم آبان ماه سال ۱۳۸۸) «محمد بن همام»، رییس وقت کنفدراسیون فوتبال آسیا احتمال لغو عضویت محسن صفایی فراهانی، سیاستمدار و زندانی ایرانی از کمیته اجرایی این کنفدراسیون را رد کرده بود.

آقای بن همام که برای شرکت در نخستین کنگره بین‌المللی «علم و فوتبال» به تهران سفر کرده بود، در گفت‌وگو با خبرنگاران، صفایی فراهانی را فردی «باهوش و ذکاوت فراوان» دانست که در برنامه‌ریزی‌های کنفدراسیون فوتبال آسیا بیشترین نقش را داشته است. او ابراز امیدواری کرده بود که صفایی فراهانی به زودی به جمع بقیه دوستان خود در «AFC» بپیوندد.

محسن صفایی‌فراهانی سی‌ام خرداد ۱۳۸۸ یعنی یک هفته پس از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری و اعتراضات مردمی به نتیجه این انتخابات، بازداشت شد و ۲۶ دی‌ماه همان سال، از سوی شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب به ۶ سال حبس تعزیری محکوم شده بود. او را در زندان وادار به نگارش و امضای نامه استعفایش از کنفدراسیون فوتبال آسیا کرده بودند.

کنفدراسیون فوتبال آسیا و فیفا، نامه استعفای محسن صفایی فراهانی را خوانده و با درک این‌که دلیل استعفایش قطعا معضلات سیاسی است، آن را پذیرفتند. نه تنها فوتبال ایران تعلیق نشد بلکه در سنوات بعد، به ترتیب «علی کفاشیان» و سپس مهدی تاج به عضویت همین کمیته اجرایی کنفدراسیون فوتبال آسیا درآمدند.

 

زنان ایران برای فیفا مهم‌تر هستند یا مهدی تاج؟

محسن صفایی فراهانی بهار سال ۱۳۹۳ در گفت‌وگو با روزنامه «ایران ورزشی» استعفای خود از کنفدراسیون فوتبال آسیا را تلاشی دانست برای «جلوگیری از حساسیت‌های احتمالی» کنفدراسیون فوتبال آسیا روی فوتبال ایران.

مهدی تاج تلاش می‌کند با تهدید کردن فوتبال ایران به تعلیق احتمالی، خودش را از فشار قضایی یا سیاسی، برای «پیگیری پرونده فساد مالی»‌ یا «جلوگیری از حضورش در انتخابات فدراسیون فوتبال ایران» نجات دهد.

اما سوال اینجاست که اگر دستگاه قضایی کشور به پرونده فساد مالی گسترده مهدی تاج ورود کند، آیا فوتبال ایران دچار تعلیق خواهد شد؟

در وهله اول باید به یاد داشت که فیفا در مقطع زمانی کنونی، فوتبال ایران را با تعلیق، تهدید نخواهد کرد. طی سال‌های اخیر، فدراسیون جهانی فوتبال به کرات در مورد حضور زنان ایرانی در ورزشگاه‌های ایران به فدراسیون فوتبال، وزارت ورزش و دولت جمهوری اسلامی، تذکر داده است.

در بازه‌های زمانی که تذکرات فیفا به ایران می‌رسید، «سحر خدایاری»، ملقب به «دختر آبی» به دلیل بازداشت شدن در حین تلاش برای ورود به ورزشگاه خودسوزی کرد و جان سپرد. در مشهد نیز به صورت زنانی که قصد تماشای دیدار تیم‌های ملی ایران و لبنان از سری مسابقات انتخابی جام جهانی را داشتند، اسپری فلفل زدند.

فدراسیون جهانی فوتبال، در قبال نص صریح قانون خود مبنی بر ممنوعیت هرگونه تبعیض جنسیتی، نژادیِ، سیاسی و قومیتی در فوتبال، در قبال زنان ایرانی سکوت کرده است؛ اما رسانه‌های حامی مهدی تاج، همچنان مدعی هستند که ممنوعیت ورود او یا حتی هرگونه برخورد قضایی در قبال فساد مالی‌اش، فوتبال ایران را بلافاصله زیر تیغ تعلیق خواهد برد.

آیا فضاسازی رسانه‌ای مهدی تاج، برای رسیدن دوباره به قدرت اول فوتبال ایران را می‌توان باور کرد؟

 

پاسخ فیفا به محرومیت احتمالی مهدی تاج چه بود؟

خبرگزاری تسنیم، در سلسله گزارش‌هایی، به پرونده‌های باز قضایی مهدی تاج رییس پیشین فدراسیون فوتبال ایران پرداخته و مدعی شده است که دستگاه قضایی ایران، هنوز پرونده قرارداد مشکوک مارک ویلموتس را مختومه نمی‌داند.

این رسانه در آخرین گزارش خود به صراحت نوشته است که در آینده، سرنوشت «شهره موسوی» در انتظار مهدی تاج خواهد بود.

شهره موسوی نایب رییس زنان فدراسیون فوتبال بود که در دفتر کار خود توسط نیروهای امنیتی، به دلیل کلا‌ه‌برداری در پرونده رمز ارزهای مجعول، بازداشت شد.

طی روزهای گذشته، تلاش‌هایی برای محروم شدن مهدی تاج از سوی کمیته اخلاق فدراسیون فوتبال از سوی برخی از چهره‌های حقوقی ورزش ایران صورت گرفته بود. به صورت نمونه، «صادق رییسی‌کیا»، از معدود حقوق‌دانان ورزشی ایران و مدیرعامل پیشین باشگاه «راه‌آهن» فراخوانی برای شکایت به «کمیته اخلاق» فدراسیون جهت محرومیت مهدی تاج ارائه کرد.

رسانه‌های نزدیک به مهدی تاج و حامیان او، این تلاش را به عنوان «تهدیدی برای فوتبال ایران» قلمداد کردند. براساس ادعای نزدیکان مهدی تاج، در صورت محرومیت او از فوتبال با حکم کمیته اخلاق، یا ممانعت از حضورش در انتخابات فدراسیون فوتبال، کنفدراسیون فوتبال آسیا، فوتبال ایران را تعلیق می‌کند.

یک «توهم سازمان‌یافته»، به فوتبال ایران القا می‌کند که مهدی تاج، پشتوانه‌ای قوی در کنفدراسیون فوتبال آسیا دارد. سوال اینجاست که چرا کنفدراسیون فوتبال آسیا همین تهدید را پس از کناره‌گیری سیاسی محسن صفایی فراهانی علیه ایران اجرا نکرد؟

خبرگزاری دولتی ایرنا، در گزارشی به صورت غیرمستقیم پاسخ این سوال را داده است.

ایرنا در این گزارش، به استعلام هفته گذشته فدراسیون فوتبال ایران از فدراسیون جهانی فوتبال اشاره می‌کند. فدراسیون ایران در نامه‌ای خطاب به فیفا پرسیده بود که آیا فردی با محکومیت یا اتهامات قضایی و مالی، می‌تواند در انتخابات فدراسیون فوتبال ایران شرکت کند یا خیر.

ایرنا مدعی شده فیفا در پاسخ به فدراسیون ایران نوشته است: «یک فرد عالی‌‌رتبه باید تحت هر شرایطی کاملا صادق و فراتر از هرگونه ظنی ظاهر شود. در صورت عدم وجود چنین صداقتی از سوی مسئولان عالی‌رتبه فوتبال، در مورد صحت و صداقت سازمان‌های فوتبالی، به طور کلی تردیدهای جدی در ذهن سهام‌داران فوتبال و عموم مردم به وجود خواهد آمد. این عدم اعتماد عمومی به سرعت به درک عمومی از صحت نتایج ورزشی تبدیل می‌شود و جوهر ورزش را از بین می‌برد.»

همچنین فیفا در بخش دیگری از پاسخ خود به ایران تاکید کرده است: «محکومیت‌های کیفری یا مجازات‌های انضباطی در مورد جرائم مالی، مواردی در نظر گرفته می‌شدند که با عملکرد کمیته‌های فیفا سازگار نبوده و به همین دلیل باعث می‌شوند که نامزدها رد صلاحیت شوند.»