«همسایهها شاهدم هستند، گلویم را بغض گرفته، نابود شدیم. ای کاش زندانی میشدم، لت میخوردم، ولی با خواهرم ای بی عزتی نمیشد. حتی مرا میخواست، چه بگویم؟»
نام او برای حفظ جان او محفوظ است. این حکایت زجر هر شب خواهر ۱۶ساله «پ» است که گفته میشود رشد عقلی کمی داشته است و برای چندین ماه متوالی برده جنسی طالبان است. او را شبها میبرند و صبح که میشود به خانه باز پس میآورند. ساکن کابل است نمیتواند اسم و مشخصات ارائه کند، به «ایرانوایر» میگوید «موضوع رسانهای که شود تمام فامیلام را میبرند. اینها انسان نیستند به خاطر همین موضوع، زنان پنجشیری را (طالبان) نکاح میکند، میبرد دوباره میارد خانه. گفتم صدایم را بکشم به رسانهها ولی خانه را بلد است. خویش قوم را دیده نمیتوانم، جان همه در خطر میافتد.»
یکسال از سقوط دولت اشرف غنی در افغانستان گذشت. سقوطی که از ۷آگوست۲۰۲۱ آغاز شد، ۱۵آگوست با خروج اشرف غنی از کشور دولت به طور رسمی ساقط شد، طالبان بعد از ۲۰سال با ورود به کابل کنترل افغانستان را به دست گرفت و امروز یکسال از آن تاریخ پرالتهاب و آشوب میگذرد. در این یکسال طالبان بر زنان و کودکان فشار بسیار زیادی وارد کردند. کودکان دختر را از حق تحصیل محروم کردند در همه جای افغانستان به خصوص در «پنجشیر» دختران کودک را به عنوان برده جنسی به غنیمت میبرند.
قیمت هر دختر از ۲۰هزار افغانی تا ۵۰هزار است. در روزهای نخستین به قدرت رسیدن طالبان هر کودک ۸هزار افغانی فروخته میشد.
به گفته یک فعال حقوق کودک، فروش کودکان به خصوص دختر بچهها از نوزادی شروع میشود تا دو سالگی.
پافشاری برای ممنوعیت تحصیل دختران نیز محصول حضور یکساله طالبان است، تا جایی که به تازگی رییس حقوقبشر سازمانملل متحد نیز با صدور بیانیهای، «نگرانی و ناامیدی شدید» خود را به عدم پایبندی طالبان در قبال آموزش دختران افغانستان ابراز کرد.
***
۱۴میلیون کودک گرسنه در افغانستان؛ محصول حضور طالبان
تا پیش از قدرت گرفتن طالبان شرایط کودکان در افغانستان مناسب نبود ولی به گفته فعالان مدنی در افغانستان، در یکسال اخیر شرایط رو به وخامت گذاشته است.
«نجیب اخلاقی»، رییس پیشین محافظت اطفال افغانستان به «ایرانوایر» میگوید: «اطفال و زنان، قربانیهای اصلی یکسال حضور طالبان در افغانستان هستند. هرچند وجود محدودیتها موجب شده آمار رسمی از سوی سازمانهای دولتی تهیه و منتشر شود، اما یافته فعالان حقوق اطفال و زنان که در قالب شبکههای فعال اما غیررسمی در این حوزه فعال هستند، نشان میدهد ۱۴میلیون طفل در ۲۱ رسته مختلف در معرض شدید گرسنگی و مرگ قرار دارند. حدود دو میلیون طفل درمعرض سوتغذیه، ۵۰۰هزار کودک بیسرپناه، حدود ۶میلیون طفل بازمانده از مدرسه، اطفال بسیاری قربانی ازدواجهای اجباری در کودکی، تجاوز جنسی، موادمخدر و بیشمار طفل؛ قربانی منازعات مسلحانه و انواع خشونت، از جمله خشونتهای فامیلی به دلیل تشدید فقر در خانوادهها قرار بگیرند.»
او همچنین اضافه میکند: «ما در مورد اینکه ساختارها نابود شد، دموکراسی دفن گردید، حقوق بشر با مولفههای نوین آن پایمال شد سخن نمیگوییم، از یک فاجعه سخن میگوییم که میلیونها انسان در یک قدمی مرگ ناشی از گرسنگی قرار دارند.»
نجیب اخلاقی میگوید: «آمارهای غیررسمی که توسط فعالان مدنی به دست آمده نشان میدهد در یکسال گذشته، بیش از ۱۰۰۰ طفل بدلیل سوتغذیه و گرسنگی درگذشتهاند. هرچند ممکن است این آمار غیرواقعی باشد، زیرا محدودیتها و عدم دسترسی به معلومات لازم و تحقیقهای میدانی خیلی از واقعیتها را مخفی نگهداشته است.»
موسسه صلح ایالات متحده آمریکا در تازهترین گزارش خود از شرایط مردم افغانستان یکسال بعد از خروج طالبان مینویسد:«با گذشت یکسال از قدرت گرفتن طالبان، هنوز این گروه موفق نشده است اقتصاد رو به افول افغانستان را به شرایط بهتری بازگرداند.»
به گزارش این موسسه :«اقتصاد دیگر در سقوط آزاد نیست، اما اکثر افغانها نمیتوانند غذا و سایر مایحتاج خود را بپردازند.»
طالبان آمدند مدارس و مکتب خانهها رفتند
«زهرا حقپرست» دندانپزشک، مدیر تیم اتحاد همبستگی زنان افغانستان و فعال حقوق کودکان در این کشور، شرایط کودکان افغانستانی در یکسال گذشته را به مراتب بدتر و غیرانسانیتر از قبل توصیف میکند و توضیح میدهد: «طالبان در روزهای نخست حکومت خود مکاتب دخترانه را بستند، بعد از مدتی طبقه ذکور هم اجازه مکتب رفتن را نداشتند ولی باز هم اجازه داده شد که شاگرد پسر به مدرسه برود. اما دختران همچنان اجازه نداشتند.»
این فعال حقوق زنان و کودکان توضیح میدهد: «با گذشت یکسال هنوز دختران افغانستانی اجازه مدرسه رفتن ندارند و از حق درس خواندن محروم هستند.»
«نجیب اخلاقی»، رییس پیشین محافظت اطفال افغانستان نیز میگوید:« قبل از سقوط افغانستان، حدود ۴میلیون کودک از رفتن به مدرسه باز مانده بودند، اما پس از تسلط طالبان و باتوجه به اینکه دخترها بالاتر از کلاس ششم حق ادامه تحصیل پیدا نکردند، این آمار به ۶میلیون طفل رسیده است.» به گفته او ۷۰درصد این کودکان، دختربچهها هستند.
او توضیح میدهد «به صورت خودکار این کودکان که قربانی ازدواج در کودکی شده یا تبدیل به طفل کار و سرک (طفل که در جادهها گدایی میکند و شستوشوی ماشین انجام میدهد) میشوند، تبدیل به طفل خلاف کار و دزد میشوند و مورد بهره برداریهای جنسی قرار میگیرند.»
دخترم را چند میخری؟
زهرا حقپرست توضیح میدهد که آمار فروش دختربچهها در افغانستان بعد از قدرت گرفتن طالبان، در ایالات فقیر و دور دست بیشتر شده است.
به گفته او خانوادهها طفلهای نوزاد خود را به فروش میرسانند، به خصوص جنس دختر. بیشتر هم به این خاطر که مردم افغانستان بین دختر و پسر فرق زیادی میگذارند و طفل پسر را به دختر ترجیح میدهند و حتی طفل دختر را به فروش میرسانند تا پولی داشته باشند که زندگی طفل پسرشان تضمین شود. اگر هم نشد پول آب و نان پیدا کنند.
مصارف فروش دختران بالای ۷ و ۸سال از بردگی جنسی است تا دست یافتن به پولی برای دادن دیه خطایی که مرد یا پسر خانواده انجام داده است. اگر در دعوایی پسر یا مرد خانواده کسی را زخمی و چشم او را کور کند، دختر به جای آن میدهند حتی در مقابل قرض، دختر را معامله میکنند.
گروههای افراطی طالبان بعد از قدرت گرفتن این کار را بیشتر انجام میدهند. آمار کودک آزاری، فروش کودکان و کودکان کار افزایش پیدا کرده است.
آسیب پذیرترین کودکان در افغانستان چه میکنند؟
«یونیسف» در تازهترین گزارش خود در رابطه با شرایط کودکان در افغانستان با عنوان «حمایت از آسیب پذیرترین کودکان افغانستان» مینویسد: «دختران افغان با ازدواج زودهنگام، قتلهای ناموسی، آزار خانگی و خشونت جنسی روبرو هستند. پسران افغان در کنار استخدام نظامی در درگیریهای مسلحانه و استثمار جنسی، از خطرات مشابهی رنج میبرند. هم دختران و هم پسران در معرض کارهای خطرناک، تماس با مینهای زمینی و خشونت در خانه قرار دارند.»
زهرا حقپرست توضیح میدهد: «پیشتر هم طفل کار (کودک کار) داشتیم، طفلهایی که کارهای سنگین انجام میدادند. طفل فقیر، طفلهای بی سرپرست و معلول بودند اما بعد از به قدرت رسیدن طالبان با آنکه از عفو عمومی صحبت کردند، اکثر اطفال را یتیم ساختند. با حملات انتحاری که در دوران جمهوریت داشتند و در دوره قدرت گرفتن خودشان هم دارند، اکثریت خانوادهها را بی سرپرست کردند. اطفال را از پدر و یا از مادر دور کردند و آنها را مجبور به کار کردند.»
نیمی از جمعیت ۳۰میلیونی افغانستان زیر ۱۸سال سن دارند. به گزارش یونیسف، آنها به دلیل جنگهای مداوم، آوارگی، اقتصاد ضعیف و معضلات اجتماعی آسیبزا در معرض شدیدترین خشونت و سواستفادهها قرار دارند. افزایش تعداد و فراوانی حوادث مربوط به درگیری، باعث افزایش نگران کننده در تلفات کودکان شده است.»
به گفته زهرا حقپرست، مدیر تیم اتحاد همبستگی زنان افغانستان و فعال حقوق کودکان، وضعیت اقتصادی و امنیتی بعد از طالبان به قدری دشوار شد و تغییر کرد که نیمی از جامعه افغانستان که زن بودند از حق کار محروم شدند. او توضیح میدهد: «اکثریت مردانی که در بخش نظامی، پلیس، بخش امنیت و کسانی که با خارجیها مشغول به کار بودند نیز کار خود را از دست دادند. همین موضوع موجب شد طفلهای خانواده مجبور به کار شوند.»
به گفته او آمار کودکان کار بسیار بیشتر از گذشته شده است.
طبق گزارشهای سازمان حقوق بشری و از جمله یونیسف، ازدواج کودکان در افغانستان غیرقانونی اما گسترده است؛ یک سوم دختران افغان قبل از ۱۸سالگی ازدواج میکنند.
به گفته زهرا حقپرست، فعال حقوق کودک «خانوادههایی که گرفتار فقر شدهاند حتی در ولایات دور دست مجبور شدند از فقر زیاد دختران خود را بفروشند. حتی نوزادان را هم به دلیل فقر میفروشند برای اینکه باقی خانواده زنده بمانند. دختران بسیاری را به زور ازدواج میدهند که باقی اعضای خانواده بتوانند به زندگی ادامه دهند. واقعا وضعیت افغانستان تاسفبار است.»
مدیر تیم اتحاد همبستگی زنان افغانستان اضافه میکند: «وضعیت افغانستان اصلا خوب نیست به خصوص زنان و کودکان. طالبان هر لحظه به جنایت خود ادامه میدهند در پنجشیر تیرباران کسانی که مقابل طالبان مقاومت میکند ادامه دارد. مردم را به جرم هزاره و تاجیک بودن میکشند.»
کودکان این روزها در افغانستان چه میکنند؟
مدیر تیم اتحاد همبستگی زنان افغانستان، با اشاره وخیمتر شدن شرایط اقتصادی و امنیتی در افغانستان میگوید: «کودکان پیش از قدرت گرفتن طالبان هم کار میکردند از جمله؛ آب فروشی، پلاستیک فروشی، پاک کردن ماشینها، دست فروشی، خرده فروشی، کار کردن در تعمیرگاههای ماشین به عنوان شاگرد مکانیک حتی در کارگاههای آجرپزی مشغول به کار هستند. در کل کودکان به کارهای سنگین میپردازند.»
روزنامه هشت صبح چاپ افغانستان، در یک گزارشی در مورد فروش کودکان در هرات در روزهای نخست قدرت گرفتن طالبان نوشت: «آمار غیررسمی یک بزرگ قومی در شهرک سبز در این ولایت نشان میدهد که تاکنون بیش از صد دختر خردسال و میانسال برای تامین معیشت زندگی در آن شهرک به فروش رسیدهاند.»
«نجیب شیبان» از فعالان حقوق کودک در افغانستان در ارزیابی روزهای پس از فروپاشی افغانستان به دست طالبان میگوید: «تنها در یک ماه پس از سلطه طالبان صد حادثه مرگ اطفال ناشی از گرسنگی و ۱۵ مورد فروش طفل دختر در برابر پول اندک برای بقای خانوادهها گزارش شده است که همکاران از ولایات و پایتخت جمع آوری نمودهاند.»
«ملا داوود»، رییس شورای بیجا شدهگان شهرک سبز، در ماههای نخست قدرت گیری طالبان گفته بود :«شدت گرسنگی، نبود کار و عدم حمایت حکومت سرپرست طالبان، سبب شده که بیشتر این خانوادهها اقدام به فروش کودکان، بهویژه دخترانشان کنند.»
به گفته نجیب شیبان: «فروش اطفال آنهم صرفا به دلیل فقر و گرسنگی، غمبارترین حادثه قرن است و مرگ انسانیت.»
رییس شورای این شهرک گفته بود: «ما خانوادههایی داریم که از دو ماه تا به حالا یک شب نان درست نخوردهاند. بیشتر این خانوادهها مجبور بودند به خاطری که دیگر اعضای خانواده زنده بمانند، طفل خود را بفروشند.»
«عزیزگل»، یکی از بیجا شدهگان ولایت بادغیس در شهرک سبز به روزنامه هشت صبح توضیح داده بود که چهارماه پیش، دختر خردسالش را در بدل هشتاد هزار افغانی به فروش رسانده است.
فعالان مدنی در داخل افغانستان میگویند درعین اینکه قیمت کودکان فروخته شده افزایش پیدا کرده و دختربچهها به ویژه کمسن و سالها با قیمت بالاتری به فروش میرسند، ولی خرید و فروش کودکان افزایش داشته است.
ثبت نظر