تیم فوتبال خاتون بم؛ از زیر آوار تا رویای سکوی آسیا

سحر رضایی، شهروندخبرنگار

عمر فوتبال زنان جهان، فقط یک قرن است. همین فاصله بین قدمت فوتبال زنان و مردان، دیوار بلند تبعیض را ایجاد کرد است.

فوتبال برای دهه‌ها، ورزشی مردانه تلقی می‌شد. هر چند همچنان این تفکر کاملا از بین نرفته است, اما به نظر می‌رسد که باورهای عمومی بسیار تغییر کرده و برای دستیابی به این مهم، فیفا فعالیت‌های گسترده‌ای انجام داده است.

این نهاد به کنفدراسیون‌های تحت حمایت خود، علاوه بر برگزاری تورنمنت‌های رایج مردان، برگزاری تورنمنت در بخش زنان را هم تاکید می‌کند.

کنفدراسیون فوتبال آسیا بنابر ظرفیت فوتبال زنان این قاره از سال ۲۰۱۹ اقدام به برگزاری جام باشگاه‌های زنان آسیا (به صورت آزمایشی) کرد. شاید جالب باشد که بدانیم جام ملت‌های آسیای مردان، پیش از رقابت‌های جام ملت‌های اروپای مردان آغاز شد.

اولین دوره تنها در شرق آسیا و بدون حضور تیم‌های غرب آسیا برگزار شد. پس از آن بدلیل همه‌گیری کرونا، این مسابقات تا سال ۲۰۲۱ برگزار نشده بود و سال ۲۰۲۱ فقط تیم‌های غرب آسیا در این بازی‌ها شرکت کردند.

نماینده ایران در این بازی‌ها، (شهرداری سیرجان) بود که به مقام نایب قهرمانی رسید.

حالا در این فصل از مسابقات، برای نخستین بار رقابت‌های جام ملت‌های زنان آسیا در دو گروه شرق و غرب برگزار خواهد شد. نماینده ایران در این دوره، «خاتون بم» قهرمان لیگ برتر زنان در فصل ۱۴۰۰ است. در این گزارش به یکی از خاص‌ترین تیم‌های زنان ایران نگاه می‌کنیم.

آیا از دخترانی که قرار است نماینده زنان فوتبالیست و فوتبال زنان ایران در جام ملت‌های آسیا باشند شناختی دارید؟

***

خاتون؛ تیمی برخاسته از دل زلزله بم

تیم فوتبال دختران خاتون بم، با ۸ عنوان قهرمانی لیگ برتر پرافتخارترین تیم فوتبال در ایران است. نگاهی به تاریخچه این تیم پر افتخار بیندازیم؛ سال ۱۳۷۶ و در ابتدای ورود فوتسال زنان به ایران پس از انقلاب اسلامی، تیم شهرداری بم هم تشکیل شد.

«مرضیه جعفری»، سرمربی حال حاضر تیم شهرداری بم، آن زمان ۱۵ سال داشت. او در خانواده‌ای کاملا فوتبالی متولد شد و به همین دلیل هم‌زمان توانست با وجود سن کم، مربی- بازیکن باشد.

سال ۱۳۸۲ در زلزله بم تمامی بازیکنان این تیم از دنیا رفتند اما مرضیه جعفری بار دیگر در سال ۱۳۸۳ با حمایت شهرداری بم و با شعار «بم را زنده نگه دارید»، تیم جدیدی تشکیل داد تا به فعالیت‌های خود در فوتسال ادامه دهد.

سال ۱۳۸۶، «خدیجه سپنجی» نایب رئیس وقت فدراسیون در بخش زنان توانست مجوز تشکیل لیگ فوتبال زنان را بگیرد. مرضیه جعفری بلافاصله بازیکنان تیم فوتسال خود را به سمت فوتبال سوق داد.

این تیم سال ۱۳۸۷ در مسابقات دسته دو و سپس دسته یک کشوری موفق به کسب سهمیه لیگ برتر شد و در دومین سال تشکیل لیگ برتر فوتبال زنان یعنی سال ۱۳۸۸ در مسابقات شرکت کرد.

آن سال این تیم با شاکله‌ای کاملا بومی و در اولین حضور به مقام سوم رسید. فصل فوتبالی ۱۳۸۹-۱۳۹۰، تنها فصلی بود که دختران بم روی سکو نرفتند.

اما از فصل بعد از آن چهار سال پیاپی طی سال‌های ۱۳۹۱ تا پایان سال ۱۳۹۴ این تیم قهرمان لیگ برتر زنان ایران شد.  

حالا دیگر مرضیه جعفری راه قهرمان شدن را یاد گرفته بود. پس از آن در سال‌های ۹۵ و ۹۶ بمی‌ها به رتبه سوم و دوم رضایت دادند.

در سال‌های ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۰ آن‌ها دوبار دیگر قهرمان شدند.

سال ۱۴۰۰ رقیب سنتی آن‌ها یعنی شهرداری سیرجان با کسب عنوان قهرمانی به عنوان اولین نماینده فوتبال زنان ایران در دومین دوره جام باشگاه‌های آسیا شرکت کرد. فرصتی که آن‌ها بواسطه سال‌ها قهرمانی در حسرت آن بودند.

این تیم در فصل مسابقاتی ۱۴۰۰، با حمایت مالی شرکت خاتون بم پس از ۱۲ سال از شهرداری بم جدا شد و با نام خاتون بم در چهاردهمین دوره لیگ برتر فوتبال زنان با کسب عنوان قهرمانی جواز حضور در سومین دوره آزمایشی جام باشگاه‌های زنان آسیا را کسب کردند.

نمی‌توان در این میان از نقش پر‌رنگ مرضیه جعفری، سرمربی این تیم چشم پوشی کرد.

 

مرضیه جعفری از داغ فرزند تا سکوی قهرمانی

نام مرضیه جعفری با نام تیم فوتبال زنان بم آمیخته است. او پس از زلزله بم با تشکیل تیم فوتبال زنان بار دیگر امید و شادی را به مردم خود بازگرداند. شاید  این یک تعریف اغراق‌آمیز به نظر برسد اما نگاهی به تصاویر و ویدیوهای منتشر شده از جشن‌های قهرمانی این تیم در بم، به خوبی بیان‌گر این حقیقت است که فوتبال زنان این شهر در کوچه پس‌کوچه‌های آن رخنه کرده است.

مرضیه جعفری پیش از آغاز این فصل با از دست دادن پسر جوانش و پس از آن برادرش، با قلبی رنجیده قصد خانه نشینی داشت. می‌گفت دیگر انگیزه‌ای برای ادامه ندارد، موهایش در فاصله چند ماه سفید شده و به بازیکنان خود گفت دیگر توان ادامه ندارد. اما همین بازیکنان امید را در دل او زنده کردند. گفتند قهرمان می‌شویم و تقدیم می کنیم به روح عزیزان از دست رفته‌ات. او به‌پا خواست و تیم‌اش برای هشتمین بار قهرمان شد.

 

کهکشانی‌های تاریخ‌ساز

خاتون بم پیش از اعزام به ازبکستان اردوی دو هفته‌ای در قزاقستان برگزار کرد. اتفاقی که برای اولین‌بار در تاریخ فوتبال زنان رخ داد؛ برگزاری مسابقات دوستانه با تیم‌های اروپایی بود.

بمی‌ها مقابل قهرمان و نایب قهرمان لیگ برتر فوتبال زنان قزاقستان در یک بازی با نتیجه ۲ بر یک شکست خوردند و یک پیروزی ۱_۰ کسب کردند و به گفته مرضیه جعفری سرمربی این تیم، مهم‌ترین اندوخته این بازی‌ها افزایش اعتماد به نفس بازیکنان و خودباوری آن‌ها بود.

این تیم از ستاره‌های فوتبال زنان ایران تشکیل شده که اکثر آن‌ها ملی‌پوش هستند. «زهرا قنبری»، گلزن برتر لیگ فوتبال زنان و به گفته بسیاری از کارشناسان بهترین بازیکن سال‌های اخیر فوتبال زنان ایران، مهاجم خاتون بم است که امید‌ بسیاری به گلزنی او داریم. اما در کنار او یک ستاره ۱۸ ساله به نام نگین زندی می‌درخشد که در زمان گره‌خوردن بازی، او چاره‌ساز تیم خاتون بم است. دو گل او در دو دیدار دوستانه خاتون بم با تیم‌های قزاقستانی خود گویای این حقیقت است که او در روزهای سخت به داد کهکشانی‌ها می‌رسد.

«مانه چهکندی»، «مونا حمودی»، «زهرا سربالی»، «بهناز طاهرخانی»، «شهناز جعفری‌زاده»، «کوثر کمالی»، «فاطمه پسندیده»، «ملیکا محمدی» و «زهرا خاجوی» از دیگر بازیکنان این تیم هستند که روز شنبه، در اولین دیدار مقابل نماینده ازبکستان شاهد درخشش آن‌ها خواهیم بود.

 

حریفان خاتون بم؛ انصراف و تعلیق پیش از مسابقه

با توجه به انصراف تیم ارتدکس اردن از مسابقات و همچنین تعلیق فدراسیون فوتبال هندوستان، تیم «گوکولام کرالا» از شرکت در مسابقات محروم شد تا خاتون بم و «سوگدیانا» ازبکستان تنها تیم‌های حاضر در مرحله گروهی منطقه غرب آسیا شود.

پس از این اتفاقات AFC تصمیم گرفت دو بازی به‌صورت رفت و برگشت در روزهای ۲۹ مرداد و اول شهریور، یک پای فینال مسابقات جام باشگاه‌های زنان آسیا را در فصل ۲۰۲۲ مشخص کند.

سوگدونيا فصل پيش قهرمان ليگ ازبكستان شد. اما با پايان اين ليگ چند بازيكن از اين تيم جدا شدند و این تیم قدرت فصل پیش خود را ندارد.

آن‌ها در فصل جاری ليگ ازبكستان بعد از بنيادكار در رده دوم قرار دارند و در آخرين ديدار خود ٨-٠، «متالورگ» را شکست دادند. مهم‌ترين بازيكن اين تيم «ديورا حبيبولائِف» است كه در ترکیب تیم ازبکستان مقابل تيم ملى ايران هم بازى كرده است و با بازی بسیاری از بازیکنان ما آشنایی دارد.

سرمربی اين تيم شرعلى باباكولوف است كه فصل پيش با اين تيم قهرمان شد. تیمی که در مجموع این دو مسابقه برنده شود ۳۰ مهر در مسابقه فینال به مصاف سرگروه شرق آسیا خواهد رفت.