اندیشکده «بروکینگز» در ایالات متحده روز ۳۱ شهریور ۱۴۰۱، کمتر از یک هفته پس از شروع اعتراضات در ایران به قتل «مهسا امینی»، شهروند ۲۲ ساله در زمان بازداشت توسط «گشت ارشاد»، یک وبینار برای بررسی دور جدید اعتراضات در ایران برگزار کرد.
اعتراضات تازه در ایران بزرگترین و فراگیرترین رویداد از این دست پس از آبان ۱۳۹۸ است که آن زمان ماهیت آن به افزایش قیمت سوخت بود اما خروش تازه، بار دیگر درباره آزادی با محوریت زنان و دختران و اعتراض به حجاب اجباری است که پس از خشم نسبت به قتل مهسا امینی آغاز شد.
اعضای این وبینار، «دکتر صادق زیباکلام» استاد دانشکده حقوق و علوم سیاسی «دانشگاه تهران»، «مازیار بهاری» مستندساز و موسس وبسایت «ایرانوایر»، «آیدا قجر» خبرنگار «ایرانوایر» و اولین کسی که قتل مهسا امینی را در جهان گزارش داد و «سوزان مالونی»، معاون اندیشکده بروکینگز بودند.
***
دکتر صادق زیباکلام استاد علوم سیاسی از دانشگاه تهران و سوزان ملونی معاون اندیشکده که میزبان این جلسه بود، در نشست حاضر بودند.
وبینار از بیم قطع شدن تماس صادق زیباکلام از تهران با او آغاز شد. این استاد دانشگاه توضیح داد که وضعیت در اینترنت در ایران از دو روز قبل با گسترش اعتراضات نامناسب شده است.
او گفت اعتراضات ابتدا از سقز، محل زندگی مهسا آغاز شدند و به سرعت به دیگر شهرهای ایران سرایت کردند.
گفت که حکومت ایران مطابق معمول شروع کرد تا اعتراضات را به «دشمنان خارجی» و «سازمان مجاهدین خلق» نسبت دهد تا زمینه سرکوب آن فراهم شود.
گفت که عمده معترضان در شهرهای بزرگ ایران، همچون تهران، مشهد و شیراز خواسته مشترکی با دیگر معترضان در شهرهای کوچک دارند.
گفت که عمده ابتکارات توسط «دختران جوان شجاعی» رخ داده که برای خواسته خود که لغو حجاب اجباری است، به خیابانها آمدهاند.
پیش از صحبتهای صادق زیباکلام درباره سرشت اعتراضات جدید در ایران، سوزان مالونی به نقل از مقامهای کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد گفت: «مرگ غمانگیز مهسا امینی و اتهامات وارده به حکومت ایران در شکنجه و بدرفتاری باید به سرعت، بیطرفانه و به طور موثر توسط یک مقام صالح مستقل مورد بررسی قرار گیرد و به ویژه تضمین کند که خانواده او به عدالت و حقیقت دسترسی خواهند داشت.»
در ادامه وبینار، آیدا قجر از سایت «ایرانوایر» گزارشی از فاجعهای که از سوی گشت ارشاد بر مهسا امینی رفته و تلاشی که حکومت در کنترل و سانسور اخبار آن کرده است، ارایه کرد. او از تلاش گروه روزنامهنگاران «ایرانوایر»، از جمله «شیما شهرابی»، سردبیر آن برای تماس با خانواده امینی جهت کمک به روشن شدن حقیقت که جمهوری اسلامی در صدد کتمان آن است، حرف زد.
مهسا اهل سقز در استان کردستان برای یک سفر به تهران رفته بود که همراه برادرش در پارک، توسط ماموران گشت ارشاد دستگیر و دو ساعت پس از این بازداشت، به بیمارستان منتقل شد. در حالی که آثار خونریزی از گوش و کبودی چشم او مشهود بود، پس از سه روز اغما، در بیمارستان درگذشت.
آیدا قجر خبر این فاجعه را اولینبار در گفتوگو با برادر او در جهان منتشر کرد.
مرگ مهسا امینی باعث اعتراض به حجاب اجباری و چندین روز ناآرامی قابل توجه در سراسر ایران شده که محوریت آن با زنان و دخترانی است که حجاب اجباری را نمیپذیرند و روسریهای خود را آتش میزنند و مردانی که آنها را با شعار «زن، زندگی، آزادی» همراهی میکنند.
آیدا قجر گفت معترضان در ایران عمدتا دختران و زنانی هستند که نه تنها در برابر ماموران گشت ارشاد ایستاده که در برابر ماموران سرتاپا مسلح خواسته خود را علیه حجاب اجباری شجاعانه فریاد میزنند.
او به تهدید شدن اعضای خانواده امینی و تحت فشار قرار دادن آنها برای این که در برابر دوربین تلویزیون حکومتی بگویند که مهسا بیمار بوده و دلیل مرگ او آنچه که در زمان بازداشت بر این دختر جوان رفته نبوده است، اشاره کرد.
قجر توضیح داد که خانواده امینی این فشارها و خواسته ماموران امنیتی را نپذیرفتهاند.
همچنین خبر داد که ماموران امنیتی با تماس با روزنامهنگاران در ایران، آنها را برای مسکوت گذاشتن جزییات فاجعه قتل مهسا امینی و چشمپوشی از گزارش کردن اعتراضات تهدید میکنند و تحت فشار قرار میدهند.
صادق زیباکلام، استاد دانشگاه تهران که به دلیل مشکلات ناشی از قطع سراسری شبکه اینترنت در ایران نتوانسته بود با تماس ویدیویی در وبینار حاضر شود، به صورت صوتی در جلسه شرکت کرد و گاهی هم صدای او قطع میشد، گفت شهروندان معترض در این دور از اعتراضات، دختران متولد دهههای ۷۰ و ۸۰ خورشیدی هستند که از نظر سنی تفاوتهای بزرگی با اعتراضات پیشین دارند.
عمده معترضان آنطور که در ویدیوهایی که از ایران فرستاده میشوند، ممکن است که خاطره واضحی از اعتراضات سال ۱۳۸۸ نداشته باشند.
اعتراضات آن دوره به نتایج انتخابات ریاست جمهوری و اعلام پیروزی «محمود احمدینژاد» بود. آن اعتراض، فراگیرترین اعلام نارضایتی از حکومت از زمان انقلاب بهمن ۱۳۵۷ بود اما رکورد آن طی ۱۳ سال اخیر بارها شکسته شده است.
زیباکلام گفت که اعتراضات در ایران رهبری قدرتمندی برای سازماندهی ندارند و بر خلاف رژیم حاکم بر ایران که خود را در برابر خواست عمومی قدرتمند کرده است یا قدرقدرت نشان میدهد، معترضان از چنین سازماندهی برخوردار نیستند.
او همچنین به مشکلات قانونی و تبعیضهای مذهبی در ایران علیه زنان و دختران اشاره کرد و گفت که اعتراضات به حجاب اجباری در برگیرنده مجموعه تبعیضها و نابرابریهایی هستند که برعلیه زنان توسط جمهوری اسلامی ایران تحمیل میشوند.
مازیار بهاری هم در وبینار به وضعیت مهسا امینی به عنوان یکی از دختران تحت ظلم و تبعیض ایران اشاره کرد و گفت زندگی مهسا به عنوان یک شهروند ساده ایرانی در یک شهر کوچک ایران که برای سفر تفریحی به تهران سفر کرد و زندگی او در جریان بازداشت توسط گشت ارشاد به شکل تراژیک پایان یافت، به گونهای برای ایرانیان معترض به شکل نماد درآمد که جرقه اعتراضات را زد.
در حالی که اخبار و تصاویر اعتراضات در روزهای اخیر به صورت گسترده در شبکههای اجتماعی منتشر میشدند، قطع گسترده شبکه اینترنت و پیامرسانهایی همچون واتساپ، باعث فروکش کردن اطلاع از آنچه در ایران می گذرد، شده است.
در آبان ۱۳۹۸، قطع گسترده اینترنت از سوی دولت «حسن روحانی» زمینهساز سرکوب خونین و گسترده معترضان شد که رقم آن در برخی از گزارشها تا هزار و ۵۰۰ نفر هم رسیده است. «سازمان عفو بینالملل» این سرکوب را بیسابقهترین کشتار معترضان ایرانی خوانده است.
در ادامه برنامه، شرکت کنندگان تامین اینترنت بی سانسور را برای اطلاع از آنچه در ایران میگذرد و حفظ جان معترضان و تحقق خواسته آنها بسیار حیاتی دانستند.
وزارت خزانهداری ایالات متحده اخیرا اینترنت استارلینک را برای ارایه خدمات به ایران از شمول تحریمهای امریکا خارج کرده است. «ایلان ماسک»، مالک شرکت «اسپیساکس» در پاسخ به سوال ایرانیانی که درباره حمایت از آنها با اینترنت بدون سانسور پرسیده بودند، وعده داده بود که این موضوع را با دولت امریکا در میان بگذارد.
ثبت نظر