روز چهارشنبه۱۳مهر، مردم ایران برای نوزدهمین روز متوالی علیه حکومت به خیابانها آمدند. برخلاف روزهای قبل که اعتراضات توسط دانشآموزان و دانشجویان در مدارس و دانشگاهها انجام میشد، دیروز، به دلیل تعطیلی رسمی در تقویم ایران، مراکز آموزشی تعطیل بودند.
همزمان اخبار منتشر شده از زاهدان نشان میدهد که تعداد شهروندانی که در اعتراضات روز جمعه۸مهر و روزهای بعد از آن در زاهدان کشته شدهاند، مدام در حال افزایش است.
در آخرین خبر، خبرگزاری «حالوش» که اخبار نقض حقوقبشر در بلوچستان را گزارش میکند، شمار کشتهشدگان اعتراضات زاهدان را دستکم ۹۱ نفر اعلام کرده است. پیش از این، یک منبع مطلع از زاهدان به «ایرانوایر» گفته بود که سپاهپاسداران این شهر را به میدان جنگ، بدل کرده است.
در حالیکه پیش از این اخباری از بازداشت «آتش شاکرمی»، خاله «نیکا شاکرمی»، نوجوان کشته شده در اعتراضات کنونی منتشر شده بود، خبرگزاری «فارس» و برنامه خبری «۲۰:۳۰» صداوسیما فیلمی از او را پخش کردهاند که میگوید گفتههای اخیر نهادهای امنیتی ایران مبنی بر پرت شدن نیکا از بالای یک ساختمان نیمهکاره، واقعیت دارد. کاربران شبکههای اجتماعی در واکنش به این فیلم که شامگاه چهارشنبه۱۳مهر در تلویزیون ایران پخش شده، آن را «اعترافات اجباری» خواندهاند.
نوزدهمین روز اعتراضات مردم ایران که با جانباختن «مهسا (ژینا) امینی» در بازداشت گشت ارشاد آغاز شد، ولی به سرعت به بزرگترین اعتراضات ضد حکومتی در عمر جمهوری اسلامی تبدیل شد، چگونه گذشت؟
***
تردیدها درباره حمله به تجمع اعتراضی مردم زاهدان با برنامهریزی قبلی
روز شنبه۹مهر، کانال رسمی دفتر «مولوی عبدالحمید» بیانیهای را در تلگرام منتشر کرد که در آن جزئیاتی از حمله به نماز جمعه زاهدان در روز جمعه را بیان کرده بود. این جزئیات با سناریو مقامات جمهوری اسلامی مبنی بر اینکه اول معترضان به کلانتری حمله کردهاند و بعد کلانتری آنها را به گلوله بسته، متفاوت است. همچنین کانال مولوی عبدالحمید در روزهای گذشته با تکذیب اخبار منتسب به او در خبرگزاریهای رسمی ایران از جمله ایرنا و فارس، بر صحت بیانیه اولیه او تاکید داشته است.
بنابر این بیانیه، ماموران امنیتی و نیروهای نظامی جمهوری اسلامی، از پیش از تجمع شماری از مردم زاهدان در مقابل کلانتری شماره ۱۶ این شهر، برای حمله به شهروندان حاضر در نماز جمعه و سایر مردم معترض، آماده بودهاند. در بیانیه امام جمعه اهل تسنن زاهدان آمده است: «دقایقی بعد از ادای نماز جمعه که نمازگزاران طبق معمول برای ادای نمازهای سنت و نفل در مصلی میمانند، صدای تیراندازی شنیده شد. بعدا مشخص شد که تعداد معدودی از جوانان کمسنوسال بعد از ادای نماز مقابل کلانتری که نزدیک مصلی واقع شده تجمع میکنند و شعار میدهند و تعدادی از این جوانان به سمت کلانتری سنگ پرتاب میکنند.»
مولوی عبدالحمید در ادامه این بیانیه، به حمله نیروهای حاضر در کلانتری به سوی این جوانان معترض اشاره کرده و گفته است: «طبق گزارشهایی که به ما رسیده نیروهای یگان ویژه که ظاهرا از قبل در کلانتری مذکور مستقر شده بودند، اقدام به شلیک گلوله جنگی به سمت مردم میکنند و در این بین نهتنها به سمت جوانانی که در مقابل کلانتری تجمع کرده بودند، بلکه از روی ساختمان کلانتری به داخل محوطه مصلی و به سمت کسانی که در حال ادای نماز بودهاند شلیک میکنند و در قسمت مردان و زنان گاز اشکآور پرتاب میکنند، بهطوریکه یکی از زنان نمازگزار نیز به شهادت میرسد.»
ویدیوها با تاخیر به بیرون ارسال میشوند
اگرچه روز چهارشنبه به مناسبت «شهادت امام حسن عسکری»، امام یازدهم شیعیان تعطیل بود، ویدیوهای جدیدی از دانشآموزان و دانشجویان معترض منتشر شده است. به همین دلیل، تنها برخی از ویدیوهای این اعتراضات مربوط به روزهای قبل، در شبکههای اجتماعی بازنشر یا بهدلیل کندی سرعت اینترنت، با تاخیر برای اولین بار منتشر شد.
در ویدیویی که روز چهارشنبه۱۳مهر برای اولینبار از دانشگاه علوم پزشکی سنندج منتشر شده، دانشجویان شعار میدهند: «شریف تنها نیست، سنندج پشتیبانش است.» اشاره این دانشجویان به حمله نیروهای یگان ویژه و تیراندازی مستقیم آنها به دانشجویان در کتابخانه و پارکینگ دانشگاه صنعتی شریف است که با بازداشت گسترده دانشجویان این دانشگاه همراه شد.
همچنین ویدیویی از دانشگاه دخترانه فنی و حرفهای «شریعتی» منتشر شده که تاریخ آن مشخص نیست، ولی در آن به وضوح دیده میشود که ماموران امنیتی، دختران دانشجو را هل داده و با خشونت سعی در جلوگیری از برگزاری تجمع آنها دارند.
همچنین با تعطیلی دانشگاه، اخباری از تهدید دانشجویان دانشگاه یزد که در چند روز گذشته در صحن این دانشگاه در حمایت از معترضان تجمع برگزار کرده بودند، منتشر شده است. دانشجویان گفتهاند که مسوولان دانشگاه یزد در تماس با خانوادههایشان، شروع به فشار و تهدید علیه دانشجویان کردند که اگر دانشجویان به تجمعات خود ادامه بدهند، دانشگاه هیچ مسوولیتی در قبال آنان ندارد.
همزمان، روز چهارشنبه ویدیوهایی نیز از اعتراض روزهای قبل دختران دبیرستانی در شهرهای مختلف ایران منتشر شده که در آن، با درآوردن حجاب خود و دادن شعارهایی مانند «زن زندگی آزادی»، علیه وضع موجود اعتراض میکنند.
در ویدیوهای مربوط به سنندج و کرمانشاه، دختران دانشآموز بعد از خروج از مدرسه، مقنعههای خود را در آورده و شعارهایی علیه حکومت و نقض سیستماتیک حقوق زنان سر میدهند. همچنین ویدیویی از سخنرانی یک پسر دانشآموز از یکی از مدارس ایران منتشر شده که میگوید تا وقتی مردم را میکشند، ما چطور درس بخوانیم.
در توییتر نیز، شماری از دانشآموزان دختر از رویارویی لفظی خود با نیروهای سپاهی و بسیجی که مدارس برای توجیه وضعیت اعتراضات برای سخنرانی دعوت میکنند، خبر دادهاند. کاربری درباره اتفاقی که روز سهشنبه در مدرسه آنها افتاده نوشته و توضیح داده که بعد از به چالش کشیدن مرد سپاهی دعوت شده، دانشآموزان محل سخنرانی او را ترک کرده و در راهروی مدرسه شعار «زن زندگی آزادی» و «مرگ بر دیکتاتور» سر دادهاند.
اعتراض در خیابان ادامه دارد
با وجود سرکوب گسترده شهروندان معترض، ویدیوهای ارسال شده از ایران حاکی از این است که اعتراضات در دهها شهر ایران ادامه دارد. در ویدیویی که روز چهارشنبه۱۳مهر در شبکههای اجتماعی منتشر شده، مردم در شهرهای کرج، اصفهان، قم، تهران، تالش، کرمانشاه، شیراز و نورآباد ممسنی تجمع اعتراضی برگزار کردند.
در نورآباد ممسنی در استان فارس، میدان «مصلی» این شهر به آتش کشیده شده است. در تهران و اصفهان، زنان تا بامداد ۱۴ مرداد، با درآوردن روسریهای خود، علیه حکومت شعار دادهاند. در تهران ویدیوهایی از محدوده سعادت آباد، میدان تجریش و خیابان شریعتی منتشر شده است. در اصفهان نیز، ویدیویی از تجمع اعتراضی مردم در حوالی خیابان جلفای این شهر منتشر شده است. همچنین در ویدیوی دیگری نیز از که صبح روز چهارشنبه در اصفهان منتشر شده، سه زن جوان به بالای یک پل عابر پیاده رفته و با آویختن یک بنر در حمایت از اعتراضات زنان ایران که روی آن نوشته شده، نفر بعدی یکی از ماست، روسریهای خود را به باد میدهند.
همچنین در نوزدهمین شب از اعتراضات سراسری در ایران، مردم در شهر تالش استان گیلان به خیابان آمدهاند و با روشن کردن آتش در خیابان در برابر نیروهای امنیتی مقاومت میکنند.
مردم در شهر کرج نیز در شامگاه چهارشنبه به خیابانها آمدهاند. در ویدیویی که از کرج منتشر شده، یگان ویژه با موتور به معترضان حمله میکند و مردم در مقابل نیروهای سرکوب با شعار ایستادگی میکنند.
پخش اعترافات خاله و دایی نیکا شاکرمی
پیش از این، روزنامهنگاران و کاربران شبکههای اجتماعی از بازداشت «آتش شاکرمی»، خاله نیکا شاکرمی در مراسم خاکسپاری او خبر داده و گفته بودند که پیکر نیکا توسط نیروهای امنیتی «ربوده» شده و در روستایی دور افتاده به خاک سپرده شده است. نیکا شاکرمی دختر ۱۷ سالهای بود که اخرینبار در اعتراضات روز ۲۹شهریور در حوالی بلوار کشاورز شرکت کرده و در تماسی تلفنی به یکی از دوستانش گفته بود که ماموران به دنبال او هستند. پس از آن خانواده نیکا، به مدت ۱۱ روز از او بیخبر بودند تا اینکه ماموران امنیتی جسم بیجان او را چند روز پیش، در حالیکه صورت و سرش در اثر ضربات متعدد متلاشی شده بود، به خانواده تحویل دادند.
خبر کشته شدن نیکا شاکرمی در روزهای اخیر با بازتاب گستردهای در داخل ایران و در رسانههای خارجی روبرو شده است. در پی این بازتاب گسترده و گزارشها از فشار بر خانواده او برای این که بگویند نیکا در بازداشت نبوده و توسط ماموران کشته نشده، خاله و دایی او روز چهارشنبه در یکی از گزارشهای برنامه خبری «۲۰:۳۰» حضور داشتند. برنامه ۲۰:۳۰ در ایران و در بین فعالان حقوقبشر بهعنوان تریبون پخش «اعترافات اجباری» شناخته میشود.
بعد از انتشار این برنامه توسط خبرگزاری «فارس» نزدیک به سپاهپاسداران و برنامه ۲۰:۳۰، بسیاری از کاربران شبکههای اجتماعی، نسبت به نقض حقوق این خانواده داغدار و فشارها بر آنها هشدار دادهاند.
تداوم حمایتهای جهانی از معترضان ایران
روز ۱۳مهر، پارلمان اروپا، پیشنویس قطعنامهای را به سازمان ملل متحد ارائه داد که در آن خواستار انجام تحقیقات مستقل بینالمللی درباره موارد نقض حقوق بشر در ایران شده است. قطعنامه پارلمان اروپا همچنین از ایران میخواهد که نهاد بینالمللی مستقلی را برای تحقیق درباره قتل مهسا امینی مامور کند.
اتحادیه اروپا پیش از این نیز از بررسی پیشنهادهای اعمال تحریمهای جدید حقوق بشری علیه نهادها و مقامهای جمهوری اسلامی خبر داده بود.
روز چهارشنبه، «حسین امیرعبداللهیان» وزیر خارجه جمهوری اسلامی، با وزیر خارجه ایتالیا که در ارائه این پیشنهادها پیش قدم بوده و یکی از شهروندانش نیز به تازگی در ایران به اتهام دست داشتن در اعتراضات بازداشت شده، گفتگو کرد. امیرعبداللهیان، اعمال تحریمهای جدید حقوقبشری علیه جمهوری اسلامی را «مداخله گری» خوانده و تهدید کرده است که جمهوری اسلامی، «اقدام متقابل» خواهد کرد.
همچنین «برنی سندرز»، سناتور دموکرات ایالت «ورمانت» آمریکا و کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری این کشور در سال ۲۰۱۶ نیز در توییتی، از اعتراضات مردم ایران، حمایت کرده است. سندرز که به دلیل مواضع مردمی خود، محبوبیت بسیاری در آمریکا دارد، نوشته است: «شجاعت بسیاری میخواهد که علیه «رهبر عظما» حکومت استبدادی ایران در خیابانها شعار داد.
این دقیقا همان چیزی است که دارد به رهبری زنان جوان اتفاق میافتد. من در کنار همه ایرانیانی که خواستار آزادی و آینده بهترند، میایستم.»
همچنین، بیش از ۶۰۰ چهره فرهنگی آلمان روز چهارشنبه در نامهای سرگشاده، حمایت خود را از زنان و معترضان ایرانی اعلام کردهاند.
در این نامه با اشاره به جان باختن مهسا امینی در بازداشت گشت ارشاد، آمده است: «ندای انقلاب فمینیستی در ایران بلند و واضح است. ما مقاومت شجاعانه شما را میبینیم، صدای مصمم شما را میشنویم و شجاعت و مقاومت شما را تحسین میکنیم.»
این در حالیست که پیشتر، سینماگران فرانسوی نیز در بیانیه و ویدیوهایی حمایت خود از زنان ایرانی را اعلام کرده بودند. «ژولیت بینوش»، بازیگر شناخته شده فرانسوی و بیش از ۵۰ بازیگر و خواننده فرانسوی در این ویدیو موهای خود را در همراهی با کمپین «گیسبران» زنان ایران، با قیچی کوتاه میکند.
«جس فیلیپس»، نماینده پارلمان بریتانیا از حزب «کارگر» نیز در توییتی در حمایت از مردم ایران نوشته است: «زنان ایران مبارز هستند. آنها هر روز با شجاعت و مقاومت خود الهامبخش جهان هستند، آنها شهروند درجه دو نیستند.»
و برند معروف دنیای مد و طراحی لباس، «بالینسیاگا» و «گوچی»، با انتشار پست و استوریهایی در صفحات اینستاگرام خود از اعتراضات زنان ایران برای دستیابی به آزادی و حقوق خود دفاع و حمایت کردند.
برند مشهور بالینسیاگا که در پاریس مستقر است، تمام پستهای اینستاگرام خود را پاک کرده و تنها یک پست با شعار «زن، زندگی، آزادی» به زبانهای فارسی و انگلیسی منتشر کرده است. بالینسیاگا ۱۴میلیون فالوور در اینستاگرام دارد. گوچی، دیگر نام مشهور صحنه دنیای مد نیز در صفحه اینستاگرام خود استوری با شعار «زن، زندگی، آزادی» منتشر کرده و نوشته است به عنوان یک خانه مد و از طریق کمپینی که برای دفاع از عدالت جنسیتی برپا کرده است، در کنار همه زنان ایران میایستد.
ثبت نظر