تیم ایران حذف نمی‌شود، چون برای فیفا «پول» می‌آورد

روز گذشته (چهارشنبه)، خبرگزاری «خبرآنلاین» مدعی شد که فدراسیون جهانی فوتبال با انتشار گزارشی، به صورت غیرمستقیم، پاسخ کمپین‌ها، تشکل‌ها و افرادی که خواهان حذف تیم فوتبال جمهوری اسلامی ایران از رقابت‌های جام جهانی شده بودند را، داده است. 

«خبرآنلاین» ادعا کرد سایت فیفا در گزارشی نوشته است: «در حالی که ایران برای شرکت در سومین دوره متوالی جام جهانی فوتبال آماده می‌شود، بهترین نسل این کشور آرزو دارد در ششمین حضورش در این رقابت‌ها، از مرحله گروهی عبور کند.» 

این خبرگزاری، عبارت‌های به کار رفته در گزارش فیفا را نشانه‌ای از «قطعی بودن» حضور تیم فوتبال جمهوری اسلامی در جام جهانی تلقی کرد. 

اما گزارش «خبرآنلاین»، یک ایراد محتوایی بزرگ داشت، گزارش مورد نظر که روی سایت فیفا قرار دارد، در تاریخ ۲۷ژانویه۲۰۲۲ (۷بهمن ۱۴۰۰) نوشته شده بود؛ دقیقا ۷ ماه پیش و حتی قبل از آن‌که اولین جرقه‌های اعتراضات سراسری در ایران زده شود. 

با وجود ارائه اطلاعات غلط از سوی خبرگزاری‌های وابسته به حکومت، به نظر می‌رسد حضور تیم فوتبال جمهوری اسلامی در این جام جهانی، هم برای مدیران فیفا صاحب اهمیت است، و هم برای نظام کنونی مستقر در ایران. 

در روزهای گذشته، سه درخواست جدی برای حذف تیم فوتبال جمهوری اسلامی ایران از رقابت‌های جام جهانی قطر به فدراسیون جهانی فوتبال ارسال شد. 

نخستین‌بار، ۷مهر۱۴۰۱، یک تشکل حقوق بشری به نام «گروه ورزشگاه‌های باز» (Rights group Open Stadiums)، در نامه‌ای خطاب به فدراسیون جهانی فوتبال خواسته بود به دلیل رفتارهای فدراسیون فوتبال ایران و نقض حقوق بشر از سوی این فدراسیون، تیم ایران از حضور در جام جهانی ۲۰۲۲ قطر محروم شود. 

سپس یک گروه حقوقی، خواهان حذف این تیم به دلیل نقض حقوق بشر از سوی جمهوری اسلامی، و خواهان تصمیم فیفا برای خروج نام تیم فوتبال ایران از رقابت‌های قطر شد. 

در آخر، روز اول آبان «سرگئی پالکین»، مدیرعامل باشگاه «شاختار دونتسک» اوکراین، با ارسال نامه‌ای سرگشاده از فدراسیون بین‌المللی فوتبال جهان (فیفا) خواست، تیم‌ ملی فوتبال ایران را به دلیل ارسال پهپاد و کمک‌های نظامی به روسیه، از رقابت‌های جام جهانی قطر حذف کند. 

در این گزارش، به چرایی علاقه‌مندی هر دو طرف (فیفا و جمهوری اسلامی) برای حضور تیم فوتبال ایران در این رقابت‌ها می‌پردازیم. 

 

چرا فیفا، به تیم فوتبال ایران نیاز دارد؟ 

یکم آبان و پس از ارائه شدن سومین درخواست برای حذف تیم فوتبال جمهوری اسلامی ایران از رقابت‌های جام جهانی به فیفا، روزنامه «خبر ورزشی»، احتمال کنار گذاشتن این تیم از جام جهانی قطر را بسیار ناچیز دانست. 

این روزنامه در بخشی از گزارش خود نوشت: «درباره اینکه چرا فیفا به درخواست‌ این گروه‌ها برای حذف تیم ملی بی‌توجه بوده، می‌توان به دلایل اقتصادی هم اشاره کرده که در حمایت فدراسیون جهانی فوتبال از فدراسیون ایران، موثر بوده است.» 

«خبر ورزشی» در بخشی از گزارش خود به دیدار ویژه میان تیم‌های ملی جمهوری اسلامی و آمریکا اشاره کرد، و قیمت حق پخش آن را برابر با قیمت دیدارهای رده‌بندی و فینال این دوره از مسابقات جام جهانی دانست. طبق اطلاعات ارائه شده از سوی فیفا، دیدار این دو تیم، گران قیمت‌ترین مسابقه مرحله گروهی، چه از نظر حق پخش تلویزیونی و چه از نظر بلیت فروشی برآورد شده است. 

روزنامه رسمی چاپ تهران پرسیده که چرا فیفا باید قید چنین درآمدی را به دلیل اعتراضات برخی نهادها یا اشخاص بزند؟ 

روزنامه خبرورزشی همچنین حذف شدن تیم فوتبال جمهوری اسلامی را به معنی از دست رفتن فرصت درآمدزایی از سوی ایرانیانی که قصد سفر به دوحه را داشتند، و همچنین از دست رفتن درآمدها از سه بازی این تیم مقابل آمریکا، انگلیس و ولز دانسته است. 

به این ترتیب، فیفا به تیم فوتبال جمهوری اسلامی به چشم یک منبع درآمد نگاه می‌کند، نه جامعه‌ای که به صورت علنی، علاقمندی خود به این مجموعه را به دلایل آمیختگی آشکارش به سیاست‌های جمهوری اسلامی از دست داده است. 

در صورت حذف شدن تیم فوتبال جمهوری اسلامی از این رقابت‌ها، باید یکی از تیم‌های سید سوم که به رقابت‌های جام جهانی راه نیافته، یا تیم فوتبال امارات از آسیا جایگزین این تیم شود. فیفا هیچ راه حل مشخصی برای جایگزین کردن یک تیم جدید هم ندارد. 

فدراسیون جهانی فوتبال با به تاخیر انداختن موضوع بررسی پرونده شکایت‌ها و درخواست‌ها، وقت را به سود فدراسیون فوتبال جمهوری اسلامی نیز کشته است. 

 

آیا رفتار صداوسیما در قبال جام جهانی طبیعی است؟ 

برخلاف ادوار گذشته، صداوسیمای حکومتی ایران در فاصله یک ماه مانده به رقابت‌های جام جهانی، امتیاز حق پخش تمامی ۶۴ بازی این دوره را خریداری کرده است. در ادوار گذشته، با وجود انتشار اخباری مبنی بر امضا شدن قرارداد، اما تا فاصله کمتر از یک هفته مانده به آغاز مسابقات جام جهانی، قرارداد رسمی میان تلویزیون حکومتی و کارگزاران رسمی حق پخش تلویزیونی امضا نشده بود. 

دیروز (چهارشنبه) چهارم آبان، «حمیدرضا دهقانی» سفیر جمهوری اسلامی در قطر، در حساب توییتری خود خبر از رسمی شدن قرارداد میان صداوسیما و مجموعه «Bin Media Group» داد. همچنین «علی فروغی»، رییس شورای سیاست گذاری ورزش صدا و سیما، این خبر را تایید کرد. 

پیش از این، رقم حق پخش تلویزیونی این مسابقات ۳۹ میلیون دلار تخمین زده شده بود.  

جمهوری اسلامی نه تنها هنوز رقم ۱۸ میلیون دلار دوره گذشته خود به کارگزاران حق پخش تلویزیونی فیفا را به صورت کامل پرداخت نکرده است، که در سال‌های اخیر نیز مبادرت به «سرقت» تصاویر مسابقات فوتبال از رقابت‌های لیگ قهرمانان آسیا، رقابت‌های انتخابی جام جهانی، رقابت‌های لیگ قهرمانان اروپا و لیگ‌های معتبر اروپایی کرده بود. 

این‌بار اما صداوسیما، نه تنها به صورت فوری حق پخش این مسابقات را خریداری کرد، که حتی تیم خبری خود از شبکه ورزش را سه هفته پیش از آغاز مسابقات جام جهانی، عازم قطر خواهد کرد. 

صداوسیمای حکومتی ایران که هر ساله در تلاش برای دور زدن راه‌های خرید قانونی تصاویر مسابقات ورزشی است، این بار با تمامی قوا سعی کرده است این مسابقات را پوشش تصویری بدهد. 

رفتاری کاملا روشن از تلاش صداوسیما برای جلب کردن توجه عمومی به سمت فوتبال، و انحراف از موضوع ارتباطات سالم.