اعتراضات در ایران وارد سومین ماه خود شده است. در این مدت دولت‌های دموکراتیک برای حمایت از معترضان مسالمت‌جوی ایران که خواسته‌هایی بنیادی و انسانی دارند و شعار «زن، زندگی، آزادی» سر می‌دهند، چه بوده است؟
***
حمایت کشورهای غربی از اعتراضات ۱۴۰۱ بی‌سابقه توصیف شده اما در عمل خواسته‌هایی که گروهی از معترضان داشته‌اند، از جمله اخراج سفرای جمهوری اسلامی رخ نداده است.
مقام‌های دولت «جو بایدن» اعلام کرده‌اند اشتباه دولت اوباما در حمایت نکردن از معترضان سال ۸۸ را تکرار نخواهند کرد اما اقدامات این کشور در حمایت از معترضان نیز تنها تصویب تحریم به سبک سابق بوده است.
در این میان، همان پرسش همیشگی نیز مطرح است که کشورهای غربی در عمل و به تعبیری روی زمین، به جز اظهارنظر، فشار سیاسی و تحریم، چه کمکی می‌توانند به معترضان کنند.
کشورهای اروپایی نیز فشار بر ایران را از طریق تصویب تحریم های اتحادیه اروپا پیش بردند و در کنار آن تنها بریتانیا تحریم‌هایی را تصویب کرده و دولت آلمان نیز در حال بررسی بستن «مرکز اسلامی هامبورگ» است.
روند انتخاب مقامات و مجموعه‌ها برای تحریم نیز مانند همان روال سابق است و علاوه بر مقامات نظامی، «عیسی زارع‌پور»، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، «پرس تی‌وی» و شرکت فناوری «آروان کلود/ ابر آروان» نیز تحریم شده‌اند. در این میان برخی از نمایندگان پارلمان آلمان خواستار تحریم نمایندگان مجلس ایران شده‌اند که بیانیه ۲۲۷ نفره برای اعدام معترضان را امضا کرده بودند.
در آخرین اقدام، وزرای خارجه ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا روز دوشنبه ۲۳ آبان توافق کردند که ۲۹ فرد و سه سازمان و نهاد وابسته به حکومت جمهوری اسلامی را تحریم کنند.
فهرست تحریم‌شدگان جمهوری اسلامی ایران از سوی اتحادیه اروپا با تحریم‌های آبان ۱۴۰۱ اکنون در مجموع شامل ۱۲۶ فرد و ۱۱ نهاد است که نشان می‌دهد میزان این تحریم‌ها در فاصله شهریور تا آبان ۱۴۰۱ حدود ۳۰ درصد نسبت به قبل افزایش یافته است.
در این میان قرار دادن سپاه پاسداران در فهرست گروه‌های تروریستی اتحادیه اروپا نیز مطرح شده اما هنوز اقدامی انجام نشده است.
پارلمان اروپا روز سه‌شنبه آینده نیز نشستی در پارلمان اروپا با حضور جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، درباره سرکوب خشونت آمیز اعتراضات برگزار خواهد کرد و همچنین پنج‌شنبه هفته آینده نشست شورای حقوق بشر سازمان ملل درباره ایران برگزار خواهد شد.
آمریکا؛ تاکید بر عدم تکرار اشتباه اوباما
«باراک اوباما» رویکرد دولتش در عدم حمایت علنی از اعتراضات جنبش سبز در سال ۸۸ را اشتباه خوانده و مقامات دولت بایدن چندین بار اعلام کرده‌اند که اشتباه دولت اوباما در حمایت نکردن از معترضان سال ۸۸ را تکرار نخواهند کرد. با این حال اقدامات این کشور در حمایت از معترضان تنها تصویب تحریم بوده است.
جو بایدن نیز در حاشیه یک گردهمایی انتخاباتی، بعد از دیدن گروهی از ایرانیان که شعارهای اعتراضی در دست داشتند گفته بود: «نگران نباشید، ایران را آزاد خواهیم کرد. مردم ایران آن را آزاد خواهند کرد.»
با این حال «رابرت مالی»، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، گفت که سیاست واشنگتن تغییر رژیم در ایران نیست.
در این میان اما، همچنان موضوع مذاکرات برجام مطرح است و خبرهای متناقضی درباره آن مطرح می‌شود.
آمریکا روز ٣١ شهریور ۱۴۰۱ پلیس امنیت اخلاقی و چند مقام دیگر و سپس هفت مقام ارشد جمهوری اسلامی را تحریم کرد. ایالات متحده روز چهارشنبه ۴ آبان ماه نیز ۱۳ شخصیت و سه نهاد ایرانی از جمله مقامات انتظامی و سازمان زندان‌ها را به دلیل همراهی با جمهوری اسلامی در ایجاد «محدودیت اینترنتی» و همچنین همکاری در «سرکوب معترضان» تحریم کرد.
تحریم «علی رضوانی» و «آمنه سادات ذبیح‌پور» دو بازجو-خبرنگار و دیگر مقامات صدا و سیما از جمله تحریم‌های متفاوت آمریکا بوده است.
به جز مقامات فعلی، روسای جمهور سابق نیز از اعتراضات حمایت کردند. در این میان «بیل کلینتون»، از روسای سابق جمهوری آمریکا، در پیامی از معترضان در ایران حمایت کرد و گفت که موضوع این «مبارزه» فراتر از مسئله روسری است، و درباره حقوق بنیادین است.
باراک اوباما همراه با میشل، همسرش، نیز اعلام کردند که جنبش اعتراضی زنان ایران «الهام‌بخش جهانیان شده» است.
کانادا؛ تحریم ۱۰ هزار نیروی سپاه پاسداران
کانادا هر چند به صورت مستقیم در برخی از معادلات ایران مانند برجام یا موضوعات منطقه‌ای حضور نداشته اما به دلیل شلیک موشک سپاه پاسداران به هواپیمای اوکراینی و پیش از آن کشته شدن «زهرا کاظمی»، روابط تنش‌آمیزی با جمهوری اسلامی داشته است.
«ملانی جولی»، وزیر خارجه کانادا که میزبان نشست مجازی وزرای خارجه زن جهان برای گفت‌وگو درباره اعتراضات ایران بود، از همتایان خود خواست تا از معترضان در ایران حمایت کنند.
کانادا ورود بیش از ۱۰ هزار نفر از اعضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و اعضای خانواده درجه اول‌شان به کانادا ممنوع کرده است. هر چند که فهرست این افراد باید در مراحل بعدی تدوین شود.
وزارت خارجه کانادا در چند نوبت فرماندهان سپاه و نیروی انتظامی و همچنین برخی فرماندهان سابق از جمله «رحیم صفوی»، فرمانده سابق سپاه و مشاور نظامی رهبر جمهوری اسلامی و دو نهاد وابسته به سپاه پاسداران را تحریم کرده است
«جواد ظریف»، وزیر خارجه پیشین جمهوری اسلامی و «پیمان جبلی»، رئیس سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی و «حسین شریعتمداری»، مدیر مسئول روزنامه کیهان نیز توسط دولت کانادا تحریم شدند.
آلمان؛ وعده بستن مرکز اسلامی هامبورگ
«امید نوری پور»، رییس حزب سبزهای آلمان، ایرانی‌الاصل است اما هم حزبی او «آنالنا بربوک»، وزیر خارجه آلمان، مورد انتقاد به دلیل عملکردش درباره ایران است. بخشی از این انتقادات البته به رقابت‌های حزبی در آلمان بازمی گردد.
روز ۱۹ آبان پارلمان آلمان لایحه دولت ائتلافی این کشور را درباره حمایت از معترضان ایران تصویب کرد. یکی از بندهای این لایحه مربوط به تعطیلی مرکز اسلامی جمهوری اسلامی در هامبورگ است اما این مصوبه به معنای قطعی بودن این موضوع نیست و در نهایت دولت پس از بررسی‌هایی باید این اقدام را انجام دهد.
لایحه دولت برای بستن این مرکز را می توان اقدامی تبلیغاتی در مقابل تقاضای اخراج سفرای جمهوری اسلامی دانست، چرا که بستن این مرکز در عین برد تبلیغاتی تبعات دیپلماتیک برای آلمان ندارد.
در این میان برخی نمایندگان این لایحه را ناکافی دانستند و خواستار تحریم نمایندگان مجلس ایران شدند. از جمله «نیلز اشمید»، نماینده پارلمان آلمان، گفت: «نمایندگان مجلس ایران نیز باید تحریم شوند، همان‌طور که نمایندگان مجلس دومای روسیه تحریم شدند.»
مقامات آلمان در جریان اعتراضات ایران سخنان شدیداللحن علیه جمهوری اسلامی داشتند که مشهورترین آن این جمله «اولاف شولتس»، صدراعظم این کشور، است که خطاب به وزیر خارجه ایران گفته بود: «شما چه رژیمی هستید که به مردم خود شلیک می کنید.»
وزارت خارجه جمهوری اسلامی به دلیل این سخنان سفیر آلمان در تهران را احضار کرد.
پیش از آن نیز پنج‌شنبه پنجم آبان وزارت خارجه ایران سفیر آلمان را در واکنش به سخنان آنالنا بر بوک، وزیر خارجه و دیگر مقامات این کشور احضار کرده بود. آلمان نیز در واکنش به این اقدام سفیر ایران در برلین را احضار کرد.
در کنار این اظهارنظرهای شدید و درگیری‌ها اما، روزنامه اسرائیلی «جروزالم پست» به نقل از یک اقتصاددان ارشد در بانک نیمه‌دولتی «لاندس‌بانک» در ایالت بادن- وورتمبرگ در جنوب غرب آلمان ادعا کرده که این کشور در حال «مذاکرات محرمانه» برای خرید نفت از جمهوری اسلامی ایران است.
این روزنامه روز دوشنبه ۲۳ آبان نوشت «موریتس کرامر»، اقتصاددان در این بانک آلمانی، از «مذاکرات فشرده پشت پرده با ایران، ونزوئلا و الجزایر» برای تامین نیازهای نفت و بنزین آلمان خبر داده است.
بریتانیا؛ تصویب تحریم و احضار سفیر
وزارت خارجه بریتانیا روز دوشنبه ۲۳ آبان از تحریم ۲۳ مقام ارشد امنیتی و وزیر ارتباطات جمهوری اسلامی به‌دلیل سرکوب گسترده اعتراضات مردمی در ایران خبر داد.
فرماندهان نیروی انتظامی، «احمد وحیدی» وزیر کشور و عیسی زارع‌پور، وزیر ارتباطات از جمله افرادی هستند که توسط بریتانیا تحریم شده اند.
در این میان سفیر بریتانیا سه بار به وزارت خارجه ایران احضار شد و این کشور نیز سفیر جمهوری اسلامی را احضار کرد.
سفیر بریتانیا بار اول در دوم مهر ماه به دلیل فعالیت رسانه‌های فارسی زبان در لندن و بار دوم سه شنبه ۱۲ مهر به دلیل سخنان مقامات این کشور احضار شد. وزارت خارجه ایران ۱۸ مهرنیز سفیر این کشور را در واکنش به تحریم‌های اعمال شده علیه مقامات جمهوری اسلامی احضار کرد.
وزارت امور خارجه بریتانیا نیز روز ۲۰ آبان «مهدی حسینی متین»، کاردار ایران در لندن را به دلیل تهدیدات جمهوری اسلامی علیه روزنامه‌نگاران ایرانی مقیم لندن، احضار کرد.
فرانسه؛ به کار بردن عبارت انقلاب برای تحولات جاری ایران
در میان سه کشور بزرگ اروپایی، فرانسه تنها کشوری است که به صورت مستقل هیچ اقدامی در حمایت از اعتراضات ایران انجام نداده و در عین حال رئیس‌جمهور این کشور عبارت «انقلاب» را درباره اعتراضات به کار برده است.
همزمان با آغاز اعتراضات «امانوئل مکرون»، رئیس‌جمهور فرانسه در نیویورک با «ابراهیم رئیسی» دیدار کرد و او در ابتدا نیز در اعتراضات به یک توییت بسنده کرده بود و واکنش دیپلماتیک نداشت.
پس از آن اما وزارت خارجه فرانسه به حمایت از معترضان پرداخت و وزارت خارجه جمهوری اسلامی ششم مهر ماه سفیر این کشور را احضار کرد.
امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه، روز ۲۰ آبان با «مسیح علی‌نژاد»، فعال مخالف حجاب اجباری، «لادن برومند»، فعال حقوق‌بشر و «شیما بابایی»، فعال مخالف حجاب اجباری «رویا پیرایی»، دختر «مینو مجیدی» زن کشته شده در اعتراضات کرمانشاه، دیدار کرد و عبارت «انقلاب» را به کار برد.
در همان روز «کاترین کولونا»، وزیر خارجه فرانسه، از بازداشت دو شهروند دیگر فرانسه در ایران خبر داد و گفت که تعداد زندانیان فرانسوی در زندان‌های جمهوری اسلامی به هفت نفر رسیده است.
پس از آن نیز مکرون اعلام کرد که او از «یک واکنش دیپلماتیک شدید» علیه تهران و همچنین «تحریم‌ها علیه شخصیت‌های رژیم» جمهوری اسلامی که مسئول سرکوب «انقلاب» جاری در ایران هستند، حمایت می‌کند.
نروژ؛حمایت رئیس ایرانی الاصل پارلمان از معترضان ایران
«مسعو د قره‌خانی»، رئیس ایرانی الاصل پارلمان نروژ، به اعتراضات ایران واکنش نشان داد و از جمله در مصاحبه‌ای با شبکه تلویزیونی «ایران اینترنشنال» خطاب به علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، گفت که «یک رهبر نباید مردم خود را سرکوب کند و آنها را بکشد؛ چهل و چهار سال روی کار بودید و دیگر بس است.»
پس از آن وزارت خارجه ایران اعلام کرد که سفیر نروژ در تهران را در اعتراض به اظهارات رئیس پارلمان این کشور احضار کرده است.
در برخی از کشورهای اروپایی نیز نشست هایی برگزار شده از جمله در سوئد تجمعی به دعوت نمایندگان ایرانی‌تبار پارلمان سوئد برگزار شد و برخی از رهبران و دبیران احزاب در آن شرکت داشتند.
خبرهای متناقض درباره احضار سفیر استرالیا
دولت استرالیا روز سه‌شنبه پنجم مهر سرکوب معترضان را محکوم کرد و «آنتونی آلبانیز»، نخست وزیر این کشور نیز از سرکوب معترضان انتقاد کرد.
پس از اظهارات نخست وزیر استرالیا، سخنگوی وزارت خارجه ایران ۲۵ آبان از احضار سفیر این کشور در تهران خبر داد. با این‌حال، «اس‌بی‌اس» به نقل از یک مقام آگاه دولت استرالیا گزارش داد که سفیر استرالیا احضار نشده است.
دولت نیوزیلند نیز گفت‌وگوهای دوجانبه رسمی با ایران درباره حقوق‌بشر را که از سال گذشته میلادی شروع شده بود به حالت تعلیق درآورد. همچنین مقامات نیوزیلند تایید کردند که دو شهروند نیوزیلندی که ماه‌ها در ایران زندانی بودند، آزاد شده‌اند.
بازداشت شهروندان غربی در ایران
همزمان با حمایت کشورهای غربی از اعتراضات تعدادی از شهروندان غربی در ایران بازداشت شده اند. وزارت اطلاعات ایران روز هشتم مهر نیز مدعی شده بود که ۹ تبعه خارجی را در ارتباط با اعتراضات بازداشت کرده است که شامل اتباع آلمان، لهستان، ایتالیا، فرانسه، هلند و سوئد بودند.
در این میان برخی از کشورها از جمله فرانسه اسپانیا و اتریش نیز بازداشت شهروندان خود را تایید کرده‌اند، اما هنوز مشخص نیست که دقیقا چند شهروند بازداشت شده‌اند.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر