آیلار حقی؛ بازداشت پدری که روایت رسمی حاکمیت را زیر سوال برد

پدری بر سر مزار دخترش در «وادی‌الرحمه» تبریز می‌گوید: «از خدا می‌خواهم از حق گزارشگر صداوسیمایی که در عرض دو دقیقه هم بازجو شد، هم قاضی شد و رای داد، و آبروی کل خانواده آیلار حقی را پایمال کرد، نگذرد.»

او پدر «آیلار حقی»، دانشجوی پزشکی ۲۳ ساله‌ای است که ۲۵آبان۱۴۰۱، جان باخت.

پدر ادامه می‌دهد: «آیلار در قلب ما حضور دارد. آیلار هم آبرو و حیثیتش زنده است، هم خودش. من شاید از خونش می‌گذشتم، اما گزارشگر صداوسیما که آبرو و حیثیتش را پایمال کرد، از او نمی‌گذرم.»

انبوه عزاداران، سخنان پدر فرزند از دست داده را با شعارهای «مرگ بر دیکتاتور»، «مرگ بر خامنه‌ای» و«ننگ ما، ننگ ما، صداوسیمای ما» حمایت کردند.

مراسم عزاداری چهلمین روز درگذشت این دختر تبریزی اما، با حمله نیروهای سرکوب به آشوب کشیده شد. ماموران با شلیک گاز اشک‌آور و باتوم به مردم حمله کردند و جمعی، از جمله پدر و مادر آیلار حقی را بازداشت شدند.

«ایران‌وایر» مطلع شده است که بازداشت شدگان امروز وادی‌الرحمه تبریز را، با کامیون از آرامستان خارج کردند.

تاکنون خبری از دلیل بازداشت و محل نگهداری بازداشت شدگان امروز تبریز در دست نیست.

***

آیلار حقی کیست؟

ابتدا كانال تلگرامی شوراهای صنفی دانشجويان سراسر كشور در ۲۶آبان از كشته شدن اين دانشجوی پزشكی در جريان اعتراضات شامگاه ۲۵آبان۱۴۰۱، در شهر تبريز خبر داده بود. 

بلافاصله پس از انتشار خبر جان باختن این زن جوان، روايت رسمی حاکمیت منتشر می‌شود. بر اساس روایت رسمی، اين دانشجوی سال چهارم دانشگاه آزاد علوم پزشكی تبريز كه اصالتا ملكانی است، شب‌ ۲۵‌آبان، در داخل گودبرداری يک ساختمان سقوط كرده و جان خود را از دست می‌دهد. 

اولين كسی كه اين روايت را بيان می‌كند، كارشناس اورژانس استان آذربایجان شرقی است. او در ۲۷آبان۱۴۰۱، در گفت‌وگو با خبرگزاری «فارس» گفته است: «حدود ساعت ۲۲ شب، يك مورد سقوط غيرهم‌تراز اعلام شد كه تا ۱۰ دقيقه رسيديم؛ حادثه‌ديده تنفس داشت ولی فاقد هوشیاری و رو به شكم افتاده بود و شکمش متورم شده و خونریزی داخلی داشت.» هم‌زمان «ابراهيم محمودی»، رييس پليس آگاهی استان آذربایجان شرقی نیز اعلام كرد كه اين دانشجو، در «حادثه افتادن در محل گود‌برداری جنب برج شهران تبريز» جان باخته است.

خانواده اما روایتی متفاوت دارد. 

آن زمان دایی آیلار حقی، در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی اینستاگرام نوشت: «او روز چهارشنبه ۲۵آبان در تظاهرات شركت كرده بود و از فاصله نزديک و از پشت سر، با تفنگ ساچمه‌ای به او شلیک كرده‌اند.» به گفته او، مرگ آيلار حقی× در اثر تیراندازی مستقيم بوده است. 

۲۷آبان۱۴۰۱، روز تدفین آیلار حقی بود. 

ساعتی پیش از آغاز مراسم تدفین، خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی «ایرنا»، یک ویدیو از پدر او منتشر کرد. پدر آیلار در این ویدیو می‌گوید که فوت دخترش ربطی به «اغتشاشات» اخیر ندارد و اضافه می‌کند: «پرونده فوت فرزندش را به مراجع ذیصلاح و قضایی سپرده، تا موضوع را بررسی و نتایج را اعلام کنند.»

همان روز اما رادیو فردا، به نقل از یکی از اقوام نزدیک آیلار نوشت که او، بر اثر شلیک مستقیم کشته شده است.

او همچنین تایید کرد که خانواده این دانشجوی پزشکی از سوی نهادهای امنیتی تحت فشار هستند تا امضا بدهند آیلار به دلیل سقوط از ارتفاع جان باخته است.

خانواده آیلار حقی، اولین خانواده‌‌ای نبودند که پس از کشته شدن فرزندشان از سوی نهادهای امنیتی تحت فشار قرار گرفتند، تا روایت دگرگون حاکمیت از از جان باختن او را تایید کنند.

جمهوری اسلامی مسوولیت کشتن معترضان به دست نیروهای امنیتی را برعهده نمی‌گیرد و برای بسیاری از معترضان کشته‌شده، علت‌هایی چون «تصادف رانندگی»، «خودکشی»، «سقوط از ارتفاع» و … اعلام می‌کند.

در مورد آیلار حقی اما سناریوی حاکمیت به مرور بال و پر بیشتر یافت.

روز شنبه ۲۸آبان۱۴۰۱، «بابک محبوب‌عليلو»، دادستان مركز استان آذربايجان ‌شرقی، ضمن تایید روايت رسمی، جزیيات جديدتری وارد داستان می‌كند، او از بازداشت سه نفر در ارتباط فوت آيلار حقی خبر می‌دهد. به گفته او، متوفی با اين افراد هيچ نسبتی نداشته است. او مدعی شد يكی از افراد دستگير شده، آیلار حقی را به قصد رساندن به منزلش، سوار خودرو كرده و در نهايت او را نزديک برج شهران پياده می‌كند.

دادستان مرکز آذربایجان ادامه می‌دهد: «اين خانم هنگام رد شدن از محل گودبرداری ايجادشده پروژه برج شهران، به داخل گودال می افتد.» 

بابک محبوب‌عليلو ‌از «صدور دستورات ويژه‌ برای بررسی علل و عوامل و همچنين مسببين احتمالی» آن، از سوی دادستانی عمومی و انقلاب تبريز خبر می‌دهد. 

به گفته او، ضابطان دادگستری، تحقيقات خود را آغاز كرده و در نهايت با استفاده از «يافته‌های فنی و پليسی»، سه نفر از افرادی كه قبل از وقوع حادثه به نوعی مرتبط با اين حادثه بودند را شناسایی و دستگیر كرده‌اند.

طبق گفته دادستان «اين سه نفر در تحقيقات اعلام كردند كه قبل از سقوط خانم حقی در منطقه گودبرداری شده در مجاورت برج شهران، به همراه اين خانم در منزل شخصی یکی از آن‌ها حضور داشتند. متوفی با اين افراد هيچ نسبتی نداشته است. يكی از افراد دستگير شده، خانم حقی را به قصد رساندن به منزلش سوار خودرو كرده و در نهايت، او را نزديكی برج شهران پياده می‌كند. اين خانم هنگام رد شدن از محل گودبرداری ايجاد شده پروژه برج شهران، به داخل گودال می‌افتد.»

روایت رسمی جمهوری اسلامی در رابطه با آیلار حقی، بی‌شباهت به روایت رسمی در مورد «نیکا شاکرمی» نیست. جمهوری اسلامی در مورد نیکا شاکرمی نیز ادعا کرده بود او نیمه شب به ساختمانی نیمه ساخته می‌رود، سقوط می‌کند و جان خود را از دست می‌دهد. آن روایت را نیز خاله نیکا، پس از آزادی رد کرده بود.

 

پدر آیلار از چه نگذشت؟

۵آذر۱۴۰۱، بخش خبری ۲۰:۳۰ صدا‌و‌سیما، یک گزارش تصویری از آیلار حقی منتشر می‌کند.

در این گزارش، ویدیویی تصاويری از پياده شدن زنی از پژو ۲۰۶ پخش می‌شود، البته بدون چهره زن. گزارشگر در ادامه اعلام می‌كند، آيلار از بلندی به داخل گودال افتاده است. اینجا صدا‌وسیما مرتکب اشتباهی مشابه با اشتباهی می‌شود که در روایت رسمی، از جانباختن نیکا شاکرمی کرده بود. پیش‌تر مقامات انتظامی و قضایی گفته بودند آیلار حقی به درون گودبرداری یک ساختمان افتاده است. اما تصاویر منتشر شده از صداوسیما، پارکینگ یک ساختمانی را به تصویر می‌کشد که در آن ساعت شب، ساکنانی ماشین خود را در آن پارک کرده‌اند.

در ادامه، اعترافات فردی پخش می‌شود كه «دوست آيلار» خوانده شده است. خبرگزاری صداوسیما اعترافات اين فرد را اين‌گونه خلاصه کرده است: «براساس اعترافات فردی كه آيلار با خودرو او به برج شهران منتقل شده، اين دختر جوان به خانواده خود گفته بود به باشگاه می‌رود. آيلار و دو همراه پسر، مشروبات الکلی مصرف کردند و آيلار موقع برگشت، تعادل نداشت.» در اين گزارش اضافه شده كه «در تصاوير دوربين‌های برج شهران نيز كاملا مشخص است كه او تعادل ندارد و به علت مصرف بالای مشروبات الكلی، تلوتلو حركت می‌كند.» البته این تصاویر برای بیننده پخش نمی‌شود.

در ادامه این ویدیو منتشر شده از شبکه دوم صدا‌و‌سیما، یکی از متهمین ادعا می‌کند که آیلار را به قصد رساندنش به منزل سوار ماشین کرده و تاکید می‌کند که او در حوالی برج شهران پیدا کرده است.

این در حالی ست که خانه آیلار حقی در منطقه‌ پرواز است و تقریبا تمامی طول تبریز، فاصله بین منزل او و محل کشف پیکرش است.

سخنان پدر آیلار در مراسم چهلمین روز درگذشت او نیز موید کشته شدن آیلار به دست ماموران سرکوب است. 

او در سخنرانی بر فراز آرامگاه فرزندش با اشاره به این که خانواده او تا امروز نتوانسته‌اند وسایل شخصی فرزندشان را از جمهوری اسلامی پس بگیرند، گفت: «این حسرت به دل مادرش مانده که لباس‌ها، کفش و گوشی دخترش را بگیرد.»

او در ادامه تاکید کرد: «به من می‌گویند برو حق او را بگیر! وقتی هیچ حقی در مملکت نیست، من چطور می‌توانم حقش را بگیرم؟! به خدا سپردم ...»