فدراسیون جهانی فوتبال مطابق هر سال که فهرست داوران مورد تایید و بینالمللی خود را برای قضاوت در رویدادهای جهانی منتشر میکند، دیروز چهارم ژانویه ۱۴۰۱، نخستین فهرست داوران بینالمللی در سال ۲۰۲۳ را منتشر کرد. نکته جدید این فهرست، قرار گرفتن نام «علیرضا فغانی» در فهرست داوران بینالمللی کشور استرالیا بود.
علیرضا فغانی، پرافتخارترین داور تاریخ فوتبال ایران دیگر نه برای فوتبال کشور و نه زیر پرچم ایران داوری نخواهد کرد. فدراسیون فوتبال جمهوری اسلامی در رفتاری غیرقابل باور، نام او را پیش از رقابتهای جام جهانی ۲۰۲۲ قطر از فهرست بینالمللی خود حذف کرده بود؛ تلاشی برای محو کردن علیرضا فغانی از داوری فوتبال که البته بینتیجه ماند.
کوچ ورزشکاران، مربیان و حالا داوران ورزشی ایران هرچند زیر سایه جمهوری اسلامی در سالهای اخیر به امری طبیعی بدل شده اما در ماههای گذشته شدت و قدرت بیشتری گرفته است.
منویات رهبر در فدراسیون فوتبال یعنی چه؟
مهر ۱۴۰۱، در میان اعتراضات سراسری در کشور و برگزار شدن مسابقات فوتبال بدون حضور تماشاگران، فدراسیون فوتبال جمهوری اسلامی با ریاست «مهدی تاج»، نام علیرضا فغانی را از فهرست داوران بینالمللی فوتبال ایران حذف کرد.
فغانی هفتم مهر پس از انتشار این خبر، در گفتوگویی اختصاصی به «ایرانوایر» گفت: «میدانم که در طول دوران زندگی حرفهای، هم برای خودم و هم برای کشورم ایران نماینده خوبی بودهام. حالا هم که فدراسیون فوتبال تصمیم گرفته است دیگر نباشم، میخواهم همه تمرکزم را روی آخرین تورنمنت بینالمللی، یعنی جامجهانی بگذارم.»
او گفت برای آینده، در آینده تصمیمگیری خواهد کرد. اما به نظر میرسید که پذیرفته است این دوره از رقابتهای جام جهانی به میزبانی قطر، پایان عمر داوری فغانی خواهد بود.
خروج نام علیرضا فغانی از فهرست داوران بینالمللی از سوی فدراسیون مهدی تاج با این ادله انجام شد که داوران جوان ایران پشت سر نام فغانی فرصت رشد کردن را پیدا نمیکنند.
علیرضا فغانی به صورت غیرمستقیم به همین موضوع در گفتوگویی که پس از خروجش از فهرست داوران بینالمللی ایران با «ایرانوایر» داشت نیز اشاره کرد و گفت: «آرزو میکنم داوران جوانی که وارد لیست بینالمللی شدهاند، روزهای خوبی در پیش داشته باشند.»
هرچند که خروج نام علیرضا فغانی از فهرست داوران بینالمللی ایران با انشای کمیته داوران فدراسیون فوتبال اتفاق افتاد اما همین حذف، از نخستین اتفاقات پس از آغاز ریاست دوباره مهدی تاج در فدراسیون فوتبال جمهوری اسلامی بود؛ کسی که براساس اسناد افشا شده از هک خبرگزاری «فارس» توسط «بلک ریوارد»، به سپاه پاسداران ضمانت داده بود تمامی منویات رهبر جمهوری اسلامی در فوتبال را به صورت کامل اجرا کند.
«علی خامنهای» اما چه منویاتی در فوتبال یا ورزش ایران دارد؟ مرور اظهارنظرهای رهبر ۸۳ ساله جمهوری اسلامی نشان میدهد که او هرگز، چه در دیدار با ورزشکاران و چه در اظهاراتش در مورد ورزش و ورزشکاران، به موضوعاتی غیر از «الزام تن دادن زنان به حجاب اجباری»، «مبارزه نکردن با ورزشکاران اسرائیلی»، «بیمیلی در استفاده از مربیان خارجی»، «دست ندادن ورزشکاران مرد و زن ایرانی با جنس مخالف» و «صادر کردن پیام نظام در محکومیت اسرائیل»، هیچ نظر دیگری در مورد مقوله ورزش نداشته است.
اسناد منتشر شده نشان میدهند علی خامنهای به واسطه چتر گستردهای که توسط «ستاد اجرایی فرمان امام» بر سر ورزش ایران انداخته است، بخش عمدهای از ثروت فدراسیونها، باشگاهها و هواداران فوتبال و سایر رشتههای ورزشی ایران را میبلعد.
مهدی تاج از هشتم شهریور ۱۴۰۱ که بار دیگر به ریاست فدراسیون فوتبال رسید، «کارلوس کیروش» را به ایران برگرداند. بخشی دیگر از اسناد بلک ریوارد از هک خبرگزاری فارس نشان میدهد که مقامات ارشد سپاه پاسداران از هماهنگ بودن این مربی پرتغالی با دستگاههای امنیتی خبر داده بودند. سایر اقدامات رییس فدراسیون فوتبال جمهوری اسلامی نیز در حذف علیرضا فغانی از فهرست داوران بینالمللی، برگزار کردن رقابتهای لیگ بدون حضور تماشاگران و شکستهای تاریخی در جام جهانی خلاصه میشوند.
آیا کنار زدن سرمایههای ورزش ایران، بخشی از منویات مورد نظر رهبر جمهوری اسلامی نیست؟
از آغاز اعتراضات سراسری کدام ورزشکاران از ایران رفتهاند؟
سهشنبه ۱۳ دی ۱۴۰۱، «امیرحسین حاجی نصیری»، عضو سپاه قدس در تلویزیون حکومتی ایران پس از توهین به «علی دایی» گفت: «از دستگاههای قضایی و امنیتی میخواهم که ممنوعالخروجی علی دایی را بردارند تا او از کشور برود و ایران تطهیر شود.»
علی دایی شناسنامه فوتبال ایران در جهان است که طی سالهای گذشته با وجود امکان خروج از کشور و زندگی در آلمان و امریکا، قصدی برای خروج از کشور نداشته است.
اما حاجی نصیری تنها صدای بخش رادیکال نظام نیست که سعی میکند سلبریتیها، نامداران یا نوابغ را به خروج از کشور وا دارند، پیش از این هم «زینب ابوطالبی»، یکی دیگر از مجریان برنامه «افق» صداوسیما در سال ۱۳۹۸ گفته بود: «هرکس ناراحت است، جمع کند و از ایران برود.»
جمع کردن و از ایران رفتن یا به عبارتی جدیدتر، «تطهیر کردن» کشور به یکی از راهحلهای کلیدی نظام تبدیل شده است؛ یا با تهدید و ارعاب و یا با زیر فشار گذاشتن.
از آغاز اعتراضات سراسری در ایران تاکنون و در مرز ۱۱۰ روزگی جنبش مردمی، ورزشکاران بسیاری مجبور به ترک ایران شدهاند یا اگر در خارج از کشور به سر میبردند، بازگشت به میهن را فراموش کردهاند. «علی کریمی» از شاخصترین آنها است.
ستاره سابق تیم ملی فوتبال ایران که دارای عنوان بهترین بازیکن سال آسیا نیز هست، پیش از اعتراضات سراسری به دبی رفته بود. همزمان با آغاز اعتراضات، او فعالیت خود را در صفحات اجتماعی خود آغاز کرد.
«حمید رسایی»، اصولگرای تندرو نزدیک به حاکمیت روز دهم دی مدعی شد که علی کریمی پیش از خروج از ایران، داراییهایش را به فروش رسانده است. این ادعا درحالی مطرح شد که نه تنها کریمی هیچ یک از داراییهای خود را به فروش نرسانده و از کشور خارج نکرده است که تمامی اموالش در روزهای نخست اعتراضات توسط قوه قضاییه جمهوری اسلامی مصادره شدهاند.
«محمد خاکپور»، از آرامترین بازیکنان تاریخ فوتبال ایران که سابقه کاپیتانی در رقابتهای جام ملتهای آسیا و جام جهانی را نیز داشت، در ماههای گذشته به جمع معترضان پیوسته است.
پناهنده شدن «مرتضی ریگی» و «آرین ساعدپناه»، دو ملیپوش بوکس ایران در اسپانیا، دیگر اتفاق حیرتانگیز در ورزش ایران نبود. خبر پناهنده شدن هر دو روز ۳۰ آبان ۱۴۰۱ منتشر شد. اما آنچه بیسابقه به نظر میرسید، درخواست پناهندگی «حسین ثوری»، رییس فدراسیون بوکس ایران بود. او اصالتا از سیستان و بلوچستان است و پس از پناهندگی گفت که میخواهد صدای مردم مظلوم ایران از دست بیعدالتیهای حاکمیت باشد.
«سارا خادمالشریعه»، نخستین استاد بزرگ شطرنج ایران، در رقابتهای آلماتی قزاقستان بدون حجاب اجباری شرکت کرد. او پناهنده نشد اما برای همیشه قید زندگی در ایران را زد و رفت.
سارا در صفحه اینستاگرام شخصی خود اعلام کرد که امکان اقامت در سایر کشورها از سالها پیش برایش فراهم بوده است و نیازی به درخواست پناهندگی ندارد. با این وجود، تا زمان حیات جمهوری اسلامی باید خارج از کشور زندگی کند.
«رویترز» گزارش داده بود که سارا خادمالشریعه در روزهای گذشته و پس از حضور بدون حجاب در مسابقات، تهدید شده بود.
به نظر میرسد اینها بخشی از منویات رهبر جمهوری اسلامی باشند؛ همانهایی که مهدی تاج با حمایت سپاه پاسداران برای اجرایشان به فدراسیون فوتبال بازگشته است.
آیا علیرضا فغانی تمایلی به حذف شدن از فوتبال ایران داشت؟
علیرضا فغانی پرافتخارترین داور تاریخ فوتبال ایران است. او سابقه قضاوت فینال المپیک ۲۰۱۶ ریو، دو دوره جام باشگاههای جهان، فینال جام باشگاههای جهان در سال ۲۰۱۶، جام کنفدراسیونهای ۲۰۱۷، چهار مسابقه جام جهانی ۲۰۱۸، از جمله دیدار ردهبندی این مسابقات و دو دیدار جام جهانی ۲۰۲۲ ، دو دوره فینال جام ملتهای آسیا و فینال این مسابقات در سال ۲۰۱۵ را دارد.
فغانی شهریور ۱۳۹۸ برای زندگی به همراه خانوادهاش به استرالیا رفت. از آنجا که داور بینالمللی و مطرحی در فوتبال جهان بود، مورد استقبال فدراسیون فوتبال استرالیا قرار گرفت، تا جایی که «کریس نیکو»، رییس فدراسیون فوتبال استرالیا اعلام کرد از حضور فغانی در فوتبال این کشور هیجانزده است.
او ادعا کرد جلب نظر فغانی، محصول یک کار گروهی در فدراسیون فوتبال این کشور بوده است و گفت: «این شانس ما بود که علیرضا فغانی و خانوادهاش به استرالیا مهاجرت کردند.»
اما داور بینالمللی ایران تلاش کرد همچنان زیر نام ایران باقی بماند. علیرضا فغانی ۲۲ شهریور ۱۴۰۱ در گفتوگویی که با وبسایت «طرفداری» داشت، گفته بود: «من دلخوری و ناراحتی از کشورم ندارم اما اگر شرایطم تغییر کند، به ایران برمیگردم.»
او به صورت مشخص نگفته بود که منظورش از تغییر شرایط چیست اما تاکید کرده بود که در صورت موافقت فدراسیون فوتبال ایران، در رقابتهای جام جهانی بعدی هم زیر پرچم ایران داوری خواهد کرد.
پس از خروج از ایران، فغانی تعدادی از مهمترین دیدارهای لیگ استرالیا و سپس لیگ قهرمانان آسیا را داوری کرد و با درخواست فدراسیون فوتبال، برای برخی از مسابقات حساس لیگ، دربی پایتخت و مراحل نهایی جام حذفی به ایران آمد. اما ناگهان فدراسیون فوتبال جمهوری اسلامی تصمیم به حذف علیرضا فغانی از فهرست بینالمللی خود گرفت.
فغانی در رقابتهای جام جهانی قطر، دو دیدار حساس را قضاوت کرد و به نظر میرسید که فیفا تلاش میکند او را اینبار برای رقابتی مهمتر، یعنی فینال جام جهانی آماده کند. او ابتدا قضاوت بازی برزیل و صربستان را برعهده داشت و سپس داور مسابقه پرتغال و اروگوئه شد. اما یک اشتباه در بازی دوم و اعلام پنالتی به سود پرتغال، پرونده او را در این مسابقات بست.
علیرضا فغانی در پایان کارش متنی در صفحه اینستاگرام خود منتشر کرد و در آن از عدم تمرکز به دلیل اتفاقات جاری در ایران سخن گفت و به همین واسطه نیز از مردم عذرخواهی کرد. همین جمله کوتاه موجب حمله کاربران «ارزشی» و رسانههای نزدیک به سپاه پاسداران به او شد.
به نظر میرسد که فغانی حالا باقی راهش در داوری را جایی ادامه خواهد داد که قرار نیست به کسی برای تطهیر کشور، راه خروج را نشان دهند و رییس فدراسیون فوتبال نیز منویات اول شخص سیاسی و مذهبی کشور را در فدراسیون و فوتبال آن پیاده کند.
ثبت نظر