«نمی‌دانیم، مشخص نیست، کارگروه ویژه تشکیل می‌دهیم، خرابکاری‌ست و حادثه امنیتی‌ست.» این‌ها پاسخ مقامات مسوول جمهوری اسلامی در مواجهه با هفتاد روز مسمومیت دانشآموزان دختر دبیرستانی در قم است.
اولین بار ۹آذر۱۴۰۱ بود که خبر مسمومیت ۱۸ نفر از دانشآموزان هنرستان «نور یزدانشهر» قم، به همراه فیلمی از ورود آمبولانس به حیاط مدرسه منتشر شد.
پاسخ مقامات آموزشوپرورش به والدین نگران اما مقصر خواندن دانشآموزان بود: «مصرف ماده مخدر گل، شیطنت دانشآموزان و آتش زدن بسته دودزای تهوع‌آور توسط آن‌ها» و حتی «فوران گاز فاضلاب.»
اما سریال مسمومیت دانشآموزان در مدارس قم ادامه یافت تا در نهایت، آموزشوپرورش ناچار شد به خواست والدین دانشآموزان، مدارس این شهرستان را در روزهای سه‌شنبه و چهارشنبه ۱۸ و ۱۹ بهمن۱۴۰۱، غیرحضوری برگزار کند. «ایران‌وایر» با مدیر یک دبیرستان دخترانه در این باره گفت‌وگو کرده است
***
مدیر یکی از مدارس دخترانه قم از گفت‌وگو با «ایران‌وایر» استقبال کرد، اما خواست تا در طول مصاحبه او را «نیکا» بنامیم؛ به‌یاد دانش‌آموز کشته شده در جریان اعتراضات سراسری، «نیکا شاکرمی.» او تاکید دارد که برای یافتن علت این مسمومیت باید به بافت قم پرداخت، شهری که فقط مذهبی نیست، سنتی و حتی خرافی نیز هست.
در جریان اعتراضات بارها دانشآموزان مدرسه «نیکا» توسط نهادهای امنیتی تهدید شده بودند. تاکید دارد که تا جای ممکن سعی کرده است از امنیت دانش‌آموزانی که در تجمعات اعتراضی شرکت می‌کردند، به حجاب اجباری نه می‌گفتند و در مدرسه سرود می‌خواندند دفاع کند؛ هرچند چندین دانش‌آموز مدرسه‌اش دستگیر و بازجویی شده‌اند. خودش هم توسط نهادهای امنیتی تهدید شده است.
«نیکا» در رابطه با مسمومیت سریالی مدارس قم می‌گوید: «هیچ چیز مشخص نیست، نه می‌دانیم دقیقا چه اتفاقی افتاده است و نه می‌دانیم چند دانش‌آموز در چند مدرسه مسموم شدند.» اگرچه به گفته او برای یافتن علت، باید به بافت جامعه مذهبی-حکومتی قم دقت کرد: «در قم گذشته از نیروهای امنیتی، بسیج و …، گروه‌های دیگری نیز هستند، گروه‌هایی که شاید از نظر من و شما خرافی باشند، که هستند. برای مثال جن‌گیری و… هنوز در این شهر رواج دارد.»
او ادامه داد: «در این شهر به وفور می‌توان گروه‌های دگم اسلامی یافت. گروه‌هایی که از هیچ عملی ابا ندارند، حتی از مسموم کردن دختران دانش‌آموز.»
گاه شمار مسمومیت سریالی
فعالان رسانه‌ای قم می‌گویند حداقل در دوازده دبیرستان و هنرستان، بیش از صد دانش‌آموز و معلم مسموم شده‌اند.
۹آذر۱۴۰۱: هنرستان نور یزدانشهر قم، ۱۸ دانش‌آموز .
۲۲ آذر۱۴۰۱: هنرستان نور یزدانشهر قم، ۵۱ دانش‌آموز
۸بهمن۱۴۰۱: مدرسه فاطمیه قم صفاشهر، ۱۵ دانش‌آموز
۱۰بهمن۱۴۰۱: مدرسه فاطمیه قم، ۱۸ دانش‌آموز
۱۲بهمن۱۴۰۱: مدرسه بلقیس برقعی قم، ۷ دانش‌آموز و یک معلم
۱۶بهمن۱۴۰۱: دبیرستان دخترانه قرائتی در پردیسان قم - تعداد مشخص نیست
۱۶بهمن۱۴۰۱: مدرسه میثم در سالاریه - تعداد مشخص نیست
۱۶ بهمن ۱۴۰۱: مدرسه طاها - تعداد مشخص نیست۱۶ بهمن ۱۴۰۱: مدرسه امامی - تعداد مشخص نیست
۱۷بهمن ۱۴۰۱: مدرسه حضرت فاطمه الزهرا - تعداد مشخص نیست
۱۷بهمن ۱۴۰۱: مدرسه شاهد رضوی در منطقه هنرستان - تعداد مشخص نیست
۱۷بهمن ۱۴۰۱: هنرستان سید حسن برقعی در محله عمار یاسر
اخبار رسمی اما تاکید دارد که مسمومیت تنها در هفت مدرسه رخ داده است؛ شش مدرسه دخترانه و یک مدرسه پسرانه.
از انکار تا پذیرش انتشار گازی ناشناخته
دانشآموزان مسموم شده، علائم بی‌حالی، سوزش گلو، سرفه شدید، تهوع، سرگیجه و سردرد داشته‌اند.
«مجید محبی»، معاون دانشگاه علوم پزشکی قم، ۱۶بهمن۱۴۰۱، در گفت‌وگویی با خبر مرکز صداو‌سیما قم، علت این حوادث را تند تند نفس کشیدن دانشآموزان دختر و استرس آن‌ها دانسته بود.
اگرچه علائم استرس با مسمومیت متفاوت است و حتی برخی از دانشآموزان در اثر مسمومیت بی‌هوش شده‌اند.
در ادامه ادعا شد که این مسمومیت‌ها به‌دلیل «استنشاق گازهای سمی» رخ داده است. نام این گاز سمی، عوارض ماندگارش و اساسا نحوه پخش آن در مدارس مشخص نشد.
مسمومیت با این گاز اما عوارض طولانی مدت با خود به‌همراه دارد. وب‌سایت خبری «قم نیوز» به نقل از والدین دانشآموزان مسموم شده نوشته است، عوارض مسمومیت در برخی از آن‌ها با گذشت ۶۰ روز از حادثه، همچنان مشاهده می‌شود.
کار به‌مرور به جایی رسید که بوی ناخوشایند این «گاز مسموم کننده»، حتی در فضای باز حیاط‌های مدارسی که مورد حمله قرار گرفته بودند احساس، و تصویر آمبولانس‌هایی که دختران دانشآموزان را از مدارس به بیمارستان‌ها می‌بردند، تبدیل به یکی صحنه‌‌های آشنای مقابل دبیرستان‌های دخترانه در قم شد.
۱۶بهمن۱۴۰۱، آموزشوپرورش قم اعلام کرد که ورود هرگونه کوله پشتی و کیف به مدارس دخترانه در قم ممنوع شد.
بر اساس این دستورالعمل، تمامی دانشآموزان موظف شدند که کلیه کتاب‌ها و وسایل مورد نیاز خود را در پاکت‌های شفاف حمل کنند.
تاکنون تنها دو پاسخ رسمی در مورد عامل مسموم کننده وجود دارد. «یوسف نوری»، وزیر آموزشوپرورش، ۱۸بهمن۱۴۰۱ به «تسنیم» گفت که علت مسمومیت، استنشاق گاز آمونیاک نیست.
پیش‌تر احتمال اینکه گاز مسموم کننده «دی‌اکسید کربن» و مربوط به سیستم گرمایشی مدارس باشد نیز مطرح شده بود. اگرچه این احتمال نیز توسط آتش‌نشانی استان قم رد شده بود.
پس از آن بود که «مجتبی ذوالنور»، این حوادث را امنیتی خواند و «احمد امیرآبادی فراهانی»، نماینده قم در مجلس هم، قول پیگیری از وزارت آموزشوپرورش داده است.
«نیکا» در ادامه گفت‌وگویش با «ایران‌وایر»، بر پرسیدن این سوال تاکید دارد که «چرا فقط مدارس دخترانه؟»
فعالان قمی در شبکه‌های اجتماعی تاکنون پاسخ‌های متفاوتی برای این پرسش مطرح کرده‌اند؛ از داعش و القاعده، تا جن گیران این شهر.
برخی معتقدند بنیادگرایان اسلامی قصد دارند با القای ترس، از مدرسه رفتن دختران جلوگیری کنند. به گفته این افراد، مذهبی‌های دگم اعتراضات اخیر را محصول خروج زنان از نقش سنتی خود، و رفتن به جامعه می‌دانند و به‌دنبال خانه‌نشین کردن زنان و دختران هستند.
گروهی دیگر می‌گویند جن‌گیرها فعال شدند تا وجود دختران معترض این شهر را از «جن» پاک کرده از اعتراضات احتمالی در آینده جلوگیری کنند.
این مدیر مدرسه اما می‌گوید احتمال اینکه اعضای داعش یا القاعده بتوانند در جو امنیتی روزهای اوج اعتراضات به این سادگی به مدارس حمله کنند، کم و حتی ناچیز است.
به گفته او، جنس حمله به مدارس دخترانه این شهر از جنس همان اسیدپاشی‌های اصفهان است.
«محمد سعیدی»، امام جمعه قم، در خطبه‌های نماز جمله این شهر بارها نسبت به لزوم رعایت حجاب هشدار داده و اعتراضات سراسری را توطئه دشمن خوانده بودند. او همچنین مردم این شهر را به لزوم دفاع از اسلام، کیان خانواده و حجاب فرا خوانده بود.
محمد سعیدی ۲۵آذر۱۴۰۱ تاکید کرده بود که مومنین باید بر دستگاه‌های آموزشی نظارت داشته باشند: «اتفاقاتی که در برخی از دانشگاه‌ها و مدارس در اغتشاشات به وجود آمد، نشان از نوعی رهاشدگی دستگاه‌های آموزشی در گذشته دارد.»
۲۷آبان۱۴۰۱ نیز «علیرضا اعرافی»، مدیر حوزه های علمیه کشور، در خطبه نماز جمعه قم گفته بود: «امروز روحانیت مظلوم ما و مدارس ما مورد هجوم گروه‌های تروریستی قرار دارند.»
«نیکا» معتقد است ردپای عامل حمله به مدارس دخترانه قم را باید در همین سخنرانی‌های علنی یافت، و تاکید کرد: «وقتی پشت تریبون و به‌صورت علنی این چنین سخن می‌گویند، می‌توان تصور کرد که در جلسات خصوصی چه مطالبی را بیان می‌کنند.»
در همین رابطه، «تجارت نیوز»، به نقل از والدین برخی از دانشآموزان مسموم شده نوشت: «برخی آقایان در پیگیری‌ها به ما می‌گفتند که ما باید حفظ آبرو کنیم و نباید به برخی مسائل دامن بزنیم.»
مدیر این مدرسه دخترانه در قم به «ایران‌وایر» گفت: «آخر قصه تشکیل کارگروه و تحقیق و هشدار و … نیز، همچون موارد گذشته اگر به نتیجه برسد، که احتمالا نمی‌رسد، مقصر اعلام کردن نیروهای خودسر خواهد بود.»
خودسرانی که این‌بار مدارس دخترانه را هدف گرفته‌اند، در یکی از مذهبی‌ترین شهرهای ایران که اتفاقا شاهد تجمعات اعتراضی فراوانی در مدارس و سطح شهر نیز بود.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر