در سالی که گذشت، ورزش ایران بیش از تمامی چهار دهه اخیر، متاثر از اخبار مرتبط با ورزش زنان و ورزشکاران زن ایرانی بود. این بار نه فقط برای درخشیدن آن‌ها یا کسب موفقیت و سکو و مدال در عرصه‌های بین‌المللی، که برای مبارزه‌های مدنی‌شان مورد ستایش قرار گرفتند.
در این گزارش، زنان تاثیرگذار ورزش ایران طی ماه‌های گذشته و همچنین زنان ورزشکاری که به‌دلیل سکوت نکردن، ممنوع‌الخروج یا بازداشت شده، یا وادار به اعتراف اجباری شدند را، مرور می‌کنیم.
***
دخترانی که ایستاده جنگیدند
الناز رکابی
او را می‌توان نه تنها تاثیرگذارترین زن ورزشکار ایران طی یک سال اخیر، که حتی «ورزشکار الهام‌بخش» میان تمام مردان و زنان ورزشکار ایرانی دانست. در روزهایی که بازیکنان تیم فوتبال در رقابت‌های جام‌جهانی، برای به دست آوردن پاداش ۲۰ هزار دلاری پیروزی مقابل ولز،یا حواله خودرو وارداتی، حاضر به تعظیم مقابل «ابراهیم رئیسی» شدند، «الناز رکابی» با برداشتن حجاب اجباری خود، هم تن به بزرگترین ریسک زندگی‌اش داد و هم بخشی از جامعه ورزشی ایران را بیدار کرد.
یکشنبه ۲۴مهر۱۴۰۱، الناز رکابی، دختر صخره‌نورد و سنگ‌نورد ایرانی، با برداشتن روسری و حجاب اجباری، در مسابقات سنگ‌نوردی آسیا شرکت کرد. دوشنبه ۲۵مهر، خبر ربوده شدن الناز رکابی توسط حراست وزارت ورزش و انتقال او به سفارت جمهوری اسلامی در کره جنوبی برای بازگشت اجباری به ایران، در «ایران‌وایر» و سپس رسانه‌های بین‌المللی منتشر شد.
پس از آن، نیروهای سپاه پاسداران با هماهنگی «اسماعیل احمدی»، معاون وقت وزارت ورزش و جوانان که ۴اسفند۱۴۰۱ در سقوط هلی‌کوپتر وزیر ورزش کشته شد، «داوود رکابی»،برادر الناز رکابی را گروگان گرفتند. الناز رکابی در بازگشت به ایران مجبور به دیدار با «حمید سجادی» وزیر ورزش و جوانان شد.
۱۱آذر۱۴۰۱، نیروهای حکومتی، خانه‌باغ الناز رکابی و برادرش در زنجان را ویران کردند.
کوثر خشنودی‌کیا
«کوثر خشنودی‌کیا»، اول فروردین۱۴۰۱، پس از اینکه موفق شد به مقام سوم و مدال برنز رقابت‌های آسیایی پوکت در «تایلند» در بخش کامپوند دست یابد، به خبرنگاران گفته بود که اولین و مهم‌ترین هدف زندگی‌اش، کسب مدال از مسابقات المپیک ۲۰۲۸ است.
اما نیروهای سرکوبگر جمهوری اسلامی به چشمش اجازه دوباره دیدن و دوباره هدف گرفتن را ندادند. او آذر۱۴۰۱ و در جریان اعتراضات سراسری، از ناحیه چشم چپ مورد حمله نیروهای سرکوبگر قرار گرفت.
آن شب، کوثر خوشنودی‌کیا با پدرش، بخشی از اعتراضات خیابانی بود که هر دو مورد هدف شلیک نیروهای امنیتی قرار گرفتند. یکی از تیرها به النگوی دست کوثر برخورد کرده بود و تکه‌ای از تیر ساچمه سلاح سرکوبگران، در چشم‌‌اش نشست. همان‌طور که خودش می‌گوید، حالا باید با یک چشم به دنیا نگاه کند. ساچمه‌ای هم در دست چپش است.
کوثر خشنودی‌کیا از بهترین کماندارهای ایران بود. او آبان۱۴۰۰، در اولین حضور خود همراه تیم ملی تیروکمان در مسابقات «آسیایی بنگلادش» در بخش تیمی، همراه با «گیسا بایبوردی» و «راحله فارسی»، به مقام نایب‌قهرمانی آسیا دست یافت. کمی بعد، در ۱۱دی۱۴۰۰، در مسابقات قهرمانی کشور در بخش «کامپوند» زنان، به مقام قهرمانی رسید و بار دیگر در اردوی تیم ملی، «بهترین امتیاز در رکوردگیری» را به نام خودش ثبت کرد.
راضیه جانباز
«راضیه جانباز»، بازیکن تیم هندبال زنان ایران، ۴مهر۱۴۰۱، با انتشار پیامی در صفحه اینستاگرام خود، از تیم ملی هندبال ایران کناره‌گیری کرد.
او در پیامی احساسی نوشته بود: «من به احترام روح بلند خواهرم مهسا امینی و تمام دختران سرزمینم که کسی صدایشان را نشنید به پا می‌خیزم، اکنون هم صدا و هم‌قدم شدن با مردم، از هر تکلیفی واجب‌تر است، من از تیم ملی هندبال خداحافظی می‌کنم.»
راضیه جانباز نخستین لژیونر هندبال تاریخ زنان ایران بود که سابقه کاپیتانی تیم ملی هندبال زنان ایران را هم داشت. او اعتراضاتش را دی همین سال با پست اینستاگرامی دیگری و برداشتن حجاب اجباری‌اش کامل کرد و نوشت: «نگاه کن. من دیگر خیلی راحت حرفم را می‌زنم. من دیگر منتظر آزادی نمی‌مانم. من آزادانه رفتار می‌کنم. اگر توانستی محدودم کن.»
اما واکنش حکومت در قبال او، ممنوع‌الخروج کردنش در بهمن۱۴۰۱ بود. راضیه جانباز در این روز خبر داد که برای کارهای خروجی‌اش اقدام کرده و متوجه شده که ممنوع‌الخروج است. او نوشته بود: «ممنوع الخروج، برای منی که هر جا رفتم برگشتم و گفتم من مال این سرزمینم؟ برای منی که عاشق ایرانم؟ عجیب است که معترض یعنی مجرم.»
اعترافات اجباری برای دخترانی که فریاد زدند
«نیلوفر مردانی»، دختر ۲۸ ساله اسکیت‌باز ایرانی، ۱۷آبان در رقابت‌های جهانی بین‌المللی ترکیه بدون حجاب اجباری شرکت کرد و زمان ایستادن روی سکو نیز، پیراهن مشکی‌اش که روی آن نام ایران نوشته بود را به جمعیت نشان داد.
همان روز، وزارت ورزش و جوانان در بیانیه‌ای او را ورزشکار غیررسمی نامید و در بیانیه‌ای که خبرگزاری «تسنیم» وابسته به سپاه آن را منتشر کرد نوشت: «قهرمانی‌ها و افتخارآفرینی زنان ورزشکار ایرانی با حجاب اسلامی را یادآوری، و رفتار خانم مردانی را تقبیح می‌کنیم.»
نیلوفر مردانی ساعاتی بعد در مصاحبه‌ای، از مدیران وزارت ورزش بابت آنچه «فراموش کردن» حجابش می‌خواند، مجبور به عذرخواهی شد.
۱۹آبان۱۴۰۱، «پارمیدا قاسمی»، کماندار رشته ریکرو تیم ملی ایران، در مراسم اهدای مدال اختتامیه لیگ تیروکمان جام خلیج فارس در تهران، حجاب اجباری را از سر برداشت. او نخستین ورزشکار زن ایرانی بود که در کشور خودش حاضر نشد که مقابل چشم مدیران ورزش، تن به حجاب اجباری دهد. او در فاصله دو روز بعد مقابل دوربین، همان جمله‌ای را تکرار کرد که پیش از این از زنان ورزشکاری که کشف حجاب کرده بودند به زبان می‌آوردند: «نمی‌دانستم و حجاب از سرم افتاد.»
دخترانی که بازداشت شدند
در جریان اعتراضات سراسری، دختران ورزشکار ایرانی که توسط نیروهای امنیتی و اطلاعاتی جمهوری اسلامی ربوده و بازداشت شدند، کم تعداد نبودند. برخی از آن‌ها مانند الناز رکابی در حصر خانگی نگهداری شدند و برخی پشت میله‌های زندان.
«دنا شیبانی»، سنگ‌نورد و مربی اسنوبرد شیرازی، از نام‌دارترین دخترانی بود که بازداشت، شکنجه و وادار به اعتراف اجباری شد. او روز ۲۲آبان توسط ماموران امنیتی در قشم بازداشت شد و به ساختمان پلاک ۱۰۰ اداره اطلاعات شیراز منتقل شد. حدود دو هفته بعد، خبرگزاری «تسنیم»، وابسته به سپاه پاسداران، ویدیویی از اعترافات اجباری دنا شیبانی و برخی از ورزشکاران شیرازی را منتشر کرد که در آن، آن‌ها به عنوان «بمب‌گذار» و «طراح عملیات تروریستی» معرفی شده بودند. او در نهایت روز ۳۰آذر، با قید وثیقه آزاد شد.
«فاطمه آزاد»، قهرمان ووشو زنان ایران یکی دیگر از چهره‌های بازداشت شده میان زنان ورزشکار ایران بود. او را ۲آبان۱۴۰۱، شبانه و با هجوم به منزلش بازداشت و ربوده بودند. نزدیکان خانم آزاد و همچنین شاهدان عینی، تعداد نیروهای امنیتی را بیش از ده نفر تخمین زده بودند.
سه روز بعد، یعنی ۵دی، رسانه‌های حقوق‌بشری کردستان خبر دادند «فاطمه برزردی»، رییس کمیته داوران فدراسیون ورزش‌های رزمی، روز ۲۳آذر با حمله نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی به خانه‌اش در ایلام بازداشت شده و هیچ نشان یا خبری از محل بازداشت او وجود ندارد.
دخترانی که سکوت نکردند
برخی از زنان ورزشکار ایرانی، با وجود احتمال بالای خطرات امنیتی، از اظهار نظر در بزنگاه‌های تاریخ خودداری نکردند.
«حمیده عباسعلی»، پرافتخارترین کاراته‌کا تاریخ ایران، از زمان دستگیری «محمدمهدی کرمی» و «صالح میرهاشمی»، دو کاراته‌کا ایران، در صفحات اجتماعی خود تلاش کرد صدای آن‌ها باشد. هرچند که حکومت در نهایت محمدمهدی کریمی یکی از قهرمانان کاراته ایران را پای چوبه‌دار برد، اما حمیده عباسعلی، باز هم در قابل این «قتل حکومتی» سکوت نکرد.
«آیلین رئوف»، مربی پرورش اندام و فیتنس ایرانی که پیش از این به مقام سوم رقابت‌های «بیکینی فیتنس» رسیده بود، پس از حضور در تجمعات اعتراضی در ترکیه، خبر از تهدید شدن از سوی نیروهای حکومت داد. او در گفت‌وگویی با «ایران‌وایر» مدعی شد که نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی، او را تهدید به ربودن و ترور کرده‌اند.
دخترانی که کوچ کردند
کوچ دختران ایران، از زمان اعتراضات سراسری شدت بیشتری گرفت. مهم‌ترین چهره، «سارا خادم الشریعه» بود که بدون حجاب اجباری در رقابت‌های جهانی قزاقستان شرکت کرد و پس از آن از سوی نیروهای حکومتی تهدید شد. خبرگزاری رویترز ۱۳دی۱۴۰۱، از تصمیم سارا خادم‌الشریعه برای عدم بازگشت به ایران خبر داد.
«عاطفه احمدی»، پرچمدار کاروان المپیک زمستانی ایران و عضو تیم ملی اسکی زنان ایران، ۸بهمن۱۴۰۱، به‌دلیل آنچه احساس خطرات فزاینده برای ورزشکاران ایرانی از سوی حاکمیت می‌دانست، به آلمان اعلام پناهندگی کرد.
«زینب کبری موسوی»، قهرمان یخ‌نوردی ایران و دارنده مدال‌های آسیایی و جهانی، ۲۴بهمن۱۴۰۱، پس از اعلام پناهندگی به سوئیس، اعلام کرد که به کرات از سوی جمهوری اسلامی تهدید شده است.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر
روزنامه نگاری یه رسالت هست قبول دم شما هم گرم که اخبار رو بدون سانسور گزارش میکنین.یه سوال فقط شما که روح تون اجین شده با آزادی.الان تو پاریس دارن مردم رو سرکوب میکنن.جرات دارین ازون ها هم گزارش تهیه کنید؟میدونین تا وقتی یکطرفه و تو جاده خلوت بخوایین برین همینه جز عده ای که اونا هم نه به فکر آزادی جز عده معدود بقیه هم دنبال کعبه آمال شنگن یا گرین کارت هستن. ... بیشتر