به نوشته رسانه‌های جمهوری آذربایجان، «توحید ابراهیم بیگلی» و «اورخان ممدوف»، از رهبران گروهی به نام «حسینیون، نهضت مقاومت اسلامی آذربایجان» که از طرف جمهوری آذربایجان تحت پیگرد قانونی هستند، نزدیک به یک هفته پیش در قم بازداشت شده‌اند.
جمهوری آذربایجان به‌صورت مکرر خواهان استرداد مخالفان این کشور از سوی جمهوری اسلامی بوده است. موضوعی که از سوی جمهوری اسلامی، همواره نادیده گرفته شده است.
جمهوری آذربایجان می‌گوید شماری از مخالفان این کشور پس از اقدامات خرابکارانه، به ایران گریخته‌اند.
در اردیبهشت۱۴۰۱، «علی‌اف» با اشاره به حمایت ایران از مخالفان آذربایجان اعلام کرد: «در سال ۲۰۱۸، اسامی ۲۰ نفر از آذربایجانی‌ها که به ایران پناهنده شده و مدام تمامیت ارضی آذربایجان را زیر سوال می‌برند را به آقای روحانی، رییس‌جمهوری وقت ایران دادیم. ما خواستار استرداد این افراد به آذربایجان به‌دلیل دست داشتن مستقیم در حمله مرگبار به پلیس گنجه شدیم. شواهدی هم داریم. متاسفانه هیچ‌یک از آن‌ها تحویل داده نشدند.»
حالا رسانه‌های آذربایجان از دستگیری دو تن از مخالفان کشورشان در قم خبر داده‌اند. «احمد نادری»، عضو هیات‌رییسه مجلس شورای اسلامی، در توییتی نوشته است: «سال‌هاست که جمهوری باکو به آلت دست اسراییل و محلی برای اقدامات ضد ایرانی تبدیل شده. در روزهایی که این رژیم به تشدید اقدامات روی آورده، دستگیری برخی رهبران حسینیون در ایران اقدامی غلط و برخلاف منافع ملی و ادامه سیاست‌های انفعالی گذشته در قبال رژیم است که باید تغییر کرده و اصلاح شود.» به‌جز نادری که به دستگیری این دو فرد اعتراض کرده بود، تاکنون هیچ مقام رسمی خبر دستگیری این دو شهروند آذربایجانی ساکن ایران را تایید نکرده‌اند. حتی خبرگزاری «ایرنا» به نقل از یک مقام امنیتی که نامش فاش نشده، گفته آن‌ها دستگیر نشدند و تحت نظر هستند.
***
دستگیر شدگان چه کسانی هستند و چرا تحت پیگرد جمهوری آذربایجان قرار دارند؟
«حسینیون»، یکی از گروه‌هایی است که با حمایت جمهوری اسلامی ایجاد شده است. رهبر این گروه، توحید ابراهیم بیگلی است. او در اواخر سال ۲۰۱۵ با همراهی ۱۴ نفر از طلبه‌های اهل جمهوری آذربایجان که همگی در قم و مشهد در حال تحصیل بودند، «تیپ حسینیون» (حسینچی‌لر) را که متشکل از طلبه‌های اهل جمهوری آذربایجان برای مبارزه با «داعش» در سوریه بود، راه‌اندازی کرد. ابراهیم بیگلی از همان موقع در دمشق اعلام کرد که قصد آن‌ها نه تنها مبارزه با داعش نیست، بلکه آمادگی برای درگیری مسلحانه در جمهوری آذربایجان است.
به نوشته رسانه‌های جمهوری آذربایجان، توحید ابراهیم بیگلی که از کودکی در مدارس دینی جمهوری اسلامی ایران آموزش دیده است، بعد از اتمام تحصیلاتش، برای تبلیغ گفتمان شیعی به جمهوری آذربایجان برگشته است و در سال ۲۰۰۹، به‌دلیل اندیشه‌های رادیکالش، از طرف نیروهای امنیتی جمهوری آذربایجان زیر نظر قرار می‌گیرد و به‌همین خاطر، به‌همراه خانواده‌اش در ایران ساکن می‌شود.
ابراهیم‌بیگلی در زمان سکونتش در ایران، جوانان آذربایجانی که به ایران پناهنده می‌شوند، برای آموزش به گردان‌های حشدالشعبی می‌فرستد تا برای حضور در سوریه و عراق آماده شوند. همچنین خود وی نیز ویدیوهایی منتشر کرده است که نشان می‌دهد او نیز در گردان‌های حشدالشعبی حضور دارد.
شیخ اورخان ممدوف نیز سال‌هاست که در ایران سکونت دارد. به‌گفته رسانه‌های نزدیک به حسینیون، او مترجم «قاسم سلیمانی» بوده است. او افکار «یهودی ستیزانه» دارد و در ویدیوهایی که از سخنرانی‌هایش پخش شده، به تنش‌های اتنیکی در ایران اشاره کرده و دشمنان این جوانان مسلمان را، یهودیان قلمداد می‌کند.
به گفته رسانه‌های جمهوری آذربایجان، اتهامات توحید ابراهیم بیگلی و اورخان ممدوف، ایجاد اغتشاش در آذربایجان، اعزام تیم‌های اطلاعاتی به به این کشور به‌نام مبلغان دینی، و همچنین فعالیت‌های خرابکارانه آن‌هاست. این رسانه‌ها می‌گویند که هر دو نفر، تحت تعقیب اینترپل بودند.
«اکرم حاجی زاده»، یکی از اعضای «حسینیون»، درباره دستگیری این دو نفر می‌گوید: «زندانی شدن یا دیپورت بازداشت‌شدگان موضوع مورد بحث هم نیست. در شرایط فعلی، بازداشت افراد مذکور بر اساس درخواست جمهوری آذربایجان از طریق اینترپل صورت می‌گیرد. وضعیت مشخص می‌شود و اورخان و توحید پس از اثبات بی‌گناهی آزاد می‌شوند.»
او همچنین گفته است: «همانطور که می‌بینید رسانه‌های ایرانی در این زمینه اطلاعاتی را به اشتراک نمی‌گذارند، زیرا پرونده در مرحله تحقیقاتی است.»
توحید ابراهیم بیگلی و اورخان ممدوف در چند وقت اخیر، سخنرانی‌ها و فراخوان‌های مکرری از رسانه‌های مجازی داشته و مدعی ایجاد «دولت کریمه» در آذربایجان شده بودند که این مورد هم به تنش‌های بین دو کشور جمهور آذربایجان و جمهوری اسلامی افزوده است.
تشکیل گروه‌های دینی و مسلح غیرقانونی در کشور آذربایجان
سازمان‌دهی و ایجاد امکان تحصیل رایگان طلبه‌های آذربایجانی در حوزه‌های علمیه، اعزام جوانان به ایران برای دریافت آموزش‌های دینی در دانشگاه‌ها، فرستادن روحانی به این کشور برای تبلیغ مذهب تشیع، تامین اعتبار فعالیت‌های سازمان‌های مختلف طرفدار جمهوری‌اسلامی، برگزاری برنامه‌های مربوط به «عاشورا»، فعالیت در شبکه‌های اجتماعی، راه‌اندازی وبسایت به زبان ترکی آذربایجانی در تبلیغ مذهب تشیع و فعالیت ۲۰ ساله کمیته امداد در شهرهای مختلف، تنها بخشی از فعالیت‌های جمهوری اسلامی در جمهوری آذربایجان بوده است.
مذهب‌گرایی، ابزار استراتژیک جمهوری اسلامی برای نفوذ در جمهوری آذربایجان است. جمهوری اسلامی بعد از استقلال جمهوری آذربایجان، به‌طرق مختلف در پی نفوذ در میان شیعیان این کشور بوده است.
«حزب اسلامی آذربایجان»، بعد از استقلال جمهوری آذربایجان در سال ۱۹۹۱، در راستای صدور انقلاب اسلامی از سوی جمهوری اسلامی و با کمک‌های ایران تاسیس شد. این حزب، به‌اتهام «تلاش برای سرنگونی دولت و تبدیل کشور به جمهوری اسلامی»، بعد از چهار سال منحل شد.
نیروهای «قدس» سپاه پاسداران از اوایل دهه ۹۰ میلادی در آذربایجان فعال بوده‌اند. برخی از اعضای سابق حزب اسلامی آذربایجان با استفاده از تسلیحات و کمک‌های مالی جمهوری اسلامی در سال ۱۹۹۳، «حزب‌الله آذربایجان» را تشکیل دادند و در سال ۱۹۹۵ با ایجاد گروهی به‌نام «جیش‌الله»، درصدد حمله به سفارت‌خانه‌های آمریکا و اسراییل برآمدند.
به‌نوشته روزنامه «مساوات»، نهادهای اطلاعاتی جمهوری‌اسلامی به‌طور مخفیانه، از طریق ترویج افکار افراطی مذهبی، اتباع این کشور را در رزمایش‌های نظامی خارج از کشور شرکت داده و تامین مالی فعالیت‌های‌شان را برعهده دارند، تا آن‌ها را تحت تاثیر قرار دهند.
واکنش‌های جمهوری آذربایجان به اقدامات مخربانه جمهوری اسلامی چه بوده است؟
۱۷فروردین۱۴۰۲، وزارت امور خارجه آذربایجان، پس از احضار سفیر جمهوری اسلامی، اعلام کرد چهار کارمند سفارت ایران را به‌دلیل فعالیت‌های‌شان «عنصر نامطلوب» شناخته و اخراج کرده است. چهار نفر از کارکنان سفارت جمهوری اسلامی در این کشور به‌دلیل «فعالیت‌های مغایر با رفتار دیپلماتیک و کنوانسیون ۱۹۶۱ وین درباره روابط دیپلماتیک»، عنصر نامطلوب شناخته شده بودند.
روز سه‌شنبه۱۱بهمن نیز، نیروهای امنیتی جمهوری آذربایجان در ادامه عملیات وزارت کشور جمهوری آذربایجان علیه شبکه جاسوسی جمهوری اسلامی در باکو و دیگر مناطق این کشور، عملیاتی را در پایگاه اطلاع‌رسانی «سلام نیوز» و شبکه تلویزیونی «اینتر آذ» انجام داد و هفت مظنون به اتهام جاسوسی برای جمهوری اسلامی، بازداشت شدند.
سازمان امنیت جمهوری آذربایجان، روز ۲۳آبان۱۴۰۱، در بیانیه‌ای از کشف یک شبکه پنج نفره جاسوسی مرتبط با جمهوری اسلامی خبر داد که به اتهام «خیانت به کشور»، تحت بازداشت قرار گرفته‌اند.
به‌نوشته رسانه‌های جمهوری آذربایجان، این اشخاص در قبال دریافت پول، اطلاعاتی در مورد نیروهای نظامی و تجهیزات نظامی جمهوری آذربایجان و فرایندهای سیاسی و اجتماعی این کشور در اختیار مقامات جمهوری اسلامی قرار داده‌اند. دست‌کم دو نفر از دستگیر شدگان در ایران آموزش دینی گذرانده‌اند.
روز ۱۰آبان۱۴۰۱ نیز، سازمان امنیت جمهوری آذربایجان در بیانیه‌ای، از انجام عملیاتی علیه یک گروه مسلح غیرقانونی که زیر نظر نیروهای اطلاعاتی جمهوری اسلامی ایجاد شده است، خبر داده بود.
بر اساس گزارش رسانه‌های جمهوری آذربایجان، در این عملیات، اسناد و شواهد متعددی درباره این گروه مسلح غیرقانونی و رزمایش‌های نظامی سازمان‌دهی شده توسط آن‌ها به‌دست آمده است. این گروه کتاب‌ها و ویدیوهایی را به‌همراه داشته که اسلام افراطی را ترویج می‌کرده و مخدوش‌کننده دیدگاه توسعه مدرن و جدایی دین از سیاست بوده‌اند.
در گزارش روزنامه «حریت»، ۱۹نفر از شهروندان جمهوری آذربایجان که در تمرینات نظامی این گروه مسلح شرکت کرده‌اند، در عملیات نیروهای امنیتی جمهوری آذربایجان بازداشت شده و مورد بازجویی قرار گرفته‌اند.
این گزارش به توحید ابراهیم بیگلی، «روشن اسدوف»، اورخان ممدوف و «ائلشاد حاجی‌اف» اشاره کرده است که با تصمیم دادگاه، در سال ۲۰۱۸ بازداشت شده بودند و تا به امروز نیز تحت تعقیب هستند.
تنش‌ها میان تهران و باکو مدت‌هاست که ادامه دارد. جنگ قره‌باغ، مانور جمهوری اسلامی در مرز جمهوری آذربایجان، حمله به سفارت آذربایجان در تهران، پناه دادن به مخالفان جمهوری آذربایجان، دستگیری جاسوسان جمهوری اسلامی در آذربایجان، رابطه نزدیک و استراتژیک اسراییل و جمهوری آذربایجان و اخراج دیپلمات‌های جمهوری اسلامی از این کشور، از جمله مسائلی است که به تنش میان دو کشور دامن می‌زند.
در کانال‌های تلگرامی کشور آذربایجان که خبر مربوط به دستگیری توحید ابراهیم بیگلی و اورخان ممدوف منتشر شده است، در بخش نظرات این خبر، کابران با انتقاد از رفتارهای مداخله گرایانه جمهوری اسلامی در امور داخلی کشور آذربایجان، خیلی از کاربران خبر دستگیری این دو نفر را «شو» جمهوری اسلامی قلمداد کرده‌اند.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر