ممنوعیت ورود وریا غفوری به ورزشگاه؛ غیرقانونی ولی جزو منویات خامنه‌ای

گزارش‌ها، از ممنوع شدن ورود «وریا غفوری» به ورزشگاه‌های ایران خبر می‌دهند. 

«مجتبی پوربخش»، مجری و گزارشگر ورزشی سابق صداوسیما، یک روز پس از دربی تهران در حساب توییتری خود، از منع شدن وریا غفوری به ورزشگاه آزادی نوشت. سپس «ایران اینترنشنال» از بازداشت موقت وریا غفوری پیش از آغاز دربی تهران خبر داد و مدعی شد کاپیتان سابق استقلال، ۱۰اسفند۱۴۰۲ و پیش از آغاز دربی استقلال و پرسپولیس، توسط ماموران امنیتی دستگیر و با دستبند و چشم‌بند، به زندان اوین منتقل شده بود.

وریا غفوری، ستاره سابق تیم‌های ملی و باشگاه استقلال، یک روز پیش از دربی تهران اعلام کرده بود که برای تماشای این مسابقه و خداحافظی از فوتبال روی سکوهای ورزشگاه، به آزادی خواهد رفت. اما او موفق به حضور در ورزشگاه نشد.

***

قوانین فیفا چه می‌گویند؟

اما آ‌یا سپاه پاسداران یا دستگاه‌های امنیتی جمهوری اسلامی، می‌توانند به‌صورت قانونی، یک بازیکن فوتبال را از حضور در ورزشگاه‌ها منع کنند؟

در بند پنجم از ماده ۲ اساسنامه فدراسیون جهانی فوتبال (فیفا)، نوشته شده است: «فیفا تلاش می‌نماید تا اطمینان یابد که بازی فوتبال در دسترس تمام کسانی است که مایلند در آن شرکت کنند؛ صرف‌نظر از جنسیت، سن، نژاد و قومیت.»

فیفا البته هنوز به‌صورت دقیق، تلاشی در این زمینه در زمین جمهوری اسلامی انجام نداده است. ماده چهارم می‌گوید: «تبعيض قائل شدن به‌هر‌شكلی عليه كشوری، فردی حقيقی يا گروهی از افراد با در نظر گرفتن اصليت نژادی، جنسی، معلولیتی، گويشی، مذهبی، سياسی يا دلايل ديگر، به‌شدت ممنوع است و از طريق اخراج يا تعليق، قابل مجازات است.»

فدراسیون جهانی فوتبال در این زمینه‌ هم هیچ‌گونه تلاش مستمر، یا نظارت دائمی در قبال فوتبال ایران نداشته است؛ نمونه‌ آن را می‌توان به تداوم بزرگترین آپارتاید جنسیتی تاریخ ورزش جهان، یعنی ممنوعیت ورود زنان به ورزشگاه‌های ایران دید.

ماده نوزدهم اساسنامه فیفا با عنوان «استقلال اعضا و نهادها»، تاکید می‌کند که «هر يک از اعضا [فدراسیون‌های ملی] بايد در اداره امور خود مستقل بوده و تحت تاثير غیر ضروری هيچ نهاد يا شخص سومی قرار نگيرد.» همچنین در بند چهارم این ماده نوشته شده است که «تصمیمات سایر نهادها یا مدیرانی که از سوی ارگان‌های دولتی در فدراسیون منصوب شده باشند، از سوی فیفا مورد پذیرش نیست.»

به این ترتیب، تصمیم یک یا چند نهاد امنیتی و قضایی جمهوری اسلامی برای ممانعت از حضور وریا غفوری در ورزشگاه‌ آزادی، یا از این پس در سایر ورزشگاه‌ها، خلاف مقررات است.

قوانین فیفا در بخش انضباطی، اما موضوع را برای ممنوعیت ورود وریا غفوری سخت‌تر می‌کند.

 

از پروسه محروم شدن از حضور در ورزشگاه‌ها چه می‌دانیم؟

گروه «وکلای اولیرز» (Olliers Solicitors) در بریتانیا، تمامی احتمالاتی که ممکن است «یک هوادار»، «یک مربی»، «یک مدیر باشگاه یا فدراسیون» و «یک بازیکن» از حضور در ورزشگاه‌های فوتبال منع شوند را بررسی کرده است.

در مقدمه گزارشی مفصلی که در مورد چگونگی احتمالات ممنوعیت ورود بازیکنان به ورزشگاه‌ها [چه برای حضور روی سکوها، چه به‌عنوان بازیکن در زمین مسابقه] نگارش شده آمده است: «زمانی که از روش‌های خارج از دادگاه حکمی صادر شود، دستور ممنوعیت از فوتبال توسط پلیس [نیروهای امنیتی] قابل اجرا نیست.»

در این گزارش تاکید می‌شود که ممنوعیت ورود به ورزشگاه‌ها، الزاما برای جلوگیری از خشونت و هولیگانیسم است و برای اجرای آن، نیاز به تایید و گزارش فدراسیون فوتبال و همچنین حکم قضایی یک دادگاه وجود دارد.

به عبارتی، فقط در صورتی می‌توان از ورود وریا غفوری به ورزشگاه‌های ایران جلوگیری کرد که او پیشینه‌ای در زمینه رفتارهای خشونت‌آمیز در ورزشگاه‌ها داشته و البته پیش از برگزاری دربی تهران، در جلسه دادگاه به‌صورت قانونی به عدم حضور در ورزشگاه‌ها محکوم شده باشد.

در گزارش گروه وکلای اولیرز همچنین قید شده که دادگاه باید زمان محرومیت از دادگاه را مشخص کند. همچنین فرد محروم شده از ورود به ورزشگاه، صرفا حق حضور در مناطقی مشخص در اطراف ورزشگاه‌ها را نخواهد داشت.

 

منویات علی خامنه‌ای در مورد وریا غفوری چگونه اجرا شد؟

وریا غفوری سه‌شنبه۹خرداد، در صفحه اینستاگرام خود اعلام کرد که به‌صورت رسمی از فوتبال خداحافظی خواهد کرد.

آقای غفوری در استوری اینستاگرام خود نوشته بود که برای تماشای دیدار تیم‌های استقلال و پرسپولیس در فینال جام‌حذفی فوتبال ایران به ورزشگاه آزادی می‌رود تا با تماشای دیدار تیم سابقش مقابل پرسپولیس، رسما از دنیای فوتبال خداحافظی کند.

وریا غفوری تابستان سال ۱۴۰۱، با تصمیم سردار پاسدار «مصطفی آجرلو» از تیم استقلال اخراج شد. او سپس به تیم فولاد پیوست، اما در جریان اعتراضات سراسری، نیروهای امنیتی با هجوم به محل تمرین تیم فولاد، او را مقابل چشم فرزندان و همبازی‌هایش بازداشت کردند. وریا غفوری در جریان رقابت‌های جام‌جهانی ۲۰۲۲ قطر، در بازداشت بود. باشگاه فولاد خوزستان پس از آزادی وریا غفوری، قرارداد او را به‌صورت یک طرفه فسخ کرد.  

فدراسیون فوتبال جمهوری اسلامی و نهادهای امنیتی، به باشگاه پیکان که خواهان عقد قرارداد با وریا غفوری بود، اجازه ثبت قرارداد نداده بودند. پس از آن نیز سایر باشگاه‌ها از مذاکره و عقد قرارداد با این بازیکن منع شدند.

آقای غفوری در سال‌های گذشته به کرات بابت وضعیت نامساعد اقتصادی، ممنوعیت ورود زنان به ورزشگاه‌ها، سرکوب معترضین، اعدام «نوید افکاری»، خودسوزی «سحر خدایاری» ملقب به «دختر آبی»، شلیک سپاه پاسداران به هواپیمای اوکراینی و به قتل رسیدن «مهسا[ژینا]امینی» یا حتی سیاست‌های مداخله‌جویانه جمهوری اسلامی در خاورمیانه، واکنش نشان می‌داد. به همین دلیل، حتی مورد غضب «علی خامنه‌ای»، رهبر جمهوری اسلامی نیز قرار گرفت.

بهمن۱۳۹۷، علی خامنه‌ای در بخشی از سخنرانی خود به‌وضوح «علی کریمی» و وریا غفوری را به سکوت فراخواند و با ادبیاتی تهدیدآمیز به آن‌ها گفت که فراموش نکنند امنیت خود را از کجا آورده‌اند.

۱۱آذر ۱۴۰۱، گروه هکری «بلک ریوارد»، پس از به‌دست آوردن اطلاعات خبرگزاری «فارس»، وابسته به سپاه پاسداران، اسنادی را منتشر کرد که نشان می‌داد «مهدی تاج»، با وعده «اجرای منویات رهبر جمهوری اسلامی در فوتبال ایران» و با فشار و حمایت سپاه پاسداران، به ریاست این فدراسیون رسیده است.

عجیب نیست که فدراسیون فوتبال جمهوری اسلامی برای حذف کردن چهره‌ای مانند وریا غفوری تلاش کند، اما ممنوعیت ورود این بازیکن به ورزشگاه‌ها، مستلزم ارائه شواهدی از سوی فدراسیون فوتبال مبتنی‌بر رفتارهای وریا غفوری برای متشنج کردن جو ورزشگاه‌ها و دامن زدن به «هولیگانیزم» و تشکیل دادگاه به‌صورت قانونی است.

منویات رهبر جمهوری اسلامی اما تکلیف می‌کند که وریا غفوری از حضور در ورزشگاه‌ها محروم شود؛ در سکوت فدراسیون جهانی فوتبال.