close button
آیا می‌خواهید به نسخه سبک ایران‌وایر بروید؟
به نظر می‌رسد برای بارگذاری محتوای این صفحه مشکل دارید. برای رفع آن به نسخه سبک ایران‌وایر بروید.
گزارش

واکنش‌ها به احکام سنگین دو روزنامه‌نگار؛ الهه و نیلوفر، راویان حقیقت

۱ آبان ۱۴۰۲
رقیه رضایی
خواندن در ۷ دقیقه
کاربران شبکه‌های اجتماعی، به احکام سنگین صادر شده برای «نیلوفر حامدی» و «الهه محمدی»، واکنش گسترده نشان دادند
کاربران شبکه‌های اجتماعی، به احکام سنگین صادر شده برای «نیلوفر حامدی» و «الهه محمدی»، واکنش گسترده نشان دادند
نیلوفر حامدی، عزاداری خانواده مهسا امینی را با یک عکس از پدر و مادر او به تصویر کشیده بود
نیلوفر حامدی، عزاداری خانواده مهسا امینی را با یک عکس از پدر و مادر او به تصویر کشیده بود
الهه محمدی، از مراسم تشییع مهسا گزارشی با عنوان «یک وطن اندوه» نوشته بود
الهه محمدی، از مراسم تشییع مهسا گزارشی با عنوان «یک وطن اندوه» نوشته بود

حکم دادگاه بدوی‌ «الهه محمدی» و «نیلوفر حامدی»، درست در روز تولد نیلوفر اعلام شد. او عزاداری خانواده مهسا امینی را با یک عکس از پدر و مادر او به تصویر کشیده بود و الهه محمدی، از مراسم تشییع مهسا گزارشی با عنوان «یک وطن اندوه» نوشته بود.

شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب تهران به ریاست «ابوالقاسم صلواتی»، الهه را به ۱۲ سال حبس، و نیلوفر را به ۱۳ سال حبس محکوم و برای تکمیل مجازات، گویی که کافی نبوده، به هرکدام دو سال محرومیت از فعالیت روزنامه‌نگاری، اجتماعی و سیاسی داد. 

از روز گذشته، بسیاری در شبکه‌های اجتماعی، از «ظالمانه‌» بودن احکام صادر شده برای این دو نوشته‌اند. این گزارش مروری است بر واکنش‌های کاربران شبکه‌ها اجتماعی، به احکام صادر شده برای دو روزنامه‌نگار.

***

غم، بهت و اعتراض به حکمی ظالمانه

احتمالا هیچ‌کس بهتر و بیشتر از «محمدحسین  آجرلو»، همسر نیلوفر حامدی و «سعید پارسایی»، همسر الهه محمدی، از ظلمی بر این دو روزنامه‌نگار رفته، ننوشته‌اند. همسرانی امیدوار به معجزه در دستگاه قضایی که عزیزانشان ۱۳ ماه است بابت بیان حقیقت، آن هم در چارچوب‌های جمهوری اسلامی، بدون یک روز مرخصی دربندند.

در این ۱۳ ماه، آجرلو و پارسایی بارها از حقوق ضایع شدن همسران خود نوشته‌اند. اما، در پست‌هایی که در ساعات بعد از اعلام رسمی احکام این دو روزنامه‌نگار اعلام شد، غم و ناامیدی دیگری نهفته است.

سعید پارسایی در اولین پستش در شبکه اجتماعی «ایکس» با انتشار نگاره‌ای از الهه و نیلوفر پشت به خورشید و دستانی برافراشته به‌نشان پیروزی، نوشت: «شرم بر شما ظالمان، برای آنچه بر شرافت و انسانیت روا می‌دارید».

محمدحسین آجرلو نیز نوشت: «این احکام نتیجه فعالیت صادقانه و شرافتمندانه نیلوفر حامدی و الهه محمدی است که حالا در اتفاقی مضحک، علاوه‌بر ۲۵ سال حکم حبس، به ممنوعیت از فعالیت به‌عنوان خبرنگار هم محکوم شده‌اند. ما همچنان امیدواریم این احکام نقض شود و الهه نیلوفر هرچه زودتر آزاد شوند».

او تنها ساعاتی پیش از اعلام این حکم، به مناسبت تولد ۳۱ سالگی همسرش، نوشته بود: «قربانت بشوم! امروز در زندان ۳۱سالگی را هم تمام کردی. همان‌طور که پارسال در بازداشتگاه ۳۰ساله شدی. نمی‌دانیم قرار است چند تولد دیگر پشت آن دیوارها باشی، چون معلوم نیست انشای یک رای چند ماه طول می‌کشد، ولی می‌دانیم کنار هم، از همه سختی‌ها می‌گذریم می‌کنیم و آزادی را جشن می‌گیریم».

نوشته‌های خواهر الهه، «الناز محمدی»، که او هم روزنامه‌نگار است، با همین غم عجین است. او در شبکه اجتماعی ایکس نوشته است: «حالا تو را به ۱۲ سال زندان محکوم کرده‌اند. من این دو کلمه را از صبح زیرلب تکرار می‌کنم: ۱۲ سال، ۱۲سال! بعد می‌بینم همه نوشته‌اند شش سالش اجرا می‌شود و من باز زیر لب سوال می‌کنم: شش سال؟ شش سال؟ آخ پرنده کوچک اسیر من، من شرمنده توام که هیچ‌کاری از دستم برنیامد».

اشاره این روزنامه‌نگار به اخبار و پست‌هایی در شبکه‌های اجتماعی است که میزان حکم قابل اجرا را در تیترها آورده‌اند؛ یعنی اشد مجازات که برای هر دو این روزنامه‌نگاران بر مبنای اتهام «ارتباط با دولت متخاصم»، به میزان ۷ سال برای نیلوفر، و ۶ سال برای الهه صادر شده است.

اما به‌جز اعضای خانواده، روزنامه‌نگاران بسیاری، از «محمد آقازاده»، از پیشکسوتان روزنامه‌نگاری در ایران، تا دوستان و همکاران الهه و نیلوفر هم با همین غم و بهت از ظلمی که دستگاه قضایی جمهوری اسلامی تا امروز بر آن‌ها روا داشته و قصد دارد برای سال‌های بعد نیز ادامه دهد، نوشته‌اند.

آقای آقازاده در همین ارتباط در شبکه اجتماعی ایکس نوشته است: «بغض دارم، احساس شرم می کنم و خود را نفرین به‌خاطر انتخاب حرفه روزنامه‌نگاری و دست‌های ناتوانم برای کمک به دو همکار جوان الهه محمدی و نیلوفر حامدی که میراث ضعیف و منحط ما آن‌ها را گرفتار کرد، کاش شرم نیرومندمان کند».

«یاشار سلطانی»، روزنامه‌نگاری که پیش‌تر بابت افشای فساد در شهرداری تهران تحت‌نظر «محمدباقر قالیباف» زندانی شده بود نیز، در توییتی نوشته است: «آیا می‌دانید حکم عوامل سقوط هواپیمای اوکراینی سبک‌تر از این دو دختر عزیز خبرنگار بود؟»

به‌جز روزنامه‌نگاران، «انجمن صنفی روزنامه‌نگاران تهران» نیز که یکی از معدود نهادهای صنفی روزنامه‌نگاران باقی مانده در ایران است، در بیانیه‌ای، با این احکام مخالفت کرده و گفته است که آن را نمی‌پذیرد. این انجمن که پیش‌از این نیز خواستار برگزاری دادگاه علنی برای الهه و نیلوفر شده بود، بر این خواسته تاکید کرده و نوشته است: «تاکید داریم که اقناع افکار عمومی با برگزاری دادگاه‌های غیرعلنی (چه غیرعلنی اعلام شده و چه غیرعلنی اعلام نشده) و استناد به مدارکی که در دادگاه علنی مورد بررسی قرار نگرفته، به‌ویژه در شرایط فعلی کشور ناممکن است.»

 

عدالت کجاست؟

بخشی از واکنش‌ها به خبر احکام سنگین زندان برای نیلوفر و الهه، تاکیدی بر ناعادلانه بودن آن است. 

«میلاد علوی»، خبرنگار روزنامه «شرق» و همکار نیلوفر، در توییتی نوشته است: «حکم نیلوفر حامدی و الهه محمدی مصداق بی‌عدالتی است، گواهش هم گزارش خبرگزاری میزان از "متن دادنامه" است که ایرادات فاحش حقوقی دارد. نمونه: ۱- معرفی بنفشه سام‌گیس (خبرنگار روزنامه اعتماد) به‌عنوان خبرنگار خارج از کشور! ۲- استناد به مصاحبه شادی امین برای محکوم کردن نیلوفر حامدی!»

اشاره او به متن گزارشی است که خبرگزاری میزان منتشر کرد و در آن نام چند روزنامه‌نگار در تبعید، ازجمله چند تن از اعضای تحریریه ایران‌وایر را آورده بود. در این گزارش ادعا شده بود که «بنفشه سام‌گیس»، روزنامه‌نگار سرشناس که هم‌اکنون در روزنامه اعتماد و داخل ایران فعالیت می‌کند، در خارج از ایران است و نیلوفر و الهه به‌دلیل ارتباط با او و چند تن از خبرنگاران در تبعید، با دولت‌های متخاصم در ارتباطند.

پس از واکنش گسترده به این اشتباه، میزان، وابسته به قوه‌قضاییه جمهوری اسلامی بدون هیچ توضیحی، نام بنفشه سام‌گیس را حذف کرد و اسامی بقیه روزنامه‌نگاران خارج از ایران را حفظ کرد. 

کاربران شبکه‌های اجتماعی با اشاره به این اشتباه فاحش و اشتباهات دیگری، از جمله معرفی «آیدا قجر»، خبرنگار ارشد بخش فارسی ایران‌وایر، به‌عنوان «سردبیر»، آن را نشانه‌ای از پرونده‌سازی علیه این دو روزنامه‌نگار جوان برشمرده‌اند.

اما، به‌جز روزنامه‌نگاران و فعالان مدنی که این حکم را ناعادلانه خوانده‌ و نقاط تاریک آن که گواه پرونده‌سازی علیه این دو روزنامه‌نگار است، وکلا هم موضع گرفته‌اند.

در مواضع وکلا، بیشتر بر این تاکید شده که اتهامات انتسابی، به‌هیچ‌وجه قابل پشتیبانی با مدارک و شواهد نبوده است. مثلا، گروه حقوقی «دادبان» که به معترضان بازداشتی و خانواده‌های کشته‌شدگان مشاوره حقوقی می‌دهد، در پستی در شبکه اجتماعی ایکس با اشاره به خلاف قانون بودن حکم صادره نوشته است: «انتساب اتهام "همکاری با دول متخاصم و اجتماع و تبانی برای ارتکاب جرم بر ضد امنیت کشور" هیچ‌گونه مصداق عینی و عملی در پرونده ندارد. چراکه اساسا در زمینه اتهام "همکاری با دول متخاصم" جدای از آنکه تعریف روشنی از این اتهام در قانون وجود ندارد و منظور قانون از "دولت متخاصم" مشخص نیست، اثبات ارتکاب عمل مجرمانه (همکاری) نیز خود به‌شدت محل سوال است. چراکه از نظر حقوقی، "همکاری" مفهومی است که در آن وحدت قصد و انگیزه برای همکاری شرط وقوع فعل مجرمانه است».

به‌جز مشکلات حقوقی حکم صادر شده، برخی دیگر چون وکلای در تبعید نیز، درباره اقدامات قاضی ابوالقاسم صلواتی و سرسپردگی او به نهادهای امنیتی نوشته‌اند. 

مثلا، «طناز کلاهچیان»، وکیل دادگستری در توییتی نوشته است: «بی‌دادگاهی به نام شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب که انگار افتخارش است صدور احکام سنگین و ناعادلانه. احکامی که به جرات می گویم هیچ اراده و تفکری برای نگارشش نیست، جز رونوشت گردشکار تیم ضابط. امید داریم که روزی "ظالم به ظلم خویش گرفتار شود"».

برخی دیگر هم از آخرین استعلام دستگاه قضایی از وزارت خارجه مبنی‌بر کشورهای متخاصم نوشته‌اند و اینکه وزارت خارجه جمهوری اسلامی در آخرین آپدیت خود، به‌جز اسراییل، کشور دیگری را متخاصم ندانسته و بنابراین، طرح اتهام «همکاری با دولت‌های متخاصم»، خلاف قوانین و رویه‌ها، حتی در خود جمهوری اسلامی ایران است.

 

طوفان برای الهه و نیلوفر؛ از شرافت راویان حقیقت بگو

حالا بخش بزرگی از کاربران فارسی‌زبان در شبکه اجتماعی ایکس و اینستاگرام، الهه محمدی و نیلوفر حامدی را با نام «راویان حقیقت» می‌شناسند.

این طوفان که از ساعت ۹ شب به وقت ایران و در تلاش برای رساندن صدای این دو روزنامه‌نگار دربند و خانواده آن‌ها است، حداقل تا ساعت تنظیم این گزارش، از سوی گروه‌های مختلف و گاه متفاوتی، مورد استقبال قرار گرفته است.

از فعالان مدنی داخل ایران، فعالان محیط‌زیست، وکلا و حقوق‌دانان، تا روزنامه‌نگاران در داخل و بیرون از ایران، صدا یکی است: «الهه نیلوفر».

ثبت نظر

صفحه‌های ویژه

چشم‌هایش؛ آزاده کیان، جامعه‌شناس: کور کردن معترضان، داغ ننگ یا نشان افتخار؟

۱ آبان ۱۴۰۲
بهناز میرمطهریان
خواندن در ۶ دقیقه
چشم‌هایش؛ آزاده کیان، جامعه‌شناس: کور کردن معترضان، داغ ننگ یا نشان افتخار؟