پس از حدود ۳ دهه، قرار است دو بازی در یک روز و در یک ورزشگاه ایران برگزار شود. اتفاقی که از پایان دهه ۶۰ خورشیدی به بعد، کمتر در فوتبال ایران افتاده بود، حالا در رقابتهای «لیگ قهرمانان آسیا» به وقوع میپیوندد. از این اتفاق میتوان بهعنوان یک افتضاح بینالمللی و البته آینهای تمامقد از آنچه بر ورزش ایران طی سالهای اخیر گذشته، یاد کرد.
***
یک کشور مانده با یک ورزشگاه
هفته چهارم رقابتهای لیگ قهرمانان آسیا از امروز، دوشنبه۱۵آبان آغاز میشود. طبق برنامه این مسابقات، باید امروز سپاهان و نساجی در گروههای C و D این رقابتها، در ایران میزبان آلمالیق و نوبهار، دو نماینده ازبکستانی باشند.
مازندران، یکی از سرسبزترین نقاط ایران، یک زمین فوتبال استاندارد ندارد. به همین دلیل نمایندهاش یعنی نساجی، ورزشگاه آزادی را بهعنوان ورزشگاه خانگی خود به کنفدراسیون فوتبال آسیا معرفی کرده بود. این تیم از ساعت ۱۷:۳۰ میزبان نوبهار خواهد بود.
سپاهان با رای کمیته انضباطی کنفدراسیون فوتبال آسیا، بهدلیل قرار دادن سردیس «قاسم سلیمانی»، فرمانده کشته شده سپاه قدس در ورزشگاه نقشجهان، از سه بازی خانگی خود محروم شده است. به همین دلیل، باید «یک ورزشگاه استاندارد دیگر» را به کنفدراسیون فوتبال آسیا معرفی میکرد.
ایران، هیچ ورزشگاه استاندارد دیگری که کنفدراسیون فوتبال آسیا آن را برای میزبانی از سایر تیمهای این قاره مناسب بداند، ندارد و به همین دلیل، سپاهان هم باید در تهران مقابل آلمالیق قرار بگیرد؛ این بازی از ساعت ۲۱:۳۰، یعنی در فاصله دو ساعت پس از پایان بازی اول آغاز خواهد شد.
عربستان با چند ورزشگاه میزبان جامجهانی میشود؟
تیمهای ایرانی درحالی بازیهای خود را در ورزشگاه آزادی برگزار میکنند، که قطر میزبان جامجهانی ۲۰۲۲ بود و عربستان، میزبانی جامجهانی ۲۰۳۴ را به دست آورده است.
طبق گزارش تحقیقی وبسایت اقتصادی «مید» (Meed)، دولت سعودی یک سرمایهگذاری «حداقل» ۱۷ میلیارد دلاری را با ۱۰ شرکت بینالمللی چینی، ایتالیایی، بریتانیایی، آمریکایی و آلمانی برای ساخت و تجهیز زیرساختهای ورزشی این کشور آغاز کرده است.
همچنین وبسایت «تایمز» در گزارشی، به «چگونگی میزبان شدن عربستان» در ابعاد مختلف سیاسی، اقتصادی و ورزشی اشاره کرده و مدعی شده است که با دولت عربستان ضمانت داده باوجود برخورداری این کشور از دهها ورزشگاه استاندارد، برای این رقابتها بیش از ۲۱ ورزشگاه مدرن جدید افتتاح کند.
این اتفاقات درحالی میافتد که «مهدی تاج»، رییس فدراسیون جمهوری اسلامی و عضو سابق اطلاعات سپاه اصفهان، پیش از آنکه سکوت خود را بهدلیل لغو شدن بازی سپاهان و الاتحاد پس از قرار گرفتن مجسمه قاسم سلیمانی در ورزشگاه نقش جهان آغاز کند، مدعی شده بود، «ورود اجارهای تجهیزات کمک داور ویدیویی به ایران»، یک دستاورد بزرگ ملی بوده است.
از سال ساخت ورزشگاههای ایران چه میدانیم؟
نگاهی به فهرست ورزشگاههای ایران نشان میدهد که اگر در دوران پهلوی، ساختوساز اماکن ورزشی آغاز نمیشد و ورزشگاههای ایران به بهرهبرداری نمیرسید، باشگاهها و تیمهای ملی ایران، امروز دیگر هیچ فرصتی برای حضور در رقابتهای بینالمللی نداشتند.
ساخت ورزشگاه آزادی با نام اصلی «ورزشگاه آریامهر»، سال ۱۳۴۹ آغاز شد و سال ۱۳۵۰ برای رقابتهای بازیهای آسیایی تهران به بهرهبرداری رسید.
ورزشگاه شیرودی با نام اصلی «ورزشگاه امجدیه» سال ۱۳۰۶ کلنگ خورد و سال ۱۳۱۸ افتتاح شد. این ورزشگاه میزبان رقابتهای جام ملتهای ۱۹۶۸، میزبان متمرکز مسابقات باشگاهی قهرمانی آسیا ۱۹۷۰ و برگزاری جشن قهرمانی تاج تهران، و همچنین مرحله مقدماتی بازیهای آسیایی ۱۹۷۴ در کنار ورزشگاههای ورزشگاه آریامهر (آزادی) تهران و ورزشگاه راه آهن (آپادانا) بود.
ورزشگاه راه آهن با نام اصلی «ورزشگاه آپادانا» نیز، سال ۱۳۳۲ به بهرهبرداری رسید.
همچنین تختی با نام اصلی «ورزشگاه فرحآباد»، سال ۱۳۵۰ به بهرهبرداری رسید و قرار بود در دهه ۱۳۶۰ خورشیدی، به مدرنترین ورزشگاه آسیا و مدلی از ورزشگاه مونیخ آلمان تبدیل شود. ورزشگاههای کشوری و آرارات نیز از پیش از انقلاب به جا ماندهاند.
داستان فقر این جغرافیا از ورزشگاه، مختص پایتخت نیست. در شهرستانهای ایران نیز ورزشگاهها یا مانند ورزشگاههای «تختی» آبادان و اهواز یا «متقی» ساری و «وطنی» قائمشهر ساخت دوران پهلوی هستند، یا اگر مانند ورزشگاههای «علی دایی» اردبیل، «یادگار» قم یا «ولایت» سمنان پس از انقلاب ساخته شده باشند، قابلیت میزبانی در هیچ رقابت بینالمللی را ندارند.
از تعیین سکوها بعد از نقشه کشی چه میدانیم؟
برگزاری دو دیدار در یک روز، در یک ورزشگاه شهر تهران، آن هم برای دو نمایندهای که یکی از اصفهان و دیگری از مازندران در لیگ قهرمانان آسیا حضور دارند، نهتنها طی تمامی دو دهه اخیر در فوتبال آسیا بیسابقه بوده، که نوعی آبروریزی بینالمللی محسوب میشود.
باشگاه سپاهان، از بازی در ورزشگاه خانگی خود محروم شده و میتوانست مسابقاتش را در ورزشگاههای دیگر همین شهر برگزار کند، اما کنفدراسیون فوتبال آسیا به هیچیک از ورزشگاههای «فولاد شهر» اصفهان، «فولاد آرهنا» اهواز، «پارس» شیراز، «غدیر اهواز»، «یادگار» تبریز یا تختی، شیرودی و دستگردی تهران، تاییدیه و مجوز برگزاری مسابقات قارهای را نمیدهد.
این درحالی است که حدفاصل سالهای ۱۹۶۴ تا ۱۹۷۶ میلادی، ایران میزبان رقابتهای بینالمللی مانند بازیهای آسیایی، جام ملتهای آسیا، دو دوره رقابتهای متمرکز باشگاههای آسیا، دو دوره میزبانی متمرکز رقابتهای انتخابی جامجهانی و المپیک و یک دوره جام ملتهای آسیا بود.
«محسن منصوری»، معاون اجرایی «ابراهیم رئیسی»، ۹مهر۱۴۰۲ به خبرنگاران گفته بود که زمینی به مساحت حدودی ۳۰۰ هکتار برای ساخت یک ورزشگاه جدید برای پایتخت در نظر گرفته شده است. او محدوده این زمین را «اطراف مقبره خمینی» دانست، اما در پاسخ به سوال خبرنگاری که از او پرسیده بود ورزشگاه چند هزار نفری ساخته خواهد شد گفت: «در این مورد بحث نکردیم. اول نقشهکشی شود بعد در جلسه هیات دولت تصمیمگیری میکنیم».
تصمیمگیری برای تعداد سکوهای ورزشگاه، پس از نقشهکشی، از عجایب مدیریتی در جمهوری اسلامی است.
ثبت نظر