نامزدهای ریاست جمهوری در دور دوم مناظرهها برای انتخابات غیرمنتظره رو در روی هم قرار گرفتند تا از برنامههای خود بگویند و گفتههای یکدیگر را نقد کنند. «ایرانوایر» در دو مقاله جداگانه به بررسی گفتههای این دو کاندیدای ریاست جمهوری میپردازد و از کلمات پرکاربرد آنها میگوید. این گزارش درباره «سعید جلیلی» است.
گزارش آنچه «مسعود پزشکیان» در دو مناظره گفت را میتوانید از اینجا بخوانید.
***
در دور دوم مناظرهها برای انتخابات غیرمنتظره، بسیاری معتقد بودند که این گفتوگوها میتوانند تفاوتها و نقاط قوت دو طرف را آشکار کنند. در مناظره اول، «سعید جلیلی» کم فروغ بود اما در مناظره دوم، طرفدارانش او را برنده مناظره دانستند و پس از خروجش از صداوسیما، مراسم استقبال برگزار کردند.
جلیلی در انتخابات هشت تیر ۱۴۰۳، در جایگاه دوم ایستاد بود و ۹ میلیون و ۴۷۳ هزار و ۲۹۸ رای آورد. او بالاترین میزان رای را در میان کاندیداهای اصولگرا کسب کرد. اما آرایی که به دست آورد، شوک جدیدی به این جریان سیاسی بود، چرا که آنها با داشتن چهار نامزد، حداقل پنج میلیون رای نسبت به انتخابات سال ۱۴۰۰ از دست داده بودند. حالا شعار برخی از طرفدارانش این است که جلیلی تنها راه نجات کشور است. ولی مخالفانش او را مدافع افکار «طالبانی» میدانند.
جلیلی در نظرسنجیهای منتشرشده در روزهای گذشته نیز عموماً در جایگاه دوم قرار داشته است. با این حال، حامیانش در ادارات و سازمانهای مختلف بسیج شدهاند تا در شهرها و روستاها برایش رای جمع کنند. اما همزمان نگرانند که «مسعود پزشکیان» شاید همه دستاوردهای دولت «ابراهیم رئیسی» را بر باد دهد.
در دو مناظره رو در رو انجام شده، بر اساس متن مناظراتی که توسط خبرگزاری «تسنیم» منتشر شده است، جلیلی ۱۱۷ بار کلمه «باید»، ۹۰ بار «شما»، ۸۵ بار «مردم»، ۸۳ بار ضمیر «ما» و ۸۲ بار فعل «کرد» را به کار برد.
همچنین صرفاً تمرکز بر کلمات پرکاربرد او، میتواند بیانگر آن باشد که این نامزد ریاست جمهوری به مسایل اقتصادی، عدالت اجتماعی، استقلال ملی، توسعه علمی و فناوری، و مسائل زیرساختی و خدمات عمومی اهمیت میدهد و دارای ویژگیهای عملگرا، مردممحور و پراگماتیک است.
او بر توسعه اقتصادی، حمایت از تولید ملی، حل مسایل مسکن و بهبود زندگی مردم، استقلال اقتصادی و رشد علمی و فناوری تاکید دارد.
سیاست خارجی ایران باید به ۲۰۰ کشور جهان نگاه کند
جلیلی در مناظرات انتخاباتی خود به شدت از تمرکز سیاست خارجی در دهه ۹۰ بر تعداد محدودی از کشورها انتقاد کرده و این رویکرد را عامل افزایش تحریمها و ناکامی در دستیابی به اهداف اقتصادی و سیاسی دانسته است. او میگوید: «این اشتباه بود که در روابط خارجی به چند کشور که بیشترین اختلاف با ما را داشتند، متمرکز شدیم.»
جلیلی بر این باور است که محدود کردن روابط خارجی به تعداد کمی از کشورها، مانع از بهرهبرداری از فرصتهای بینالمللی و تحکیم روابط با کشورهای دیگر شده است. یکی از نکات مهم در نقد جلیلی علیه اطرافیان پزشکیان، مساله «برجام» و تحریمها است.
او معتقد است عملکرد دولتهای گذشته در مذاکره با قدرتهای جهانی، ناکام بوده و نتیجهای جز افزایش تحریمها نداشته است: «در برجام ۱۵ بار آژانس گزارش نوشت که ایران تعهداتش را انجام داده اما طرف مقابل از آن خارج شد.»
این مذاکره کننده ارشد سابق برنامه هستهای ایران میگوید به جای تمرکز بر سه کشور، باید در سیاست خارجی از نقاط اشتراک و حتی اختلاف بینالمللی به نفع خود استفاده کنیم: «هنر سیاست خارجی این است که به ۲۰۰ کشور نگاه کنید و از نقاط اشتراک و حتی نقاط اختلاف به نفع خودتان استفاده کنید.»
اما او تابعیت کشورها را به عرف موجود نادیده میگیرد و بی آن که برنامه خاصی ارایه دهد، میخواهد دیگر کشورها را به تجارت با جمهوری اسلامی وا دارد که تنها ۲۴ صدم درصد از حجم تجارت جهانی را سهم خود کرده است.
یکی دیگر از پیشنهادات جلیلی، خنثیسازی تحریمها از طریق افزایش تعاملات اقتصادی با کشورهای مختلف است. او باور دارد که باید با استفاده از ظرفیتهای داخلی و همکاری با کشورهای مختلف، تأثیر تحریمها را کاهش داد و از فرصتهای اقتصادی به نفع کشور بهرهبرداری کرد.
جلیلی میگوید: «ما باید اهرم تحریم که طرف مقابل میخواهد علیه ما به کار بگیرد را از او بگیریم.»
این اظهاراتش بیشتر شبیه به یک شعار سیاسی هستند تا یک راهکار عملی.
خانوادهها به نان و تفریح نیازمندند
جلیلی در دو مناظره دور دوم، بر اهمیت توجه به مشکلات اقشار مختلف جامعه، از جمله زنان سرپرست خانوار، کارگران فصلی و ساختمانی و اقوام و مذاهب مختلف تاکید کرد: «ما چند میلیون زن سرپرست خانوار داریم که باید در برنامههای کشور دیده شوند.»
گفت: «اگر مردم احساس کنند برای مسایل آنها راه حل شناخته شده وجود دارد، وارد عرصه میشوند.»
یکی از موضوعات مطرح شده توسط جلیلی، مشکلات کارگران فصلی و ساختمانی بود. او گفت بسیاری از این کارگران احساس میکنند نادیده گرفته شدهاند و مشکلات آنها مورد توجه قرار نمیگیرد: «بسیاری از کارگران فصلی و ساختمانی میگویند شما ما را نمیبینید و در این عرصهها از ما صحبت نمیکنید.»
جلیلی در سخنان خود به اهمیت توجه به حقوق اقوام و مذاهب مختلف اشاره و تاکید کرد که همه اقشار جامعه باید در برنامههای کشور دیده شوند: «اقوام و مذاهب مختلف باید در کشور نقش ایفا کنند.»
او گفت: «همه ایران سرای من است و باید همه اقوام مورد توجه قرار بگیرند.»
این عضو شورای عالی امنیت ملی در دو مناظره از لزوم توجه به مسایل فرهنگی و اجتماعی گفت: «خانواده کرامت دارد و همان قدر که به نان نیاز دارد به سفر و تفریح نیاز دارد. اگر مردم در انتخابات مشارکت نمیکنند، یک دلیلش همین مشکلات است.»
او مدعی شد برای تفریح و سفر خانوادهها نیز برنامه دارد.
جلیلی گفت باید صدای دانشجو شنیده شود: «در حوادث ۱۴۰۱، از آبانماه هفتهای در یک دانشگاه حضور پیدا میکردم و حرف دانشجویان را میشنیدم.»
او در حالی از نشنیده شدن سخنان دانشجویان گفت که برخی از اساتید دانشگاه معتقدند حضورش اندک رمق مانده در دانشگاهها را نیز خواهد ربود.
ارسال کاوشگر به ماه و تعامل گسترده با جهان
سعید جلیلی در مناظرات انتخاباتی خود، برنامههای اقتصادی متعددی را مطرح کرد. یکی از محورهای اصلی برنامههایش، تاکید بر فروش نفت و استفاده از ظرفیتهای داخلی است: «ما امروز دو میلیون بشکه نفت میفروشیم.»
او با بیان این مطلب سعی داشت نشان دهد که با وجود تحریمها، ایران همچنان توانسته است مقدار قابل توجهی نفت بفروشد و این گونه بر اهمیت مدیریت صحیح این منابع تاکید دارد.
جلیلی همچنین به اهمیت افزایش تولید و تقویت بخشهای مختلف اقتصادی اشاره کرد: «ما در دولت سایه میگوییم که هر موضوعی یک وضع موجود و یک وضع مطلوب دارد. الان هم میگوییم باید به این سمت حرکت کرد.»
در مورد بورس و بازار سرمایه، جلیلی برنامههایی مانند ایجاد بیمه سهام و تقویت شفافیت بازار را مطرح کرد: «چرا نباید برای بورس بیمه داشته باشیم؟ از پیشنهادات ما این است که باید برای سهام، بیمه داشته باشیم.»
این گفته او، برخی از اقتصاددانان را به تعجب واداشت. آنها میگویند این با اساس بازار بورس مغایر است.
جلیلی سخنان اقتصادی خود را نیز با تحریمها مرتبط کرد و گفت با استفاده از ظرفیتهای داخلی و تعامل با کشورهای مختلف، میتوان تاثیر تحریمها را کاهش داد: «باید با جهان تعامل گسترده داشت و شهید رئیسی این کار را انجام داد و در سریلانکا ۵۰۰ میلیون دلار صادرات خدمات فنی و مهندسی داشت و این کار میتواند در ۱۰۰ کشور دیگر هم شکل بگیرد.»
او همچنین به مسایل بلندپروازانهتری مانند ارسال کاوشگر به ماه اشاره داشت: «ما در برنامه داریم که میخواهیم ششمین کشوری باشیم که کاوشگر به ماه میفرستیم.»
این ادعای او، برخی مخاطبان این مناظره را یاد گفتههای رییس جمهوری سابق ایران، «محمود احمدینژاد» میاندازد.
جلیلی به دنبال چیست؟
سعید جلیلی در سخنان خود اگرچه از زبانی صریح و قاطع استفاده کرد اما این روش بیشتر به نوعی یکجانبهگرایی و تحمیل دیدگاه شبیه بود. او سعی کرد با استفاده از مثالهای مشخص و تجربیات گذشته خود، مخاطبان را قانع کند که دیدگاهها و برنامههایش عملی و موثر هستند. با این حال، دستاوردهای گذشتهاش مورد نقد جدی قرار دارند و دیدگاههایش بیشتر به گذشته و نیروهای داخلی متکی هستند و کمتر در آنها آیندهنگری و تعامل جهانی وجود دارد.
البته او از ترکیب مسایل داخلی و بینالمللی استفاده میکند تا نشان دهد که مسایل کشور باید به صورت جامع و همهجانبه حل شوند. اما این ترکیب بیشتر به تکرار شعارها و کلمات کلیشهای شبیه است تا یک برنامه عملیاتی و کاربردی.
مهمترین دغدغه جلیلی در مناظرات انتخاباتی دو طرفه، تحریم و اقتصاد بود. او بارها به این موضوعات اشاره و تاکید کرد که برای رفع مشکلات اقتصادی و بهبود وضعیت کشور، باید به طور جدی با تحریمها مقابله کرد و برنامههای اقتصادی کارآمدی ارایه داد.
جلیلی معتقد است که تحریمها تاثیرات گستردهای بر اقتصاد کشور داشتهاند و برای خنثیسازی این تاثیرات، نیاز به راهکارهای عملی و موثر وجود دارد: «اگر در سیاست خارجی آن ابعاد قضیه را نبینید و از قدرت مردم استفاده نکنید، روابط خارجی محکم نمیشود.»
جلیلی خود را به گفتمان خاصی متصل میکند که میتوان آن را گفتمان «مقاومت و خوداتکایی» نامید. او بهطور مکرر به اهمیت مقاومت در برابر تحریمها، تقویت اقتصاد داخلی و مشارکت مردم اشاره کرده است. با این حال، این گفتمان بیشتر به نظر میرسد برپایه ایدهآلیسم و رویاپردازی بنا شده است تا یک رویکرد عملی و واقعگرایانه.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
با ایرانوایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر