وضعیت نقض حقوقبشر در استانهای غربی ایران و بهویژه زندانها به شدت وخیم گزارش میشود و خبرهای رسیده به «ایرانوایر» و دیگر رسانههای مستقل نشان میدهد که بسیاری از فعالان مدنی استانهای مرزی و خانوادههایشان در داخل و خارج از ایران تحت فشارهای امنیتی شدید قرار گرفتهاند. به همین سبب در گفتگوی اینستاگرامی روز پنجشنبه یازدهم مرداد ۱۴۰۳ با یحیی سرخانی از فعالان مدنی آذربایجان غربی به مرور خبرهای متعدد در چهار استان کردستان، آذربایجان غربی، ایلام و کرمانشاه پرداختیم با این توضیح که از این هفته در بخش انتهایی این برنامه یحیی سرخانی مهمترین اخبار مطرح شده را به زبان کُردی نیز تکرار خواهد کرد.
***
فشارهای امنیتی بر خانوادههای دادخواه و فعالان سیاسی
«سولماز حسنزاده»، از اعضای خانوادههای دادخواه که به همراه پدرش، «احمد حسنزاده» همزمان با سالروز تولد «محمد حسنزاده» از جانباختگان جنبش «زن، زندگی، آزادی» توسط نیروهای امنیتی در بوکان بازداشت شده بودند، به بند زنان زندان ارومیه منتقل شد. برای آزادی موقت احمد حسنزاده نیز وثیقه چهار میلیارد تومانی درخواست شده است.
یحیی سرخانی، در خصوص بازداشت خودسرانه خانواده محمد حسنزاده به ایرانوایر میگوید: «نهم مرداد ۱۴۰۳، در سیامین سالروز تولد محمد حسنزاده از جانباختگان جنبش زن زندگی آزادی خانواده او همراه با برخی از نزدیکانشان در منزل شخصی خود در بوکان قصد برگزاری مراسم یادبودی برای این جوان داشتهاند. متاسفانه نیروهای امنیتی به منزل آنها یورش برده و تمامی خیابان و کوچه را محاصره کردند. وقتی به خانه مراجعه کردند پدر محمد در خانه نبوده اما خواهر محمد، سولماز، مادر محمد و دو زن همسایه را بهشدت مورد ضربوشتم قرار میدهند به شکلی که مادر محمد حسنزاده به بیمارستان منتقل شده و سولماز را هم بازداشت کرده و با خود بردند.»
یحیی سرخانی میگوید، ماموران امنیتی با دستگاه شوکر به زانوهای سولماز ضربه زدهاند تا نتواند در برابرشان مقاومت کند و بتوانند بازداشتش کنند در همین زمان، «دایه عظیمه»، مادر محمد حسنزاده برای دفاع از دخترش سعی میکند جلوی آنها را بگیرد، اما متاسفانه با ضربه مشت نیروهای امنیتی به قفسه سینه خود روی زمین میافتد و بعد از بیهوشی به بیمارستان منتقل میشود.
نیروهای امنیتی همچنین دو تن از زنان همسایه را نیز که تلاش کرده بودند از اقدامات وحشیانه آنها ویدیو بگیرند مورد ضرب و شتم قرار داده و تلفنهای همراه همه حاضران را ضبط کردند. شاهدان عینی نیز گفتهاند بر اثر برخوردهای خشونتبار نیروهای امنیتی با این دو زن یکی از آنها دچار خونریزی شده است.
یحیی سرخانی میگوید: «نیروهای امنیتی پس از انتقال سولماز محمدزاده به محلی نامعلوم مجددا به منزل شخصی خانواده حسن زاده بازمیگردند و احمد حسنزاده پدر این جانباخته را که از خرید مایحتاج منزل بازگشته بود بازداشت کرده و با خود بردند.»
احمد و سولماز حسنزاده ابتدا به بازداشتگاه اداره اطلاعات شهرستان بوکان منتقل شدند. پس از آن احمد حسنزاده به زندان این شهر و سولماز حسنزاده به بند زنان زندان ارومیه منتقل شد.
دایه عظیمه، مادر دادخواه محمد حسنزاده نیز ساعاتی پس از بستری از بیمارستان مرخص و به منزل خود بازگشته است.
خانواده حسنزاده یکی از خانوادههای دادخواه جنبش «زن زندگی آزادی» است. محمد حسنزاده فرزند جوان آنها در جریان کشتار شهروندان بوکان در ۲۵آبان۱۴۰۱ با شلیک مستقیم نیروهای امنیتی کشته شد. سال گذشته در آستانه اولین سالگرد جانباختن این معترض، خواهرش سولماز حسنزاده همراه با سه شهروند دیگر به نامهای «شیرین خیاط»، «سیمین خیاط» و «شیدا رضایی» هنگام بازگشت از شهرستان سقز توسط نیروهای امنیتی بازداشت شد.
در تاریخ چهاردهم شهریور ۱۴۰۲ نیز در جریان بازداشت گسترده خانوادههای دادخواه در آستانه سالگرد کشته شدن «مهسا ژینا امینی»، احمد و سولماز حسنزاده، به اداره اطلاعات بوکان احضار شده و مورد بازجویی قرار گرفتند.
سایت خبری «ههنگاو» پیشتر گزارش داده بود که محمد حسنزاده یک ماه قبل از کشته شدن، به دلیل اصابت سه گلوله ساچمهای، چشم چپش را از دست داده بود. او سه بار در تبریز و تهران تحت عمل قرار گرفته بود، اما چشمش نابینا شد.
تداوم صدور احکام بغی، محاربه و افساد فیالارض برای فعالان کُرد
علاوه بر صدور حکم اعدام «شریفه محمدی» و «پخشان عزیزی»، منابع حقوق بشری از متهم شدن «حسین خسروی» و «سلیمان ادهمی»، دو روحانی اهل سنت کُرد، بههمراه یک فعال مذهبی به نام «هیوا نوری» که در بهمن ۱۴۰۲ توسط نیروهای امنیتی در بوکان بازداشت و هماکنون در زندان مرکزی ارومیه به سر میبرند، به «بغی» خبر دادهاند.
همزمان کیفرخواست «رئوف شیخ معروفی»، کامران سلطانی و محمد فرجی، سه شهروند کُرد که در جریان اعتراضات «زن زندگی آزادی» در بوکان، توسط نیروهای امنیتی بازداشت شده بودند، به اتهامهای «افساد فیالارض» و «محاربه» صادر و به شعبه اول دادگاه انقلاب اسلامی مهاباد ارسال شده است.
یحیی سرخانی، از آسیبدیدگان جنبش «زن زندگی آزادی» به ایرانوایر میگوید: « تاکنون برای دستکم ۱۳ شهروند و فعال کُرد که بیشتر آنها در جریان اعتراضات سراسری به قتل حکومتی ژینا مهسا امینی بازداشت شدهاند، کیفرخواستی با اتهامهای «بغی»، «افساد فیالارض» و «محاربه» صادر شده است.»
بر اساس گزارش منابع حقوقبشری، از جمله سایت حقوق بشر کردستان، هویت این سیزده شهروند، «وریشه مرادی»، «سردار شاهمرادی»، «علی قاسمی»، «پژمان سلطانی»، «کاوه صالحی»، «رزگار بیگزاده بابامیری»، «جوانمرد مامخسروی»، «کامران سلطانی»، «محمد فرجی»، «رئوف شیخ معروفی»، «حسین خسروی»، «سلیمان ادهمی» و «هیوا نوری» احراز شده است.
محل نگهداری این شهروندان زندانهای اوین تهران، بوکان، سنندج و ارومیه است و با صدور کیفرخواست در خطر صدور احکام سنگینی از جمله اعدام قرار دارند.
یحیی سرخانی با اشاره به صدور حکم اعدام برای شریفه محمدی و پخشان عزیزی در فاصله کمتر از بیست روز میگوید: «این اقدام دستگاه قضا در ایران فقط با هدف ایجاد رعب و وحشت در میان فعالان صورت میگیرد. دومین جلسه وریشه قرار است چهاردهم مردادماه برگزار شود. ما اطلاع داریم که دراولین جلسه دادگاه وریشه مرادی، علی قاسمی، پژمان سلطانی، کاوه صالحی، جوانمرد مامخسروی و رزگار بیگزاده که در شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب تهران و شعبه اول دادگاه انقلاب ارومیه برگزار شده است، هیچکدام به وکیل دسترسی نداشته و اجازه دفاع از خود را نیافتهاند.»
هفت زندانی دیگر، سردار شاهمرادی، کامران سلطانی، محمد فرجی، رئوف شیخ معروفی، حسین خسروی، سلیمان ادهمی و هیوا نوری، علیرغم صدور کیفرخواست همچنان به صورت بلاتکلیف در زندانهای بوکان، سنندج و ارومیه به سر میبرند، اما فعالان حقوقبشر بهشدت در خصوص آنها و احکامی که احتمالا برایشان صادر خواهد شد، ابراز نگرانی میکنند.
نقض حقوق بشر فقط گریبان زندانیان سیاسی را نمیگیرد
یحیی سرخانی میگوید وضعیت زندانیان عادی محبوس در زندانهای کردستان و آذربایجان غربی نیز چندان به سامان نیست: « در قرن ۲۱ و با اینهمه سازوکارهای حقوقبشری هنوز در زندانهای ایران بهخصوص در شهرستانها زندانیانی هستند که به احکام قرون وسطایی همچون قطع ید محکوم هستند.»
به گفته آقای سرخانی، «ناصر عتباتی»، مدیرکل دادگستری استان آذربایجان غربی و مجیدی، دادستان ارومیه در بازدیدی از زندان مرکزی ارومیه، ضمن دیدار با پنج تن از زندانیان محکوم به قطع انگشت، آنها را تهدید به اجرای حکم کردهاند.
این زندانیان بارها برای عفو به مقامات دادگستری استان آذربایجان غربی درخواست داده و خواهان بازبینی این حکم شدهاند.
یحیی سرخانی میگوید: «هادی رستمی، مهدی شاهیوند، مهدی شرفیان و کسری کرمی، چهار تن از هفت زندانی هستند که به حکم قطع چهار انگشت دست راست به شکلی که شست و پنجه دستشان آسیب نبیند، محکوم شدهاند. علاوه بر آنها، سه زندانی دیگر به نامهای شهاب تیموری ۳۶ ساله، مهرداد تیموری ۴۰ ساله، کسری کرمی ۴۱ و مرتضی اسماعیلیان، ۴۴ ساله با این حکم غیرانسانی مواجه هستند و مقامات دادگستری به آنها اعلام کردند که در صدد اجرای حکم آنها در آیندهای نزدیک هستند.»
هادی رستمی، مهدی شرفیان و مهدی شاهیوند اهل شهرهای ایلام و خرمآباد در سال ۱۳۹۴ توسط پلیس آگاهی در ارومیه بازداشت شدند. هر سه این افراد در یک پرونده مشترک در تاریخ ۲۸ آبان ۱۳۹۸ از سوی دادگاه کیفری یک ویژه اطفال و نوجوانان به اتهام «سرقت» به «قطع چهار انگشت دست راست» و «رد عین اموال مسروقه» محکوم شدند. این حکم در تاریخ ۲۱ اردیبهشت ۱۳۹۹ از سوی شعبه ۱۳ دیوان عالی کشور به ریاست قاضی «علی شوشتری» عینا تایید شد.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
با ایرانوایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر