روز سهشنبه۱۶مرداد، ویدیویی از یک دوربین مدار بسته منتشر شد که بازداشت یک دختر نوجوان ۱۴ ساله به نام «نفس حاجیشریف»، همراه با خشونت شدید فیزیکی ماموران حجاب جمهوری اسلامی را نشان میداد.
خبرگزاری «ایسنا» با انتشار این ویدیو اعلام کرد که براساس گزارش مرکز اطلاعرسانی پلیس پایتخت، این اتفاق روز ۱تیر۱۴۰۳ رخ داده و ماموران به دو خانم جوان در خصوص پوشش نامناسب و کشف حجاب تذکر دادهاند و چون با « فحاشی و الفاظ ناروا روبهرو شدهاند»، موضوع به مجادله و کشمکش منجر شده است.
پلیس پایتخت همچنین مدعی شده که حاصل این خشونت تمامعیار علیه دختر نوجوان «جراحتی جزیی»، بوده است.
«مسعود پزشکیان»، رییس دولت چهاردهم، در جریان مناظرههای تبلیغاتی خود بهشکل صریحی اعمال هرگونه خشونت فیزیکی، کلامی و روانی علیه زنان مخالف حجاب اجباری را محکوم کرده و گفته بود: «از نظر اعتقادی با هرگونه زورگویی و برخورد خشن با هر انسانی، بهویژه زنان مخالف هستم. کارهایی که در خیابان میشود یا ماشینهایی که گرفته میشود و آنچه در فضای مجازی اتفاق میافتد، چرا اعتراض نکردیم.»
این درحالیست که در روزهای گذشته، وزارت فرهنگ و ارشاد جمهوری اسلامی اعلام کرده است با اجرای طرحی موسوم به «طوبی»، افرادی را برای تحمیل حجاب اجباری به زنان در فضاهای عمومی آموزش میدهد.
***
ماموریت طرح «ملی طوبی»، افزایش جمعیت افرادی است که تحتعنوان «آمر به معروف» در مکانهایی مانند ایستگاههای مترو مستقر میشوند و به نام «تشکلهای مردمی»، از بودجه عمومی ارتزاق میکنند.
این طرح دقیقا چه خواهد کرد؟
مقامات مسوول و کسانی درباره طرح طوبی اطلاعاتی جزیی و اندک به رسانهها ارائه کردند. براساس آنچه تاکنون درباره این طرح میدانیم، در پاسخی کوتاه، این طرح قرار است «مکمل طرح نور نیروی انتظامی» برای «ترویج زیست عفیفانه» باشد.
در گزارشی که روزنامه «شرق» روز ۱۴مرداد۱۴۰۳ منتشر کرده، اشاره شده است که این طرح طی سه مرحله برگزار خواهد شد و در مرحله سوم آن، ۱۵۰۰ «مبلغ فرهنگ عفاف و حجاب و زیست عفیفانه» آموزش خواهند دید.
شرق همچنین نوشته که این طرح در عمل، طرحی برای تربیت «نیروی کادری برای اجرای امر به معروف در حوزه حجاب» است.
«محمد حسینزاده»، مدیرکل ارشاد خراسان رضوی در گفتوگو با شرق دراینباره گفت: «هدف ما، ترویج فرهنگ ایرانی-اسلامی است که حجاب هم یکی از مصادیق آن است؛ اما اطلاعی در مورد اینکه آیا بعد از طی این دوره به افراد مجوز امر به معروف یا حضور در طرح نور داده میشود یا نه، ندارم.»
ماجرای طرح طوبی از کجا آغاز شد؟
اواسط اردیبهشت۱۴۰۳، کوتاه زمانی پس از اجرای طرح موسوم به «نور»، خبرگزاری ایسنا در گزارشی نوشت: «طرح ملی طوبی بهعنوان طرح مرجع وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سال ۱۴۰۲ مصوب و از سوی وزارت ارشاد به تمام ادارات فرهنگ و ارشاد استانها ابلاغ و در ابتدای سال جاری وارد مرحله اجرایی شد.»
گفته شده است که این طرح اولین بار در استان خراسان رضوی اجرا شده، اما بررسیها نشان میدهد پیشاز این شماری از شهروندان اعم از زن و مرد در شهرهای دیگر ایران نیز، با ماموران این طرح مواجه شدهاند.
«امیرعلی» ساکن اهواز است. او به ایرانوایر میگوید: «من بازاریام و ساعتهای زیادی از روز را خارج از منزل سپری میکنم. همان اردیبهشت در خیابان طالقانی اهواز درست مقابل حسینیه ارشاد، مامورانی میایستادند که زنها مثل همه ماموران حجاب چادر سیاه داشتند و روی چادرشان کاور «طرح ملی طوبی» قرار داشت. ماشینهای همراهشان هم ماشین نیروی انتظامی بود، نه از ماشینهای بینام ونشان سفیدی که قبلا میآمد. برخوردهایشان هم معمولا تند و با داد و فریاد بود.»
امیرعلی با اشاره به شرایط آبوهوایی اهواز تصریح میکند که برخورد ماموران طرح طوبی صرفا به زنان محدود نمیشد: «اگر در بیشتر استانها مردها در تابستان با تیشرت و شلوارک تردد میکنند، در اغلب شهرهای خوزستان از اواخر اسفند پوششها تابستانی میشود. شخصا از باشگاه برمیگشتم، ماشینم را پارک کردم و فقط باید عرض خیابان را طی میکردم تا به مغازهام برسم که ماموران مرد همین طرح مزاحمم شدند و بعد از کلی تحقیر و تمسخر گفتند این پوشش منافی عفت است و اگر دوباره با این لباس دیده شوی، بازداشتت میکنیم. مجبور شدم تعهد بدهم.»
«فرزانه»، زن میانسال ساکن یکی از محلات مرکزی تهران است. او نیز اردیبهشت سال جاری در تهران با ماموران طرح طوبی مواجه شده است: «داشتم از خیابان جمهوری به سمت مترو تئاتر شهر میرفتم که صدای دادوفریاد شنیدم. نزدیک پارک دانشجو ۱۲-۱۰ زن چادری سیاهپوش، دو دختر بچه ۱۷-۱۶ ساله را محاصره کرده بودند و سرشان فریاد میزدند. مردم هم جمع شده بودند. یکهو نمیدانم چه شد یکی از زنها دست انداخت به گیس بلند یکی از دخترها و موهایش را کشید. دو نفر هم با باتوم به دست و پای دخترک ضربه میزدند. دویدم که مانع شوم، شروع کردند به زدن من و فحاشی. الفاظ خیلی رکیکی به کار بردند و هرسه ما را سوار ماشین کردند.»
فرزانه هم میگوید روی لباس ماموران زن و مرد حاضر در این درگیری، کاور سبز کمرنگ با یک نوشته بوده، اما دقیق به خاطر ندارد که عبارت طرح ملی طوبی را دیده یا نه. او میگوید همزمان با او و دو دختر نوجوان، بیش از ۲۰ زن و دختر دیگر را بازداشت کرده و دو مرد جوان که برای ممانعت از بازداشت آنها مداخله کرده بودند را، کتک زدند.
بودجه طرح طوبی از کجا تامین خواهد شد؟
سال گذشته وقتی ماجرای استخدام نیروهای حجاببان در شهرداری تهران واکنشبرانگیز شد و ماموران در ایستگاههای مترو مستقر شدند، «وحید احمدی»، وزیر کشور و «علیرضا زاکانی» شهردار تهران، مدعی شدند آنها نیروهای خودجوش و مردمیاند. مدتی بعد اما اسناد مرتبط با استخدام بیش از دو هزار و ۸۰۰ نیرو «حجاببان» در مترو در رسانهها منتشر شد.
در طرح طوبی نیز آنچه بیش از هرچیزی در هالهای از ابهام قرار دارد، موضوع بودجه تخصیص داده شده برای اجرای این طرح است.
مدیران وزارت ارشاد گفتهاند که آموزشدهندگان و آموزشگیرندگان طرح طوبی از این وزارتخانه بودجه نمیگیرند و این وزارتخانه تنها برای «برگزاری دورهها، مکان در اختیارشان خواهد گذاشت.»
«پژمان تهوری»، روزنامهنگار و نویسنده، در خصوص چگونگی تامین بودجه برای چنین طرحهایی به ایرانوایر میگوید: «وقتی طرحی ملی باشد، وقتی قوانین بودجه آن سال نوشته میشود، زیرمجموعه آن وزارتخانه خاص یک لاین جدید بهعنوان آن طرح ملی باز میشود. حالا اگر در مورد طرح طوبی گفته شده است که بودجه معینی به آن اختصاص داده نشده، یعنی در قانون بودجه نیامده است. در این صورت، گزینههای دیگری برای تامین بودجه اجرایی طرح وجود دارد.»
به گفته پژمان تهوری، یکی از این آلترناتیوها، استفاده از «بودجه در اختیار مقامات» است. او در ادامه توضیح میدهد: «ممکن است وزیر ارشاد هم جزو مقاماتی باشد که بودجه در اختیار داشته باشد، اما اگر چنین هم نباشد، میتواند با رییس دولت مکاتبه کند و خواهان تامین بودجه مورد نیاز برای اجرای طرح از طریق بودجه در اختیار رییسجمهور شود. نکته اینجاست که بودجه در اختیار، مقامات میتواند به هر شخص حقیقی یا حقوقی داده شود.»
جمهوری اسلامی سالهاست که مساله حجاب را بهعنوان موضوعی «فرهنگی» بازتعریف کرده است. مدیرکل ارشاد خراسان رضوی نیز در گفتوگو با روزنامه شرق تایید کرده است که هدف از اجرای این طرح، «ترویج فرهنگ ایرانی و اسلامی است که حجاب هم یکی از مصادیق آن است.»
پژمان تهوری با اشاره به همین موضوع در ادامه میگوید: «معمولا دستگاهها براساس قوانین تصویب شده توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی، بخشی از بودجه خود را باید در حوزه مسائل مرتبط با حجاب و عفاف خرج کنند. از این بودجه وزارت ارشاد هم ممکن است در اجرای طرح طوبی استفاده شود. از سوی دیگر، وزارتخانهها منابع و امکانات بسیاری در اختیار دارند؛ سالن محل برگزاری کلاسهای آموزشی برای اجرای طرح طوبی یکی از این امکانات است. اقامتگاهها و تجهیزات مختلف دستگاهها هم میتواند با صدور یک مصوبه از سوی دولت در اختیار مجریان این طرح قرار بگیرد.»
طرح طوبی در کجاها داوطلب میگیرد؟
نام «نعیمه اسلاملو» و همسرش «محمد حسن نظام وزیری»، مدیران موسسهای به نام «خیبر» بهعنوان مدرسان اصلی طرح طوبی مطرح شده است.
این موسسه، واحد آموزش، پژوهش، تبلیغ، تولیدات هنری و رسانهای و فضای مجازی دارد و مالک انتشارات «تلاوت آرامش»، موسسه مد و لباس «نجیب بانوی پارسی»، موسسه «کودک و نوجوان قاصدک»، مرکز «آموزشهای دینی خانواده حانیه» و صندوق «نذر فرهنگی کوثر بیانتها» است.
نعیمه اسلاملو روز ۱۱مرداد در گفتوگو با خبرگزاری حوزه، از ثبتنام دورههای آموزشی این طرح در کرج خبر داد.
نعیمه اسلاملو در رسانههای ایران بهعنوان «پژوهشگر و مدرس حوزه زن و حجاب و خانواده» معرفی میشود. او دهها عنوان کتاب در همین زمینه تالیف کرده و تاکنون بیش از ۷۶ دوره آموزشی در خصوص حجاب برگزار کرده است.
در کارنامه خانم اسلاملو علاوهبر مدیریت و تاسیس موسسه خیبر، حضور در شورایعالی «شبکه رایحه نجابت» نیز ثبت شده است.
محمد حسن نظام وزیری، همسر نعیمه اسلاملو، بهعنوان مدیرعامل موسسه فرهنگی خیبر معرفی میشود. او طرف قرارداد تفاهمنامههای متعدد با دانشگاهها برای اجرای دورههایی با هدف « تبیین و گسترش فرهنگ عفاف، حیا، حجاب و تبلیغ عالمانه و هنرمندانه آن در میان دانشجویان، اساتید و کارمندان و نیز گسترش ظرفیت های ارزشمند علمی و دانشگاهی در تبیین این تکلیف اسلامی و قانونی» بوده است.
چه در انتظار زنان مخالف حجاب اجباری است؟
ناگفته چنین به نظر میرسد که مقامات جمهوری اسلامی با همکاری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی قصد دارند حامیان خود را با کسب «آموزشهای لازم» در دورههای طرح طوبی، به نام «نیروهای مردمی» یا «تشکلهای خودجوش» راهی خیابانها کنند، تا زنان مخالف حجاب اجباری را سازمانیافتهتر از گذشته سرکوب کنند.
«مهتاب رضیئی»، دبیر قرارگاه پایداری خانواده و فرهنگ عامه در شورای فرهنگ عمومی، پیشتر بهصراحت گفته بود که طوبی ازجمله طرحهای پشتیبان در حوزه امر به معروف و نهی از منکر است.
باتوجه به اینکه «سعید امامی»، دبیر شورای فرهنگ عمومی، این طرح را «جامعترین طرح مبلغ زیست عفیفانه» خوانده، قاعدتا باید سرمایه عظیمی به آن اختصاص داده شده باشد.
همزمان با گسترش فعالیتهای طرح طوبی به استانهای مختلف ایران، پلیس راهور نیز برای تحمیل حجاب اجباری در مسیرهای بینشهری خیز برداشته است. «تیمور حسنی»، رییس پلیس راهور، روز سهشنبه۱۶مرداد گفت: «مقوله طرح عفاف و حجاب به تمامی یگانها و پلیسهای تخصصی ابلاغ شده است و پلیس راهور هم در این زمینه مسوولیت دارد.»
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
با ایرانوایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر