همراهی «علیرضا مرندی»، پزشک مخصوص «علی خامنهای» با «مسعود پزشکیان» رییس جمهور جدید در اولین روز ورود او ظبه نهاد ریاست جمهوری یکی از عجیبترین اتفاقات چند هفته اخیر در ایران بود. این وزیر و نماینده سابق مجلس، سالهاست که از نزدیکترین معتمدین خامنهای است. پسر او محمد نیز یکی از مامورین دیپلماتیک بیت رهبری و مبلغین اصلی جمهوری اسلامی است که رسانههای غربی برای شنیدن نظرات نظام با او مصاحبه میکنند. اخیرا فایل صوتی منتسب به علیرضا مرندی منتشر شد که میگفت رهبر سالم است و دستکم تا زمستان در حیات خواهد بود اما بعدا صحت این فایل را تکذیب کرد و تاکید کرد وضعیت جسمی خامنهای برای یک فرد ۸۵ ساله قابل قبول است. درباره این پزشک تحصیلکرده آمریکا چه میدانیم و چطور توانسته است این رابطه نزدیک با خامنهای در تمام این سالها حفظ کند؟
***
یک شوخی مشهور در فضای سیاسی ایران وجود دارد که «ابراهیم صراف»، نماینده مرند در مجلس، گفته بود همه وزرا اصفهانی هستند و فقط آقای «علیرضا مرندی»، تُرک است. پس از رای اعتماد به کابینه اما مشخص شد که مرندی نیز اصفهانی است و فقط نام خانوادگی او مرندی است و ربطی به آذربایجان ندارد.
علیرضا مرندی جزو پزشکان جریان راست در فضای سیاسی ایران است که در دوره ریاست جمهوری علی خامنهای و در حالی که وزرای جریان راست در کابینه در اقلیت بودند، به او نزدیک شد. او در همان دوره پزشک فرزندان خامنهای و سپس پزشک مخصوص او شد.
روابط مرندی در برخی از حوزهها اما متفاوت با گرایش سیاسی او است. از جمله روابط نزدیک با «مسعود پزشکیان» با گرایش سیاسی متفاوت، به گونهای که هر دو مخالف «حسن قاضیزاده هاشمی»، وزیر بهداشت دولت روحانی، بودند.
از این رو نمیتوان نقش مرندی را در برخی روابط پشت پرده منجر به تایید صلاحیت پزشکیان نیز نادیده گرفت. در اولین روز حضور پزشکیان در دفتر کارش، مرندی از جمله افرادی بود که او را همراهی میکرد.
از کنجدجان تا اوهایو
علیرضا مرندی در اصفهان متولد شده و تحصیل کرده است. او پس از پایان تحصیل در پزشکی در سال ۱۳۴۴ ازدواج کرده و در روستای «کنجدجان» گلپایگان سپاهی دانش بود.
مرندی سپس به همراه همسرش برای گرفتن تخصص و ادامه تحصیل به آمریکا رفت و ۱۴ سال در آنجا زندگی کرد. مرندی در اوهایو ساکن بوده و فرزندانش در آنجا بهدنیا آمدند. «محمد مرندی» که در زمان مذاکرات احیای برجام در دولت «ابراهیم رئیسی» در عمل سخنگوی انگلیسیزبان آنها بود، فرزند پزشک مخصوص رهبر جمهوری اسلامی است.
علیرضا مرندی گفته که در تجمعات علیه حکومت شاهنشاهی در آمریکا مشارکت داشته است.
او گفته که پس از انقلاب به «کاظم سامی»، وزیر بهداشت دولت موقت و از مقتولان قتلهای زنجیرهای نامه نوشته و خواستار بازگشت به ایران شده اما او پاسخ داده که در ایران امکانات کافی برای حضور شما نداریم.
او روز ۱۳ آبان و همزمان با اشغال سفارت آمریکا به ایران بازگشت.
مرندی اولین حضور در فضای مدیران جمهوری اسلامی را حضور در خانه «هوشنگ فاضل» ذکر کرده که از دوستان او بوده است. مرندی اما توضیح چندانی درباره روابطش با هوشنگ فاضل و خانواده او نداده است. خانوادهای که سرنوشت غریبی داشته است. در حالی که خود فاضل حامی حکومت و نزدیک به مقامات بوده، «شهلا حریرچی»، همسرش، از اعضای سازمان «مجاهدین خلق» بود و اعدام شد.
به گفته مرندی، در میهمانی خانه هوشنگ فاضل، پزشکانی چون «موسی زرگر» و «علیاکبر ولایتی» حضور داشتند و در این شب آیتالله بهشتی با موسی زرگر بهصورت تلفنی صحبت کرده و به او خبر داده که به عنوان وزیر معرفی خواهد شد.
در این جلسه هر یک از افراد این جلسه از جمله ولایتی گفتهاند حاضرند به عنوان معاونان زرگر فعالیت کنند اما مرندی گفته که حاضر نیست سمتی بپذیرد و میخواهد مشغول به کار پزشکی و دانشگاهی باشد.
مرندی گفته که در نهایت مدتی بعد با اصرار زرگر رییس انجمن حمایت از کودکان شده که پیش از انقلاب «شمس پهلوی»، مسوول آن بوده شده است.
مرندی مدتی بعد به عنوان معاون وزیر بهداشت منصوب شد و با عدم رای اعتماد مجلس به «هادی منافی»، به عنوان وزیر معرفی شد.
او گفته که در بیوگرافی تهیه شده برای معرفی به مجلس نوشته، «مهدی بازرگان» شوهر عمه همسرش است، «حسان»، شاعر مذهبی، باجناق او است و «محمدحسین بهشتی»، پسر خاله مادربزرگش. بر اساس این روایت، «میرحسین موسوی» گفته مگر برای ساواک این شرح حال را نوشتی؟
مرندی نیز مانند چهرههایی چون علیاکبر ولایتی از جمله معدود وزرای نزدیک به خامنهای در کابینه موسوی بود و روابطش با او قوی شد. او از همان زمان پزشک فرزندان خامنهای نیز بود.
در این میان جریانهایی چون دفتر تحکیم وحدت و طیف پزشکان موسوم به جریان چپ و انجمن اسلامی پزشکان مخالف مرندی بودند. او گفته که میرحسین موسوی نیز او را وزیر پزشکان خوانده است نه وزیر بهداری.
مرندی روایتهای مختلفی از تنشها و درگیریهایش با موسوی را نقل کرده است.
از جمله اینکه پس از این درگیریها قصد استعفا داشته و موسوی خواستار باقی ماندن او شده، اما هفته بعد از او خواسته که استعفا دهد. مرندی میگوید که درخواست موسوی برای استعفا را رد کرده و علی خامنهای نیز از او خواسته که استعفا ندهد.
در زمان درگذشت «روحالله خمینی»، مرندی وزیر بهداشت بود. او گفته که به جماران رفته و به سران سه قوه گفته که از نظر پزشکی فوت آیتالله خمینی نزدیک است و آنان باید به فکر باشند.
در دولت اول اکبر هاشمی رفسنجانی، ایرج فاضل وزیر بهداشت بود که توسط مجلس استیضاح شد و پس از اختلاف حقوقی درباره رای اعتماد یا عدم اعتماد استعفا داد. سپس «رضا ملکزاده»، وزیر بهداشت شد.
در دولت دوم هاشمی رفسنجانی، مرندی وزیر شد که نشان از افزایش حضور وزرای راست در کابینه داشت. هاشمی رفسنجانی در خاطرات خود نوشته که برخی از چهرههای جریان راست از جمله «حسن غفوریفرد» توصیه کردند که مرندی بهعنوان وزیر معرفی شود.
هاشمی همچنین نوشته که برخی چهرهها مانند رضا ملکزاده، مخالف معرفی مرندی به عنوان وزیر بودند.
تغییر نظر درباره طرح کنترل جمعیت
یکی از مهمترین اقدامات مرندی در دوره وزارت بهداشت یعنی طرح کنترل جمعیت، پس از نظرات خامنهای درباره این طرح در دولت احمدینژاد تبدیل به نقطه منفی در کارنامه او شد.
او در سال ۱۳۷۸ برنده جایزه «جمعیت» سازمان ملل شد و اکبر هاشمی رفسنجانی در خاطرات خود نوشته که او از این جایزه خوشحال بوده است.
مرندی حتی پس از سخنان احمدینژاد درباره افزایش جمعیت علیه این موضوع سخن گفت، اما مدتی بعد مشخص شد که افزایش جمعیت سیاست خود خامنهای است. او حتی از سیاست کنترل جمعیت در دهه ۶۰ و ۷۰ عقبنشینی و بابت آن «عذرخواهی» کرد. تنها باری که حکمران ۸۵ ساله ایران دست به معذرتخواهی زده از اقدامات پزشک مخصوص خود در زمان وزارت او بوده است.
پس از آن، مرندی گفت که کاهش جمعیت در زمان خود سیاستی درست بوده اما اکنون باید جمعیت افزایش یابد.
بر اساس روایت او، در جلسه کابینه میرحسین موسوی درباره کاهش جمعیت رایگیری شده و این طرح بهصورت غیرقابل انتظاری رای آورده اما مصوبه بهصورت محرمانه ابلاغ شده است. به گفته مرندی، نگرانی هیات دولت این بود که آیتالله خمینی این موضوع را حرام اعلام کند اما او در نهایت آن را به کارشناسان واگذار کرده است.
مرندی میگوید که یک بار در دوره رهبری خامنهای نیز به او گفته که «اگر شما مخالف این کار هستید اگر این کار مخالف شرع است به من بگویید من فتیله این کار را پایین بکشم» اما پاسخ رهبر جمهوری اسلامی این بوده که «من کار خودم را میکنم، تو هم کار خودت رو بکن.»
مرندی همچنین با سخنان احمدینژاد درباره افزایش جمعیت مخالفت کرد و گفت: «تشويق به فرزندآوری در خانوادههايی با بعد خانواری کم که با مشکلات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی روبهرو هستند منجر به گسترش آسيبهای اجتماعی، مشکلات اقتصادی، بيکاری، بیسوادی و سوتغذيه در کشور میشود.»
پس از سخنان خامنهای درباره افزایش جمعیت اما گفت که این طرح در آن زمان درست بوده اما اکنون باید جمعیت افزایش پیدا کند.
دیدار با صدام حسین در بغداد
یکی از اتفاقات مهم در دوره وزارت مرندی دیدار او با «صدام حسین» است. مرندی گفته که بهدلیل علاقه به زیارت عتبات به دعوت وزیر بهداشت عراق برای سفر به این کشور بلادرنگ پاسخ داده و سپس یادش افتاده که باید با مقامات هماهنگ کند. مرندی سپس با هماهنگی خامنهای و هاشمی رفسنجانی به این سفر رفته است.
او گفته که پس از این سفر، علیاکبر ولایتی از او خواسته است دعوتنامه حضور صدام در کنفرانس سران کشورهای اسلامی را به او تحویل دهد.
او گفته که در این جلسه نیمخیز شده که دعوتنامه را تحویل صدام دهد اما صدام بلند نشده و او مجبور شده در آن حالت نامه را تحویل دهد.
مرندی همچنین گفته که هاشمی رفسنجانی در این نامه از عبارت سلام استفاده نکرده بود و صدام نیز به کنایه گفته که یکبار سران یکی از کشورها به او نامهای بدون سلام نوشته و او سفیر آن کشور را احضار کرده و خواستار تغییر نامه شده است.
مرندی میگوید که در پاسخ به این سخنان صدام «خودم را به خریت زدم و گفتم که منظور شما را متوجه نشدم.»
او همچنین گفته که در جریان این سفر یک سرویس جواهرات به همسر مرندی هدیه داده شده که همسرش قصد داشته آن را دور بیاندازد اما در نهایت آن را میفروشد و خرج وزارتخانه میکند. او میگوید که این هدیه چندان هم باارزش نبوده و حدود پنج هزار تومان ارزش داشته است.
حملات به میرحسین موسوی
مرندی پس از دوره وزارت در فضای سیاسی حضور جدی نداشت و در مجالس هشتم و نهم نماینده بود. او گفته که با توصیه «علی لاریجانی» نامزد شده است.
حضور مرندی در مجلس هشتم، همزمان با اعتراضات سال ۱۳۸۸ بود. او از یک طرف به خامنهای نزدیک بود و از طرفی روابطی عاطفی نیز با میرحسین موسوی داشت. در نهایت اما بهصورت کامل سمت خامنهای ایستاد و به موسوی تاخت.
مرندی در سخنان متعدد خود به مصاحبه او با «تایمز» اشاره کرد و گفت که موسوی هشت روز پس از انتخابات به موبایل او زنگ زده و گفته «هر جا میروی درباره این مصاحبه میگویی.»
بر اساس روایت مرندی، موسوی در این مصاحبه با «شکوهمند خواندن» تجمعات قبل از انتخابات در حمایت از او، گفته بود « با پشتوانه همین تظاهراتها خامنهای را تحت فشار قرار خواهیم داد تا قدرت را تقسیم کند.»
او میگوید که از موسوی خواسته که این مصاحبه را تکذیب کند اما پاسخ موسوی این بوده که «اگر به من اجازه دهند، بهصورت زنده در تلویزیون مصاحبه کنم، ممکن است به این موضوع هم اشارهای داشته باشم.»
مرندی همچنین گفت که حامیان «جنبش سبز» در روز ۱۳ آبان ۱۳۸۸ همزمان با تجمعات اعتراضی به خودرویی که او در آن حضور داشت حمله کردند.
عمل جراحی خامنهای
مرندی در فضای عمومی پزشک مخصوص خامنهای خوانده میشد و در سال ۱۳۹۳ و پس از عمل جراحی رهبر جمهوری اسلامی نیز او به عنوان مسوول تیم پزشکی او مصاحبه کرد.
او در مناسبتهای دیگر نیز درباره وضعیت جسمی خامنهای مصاحبه کرد و از جمله گفت که او واکسن ایرانی «برکت» تزریق کرده است.
رییس تیم پزشکی خامنهای از دستور رهبر جمهوری اسلامی مبنی بر منع واردات واکسن کرونای آمریکایی و انگلیسی نیز حمایت کرده بود.
او در سمت ریاست فرهنگستان علوم پزشکی، در نامهای به دبیرکل سازمان ملل متحد مدعی شد که چون آمریکا از سازمان جهانی بهداشت خارج شده، این سازمان به واکسن تولید شده در این کشور «که بهطور کافی آزمایش نشده» مجوز داده است تا آمریکا دوباره به این سازمان برگردد.
مرندی همچنین گفته بود که دولت روحانی در جریان واردات واکسن کرونا از چین «منفعلانه برخورد کرد» و باعث شد واکسن وارد نشود.
خانواده مرندی
فرزندان مرندی در آمریکا متولد شدهاند و پس از انقلاب به ایران بازگشتهاند. محمد مرندی که تا ۱۳ سالگی در آمریکا زندگی کرده در رسانههای غربی در حمایت از جمهوری اسلامی مصاحبه میکند و در دورهای مشاور تیم مذاکره اتمی ایران بود.
او گفته که وقتی به ایران بازگشته، فارسی بلد نبوده است. پسر مرندی در ۱۶ سالگی به جبهه رفت و مجروح شد.
«معصومه طباطبایی»، همسر علیرضا مرندی در یک مصاحبه گفته که به شوهرش علاقه دارد اما به او گفته که «اگر برای جمهوری اسلامی کشته شوید مشکلی ندارم». او میگوید که همسرش با او زیاد نامهنگاری میکرده و «دست به قلمش خوب است.»
مرندی ازتلویزیون ایران انتقاد کرده که موضوع محبت زن و شوهر به یکدیگر را به نمایش نمیگذارد و میگوید «زن و مرد باید یکدیگر را ببوسند و بغل کنند. در تلویزیون من و همسرم را جدا مینشانند.»
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
با ایرانوایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر