یولاند؛ از یتیمی اجباری تا حضور بی سرزمین در المپیک

متولد سال ۱۹۸۷ است اما کم تر از شش سال کنار خانواده‌اش زندگی کرده است. پدر و مادرش نه طلاق گرفته و نه مرده‌اند، فقط می‌داند وقتی از آن ها به‌اجبار جدا شد، هنوز زنده بودند.
«یولاند موبیکا» در منطقه «بوکاوو» در جمهوری دموکراتیک کنگو متولد شد؛ جایی که داشت دومین جنگ داخلی رقم می‌خورد. در طول جنگ، از خانواده‌اش دور افتاد؛ یعنی روزی آن ها را گم کرد و آواره شد. وقتی پیدایش می‌کنند، به‌اجبار او را به پایتخت می‌فرستند و در مرکز کودکان بی‌سرپرست اسکانش می‌دهند.
در سال‌های کودکی، دو انتخاب اجباری داشت؛ اول کار در سطح شهر برای دولت و دوم تن دادن به ورزش جودو. تمام کودکان بی‌سرپرست در مرکز نگه‏داری کودکان بی‌سرپرست «کینشاسا» باید جودوکار می‌شدند. بیش از 10 سال از زندگی‌ خود را در خدمت خدمات اجتماعی اجباری و ورزش جودو بود تا این‌که سال ۲۰۱۳ به همراه سه دختر جودوکار دیگر برای مسابقات جودو قهرمانی جهان به برزیل اعزام می‌شود. مانند همیشه، قانون برای دختران جودوکار کنگو اجرا شد! مربی تمامی پول و مدارک آن ها را ضبط کرد. اجازه خروج از محل اقامت خود را نداشتند و حتی گاهی البسه آن ها را می‌گرفت تا نتوانند محل اقامت خود را ترک کنند.
دو شب بعد از حضور در برزیل، در خیابان‌ها پیدایش کردند؛ دختری تمام عریان که گوشه‌ای از خیابان خوابیده بود. پلیس او را دستگیر کرد. در مصاحبه با پلیس، درخواست پناهندگی می‌کند اما پلیس برزیل «یولاند» را به محل اقامت تیم جودو کنگو برمی‌گرداند. مشکل اصلی پلیس‌های برزیل این بود که آن چه از زبان این دختر می‌شنیدند را نمی‌توانستند باور کنند.
وقتی یولاند را به محل اقامت برمی‌گردانند، مربی‌ او نبوده است. پلیس سراغ دو بازیکن دیگر کنگو را می‌گیرد و می‌فهمد آن ها هم نه لباسی برای پوشیدن دارند و نه مدارکی همراهشان است.
مأموران پلیس برزیل متوجه می‌شوند که دو جودوکار دیگر کنگو در اتاق‌های خود حبس شده‌ و طی ۲۴ ساعت گذشته اجازه غذا خوردن نداشته اند. جرم آن ها این بوده که هر دو نفر در بازی اول خود در مسابقات جهانی شکست‌خورده‌اند. همین کافی بود تا یولاند را به دوباره به اداره پلیس برگردانند.
اقامت و پناهندگی یک ورزشکار در برزیل تقریباً امری غیرممکن و محال است. ماه‌ها آوارگی کشیده و در توصیف روزهایی که پشت سر گذاشته، گفته است: «نه جایی برای خوابیدن داشتم، نه غذایی برای خوردن. کنار خیابان می‌خوابیدم و فقط برای روزی یک وعده‌غذا، رفتگری می‌کردم.»
سپتامبر سال ۲۰۱۴ «اتحادیه حمایت از پناه‌جویان سازمان ملل» از برزیل می‌خواهد تا پناهندگی یولاند را قبول کند. کم تر از دو سال است که تابعیت برزیلی گرفته اما هنوز نمی‌تواند برای تیم ملی برزیل در مسابقات جهانی شرکت کند. امسال او هم یکی از اعضای تیم پناه‌جویان به‌حساب می‌آید که زیر پرچم کمیته جهانی المپیک وارد رقابت‌ها شدند.
یولاند از بازگشت به گذشته نمی‌ترسد. در گزارشی که کمیته جهانی المپیک در مورد او منتشر کرده، نوشته ‌شده که او بدنی از آهن ولی قلبی مهربان دارد. خودش گفته است: «زندگی من و مردم کشورم به افسوس، جنگ و اشک پیوند خورده است. ما با مبارزه متولد می‌شویم، با مبارزه زندگی می‌کنیم و با مبارزه می‌میریم.» 
او هرگز موفق نشده بود در کنگو پولی از بابت جودو به‌دست بیاورد. طی تمام آن سال‌ها، زندگی یولاند با فقر، کار و ورزش اجباری پیوند خورده بود. اما حالا در مدرسه آموزش جودو «ریاکائو» (Reação)، به کودکان برزیلی آموزش می‌دهد. 
او گفته است: «من به‌سختی عادت دارم اما فکر می‌کنم مربی گری جودو از کار رفتگری و یا کارگری در کارخانه نساجی که در این مدت تجربه کردم، برای من ساده‌تر باشد.»
کمیته جهانی المپیک زمانی که از وضعیت معیشتی سخت یولاند موبیکا مطلع شد، تصمیم گرفت مرکز آموزش جودو را برای او در منطقه «فاولا» شهر ریودوژانیرو تأسیس کند. فاولا در حقیقت منطقه زاغه نشین های ریو است که خود ساکنان شهر به آن «منطقه ممنوعه» می گویند. یولاند اما در همین منطقه به دختران و پسران کودک و نوجوان آموزش جودو می‌دهد و سعی می‌کند از آن ها انسان‌هایی برای زندگی بهتر در دنیای وحشی امروز بسازد.
او هدف بزرگی برای حضور بدون جغرافیا و فقط با پرچم المپیک در شهر ریو دارد. گفته است: «من برای پناه‌جویان در سراسر جهان می‌جنگم. من برای همه آن ها پیامی ویژه دارم؛ این که ایمان را تا آخرین لحظه در قلب خود حفظ کنید و به موفقیت امیدوار باشید.»