دو سال است که رضا در رشته مهندسی نرم افزار فارغ التحصیل شده ، به قول خودش در این دو سال کفش آهنی به پا کرده و روزی نبوده که برای پیدا کردن کار به ادارات و سازمان های دولتی و کارخانجات و شرکت های خصوصی سر نزده باشد، اما هنوز که هنوزه، موفق به یافتن هیچ کار درست و حسابی نشده است.
او که ساکن یکی از شهرستان های مرکزی ایران است، می گوید: «در چند شرکت خصوصی به صورت آزمایشی و با حداقل حقوق و مزایا حاضر به کار شدم، اما همین که دوره سه یا شش ماهه آزمایشی به پایان می رسید، کارفرما عذرم را می خواست به هر بهانه ای از استخدام کردن سر باز می زد.» رضا به تازگی در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد تهران نیز پذیرفته شده است: «وقتی می بینم با مدرک لیسانس نمی توانم کار پیدا کنم، از ادامه تحصیل دادن نیز بیزار شدم.»
او به تازگی برای پیدا کردن کار به تهران مهاجرت کرده: «از یکی از آشنایان شنیدم یکی از شرکت های معروف دولتی به چند نیروی کار دیپلمه در بخش ورود اطلاعات نیاز دارد، با هزار امید و آرزو و با راضی کردن خودم به اینکه اشکالی ندارد ابتدا با دیپلم استخدام می شوم بعد یواش یواش جای خودم را باز می کنم به آن شرکت رفتم. پس از معرفی خودم، تخصصم و اینکه یکی دو سالی هم جسته گریخته سابقه کار برنامه نویسی دارم گفتم حاضرم با دیپلم مشغول کار شوم. مسئول کارگزینی گفت افراد زیادی مثل شما با مدرک لیسانس و حتی فوق لیسانس برای یک دوره شش ماهه کار ورود اطلاعات اینجا مراجعه کردند و دو سه نفری هم به کار گرفته شدند اما دیگر نیاز نداریم. ولی در بخش حمل و نقل به یکی دوتا کارگر خدماتی نیازمندیم، اگه حاضری می توانی مراحل گزینش را طی کنی.»
در سال های اخیر، بیکاری، یکی از بزرگترین مشکلات جامعه جوان ایران است. چندی پیش مسئولان دولت ایران از کاهش بیکاری و تک رقمی شدن نرخ آن در تابستان امسال خبر دادند. مرکز آمار ایران در تازهترین گزارش خود آماری از آخرین نرخ بیکاری در کشور منتشر کرده که بر اساس آن نرخ بیکاری در تابستان امسال با 1.2 درصد کاهش نسبت به فصل گذشته به 9.5 درصد کاهش یافت. پس از اعلام این رقم؛ از یک سو کارشناسان و تحلیل گران در محافل رسانه ای از جمله صدا و سیما به انتقاد از این آمار و غیر واقعی بودن آن پرداختند و در دیگر سو دولتمردان به دفاع از آن و اعلام نحوه محاسبه و اعلام برنامه های دولت برای کاهش نرخ بیکاری در کشورگفتند.
معاون برنامهریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهوری در یک برنامه تلویزیونی ضمن گلایه از کارشناسان منتقدی که بدون آگاهی از نحوه محاسبه این رقم به انتقاد از آن پرداختند ضمن تشریح اقدامات دولت برای تک رقمی شدن نرخ بیکاری تابستان اعلام کرد: «در نیمه اول امسال با سرمایهگذاری بخش دولتی و خصوصی برای ۴۰۰ هزار نفر شغل ایجاد کردیم.»
در نگاه دولت، نرخ بیکاری نسبتی است که در صورت آن شمار افراد بیکار و در مخرج، جمعیت فعال در سن کار قرار می گیرد و از آنجاییکه در تابستان امسال ۲ میلیون و ۲۵۷ هزار نفر خود را بیکار معرفی کردند و با تقسیم این عدد بر شمار جمعیت فعالی که در سن کار هستند (۲۳ میلیون و ۷۵۰ هزار نفر)، میزان بیکاری در کشور ۹٫۵ درصد بدست آمده است.
در مقابل برخی از تحلیلگران بازار کار و کارشناسان اقتصادی بر این باورند که آمار بیکاران کشور به ویژه تحصیل کرده های دانشگاهی همچنان روبه افزایش است و اعداد و ارقامی که در خصوص تک رقمی شدن بیکاری ارائه میشود، نمود چندانی در بازار کار نداشته است.
داود سوری، استاد دانشگاه صنعتی شریف در این رابطه می گوید: «اعلام تک رقمی شدن نرخ بیکاری به راحتی قابل پذیرش نیست. احمدی نژاد هم در سالهای پایانی دولتش هایش آمارهایی از اقتصاد کشور و کاهش بیکاری خبر داد و رییس مرکز آمار هم آن را تایید می کرد در حالیکه نمود آن در جامعه کاملا برعکس بود. با روی کار آمدن دولت جدید و در گزارش یکصد روزه رییس جمهور از اوضاع کشور تمام این آمارها رد و غیر واقعی اعلام شد و اتفاقا مرکز آمار ایران باز هم گفته های رییس جمهور را تایید کرد. بنابراین از آنجاییکه که نهادهای اعلام کننده این آمارها در ایران دولتی هستند و در نهایت هدفشان دفاع از عملکرد دولت است، خیلی قابل اتکا نیست مگر اینکه در جامعه نمود پیدا کند.»
وی با اشاره به اینکه در حاضر ما با ارتش بیکاران تحصیل کرده در کشور مواجه هستیم، گفت: «طی سال های گذشته درهای دانشگاه ها بی حد و حصر باز شده و تب رفتن به دانشگاه و گرفتن مدرک بالا رفته، حالا هم روز به روز به تعداد این فارغ التحصیلانی که بدون برنامه ریزی و نیاز بازار کار جذب دانشگاه شدند اضافه می شود، در حالیکه نه تخصص لازم برای یافتن شغل را دارند و نه حاضر به انجام هر کاری بویژه در بخش های تولیدی و کارگری هستند. در واقع بخش اعظم آنها به نیروی انسانی بی کیفیت تبدیل شده اند.»
اما یک روی سکه کاهش نرخ بیکاری در کشور نحوه محاسبه آن است که براساس ادعای مرکز ايران نشان می دهد، افرادي كه بدون دريافت مزد براي يكي از اعضاي خانوار خود كه با وي نسبت خويشاوندي دارند، كار ميكنند يعني كاركنان فاميلي بدون مزد، جزو شاغلان محسوب ميشوند. همچنين كارآموزاني كه در دوره كارآموزي فعاليتي در ارتباط با فعاليت موسسهيي محل كارآموزي انجام ميدهند، يعني بهطور مستقيم در توليد كالا يا خدمات سهيم هستند، فعاليت آنها «كار» محسوب ميشود. همچنين محصلاني كه در هفته مرجع مطابق تعريف كار كردهاند، شاغل محسوب ميشوند؛ تمام افرادي كه در نيروهاي مسلح بهصورت كادر دايم يا موقت خدمت ميكنند (نيروهاي مسلح شامل پرسنل كادر، درجهداران و سربازان وظيفه نيروي نظامي و انتظامي) بنابراين با چنين تعاريفي، نرخ بيكاري از نسبت دو میلیون و 257نفر جمعيت بيكار به 24 میلیون نفر جمعيت فعال ضرب در ۱۰۰ بهدست ميآيد.
روی دیگر سکه نیز کاهش نرخ مشارکت در ایران در تابستان 93 نسبت به تابستان 92 است. به گونه ای که از تابستان پارسال تا امسال شمار جمعیت فعال ایران از 24 میلیون به 23 میلیون نفر و به دنبال آن نرخ مشارکت اقتصادی 1/1 درصد کمتر شده است.
موضوعی که مسئولان دولت ایران کمتر به آن پرداخته و در عوض اجرای طرح های خود برای ایجاد اشتغال از جمله طرح تکاپو، کارورزی فارغ التحصیلان دانشگاهی و لایحه نظام کارآفرینی و بهبود فضای کسب و کار در جامعه را دلیل تک رقمی شدن نرخ بیکاری ذکر کرده اند. آن هم تک رقمی شدنی که تنها در 15 استان اتفاق افتاده و هنوز در 16 استان دیگر نرخ دو رقمی است.
بررسی وضعیت واحدهای تولیدی و صنعتی کشور و همچنین زندگی افرادی مثل " رضا " که سالها در انتظار یافتن شغلی مناسب هستند، نشان می دهد کاهش نرخ بیکاری هنوز در بخش های تولیدی و افراد جویای کار نمود پیدا نکرده است. آخرين گزارش رئيس شرکت شهرک هاي صنعتي نشان می دهد از ميان ۳۱ هزار واحد صنعتي کوچک و نيمه کوچک در شهرک هاي صنعتي ۵۰ درصد آنها تعطيل و يا در آستانه تعطيلي هستند و ۱۷ هزار واحد صنعتي کوچک نیز با چنين بحراني مواجه هستند.
ثبت نظر