اپلیکیشن «تشخیص هویت» گوگل به ایران می آید

 

حساب های کاربری گوگل در ایران اندکی امن تر خواهند شد. اپلیکیشن «تشخیص هویت» یا «رمزساز» گوگل (Google’s "authenticator" app) پس از تأخیری طولانی وارد ایران می شود.

اپلیکیشن «تشخیص هویت» به کاربر کمک می کند تا با تشخیص هویتِ او در دو مرحله، از حریم خصوصی خود در فضای مجازی محافظت کنند. پیش از این، دسترسی ایرانیان به این اپلیکیشن به دلیل تحریم های آمریکا در امور تکنولوژی مسدود بود.

این اپلیکیشن اولین بار در سال ۲۰۱۰ وارد بازار شد و در مقایسه با اپلیکیشن های قدیمی تری که آن ها در دو مرحله هویت کاربر را تشخیص می دادند از مزایایی برخوردار است. نسخه های قدیمی تر از کاربر می خواستند تا کدی را که از طریق پیامک دریافت می کردند وارد کنند؛ حال آن که این اپلیکیشن مجموعه رمزهایی را در تلفن کاربر تولید می کند که به سرعت محو و باطل می شوند.

«کولین اندرسون»، پژوهشگر سیاست های اینترنتی و نیز «هکینگ» هایی که با حمایت حکومت ها صورت می گیرد، می گوید: «اپلیکیشن «تشخیص هویت» گوگل به خصوص در ایران اهمیت دارد چون استفاده از شبکه های مخابراتی برای تشخیص هویت در دو مرحله خطرهایی دارد. می دانیم که حساب های گوگل و تلگرامِ بعضی از کاربران توسط کسانی هک شده که رمز کاربر را با استفاده از شماره تلفن شان «ریست» (reset) کرده اند. خطر در این است که شرکت عرضه کننده موبایل می تواند برای ردیابی پیام ها با نیروهای امنیتی همکاری کرده باشد. به نظر می رسد که حکومت [ایران] به طور فعالانه ای از این نقطه ضعف [یا حفره امنیتی] استفاده می کند».

«امیر رشیدی»، پژوهشگر دسترسی به اینترنت در «کمپین بین المللی حقوق بشر در ایران»، می گوید: «در ایران شرکت های مخابراتی در کنترل سپاه پاسداران اند». به گفته او، سپاه پاسداران مستقل از دولت حسن روحانی عمل می کند و در عین حال، نه به دولت پاسخگو است و نه به عموم مردم.

رشیدی خود شخصاً با تکنیک ها و اقدامات افرادی مواجه بوده که از نظر او هکرهای وابسته به حکومت ایران بوده اند. به گفته او «سرقت پیامک ها در ایران اتفاقِ بسیار معمولی است. برای یکی از دوستانِ خبرنگار من همین مسأله پیش آمد. برایم پیامکی فرستاد و گفت در تلگرامش چیزعای عجیب و نامعمولی می بیند. فهمیدم هکرها برایش پیامکی فرستاده اند و تقاضای کد هویت یاب کرده اند. تلگرام این کدها را از طریق پیامک می فرستد. البته این نکته فقط در مورد تلگرام صادق نیست. حساب جی میلِ همین دوست من با این مشکل مواجه شده بود. پیامک های او را دزدیده بودند و خیلی راحت وارد جی میل اش شده بودند. هکر با سرعت بسیار بالایی کار می کرد. فکر کنم دوستم همان شب بیش از ۲۰ تا پیامک گرفته بود». رشیدی به دوستش توصیه می کند حسابش را به کل ببندد. به قول خودش «هیچ جور دیگری نمی شد امنیت اش را حفظ کرد».

 

 

 تأثیر منفی هکرها

«مگ هود»، از اعضای کارگاه فن آوری «اصل ۱۹» که در سال ۲۰۱۲ برای کمک به ایرانیان در جهت دور زدن سانسورهای اینترنتی تأسیس شد، معتقد است که «بیشتر حکومت ها به پیامک های شما دسترسی دارند. تقریباً شکی در این نیست. منتها نکته اصلی این است که نتایج و عواقب این مسأله در ایران در قیاس با مثلاً انگلستان بسیار بیشتر است. بنابراین [استفاده از این اپلیکیشن] و دشوار کردن دسترسی حکومت به پیامک ها اقدامی مثبت و گامی به جلو است».

عدم امنیت در فضای آنلاین تأثیری منفی بر جامعه مدنی ایران و آزادی بیان داشته است. «علی بانگی» که او نیز از اعضای گروه «اصل ۱۹» است، بر این نظر است که «هر چه قدر در فضای اینترنت احساس امنیت کمتری بکنید، کمتر می توانید آزادانه نظرتان را ابراز کنید. من اغلب با این مسأله رو به رو می شوم که می بینم وقتی حساب کسی هک می شود، تصمیم می گیرد به کل حسابش را ببندد». 

رشیدی می گوید: «همه چیز در نهایت به ارتباطات بر می گردد. وقتی یک حساب گوگل هک می شود، هر چیز دیگری هم که به آن حساب مربوط است هک می شود. مثلاً اگر کسی در «بلاگ اسپات» وبلاگی داشته باشد، برای وارد شدن به وبلاگش باید از حساب گوگل خود استفاده کند. به این ترتیب، اگر حکومت بخواهد جلوی وبلاگ نویسیِ شما را بگیرد، هک کردنِ حساب گوگل تان یکی از بهترین راه ها است».

همان طور که رشیدی هم اشاره می کند، تلگرام در ایران، یکی از محبوب ترین راه ها برای بحث و تبادل نظر درباره مسائل اجتماعی است. به گفته او، «این مباحثات و گفت و گو ها می تواند مقدمات مقالات یا کمپین های اینترنتی را فراهم کند. ولی زمانی که مردم حس کنند در فضای اینترنت امنیت ندارند، این روش های بیانی نیز نابود می شوند».

 

امنیت اینترنتی و «تبعیت افراطی» از قوانین آمریکا

در سال های اخیر، با اعمال تحریم های آمریکا بر برنامه هسته ای ایران که از زمان «هیلاری کلینتون» - وزیر وقت امور خارجه آمریکا بود - شدت گرفت، مناقشات و بحث های زیادی در این خصوص مطرح شد که شرکت های تکنولوژی به دلیل «تبعیت افراطی» (overcompliance) از قوانین آمریکا از ارائه خدمات اینترنتی به ایرانی ها سرباز می زنند.

با اینکه کلینتون از لزوم دسترسیِ بیشتر به اینترنت صحبت کرد و وزارتِ خزانه داری آمریکا نیز بعضی از خدمات اینترنتی را از فهرست تحریم ها خارج کرد، با این حال بسیاری از شرکت های تکنولوژی نشان دادند که در ارائه خدمات اینترنتی تحت چنین قوانین سختگیرانه ای، به شدت جانب احتیاط را می گیرند.

البته پس از یک سال از گذشتِ امضای توافق هسته ای میان ایران و آمریکا و پنج قدرت جهان، فضای حاکم بر این مسائل در حال تغییر است. 

در این مورد، بانگی «به چند عامل» اشاره می کند. «یکی اینکه پس از توافق ایران، آمریکا خواهان این است که منش و لحن مثبتی از خود نشان بدهد، و حتی شاید بدش نیاید که از مجازات هایی که در ارتباط با تحریم ها وضع کرده بود کم کند». به گفته بانگی، با اینکه آمریکا تحریم های مربوط به تکنولوژی را اعمال کرده اما در عین حال، برای ارائه بعضی خدمات، به شرکت ها «مجوزهایی کلی» صادر می کند؛ از جمله برای ارائه اکثر «شبکه های خصوصی مجازی»، یا «وی پی ان»، که بعضی از کاربران اینترنت در ایران برای دور زدن سانسور اینترنتی از آن استفاده می کنند.

به اعتقاد بانگی، عامل دیگر فشاری است که گروه ها و نهادهای جامعه مدنی بر شرکت های تکنولوژی وارد می کنند. «گروه ها و نهادهای جامعه مدنی، به خصوص در آمریکای شمالی، به شرکت گوگل دسترسی دارند. با اعضای آن دیدارهایی برگزار می کنند و مسائل و مشکلاتِ مربوط به امنیت اینترنتیِ ایرانیان را با آن ها در میان می گذارند. در میان کارمندان گوگل، ایرانی-آمریکایی های هم هستند که سعی می کنند اپلیکیشن های مربوط به امنیت اینترنتی را طراحی و روانه بازار کنند».

رشیدی به این نکته اشاره می کند که بحث به مسأله مسئولیت اجتماعی هم بر می گردد. «یک لحظه بیایید ایران و تحریم ها را فراموش کنیم. گوگل همیشه از این حرف زده که هدفش محافظت از داده ها و حریم خصوصی افراد است. بنابراین، ارائه چنین خدماتی [مثل اپلیکیشن «تشخیص هویت» گوگل] بخشی از مسئولیت و وظیفه گوگل برای حفاظت از امنیت کاربران و مشتریان اش است».

در پایان، مگ هود به این نکته اشاره می کند که ارائه اپلیکیشن «تشخیص هویت»  گوگل تجارت خوبی هم برای این شرکت محسوب می شود. به گفته خودش، ارائه این اپلیکیشن «علاوه بر اینکه مسئولیتی اجتماعی است، مسئولیتی تجاری هم هست. اگر می خواهند کاربران خود را حفظ کنند، اگر می خواهند داده و اطلاعات آن ها را حفظ کنند و از آن پول دربیاورند، باید اعتماد کاربرانِ خود را هم حفظ کنند. بخشی از انگیزه شان احتملاً همین بوده».