۱۸ سال زندان برای یک دو تابعیتی دیگر

«رضا (رابین) شاهینی»، شهروند ایرانی-امریکایی که تیرماه سال گذشته در گرگان دستگیر شد، به 18 سال زندان محکوم شده است. او خودش این خبر را در گفت‌وگویی که از زندان با وب سایت «وایس نیوز» داشته، اعلام کرده است.

رضا شاهینی از 16 سال پیش ساکن امریکا شده و در طول این مدت، چند بار به ایران سفر کرده است. آخرین بار، خردادماه سال گذشته برای دیدار با مادرش به ایران رفت که یک ماه بعد توسط سازمان اطلاعات سپاه پاسداران استان گلستان دستگیر شد.

شهریور ماه گذشته سایت «گلستان ما» به نقل از سپاه استان گلستان درباره او نوشت فرد بازداشت شده از لحظه ورود به ایران تا روز دستگیری تحت مراقبت و کنترل قرار داشت و به اتهام های «همکاری با دولت امریکا»، «اقدام علیه امنیت ملی» و «ارتباط با عناصر و رسانه های ضدانقلاب» بازداشت و تحویل دستگاه قضایی شد.

رضا شاهینی اما به وایس نیوز گفته دستگاه قضایی او را به حمایت از اعتراضات به انتخابات ریاست جمهوری سال 88 متهم کرده‌ و استنادشان برای این اتهام، صفحه فیس بوک و وبلاگ شخصی او بوده است.

شاهینی هم‎زمان با انتخابات بحث برانگیز 88، در ایران حضور داشته و عکسی از حضورش در اعتراضات مردمی 88 در صفحه فیس بوک خود منتشر کرده بود.

 او  46 ساله، فارغ التحصیل رشته «امنیت بین‌المللی و حل‌وفصل منازعات» از دانشگاه «سن دیه‌گو» است و نظراتش را به عنوان تحلیل گر، درباره اتفاقات بین المللی در فیس بوک و صفحه وبلاگش نوشته است.  

سایت‌های تندرو پس از اعلام خبر دستگیری شاهینی، با انتشار تصاویری از صفحه فیس بوک وی، او را «ضد انقلاب»، «جاسوس» و «همکار رسانه‌های معاند با نظام» نامیدند.

شبکه اطلاع رسانی «راه دانا» شهریور ماه امسال تصاویر او را کنار ابوالحسن بنی صدر، محمدرضا پهلوی و اکبر گنجی منتشر کرد و نوشت: «سرویس های جاسوسی غرب و ایالات متحده امریکا حساب ویژه ای روی روابط عناصر دو تابعیتی خود باز کرده اند.»

رضا شاهینی حکم 18 سال زندان برای خودش را خنده دار دانسته و گفته است در اعتراض به این حکم قصد دارد اعتصاب غذا کند و اعتصاب غذایش یا منجر به مرگ او خواهد شد و یا به آزادی‌اش.

در چند روز گذشته این سومین حکم طولانی مدتی است که توسط دستگاه قضایی ایران برای شهروندان ایرانی- امریکایی صادر می‌شود. سه شنبه هفته گذشته خبرگزاری «میزان» که وابسته به قوه قضاییه است، خبر داد که «سیامک نمازی» و «باقر نمازی» به جرم «همکاری با دولت متخاصم»، هرکدام به 10 سال زندان محکوم شده‌اند.

سیامک نمازی، فعال اقتصادی و مدیر بخش برنامه‌ریزی‌های استراتژیک کمپانی نفتی «کرسنت» است. او را مهرماه سال گذشته در تهران بازداشت کردند.

باقر نمازی، پدر ۸۰ ساله او نیز بهمن ماه سال 94، وقتی برای ملاقات با پسرش به ایران آمد، توسط نیروهای امنیتی بازداشت شد. اتهام مشخصی برای آن‌ها اعلام نشده است و تا کنون از دسترسی به وکیل محروم بوده‌اند.

«سعید عابدینی»، «جیسون رضاییان»، «نصرالله خسروی» و «امیر حکمتی» از دیگر شهروندان ایرانی- امریکایی هستند که در سال‌های اخیر در ایران بازداشت شده بودند . این چهار نفر در روز اجرای «برجام» با هفت ایرانی که در زندان‌های امریکا بودند، مبادله شدند.

در ماه های گذشته، وزارت امورخارجه امریکا چند بار نسبت به سفر به ایران به شهروندان خود هشدار داده است. اول شهریور ماه امسال وب سایت این وزارت خانه برای سومین بار شهروندانش را از سفر به ایران منع و تاکید کرد که امکان کمک فوری را در موارد ضروری ندارد: «سفر شهروندان امریکایی، به ویژه شهروندان دوتابعیتی ایرانی – امریکایی به ایران خطر دستگیری و بازداشت را به همراه دارد.»

در بخش دیگر این بیانیه آمده است:«خارجیان، به ویژه آن هایی که علاوه بر تابعیت ایرانی، دارای تابعیت کشوری غربی، از جمله امریکا هستند، در بازداشت نگه داشته می‌شوند یا از خروج آن ها از ایران جلوگیری می‌شود.»

شهروندان دو تابعیتی ایران و امریکا تنها دوتابعیتی‌هایی نیستند که تاکنون در ایران بازداشت شده‌اند؛ چندی پیش همسر «نازنین زاغری»، شهروند بریتانیایی - ایرانی خبر داد که او در ایران به پنج سال زندان محکوم شده است. نازنین هم برای دیدار با خانواده‌اش به ایران سفر کرده بود.

«ریچارد راتکلیف»، همسر او به «ایران‎وایر» گفته بود: «نازنین چندین بار برای دیدن خانواده‌اش به ایران سفر کرده و پیش از این هیچ مشکلی برایش پیش نیامده بود. او هیچ وقت از سفر به ایران نمی‌ترسید و خانواده‌اش هم در تهران مشکلی نداشتند. آن‌ها خانواده آرامی هستند.»

اما فروردین ماه گذشته زمان خروج از ایران، نازنین دستگیر و به کرمان منتقل شد. دستگاه قضایی هم‎چنین اجازه خروج فرزند دو ساله او را که تابعیت بریتانیایی دارد، نداد و در حال حاضر او با پدر و مادر نازنین زندگی می‌کند.

فعالیت نازنین در بریتانیا در زمینه خیریه است اما سپاه استان کرمان پس از دستگیری او اعلام کرد که او در ارتباط با وقایع 88 بازداشت شده است. به نظر ریچارد راتکلیف اما همسر و فرزندش را گروگان گرفته‌اند.

«هماهودفر» 64 ساله، دو تابعیتی دیگری است که در روزهای گذشته خبر آزادی او منتشر شد. او  ایرانی- کانادایی و استاد بازنشسته دانشکده مردم‌شناسی دانشگاه «کونکوردیا» کانادا است.

هما هودفر اسفندماه سال گذشته به ایران سفر کرد و اواسط خردادماه امسال بازداشت شد. دلیل سفر او هم دیدار با خانواده و پژوهش درباره حضور زنان در انتخابات مجلس شورای اسلامی عنوان شد. پنجم مهرماه امسال وزارت امورخارجه ایران اعلام کرد این شهروند ایرانی- کانادایی به دلایل انسان‌دوستانه، از جمله بیماری آزاد و از طریق عمان به کانادا فرستاده شد.

«جاسیتن ترودر»، نخست وزیر کانادا هم در بیانیه‌ای از رایزنی برای آزادی شهروندش خبر داد: «دولت کانادا از همان ابتدا به صورت فعال و سازنده در بالاترین سطوح در پرونده دکتر هودفر دخیل بوده و برای آزادی او و بازگشتش به کانادا تلاش کرده است.»

به گزارش «بی بی سی»، آزادی هما هودفر هم‌زمان با اظهارات مقام‌های ایرانی و کانادایی برای لزوم از سرگرفتن روابط دو کشور انجام شد.

در شرایط کنونی که امیدی به بهبود روابط بین ایران و امریکا نیست، چنین احتمالی در مورد رضا شاهینی نمی توان متصور شد ولی امیدواری به دیگر معامله های سیاسی برای مبادله چنین زندانیانی کماکان از دست نرفته است.