مهرماه سال جاری «عباس قنبری»، معاون دانشجویی دانشگاه «فرهنگیان» اعلام کرد که از تحصیل دانشجویان توان‌خواه یا اشخاصی که بیماری‌های خاص دارند، در این دانشگاه جلوگیری خواهد شد.
به گفته وی، علاوه بر چاقی که می‌تواند عاملی برای رد صلاحیت دانشجو باشد، سلامت ستون فقرات برای این دانشگاه مهم است: «بینایی، افزایش نامتعارف وزن و سلامت ستون فقرات برای ما بسیار مهم بود و تست‌های فوق العاده دقیق از نظر سلامت جسمانی انجام شد. اگر به طور مثال، فردی قدش خیلی کوتاه باشد، خود به خود وارد مراحل بعدی نمی‌شود.»
گزینش بر اساس ظاهر افراد، از جمله قد یا وزن پیش تر هم عنوان شده بود. بهمن ماه سال گذشته اعلام شد قد دانشجویان برای احراز شغل معلمی نباید از یک متر و ۵۶ سانتی‌متر کوتاه‌تر باشد.
در الگوی سلامت جسمانی که از سوی دانشگاه فرهنگیان اعلام شده است، ۳۰ بیماری جسمی وجود دارد که ابتلا به آن ها می تواند باعث ممنوعیت ورود دانشجویان به این دانشگاه شود. فهرست کامل این ۳۰ بیماری و جزییات انواع آن ها و میزان توان‌خواهی افراد ارایه نشده است ولی تاکید بر ستون سلامت فقرات می تواند بخش زیادی از متقاضیان، یعنی افراد معلول را در بربگیرد.
به گفته کنش‌گران حوزه فرهنگی، گزینش جسمانی و کنار گذاشته شدن افراد توان‌خواه از پیش‌تر هم وجود داشته اما اکنون شکل و شمایل رسمی به خود گرفته است.
«احمد مدادی» که پیش‌تر در آموزش و پرورش به حرفه معلمی مشغول بوده، در گفت‌وگو با «ایران‌وایر»، به تجربیات و مشاهدات خود در رابطه با این موضوع اشاره کرده است: «در طول تدریس خود در استان‌ها و شهرستان‌های مختلف، همیشه ممنوعیت برای معلولان را لمس کرده‌ام. با این‌که آموزش و پرورش امکانات زیاد و پست‌های بسیاری برای به کارگیری معلولان دارد اما متاسفانه تمام مدارسی که در آن حضور داشته ام، به نوعی عاری از افراد توان‌خواه بوده اند. در حالی‌که شغل‌های بسیاری، از جمله دفتری، کتاب داری، آزمایشگاه و مشاوره هست که می‌تواند همه یا بخشی از آن ها به افراد توان‌خواه اختصاص پیدا کند.»
این معلم پیشین معتقد است اگرچه حداقل سلامت جسمی برای احراز شغل معلمی لازم است اما نباید این تبعیض به شکل سیستماتیک علیه بخشی از جامعه اعمال شود.
مدادی روایت می کند: «در سال ۱۳۷۳ که وارد دانشگاه شدم، هنوز دانشگاه فرهنگیان وجود نداشت و مراکز تربیت معلم هم حق گرفتن دانشجوی لیسانس نداشتند. برای همین، متقاضیان معلمی به عنوان دانشجویان دبیری در دانشگاه سراسری درس می‌خواندند. یکی از هم دوره‌ای‌های من، "رضا"، پسر شاداب و با روحیه‌ای بود که از دو پا معلولیت داشت و با دو عصا راه می‌رفت.»
مدادی به همراه ۲۸ نفر دیگر مراحل استخدام آزمایشی را طی کردند و از ترم اول، بورسیه آموزش و پرورش شدند اما رضا به دلیل توان‌خواه بودن، از همان روز اول رد شد: «با وجودی که رضا تمامی دوران تحصیل را برای حل این مشکل پی گیری کرد اما نتوانست از سد این ممنوعیت بگذرد. او در سال ۱۳۷۸ و در دوران دولت خاتمی فارغ‌التحصیل شد.»
رضا حتی راضی شده بود که به جای معلمی، به کار دفتری بپردازد اما باز هم مسوولان آموزش و پرورش قبول نکرده بودند: «درس رضا نسبتا خوب بود و زودتر از ما درس تحصیلات خود را تمام کرد و رفت اما آموزش و پرورش هیچ موقع علی‌رغم توصیه‌های متعدد، زیر بار استخدام او نرفت. فاجعه این‌جا است که سال‌های بعد همه ما ۲۹ نفر هم‌دوره‌ای و مثلا سالم، مشغول تدریس ریاضی در دبیرستان‌ها بودیم اما رضا با مدرک لیسانس آموزش ریاضی جلوی یکی از قبرستان‌های شهر دست‌فروشی می‌کرد و چشم‌زخم می‌فروخت.»
در سال ۱۳۸۹ و در پی برگزاری آزمون استخدامی معلمان بود که مساله استخدام نشدن معلمان توان‌خواه جنجالی شد. در آن سال حتی «حمیدرضا حاجی‌بابایی»، وزیر وقت آموزش و پرورش به مرز استیضاح در صحن علنی مجلس شورای اسلامی رسید. آزمون استخدامی معلمان برای گزینش و انتخاب ۴۰ هزار معلم که با شرکت ۶۳۸ هزار داوطلب انجام شد، اعتراض و انتقاد کانون‌های حمایتی توان‌خواهان را به دلیل عدم اعمال واقعی سهمیه سه درصدی به همراه داشت. حتی گروهی از شرکت کننده ها از عدم رعایت سهمیه استخدامی خود به شکایت قضایی روی آوردند.
اگرچه تاکنون کانون صنفی معلمان موضعی نسبت به این ممنوعیت نداشته است اما طبق ماده ۷ «قانون حمایت از حقوق معلولان در ایران»، مصوب سال ۱۳۸۳، دولت موظف است سه درصد از تمامی مشاغل دولتی را به افراد توان‌خواه اختصاص دهد.
سال گذشته «علی همت محمودنژاد»، رییس «انجمن حمایت از حقوق توان‌خواهان» تاکید کرد این سهمیه سه درصدی اجرایی نمی‌شود: «با توجه به این‌که پنج هزار نفر در ردیف استخدام جدید آموزش و پرورش قرار دارند، بنابراین باید طبق قانون سه درصد استخدام معلولان، ۱۵۰ نفر از این تعداد در اختیار سازمان بهزیستی قرار بگیرند تا از میان معلولان، افراد دارای شرایط لازم را انتخاب و به وزارت آموزش و پرورش معرفی کنند.»
به گفته محمودنژاد، از ۴۰ هزار شرکت‌کننده، باید یک هزار و۲۰۰ نفر طبق سهمیه، در آموزش و پرورش استخدام می‌شدند اما این افراد پس از قبولی در آزمون این وزارت‌خانه، به دلیل «معلولیت» پذیرفته نشدند.
حالا با گذشت از چالش‌های بسیار بر سر استخدام افراد توان‌خواه، آن‌طور که قنبری اعلام کرده است، متقاضیان این شغل حتی از تحصیل در دانشگاه فرهنگیان نیز منع خواهند شد. در حالی‌که طبق مواد ۲۴ و ۲۷ «کنوانسیون حقوق افراد توان‌خواه» که ایران نیز به آن پیوسته است، دولت‌ها را از هرگونه تبعیض در دسترسی افراد توان‌خواه به مراکز تحصیلی، از جمله دانشگاه‌ها و اشتغال به شغل‌های مورد علاقه‌شان منع کرده است. اعلام رسمی این ممنوعیت با قوانین داخلی و کنوانسیون بین‌المللی مغایرت دارد.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر