پدرام قائمى، شهروند خبرنگار
صداوسیما بازی را پخش مستقیم نمی کرد. گفته بودند آن قدر حساس نیست که بخشی از کنداکتور سیما را مشغول کند. رادیو اما با گزارش گزارشگر از نوشهر، روند نیمه اول بازی حذفی بین «پرسپولیس» و «شموشک» را پوشش داد. نیمه دوم که می خواست آغاز شود، مجری خبر از فاجعه داد: «متاسفانه سقف ورزشگاه متقی ساری فرو ریخت.»
متقی گنجایش 15 هزار تماشاگر ایستاده و نشسته را داشت. هیات فوتبال نوشهر اما بیش از 25 هزار بلیت برای بازی حذفی بین پرسپولیس و شموشک فروخت. «حسین عرب براقی»، داور آن مسابقه بعدها به «فارس» گفت: «بیش از 30 هزار تماشاگر در ورزشگاه حضور داشت.»بخش عمده ای از تماشاگران روی سقف ایرانیتی جایگاه ورزشگاه نشستند؛ بیش از هشت هزار نفر. بین دو نیمه، همان سقف فرو ریخت. هیچ آمار دقیقی از کشته ها و مصدومین منتشر نشد.
خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) مدعی شده بود که فقط «عبدالله كيانی» و «علی‌اكبر فرجی» از ميان 290 مجروح کشته شده اند. اما سال ها بعد، «سهراب انتظاری»، بازیکن وقت شموشک نوشهر که بعد به پرسپولیس پیوست، تعداد کشته شدگان در روز 16 اردیبهشت ماه سال 80 خورشیدی را بیش از 25 نفر عنوان کرد.
این که چرا آمار دقیقی از کشته شدگان و مصدومان ورزشگاه متقی ساری مخابره نشد را می شد حتی در نوع برخورد ماموران انتظامی با عکاسان ورزشی حاضر در ورزشگاه دید. سه حلقه فیلم «فرشاد»، یکی از عکاسان آن روز که در ورزشگاه آزادی بود، ضبط شد. هرچند که باز هم تصاویر دردناکی از ورزشگاه متقی منتشر شد.
فاجعه ای دیگر در آزادی رخ داد. روز پنجم فروردین ماه سال 1384 خورشیدی، اندکی مانده تا انتخابات ریاست جمهوری، ورزشگاه آزادی قتلگاه هفت تماشاگر ایرانی شد. فدراسیون جهانی فوتبال روز هفتم فروردین ماه در نامه ای خطاب به فدراسیون ایران، تعداد هفت کشته را مشکوک خواند و خواستار پاسخگویی دقیق، فوری و شفاف در مورد علل بروز این حادثه و تعداد کشته شدگان در بازی تاریخی ایران و ژاپن شد.
اتفاق ساده ای آن روز افتاد؛ یک فروند هلی کوپتر، فرمانده وقت نیروی انتظامی کشور را برای تماشای مسابقه تیم های ایران و ژاپن وارد ورزشگاه آزادی می کند. هلی کوپتر برخلاف هماهنگی قبلی، در پیست مورد نظر فرود نمی آید و درست در محل عبور و مرور تماشاگران، در ضلع شرقی ورزشگاه می نشیند. ماموران نیروی انتظامی در پایان مسابقه برای جلوگیری از ازدحام جمعیت، چهار خروجی از هشت خروجی ورزشگاه را مسدود می کنند. هجوم جمعیت در پایان بازی موجب یک سیل انسانی، زیر پا ماندن بیش از 100 نفر و کشته شدن هفت هوادار ایرانی شد.
فرمانده وقت نیروی انتظامی که دستور داد هلی کوپتر اختصاصی او باید کنار در خروجی ورزشگاه مستقر شود، «محمدباقر قالیباف» بود.
این سخنان «جمال کریمی‌راد»، سخن گوی وقت قوه قضاییه است در گفت و گو با «ایسنا»: «بر اساس بررسی کارشناسان منتخب بازرسی و شورای امنیت کشور، مسوولان ورزشگاه 100 هزار نفری آزادی و نمایندگان نیروی انتظامی در اتفاق تلخ رخ داده متهم هستند اما در میزان و درصد مسوولیت، بین کارشناسان منتخب بازرسی با کارشناسان شورای امنیت ملی کشور تفاوت وجود دارد.»
سخن گوی قوه قضاییه سهم نیروی انتظامی را در این اتفاق بیش تر دانست اما فرمانده وقت نیروی انتظامی هرگز حاضر به عذرخواهی نشد.
«رحیم شفاعت»، «رحیم سیدهاشمی»، «مجتبی ابراهیم‌زاده»، «هادی ربیعی»، «بهروز صدوقی»، «امید چوبدار خوشخو» و «محمد جعفری» هفت تماشگر ایرانی بودند که به خاطر فرود و حفاظت از هلی کوپتر قالیباف، زیر دست و پا جان دادند.
همان زمان بحث استاندارد ورزشگاه های کشور مطرح شد. «حسن ضياآذری»، مدیر مجموعه آزادی تهران یک هفته پس از این فاجعه به ایسنا گفته بود: «مساله فقط یک هلی کوپتر نیست، ما با یک سازه تمام بتونی روبه رو هستیم که عمر آن از سه دهه گذشته است.»
اشاره مدیر وقت مجموعه آزادی به ورزشگاه آزادی بود؛ ورزشگاهی که سال 85 به دلیل یخ زدن لوله های آب سرویس های بهداشتی آن یک هفته غیرقابل استفاده شد.
در آن سال، حسن ضياآذری در مورد خطرهای ورزشگاه آزادی برای سلامت هواداران بار دیگر تذکر داد و به ایسنا گفت: «ما از دل این ورزشگاه خبر نداریم. این ورزشگاه،چند لایه تو در تو دارد که فرسوده شده اند. ما نمی دانیم دقیقا در دل این سازه چه می گذرد.»او روز سی ام آذرماه سال 1389 استعفای خود را تقدیم «علی ترکاشوند»، مدیرعامل وقت شرکت توسعه و نگه داری اماکن ورزشی کشور کرد.
ورزشگاه های ایران در اختیار دو نهاد هستند؛ یا شهرداری ها اداره اش می کنند و یا شرکت توسعه و نگه داری اماکن ورزشی که زیر نظر وزارت ورزش و جوانان است. بودجه اماکن ورزشی از بودجه وزارت ورزش جدا است. «غلامرضا کاتب»، سخنگوی کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی پانزدهم بهمن‌ماه سال گذشته در مصاحبه ای که با خبرگزاری «فارس» داشت، گفت که طی سال‌های ۹۳ و ۹۴ به ازای هرسال، مبلغ ۶۰۰ میلیارد تومان برای پروژه‌های عمرانی به وزارت ورزش و جوانان اختصاص داده شده است.
کنفدراسیون فوتبال آسیا هر ساله برای استانداردهای اولیه ورزشگاه های ایران ناظر کیفی اعزام می کند. سال گذشته، «شاهین رحمانی»، عضو بلندپایه ایرانی کنفدراسیون فوتبال آسیا برای یک هفته میهمان ایران بود تا از امکانات ورزشگاه های کشور بازدید کند. او فقط سه ورزشگاه را تایید کرد؛ آزادی تهران، فولادشهر اصفهان و تختی خوزستان.
اما بخش عمده اماکن ورزشی در ایران، در اختیار شهرداری ها است. مهم ترین شهرداری را هم باید در پایتخت دید؛ محمدباقر قالیباف مردی که روزی برای سوار شدن بر هلی کوپتر خود، هفت تماشاگر ایرانی را هلاک کرد، حالا شهردار تهران است.
سال 1384 خورشیدی محمدباقرقالیباف دستور به تاسیس سازمان کل تربیت بدنی شهرداری تهران داد؛ سازمانی که امروز به نام «سازمان ورزش» شناخته می شود؛ یعنی در سال 1388 قالیباف به سردار «مصطفی آجرلو» دستور می دهد که تمامی نهادهای تربیت بدنی و ورزشی شهرداری را در یک مجموعه به نام سازمان ورزش متمرکز کند. آجرلو هم مانند قالیباف از سرداران نظامی بود اما در نیروی زمینی سپاه پاسداران. پس از مدتی، عدم تفاهم میان آجرلو و قالیباف، این دو را پس از یک دهه همکاری مستمر در نیروی انتظامی و شهرداری، از هم دور کرد.
بهمن ماه سال 88 سردار «محمد حاج آقامیر»، دیگر فرمانده اطلاعات سپاه از سوی قالیباف جانشین آجرلو می شود و بعد از او نیز چرخه مدیران نظامی در اداره ورزش شهردای تهران باز هم ادامه می یابد. سرهنگ «محمد رضایی» از دیگر فرماندهان سپاه که به نیروی انتظامی مامور شده بود، دیرتر جای آقامیر را می گیرد.
«سحام نیوز» در مورد برکناری آقامیر و جانشینی رضایی در همان زمان نوشت: «صدور کارت‌های شهروندی با ارزش بیش از میلیاردها تومان پیش از انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۹۲ در حمایت از محمدباقر قالیباف شهردار تهران، عزل و نصب‌های پیاپی و خارج از عرف اداری در مدیریت‌ها و معاونت‌های این سازمان، به کار گیری اقوام و آشنایان در پست‌های مهم، کارنامه نادرست رییس دفتر پیشین وی در سازمان ورزش شهرداری تهران و خرید خودروی 600 میلیون تومانی از دلایل این عزل و نصب بود.»
همه این جابه جایی ها برای ورزش پایتخت، ثمره ای به نام «امنیت» ندارد. «محمد» (این یک نام مستعار است) از مدیران مجموعه های سازمان ورزش شهرداری تهران، وضعیت ایمنی ورزشگاه های سازمان ورزش را بغرنج می داند و به «ایران‌وایر» می گوید: «مشکلات ما یکی دو تا نیستند؛ یک بخش به نیروی انسانی برمی گردد به طوری که تک تک سالن های ورزشی شهرداری به دلیل دستور مستقیم شخص شهردار تهران برای جذب نکردن نیروی انسانی، با مشکل نجات غریق روبه رو شده اند. ما در سه شیفت، فقط یک نجات غریق داریم. استخری که 140 مراجعه کننده در هر شیفت دارد را ما با دو ناجی اداره می کنیم.»
محمد می گوید که طی سه سال اخیر، آب هیچ یک از استخرهای شهرداری تهران تعویض نشده اند: «دلیلش، کمبود ذخایر آب تهران است و این که شهرداری دستور داده است فقط با استفاده از کلر، انگل های آب استخرهای شهرداری سم زدایی شوند. غیرممکن است که این آب با کلر و زاج ضدعفونی شود.»
سالن های چندمنظوره توپی که شهرداری تهران طی سال های اخیر اقدام به ساخت آن ها کرده است نیز از نظر مساحت و کیفیت سالن استاندارد نیستند. محمد از مصدومینی می گوید که هر هفته از این سالن ها خارج می شوند: «ما نمی توانیم بگوییم کف پوش ها و اندازه سالن ها استاندارد نیستند. یک توپ ساده به بینی بچه ها می خورد و بینی طرف می شکند. روی کف پوش ها با هر کفشی سر می خورند. هیچ کدام از سالن های ورزشی شهرداری کف پوش استاندارد ندارند. کف پوش ها همه گود برداشته و یا سوراخ شده اند. این ها همه خطرآفرین هستند.»
مصیبت واقعی در سالن های شهرداری را می توان در این بخش از گفته های یک مدیر سازمان ورزش شهرداری تهران شنید: «شهردار می گوید در هر منطقه باید مجموعه ورزشی ساخته شود. ساختمان ها ایمنی و استحکام ندارند. من شخصا مهندس ناظر آوردم ;i گفت اگر طبقه دوم این ساختمان سالن بدن سازی دایر کنید، سقف می ریزد. گفت این سقف تحمل تردمیل ها و دستگاه های بدن سازی را ندارد. به شهرداری گزارش کردیم، ولی مخالفت کردند.»
فاجعه های انسانی چندان از ورزشگاه های ایران دور نیستند. ورزشگاه های فوتبال ایران را نگاه کنید، «یادگار امام» تبریز هنوز به تایید نهایی کنفدراسیون آسیا نرسیده است. صندلی های ورزشگاه «نقش جهان» اصفهان را در روز افتتاحیه در حضور «اسحاق جهانگیری»، معاون اول رییس جمهوری در روز دوازدهم آبان ماه امسال باد برد. ورزشگاه تازه ساز «غدیر» اهواز را «زهره ملیله فرشید»، اولین و جوان‌ترین مهندس ایرانی در سال 1353 مهندسی کرد و کلنگ زد اما بعد از انقلاب، 17 سال طول کشید تا قرارگاه «خاتم الانبیا» آن را با همان نقشه به پایان برساند. حالا می گویند ستون های ورزشگاه لرزان است و البته سیستم اطفای حریق هم در آن وجود ندارد.
«فیروز کریمی» در مورد ورزشگاه «ثامن» مشهد مثال جالبی داشت: «این جا سوزن ته گرد می کارند، میخ طویله درو می کنند.»
سال 1354 نقشه این ورزشگاه کشیده شد، سال 1373 کلنگ آن به زمین خورد و سال 1384 آن را افتتاح کردند ولی این ورزشگاه هنوز امکانات اولیه ای مانند سرویس بهداشتی یا اینترنت در جایگاه خبرنگاران ندارد.
وقتی ورزش می کنید، وقتی به ورزشگاه می روید، مراقب خود باشید چون بعدها می گویند ما تذکر داده بودیم!
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر