اولین بار که به مطب دکتر می رود و آن چه بر زندگی‌اش می‌گذرد را تعریف می‌کند، هرگز تصورش را نمی‌کرده که او هم یک قربانی است؛ قربانی خشونت خانگی. نه کتک خورده و نه فحش شنیده اما بارها مقایسه شده است؛ آشپزی‌اش با آشپزی مادر همسرش، لباس پوشیدنش با لباس پوشیدن خواهر همسرش، خانه‌داری‌اش با خانه داری مادر خودش و... . او بابت هر مقایسه تحقیر شده است.
دکتر «الف. عسگری»، روان شناس می‌گوید: «بارها مریض‌هایی مراجعه می‌کنند که اصلا نمی‌دانند قربانی خشونت خانگی هستند چون خشونت خانگی را فقط خشونت فیزیکی می‌دانند در حالی که رایج‌ترین نوع خشونت خانگی، خشونت روانی و کلامی است.»
به گفته این روان‌شناس، معمولا افرادی که خشونت جسمی را تجربه می‌کنند، پیش از آن مورد خشونت کلامی قرار گرفته‌اند. می گوید آمار خشونت خانگی حتی در موارد خشونت فیزیکی بسیار پنهان است: «افراد بسیاری هستند که تحت خشونت فیزیکی هم قرار می‌گیرند اما دم بر نمی‌آورند. طرف جای کبودی روی صورتش را به زمین خوردن از پله نسبت می‌دهد اما از این‌که کتک خورده است، حرف نمی‌زند و دوباره سرش را روی همان بالش، کنار مردی که تا حد مرگ کتکش زده است، می‌گذارد.»
به گفته عسگری، چیزهایی مثل ترس از طلاق، آبرو، شرم و ... باعث می‌شود لایه‌هایی از خشونت‌های خانگی پنهان بمانند و آمار درستی در این زمینه وجود نداشته باشد. با این حال، او معتقد است که خشونت خانگی در ایران در حال افزایش است.
دکتر «علی ربیعی»، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی روز گذشته در یادداشتی که در وب‌سایت شخصی خود منتشر کرد، بر حرف‌های این روان‌شناس صحه گذاشت. او در این یادداشت نوشته است: «ثبت بيش از ٧٠ هزار همسر آزاری در سال كه همسرآزاری جسمی با ٤١ درصد (طبق بررسی‌های انجام شده در اورژانس اجتماعی كشور) رايج‌ترين آن است، نشان‌دهنده صحت اين ادعا است و نياز مبرم به توجه بيش تر به مناسبات اخلاقی درون خانواده داريم.»
دکتر عسگری معتقد است خشونت خانگی، پنهان‌ترین نوع خشونت در دنیا است: «در تحقیقات و پژوهش‌ها معمولا ملاک پزشکی قانونی، دادگاه‌های خانواده، اورژانس‌های اجتماعی، روان شناسان و ... هستند اما واقعا چند درصد از افرادی که مورد خشونت قرار گرفته‌اند، اصلا این موضوع را با کسی در میان می‌گذارند. زنان زیادی را می‌شناسم که از شوهران خودکتک می‌خورند اما درباره‌اش هرگز نه با مادر و خواهر و نه با دوستانشان حرف زده‌اند، چه برسد به دادگاه، پزشکی قانونی و اورژانس اجتماعی.»
دکتر «م. یوسفی»، جامعه‌شناس و استاد دانشگاه هم یادداشت علی ربیعی را خوانده است: «اگر 70 هزار مورد همسر آزاری در سال داشته باشیم، یعنی هر روز 191 مورد همسر آزاری گزارش شده است. این سوای همسر آزاری‌هایی است که اصلا گزارش نمی‌شوند.»
به گفته یوسفی، در دانشگاه‌ها تحقیقات و مطالعات زیادی در زمینه خشونت خانگی و همسر آزاری انجام می‌شود اما نتایج این پژوهش‌ها معمولا منتشر نمی‌شوند:«ضمن این که به خاطر پنهان بودن خشونت‌های خانگی، پژوهش گران نمی‌توانند آمار دقیقی در این خصوص ارایه دهند.»
به گفته این استاد دانشگاه، مهم ترین پژوهشی که در زمینه خشونت خانگی انجام و نتایج آن تا حدی منتشر شده، در دوران ریاست جمهوری محمد خاتمی انجام شده است: «یک طرح ملی بود که در 28 استان کشور پدیده خشونت خانگی به صورت میدانی مورد بررسی قرار گرفت. جامعه‌شناسان مطرحی در این پژوهش حضور داشتند و حدود 10 سالی طول کشید تا به نتیجه رسید. نتایج تکان‌دهنده بود. این نتایج هنوز هم مورد استناد قرار می‌گیرند.»
اشاره او به پژوهش ملی درباره خشونت علیه زنان است که با نام پژوهش «قاضی طباطبایی» و همکارانش هم شناخته می‌شود: «این تحقیق که روی 12 هزار و 600 زن در 28 مرکز استان انجام شد، نشان داده است 66.3 درصد از زنان از ابتدای زندگی درگیر خشونت هستند که از این میان 10.5 درصد خشونت های آن ها بسیار شدید بوده است. براساس این تحقیقات، 53 درصد از زنان خشونت را در یک سال ابتدایی ازدواج تجربه کرده اند.»
یوسفی تاکید می‌کند نتیجه کامل این تحقیق هیچ‌گاه عمومی نشده است: «گزارش این تحقیق بیش از 30 جلد کتاب 200 صفحه‌ای است که در کتاب خانه مرکز پژوهش وزارت کشور قرار دارد.»
سایت معاونت امور زنان و خانواده بخش کوچکی از این تحقیق را منتشر کرده است.
پژوهش گران این طرح ملی برای اندازه‌گیری شاخص کلی خشونت خانگی علیه زنان در ایران از ۴۵ مقیاس، یا به قول خودشان، «گویه» استفاده کرده‌اند که تعدادی از آن ها عبارت هستند از به کاربردن کلمات رکیک، صحبت‌های بیرون از نزاکت و دشنام، بهانه‌گیری های پی در پی، داد وفریاد و بد اخلاقی، ایجاد فشارهای روحی و روانی با رفتار آمرانه و تحکم آمیز، تهدید به کشتن، محروم کردن از غذا، کتک کاری مفصل، مجبور کردن به کارهای خلاف عرف، شرع و قانون، جلوگیری از استقلال مالی و مجبور کردن به دیدن عکس و فیلم‌های مبتذل یا اجبار به روابط زناشویی ناخواسته.
بر اساس یافته‌های این پژوهش ملی، از مجموع تمامی افراد مورد مطالعه در سطح ملی، به طور متوسط ۷/۴ مورد گونه‌های متفاوت (۴۵ مورد) خشونت خانگی را تجربه کرده‌اند. این میانگین برای افراد درگیر در خشونت خانگی ۱/۷ است. معنای این آمار این است که هر زنی که در طول زندگی مشترک خود تاکنون با خشونت خانگی درگیر بوده، به طور متوسط هفت مورد از انواع این خشونت‌ها را تجربه کرده است.»
نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که خشونت کلامی رتبه اول و خشونت جنسی رتبه آخر را در ایران دارد؛ موضوعی که عسگری با آن موافق نیست: «آن چه در مراجعانم می‌بینم، این است که تقریبا همه آن ها خشونت کلامی را تجربه کرده‌اند اما این که خشونت جنسی رتبه آخر را داشته باشد، برایم قابل قبول نیست.»
او با اشاره به تمکین زن در قانون می‌گوید: «مساله تمکین زن در قانون ما باعث می‌شود به خشونت جنسی به درستی پرداخته نشود. در حالی‌که زنان زیادی از این موضوع که همیشه باید در مسایل جنسی طبق خواسته و نیاز همسرانشان رفتار کنند و هر وقت آن‌ها نیاز دارند، در دسترس باشند، گلایه می‌کنند. زنان بسیاری در روابط جنسی اصلا به لذت نمی‌رسند و شریک زندگی‌شان هم تلاشی برای لذت بردن آن‌ها نمی‌کند. اگر اسم این خشونت جنسی نیست، پس چیست؟»
او به یکی از مراجعانش اشاره می‌کند و می‌گوید: «دختری 21 ساله است که شش ماه پیش عروسی کرده است. شوهرش می‌گوید تو چشم و گوش بسته‌ای. برایش فیلم‌های پورن می‌گذارد و می‌گوید هر کاری این‌ها کردند، در رختخواب بکن. با کمربند شلاقش می‌زند، لباسش را پاره می‌کند، به خواهر و مادر دختر در رختخواب فحش می‌دهد و از اندام جنسی آن ها حرف می‌زند. دختر بیچاره هیچ لذتی نمی‌برد و اشک می‌ریزد. از همسرش گلایه کرده اما او گفته این چیزها در سکس عادی است. دختر از من می‌پرسد واقعا عادی است؟ چون جرات ندارد این‌ها را به خانواده‌اش بگوید.»
یوسفی هم حرف‌های او را تایید می‌کند: «در چند پروژه مطالعاتی و پژوهشی دانشجویان متوجه شدم خشونت جنسی یکی از بیش ترین گلایه‌هایی است که زنان دارند.»
او معتقد است هیچ‌چیز جز آموزش نمی‌تواند این مشکلات را حل کند: «زنان باید بدانند خشونت خانگی چیست و آگاهانه در مواردی که حق‌شان ضایع می‌شود،برخورد کنند. باید در باره این خشونت‌ها حرف بزنند و بدانند پیامدهای منفی خشونت تنها برای شخصی که مورد خشونت قرار می‌گیرد، مشکل ایجاد نمی‌کند بلکه همه افراد خانواده و بعدتر، جامعه را درگیر می‌کند.»
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر