close button
آیا می‌خواهید به نسخه سبک ایران‌وایر بروید؟
به نظر می‌رسد برای بارگذاری محتوای این صفحه مشکل دارید. برای رفع آن به نسخه سبک ایران‌وایر بروید.
گزارش

چالش‌های انتخاباتی در زندان اوین و رجایی شهر

۲۹ فروردین ۱۳۹۶
فرشته ناصحی
خواندن در ۶ دقیقه
می گویند  در مورد انتخابات نوعی فضای «ریاکارانه» بین زندانیان عادی دیده می شود
می گویند در مورد انتخابات نوعی فضای «ریاکارانه» بین زندانیان عادی دیده می شود

«امسال هم مثل سال های قبل رای نمی دهم چون می ترسم بگویند آنتن و خبرچین جمهوری اسلامی هستم.»
این را یک زندانی قدیمی ساکن بند 350 زندان «اوین» می گوید؛ کسی که با وجود انتقال بسیاری از زندانیان سیاسی و عقیدتی، هنوز هم ساکن بند 350 است. او سال های متمادی است در زندان به سر می برد و می گوید با افتخار برای عقیده اش هزینه داده است اما حاضر نیست درگیرحصار دومی به نام «بایکوت» و نادیده گرفته شدن توسط سایر هم بندی هایش شود.

این زندانی پیش بینی می کند در انتخابات ریاست جمهوری امسال، مشارکت زندانیان در بندهای عادی بیش تر باشد تا در بند زندانیان عقیدتی: «این جور که از شواهد امر به نظر می­رسد، امسال تعداد بیش تری از زندانیان عادی در انتخابات شرکت می کنند تا از مواهبی چون مرخصی بهره ببرند. اما زندانیان سیاسی چه معتقد به مشارکت باشند و چه نباشند، تحت فشار درونی خودشان، در انتخابات شرکت نمی کنند چون مشارکت آن ها به معنای وابستگی شان به حاکمیت است.»

این گفته را اغلب زندانیان بند 350 و بند هشت زندان اوین تایید می کنند. آن ها می گویند گر چه تابوی رای دادن بعد از سال 1388 توسط زندانیان اصلاح طلب شکسته شده اما توسط گروه های سیاسی دیگری که موجودیت جمهوری اسلامی و قانون اساسی را قبول ندارند، به معنای وابستگی به سیستم تلقی می شود.

 «سعید» سال گذشته از زندان آزاد شده است. او می گوید نوعی فشار روانی برای عدم مشارکت در انتخابات بر فضای کلی زندان حاکم است: «رای دادن در زندان امتیاز محسوب نمی شود چون به نوعی تایید شرایط سیاسی و اجتماعی روز است. برای همین، حتی کسانی که دل‎شان می خواهد رای بدهند، از قضاوت عمومی در آن فضای بسته و کوچک می ترسند.»

او در مورد مشارکت زندانیان عادی می گوید: «سال گذشته که هنوز هم برخی چهره های اصلاح طلب حضور داشتند، انتخابات جدی تر تلقی می شد اما امسال و با مطرح شدن بحث انتخابات، به نظرم تحرک بیش تری در بند عمومی وجود دارد.»

او معتقد است در مورد انتخابات نوعی فضای «ریاکارانه» بین زندانیان عادی وجود دارد: «معمولا در طول برگزاری ایام مذهبی، انتخابات، عیدها و مراسم 22بهمن یک جو ریاکارانه وجود دارد. کسی که در این مراسم مشارکت داشته باشد، بخشی از قرآن را از حفظ باشد، در مراسم عاشورا یا دعای کمیل شرکت کند یا انتخابات را جدی بگیرد، امتیاز می گیرد و می تواند با همین سیستم امتیازدهی که مخصوص زندان است، از امکانات خاصی مثل "مرخصی شرعی" بهره­مند باشد.»

«رحیم صبغی» دبیر تاریخ است و به خاطر بدهی مالی در بند زندانیان جرایم غیرعمد به سر می برد. او بر این باور است که مشارکت اغلب زندانیان بندهای عادی در انتخابات نه به واسطه آگاهی سیاسی، باورمندی یا اثرگذاری و اثرپذیری بلکه به خاطر بهبود شرایط زیستی در زندان است. او یک خاطره بد از انتخابات دوره قبل نمایندگان مجلس شورای اسلامی دارد: «یکی از زندانیان سیاسی را به بند ما منتقل کرده بودند و او انتخابات را تحریم کرده بود. این جا جو بدی برایش درست کرده بودند و تحرکات بدی در موردش وجود داشت. کسی با این زندانی حرف نمی زد، حتی سر سفره نهار که همه بچه ها دور هم جمع می شدند. او مجبور بود تنهایی نهارش را بخورد. روز انتخابات هم که شد، با تحریک مسوولان زندان، علیه آن زندانی شعار دادند. من از دیدن آن تظاهرات و رفتارهای حذفی توسط زندانی های عادی خیلی ناراحت شدم.»

زندانی ها می گویند در بند زندانیان عقیدتی هم گونه دیگری از فشارها وجود دارد؛ به این معنا که اگر کسی مایل به مشارکت باشد، تحت فشار و قضاوت قرار می گیرد.

«فرهاد» که به علت انجام فعالیت های حقوق بشری، هم زندان «رجایی شهر» و هم زندان اوین را تجربه کرده است، از اراده ای برای تحریم انتخابات سخن می گوید که در بند زندانیان سیاسی غالب است: «این مساله تابع شرایط است. در سال های ابتدایی شکل گیری "جنبش سبز"، یعنی از 89 تا 90، برخی از زندانیان سیاسی به علت موضع داشتن نسبت به حاکمیت، در انتخابات شرکت نمی کردند و آن را تحریم می کردند. اما سال های بعد زندانیان اصلاح طلب در زندان به طور علنی انتخابات را تبلیغ می کردند. ولی با وجود این که یکی مثل "مصطفی تاجزاده" و "عماد بهاور" رفتند و رای دادند، بعضی زندانی های دیگر علی رغم میل خود، در انتخابات شرکت نکردند چون رودربایستی با دیگران داشتند.»

این روزها معمولا گروه های سیاسی مختلف در زندان انتخابات را تحریم می کنند: «آن دسته از زندانی هایی که تضاد بیش تری با حاکمیت دارند، مثل زندانیان احزاب کُرد، فعالان حقوق بشری و چپی ها الان سال های متمادی است در انتخابات شرکت نمی کنند؛ به ویژه زندانی های وابسته به "سازمان مجاهدین خلق" که اساسا قانون اساسی را قبول ندارند و مشروعیت انتخابات را زیر سوال می برند.»

به طور کلی، می توان برآورد کرد که در زندان دو رویکرد «اصلاحی»  و «غیر اصلاحی» به معنای عام کلمه آن وجود دارد. گروهی که معتقد به اصلاح امور هستند، دیگران را به مشارکت در انتخابات ترغیب می کنند اما دسته دوم که شامل عمده زندانیان عقیدتی است، هیچ گونه اصلاحی را قبول ندارند و به همین دلیل هم شرکت در انتخابات را تحریم می کنند.

«علی» از فشارهایی می گوید که دهه 60 با اهرم انتخابات، نماز جمعه و سایر مناسک مذهبی بر زندانی اعمال می شد: «آن سال ها، انتخابات یک اهرم فشار جدی بود و به عنوان یک فریضه تلقی می شد. به ندرت کسی در زندان یا سربازخانه قدرت تحریم انتخابات را داشت. حتی سربازها هم آزاد نبودند و باید رای می دادند. معمولا زندانیان تواب تحت فشار روانی، در این قبیل مناسک، پرشورتر از بقیه گروه ها مشارکت می کردند. از دهه 70 به بعد واقعا اجباری برای زندانیان سیاسی وجود نداشت. هنوز هم  این مساله در بندهای عادی وجود دارد و عده ای برای خوش خدمتی شرکت می کنند. صندوق می آورند داخل بند و یا آن ها را می برند دفتر مرکزی زندان و رای خود را با نمایش و تظاهر فراوان داخل صندوق می اندازند.»

او می گوید با این که به هیچ وجه در بندهای سیاسی، اجباری برای رای دادن یا ندادن از سوی زندان­بان ها وجود ندارد اما نوعی نظارت پنهان از سوی خود زندانیان در این مورد اعمال می شود:‌ «یادم می آید سال 1383 یا 1384 وقتی ساکن بند 350 بودیم، یکی دو نفری که تمایل نشان دادند به رای دادن، توسط بقیه بچه های بند به عنوان نیروی نفوذی یا خودفروخته نگاه می شدند. اما از سال 1388 این مساله تغییر کرد. با ورود اصلاح طلبان به زندان، برخی از آن ها درخواست صندوق رای می کردند و این البته افتخارشان بود.»

علی حرف هایش را با یک خاطره از سال 1380 و زندان «عشرت آباد» به پایان می برد: «ملی-مذهبی ها آن جا بودند؛ زنده یاد "سحابی"، دکتر "پیمان"، "علی افشاری" و بسیاری دیگر. انتخابات 1380 بود و ملی-مذهبی ها بی میل نبودند به آقای خاتمی رای بدهند اما زندان‎بان ها هم طبعا موافق این رای دادن و بالا بردن آرای خاتمی نبودند. آن ها روی دیوار دست‎شویی در مورد آرای 22 میلیونی خاتمی شعار نوشته بودند. آن سال صندوقی وارد سلول ها نشد و آن ها نتوانستند رای بدهند.»

 

 

ثبت نظر

بلاگ

شیر پوشالی احمدی نژاد

۲۹ فروردین ۱۳۹۶
رضا حقیقت‌نژاد
خواندن در ۴ دقیقه
شیر پوشالی احمدی نژاد