استقلال و پرسپولیس در وضعیت گرگ و میش

پدرام قائمی– شهروند خبرنگار

«محسن صفایی فراهانی» وقتی ریاست کمیته انتقالی فدراسیون فوتبال را برعهده داشت، به طعنه گفته بود که شاید به زودی فدراسیون جهانی فوتبال اتاقی ویژه برای بررسی شکایت از باشگاه های ایرانی دایر کند. اشاره صفایی فراهانی به افزایش شکایت بازیکنان و مربیان خارجی بود که بدون دریافت مطالبات خود، از ایران می رفتند و شکایت خود را تقدیم فیفا می کردند.

نتیجه شکایت ها مشهود و پنهان است؛ آن چه در اذهان مانده، کسر شش امتیاز از پرسپولیس است در فصلی که دومین قهرمانی آن در لیگ برتر را به دست آورد. فیفا پرسپولیس را به دلیل پرداخت نشدن بدهی «رافائل آدریو»، با جریمه کسر شش امتیاز روبه رو کرد. همان زمان «حبیب کاشانی»، مدیرعامل وقت باشگاه پرسپولیس به خبرگزاری «مهر» گفت: «فیفا و سازمان ملل باید یاد بگیرند که ما با بی‎عدالتی، هر جا که باشد، برخورد می‎کنیم و ما به آن شش امتیاز احتیاجی نداریم.»

پرسپولیس شش امتیاز خود را از دست داد اما قهرمان شد. ولی امسال تراکتورسازی و استقلال به دستور فیفا از خرید و فروش بازیکنان در پنجره نقل و انتقالات محروم شدند. این فقط یک تذکر جدی از سوی فدراسیون جهانی بود. فیفا در صورت پرداخت نشدن مطالبات بازیکنان و مربیان سابق این دو تیم، هر دو باشگاه را با کسر امتیاز و سپس سقوط به لیگ های پایین تر روبه رو خواهد کرد.

اما روی دیگر سکه، افزایش بدهی های قبلی است. فیفا بابت هر وعده چهارماهه دیرکرد در پرداخت بدهی بازیکنان یا مربیانی که به این مرجع شکایت برده اند، باشگاه ها را 5 تا 30 درصد از قرارداد فرد شاکی جریمه می کند؛برای نمونه، باید پرونده «مانوئل ژوزه» را دید؛ پیرمرد پرتغالی که با چهار میلیارد مطالبه مالی از پرسپولیس رفت اما «محمد زادمهر»، عضو هیات مدیره این باشگاه سال گذشته به خبرگزاری «ملت» گفت: «مبلغ بدهی باشگاه پرسپولیس به مربی پیشین خود که شامل مواردی مثل باقی مانده قرارداد، خسارت اخراج، دادرسی در کمیته ورزش، دادرسی در دادگاه "کاس"، جریمه دیرکرد پرداخت، هزینه کادرفنی و... می‌شود، بیش از 9 میلیارد تومان است.»

پرسپولیس برای پرداخت بدهی های انباشته ژوزه، سرمربی سابق خود دست نیاز به سوی هواداران دراز کرد. اسفندماه سال قبل باشگاه پرسپولیس با همراهی چند ستاره سابق خود مانند «علی کریمی» و «مهدی مهدوی کیا» از هوادارانش خواست تا به حساب این باشگاه مبلغی در حد یک وعده غذای رستوران واریز کنند.

ژوزه تمام مشکل پرسپولیس نیست؛ 30 بهمن ماه سال پیش «علیرضا اسدی»، دبیرکل فدراسیون فوتبال در نشست خبری خود گفت: «در کمیته انضباطی فیفا، پرسپولیس ۱۱ پرونده باز دارد که بعضی از آن ها به حکم رسیده اند. تراکتورسازی هم هفت پرونده باز دارد و استقلال پنج پرونده. بعد از آن، پدیده سیاه جامگان و راه آهن با چهار پرونده باز، سایر تیم های مقروض ایران هستند.»

داستان بدهکارها تازه رونمایی شده است. تا پیش از این، از یک طرف پرسپولیس فقط بدهکاری به مانوئل ژوزه را رسانه ای می کرد، از سوی دیگر، آمار دقیقی از تعداد باشگاه های بدهکار فوتبال ایران وجود نداشت. اما حالا دبیرکل فدراسیون فوتبال ادعا کرده است 14 باشگاه ایرانی در لیگ برتر و لیگ های پایین تر با پرونده های مالی سنگین روبه رو هستند.

کنفرانس خبری علیرضا اسدی مقدمه ای بود برای تصمیم گیری فدراسیون فوتبال. «مهدی تاج» به عنوان رییس فدراسیون، هفته اول اسفندماه اعلام کرد باشگاه های مقروض حق خرید بازیکن یا مربی خارجی ندارند. بلافاصله باشگاه های تراکتورسازی، پرسپولیس و استقلال از فدراسیون جهانی استعلام کتبی گرفتند. فیفا در نامه ای خطاب به فدراسیون فوتبال و باشگاه های ایرانی متذکر شد که در زمینه نقل و انتقال بازیکنان خارجی هیچ مورد تازه ای ذکر نکرده است.

فدراسیون فوتبال طرح خود را از فیفا جدا کرد؛ 24 اسفندماه هیات رییسه فدراسیون فوتبال تشکیل جلسه فوق العاده داد و در آن قانون جدیدی انشا و تصویب شد. براساس این قانون، باشگاه های پرسپولیس، تراکتورسازی، استقلال، پدیده، سیاه جامگان، ملوان، راه‌آهن، پاس همدان، شاهین بوشهر، برق شیراز، ابومسلم مشهد، داماش گیلان، داماش ایرانیان و سپاهان از قرارداد جدید با بازیکنان و مربیان خارجی منع شدند. کمیته تعیین وضعیت فدراسیون فوتبال در همان نشست، وضعیت 14 باشگاه بدهکار ایرانی را خطرناک توصیف کرد.

واکنش ها اما دوگانه بود؛ چهار روز بعد باشگاه سپاهان اصفهان «زلاتکو کرانچار» کروات را به عنوان سرمربی تیم فوتبال خود معرفی کرد و فدراسیون فوتبال هم قرارداد او را به ثبت رساند و قانونی دانست. این فدراسیون در مورد ابهام و چرایی ثبت قرارداد سرمربی تیم سپاهان مدعی شد که این باشگاه با بازیکن خارجی خود به توافق رسیده و فیفا هم آن را تایید کرده است. 
اما «روزبه وثوق احمدی»، رییس کمیته تعیین وضعیت فدراسیون فوتبال همان روز اعلام کرد هنوز مختومه شدن پرونده بازیکنان شاکی سپاهان به دست فدراسیون فوتبال نرسیده است.

تراکتورسازی اما چراغ خاموش و در سکوت پیش می رود؛ باشگاهی که هم اکنون به نیروی زمینی سپاه پاسداران جمهوری اسلامی تعلق دارد. خبرگزاری «تسنیم» که وابسته به همین نهاد نظامی است، هفتم اردیبهشت ماه خبر از پرداخت بدهی های خارجی بازیکنان و مربی شاکی این باشگاه را داد.

تسنیم در گزارش خود مدعی شد باشگاه تراکتورسازی که با «تونی اولیویرا» و سه بازیکن خارجی سابق خود برای پرداخت بدهی آن ها به صورت قسطی به توافق رسیده است، توانست مطالبات «فلاویو لوپز»،هافبک پرتغالی سابق را به طور کامل پرداخت کند. 
تراکتورسازی حالا به طور کامل با این باشگاه تسویه ‌حساب کرده است. هم‎چنین از بدهی تونی اولیویرا و دو بازیکن خارجی دیگر فقط یک قسط باقی مانده است که باشگاه تراکتورسازی تلاش می‌کند هرچه سریع‌تر آن را نیز پرداخت کند.

همین تزریق ارز از یک فرماندهی نظامی به یک باشگاه و پرداخت بدهی ها باعث شد محمد زادمهر به عنوان یکی از اعضای هیات مدیره باشگاه پرسپولیس، دو روز پس از انتشار این خبر از سمت خود استعفا دهد. او ابتدا در گفت و گو با «مشرق نیوز» دلیل استعفای خود را مشکلات شخصی اعلام کرد اما فردای آن روز به «ایسنا» گفت که ادامه حضورش دردی از دردهای پرسپولیس درمان نمی کند.

واکنش وزارت ورزش و جوانان به عنوان متولی دو باشگاه پرسپولیس و استقلال در قبال بدهی های انباشته سرخابی ها هم جالب توجه است. «مسعود سلطانی فر»، وزیر ورزش و جوانان سیزدهم اردیبهشت ماه به وب سایت برنامه «90» گفت: «از عملکرد هیات مدیره باشگاه های استقلال و پرسپولیس رضایت نداریم. اصلاحات بعد از انتخابات ریاست جمهوری انجام خواهد شد.» 
اشاره وزیر ورزش به ناتوانی در جذب سرمایه برای این دو باشگاه بود.

شمای کلی از وضعیت استقلال و پرسپولیس را دوباره ترسیم کنیم؛ هر دو باشگاه در مجموع بیش از 20 میلیارد تومان بدهی انباشته خارجی دارند، پرونده های هر دو در مرز خطر قرار گرفته و فیفا هر دو را به کسر امتیاز تهدید کرده است. وزیر ورزش و جوانان بارها اعلام کرده که هیچ کمک مالی از سوی وزارت خانه به این دو باشگاه نخواهد شد و آن ها موظف به استقلال مالی هستند اما در عین حال، دست در چیدمان هیات مدیره ها می برد. شانس برخورداری از کمک های مالی ارگان های نظامی را ندارند و البته براساس مصوبه هیات رییسه فدراسیون فوتبال، از جذب بازیکنان خارجی منع شده اند اما دنبال جذب بازیکن خارجی هم هستند.

پرسپولیس در هفته های گذشته با «گادوین منشا»، مهاجم نیجریه ای پیکان مذاکره کرده و در حال بررسی پیشنهاد 350 هزار دلاری این بازیکن است. منشا با نماینده باشگاه استقلال هم مذاکره داشته و جالب این که تراکتورسازی هم برایش پیغام فرستاده است. 
«ایگور پراهیچ»، مدافع کروات نفت تهران مورد توجه پرسپولیس است و «سرور جباروف»، کاپیتان تیم ملی ازبکستان هم قصد بازگشت از سپاهان به استقلال را دارد.

فدراسیون فوتبال در قبال اخباری که از مذاکرات باشگاه های بدهکار و منع شده از خرید خارجی ها به گوش می رسد، فعلا سکوت کرده است. شاید داستان سپاهان و همکاری مهدی تاج، رییس فدراسیون برای عقد قرارداد زلاتکو کرانچار یکی از دردسرهای این فدراسیون باشد. هرچند که شاید به زودی با حکم قطعی فیفا، این دو باشگاه به صورت رسمی امکان حضور در پنجره نقل و انتقالات را از دست بدهند.