چرا رشد رای رئیسی مهم است؟

دو نظرسنجی مورد توجه روزهای اخیر در داخل و خارج از کشور، نشان از رشد معنادار و سریع آرای ابراهیم رئيسی، کاندیدای اصولگرایان تندرو می دهند.

بر اساس نظرسنجی ایسپا وابسته به جهاد دانشگاهی تهران، ابراهیم رئیسی در حال حاضر با کسب ۲۶.۷درصد از محمدباقر قالیباف جلو افتاده و نفر دوم شده است. بر اساس نظرسنجی موسسه ایپو که در آمریکا واقع شده است نیز آرای رئیسی در چهار روز اخیر رشدی معادل ۹درصد داشته و با کسب ۲۱درصد در رده سوم ایستاده است.

ابراهیم رئيسی از ۸ تا ۲۰ اردیبهشت، علاوه بر نشست های انتخاباتی و تلویزیونی، تاکنون در تهران و ۱۴استان کشور سخنرانی کرده است، هفت برابر محمدباقر قالیباف. جمیله علم الهدی، همسر او در کرج سخنرانی کرده و سعید جلیلی و علی نیکزاد، حامی و رئیس ستادهای انتخاباتی اش نیز در سایر نقاط کشور به سخنرانی مشغول هستند.  او و کمپین انتخاباتی اش فعال ترین عناصر انتخاباتی بوده اند.

بدنه ستادهای انتخاباتی رئيسی مدت هاست که فعالند. سعید جلیلی در طول چهار سال گذشته به اغلب استان های ایران سفر و برای انتخابات ۹۶ برنامه ریزی می کرد. این سفرها منجر به تشکیل هسته های ریز و درشت عملیاتی شد که پس از کناره گیری جلیلی و اعلام حمایت او از رئیسی به طور طبیعی در خدمت او قرار گرفتند. این گروه ها فعال هستند و یاد گرفته اند چگونه اقشار حامی خود را سازماندهی کنند.

کمپین رئیسی در نمادسازی از او و دادن تصویر رویدادهای انتخاباتی شلوغ و پرتحرک موفق بوده است. آنها به پشتوانه پول آستان قدس رضوی و حمایت تشکیلاتی مشهود سپاه و بسیج در شهرستان ها، برنامه ها و اقلام تبلیغاتی گسترده ای را تدارک دیده و با شعارسازی هایی چون سید محرومان، سید فقرا، سید مستضعفان، ابراهیم زمان و ... موفق به جلب نظر لایه های مذهبی و محروم شده اند. حمایت اغلب چهره های برجسته مذهبی و اصولگرا و شعارهای یارانه محور و ایجاد دوگانه فقیر - غنی نیز مولفه های کمکی در جلب توجه به او بوده اند.

اغلب رسانه های موثر اصولگرایان به ویژه خبرگزاری ها و وب سایت ها، برنامه های تبلیغاتی رئيسی را به خوبی پوشش می دهند. بخشی از این رسانه ها رابطه چندان خوبی با قالیباف ندارند.

برخی از رسانه های حامی رئیسی اعتقاد دارند قرارگرفتن رئيسی در میانه چالش تند قالیباف با روحانی و جهانگیری به سود او تمام شد. البته او در مناظره دوم تا حدودی مقابل روحانی قرار گرفت و در روزهای اخیر هم روحانی به او بیشتر از قالیباف تاخته است. با این حال این رسانه ها نوشته اند پرهیز رئيسی از تنش به ترسیم تصویر مثبت از شخصیت او و رشد رای کمک کرد.

از سوی دیگر، تلاش های مخالفان رئیسی که به طور عمده بر مشارکت او در اعدام های تابستان ۶۷ و اعدام های پس از ۸۸ و سابقه ضد آزادی و تندروانه اش متمرکز بوده، هنوز از فراگیری و تاثیرگذاری کافی برای معرفی این جنبه از شخصیت و سابقه رئیسی برخوردار نشده است. یک علت عمده این است که صرفا بخشی از نیروها و رسانه های خارج از ایران به این موضوع می پردازند.  

اما رشد رای رئیسی مهم است؟ ۱) در سه پیروزی مهم انتخاباتی در سال های ۷۶، ۸۴ و ۹۲، کاندیداهای پیروز از ته جدول به با سرعت رشد بالا موفق به ایجاد موج و جریان های انتخاباتی و اجتماعی شده و خودشان را به صدر کشانده اند. به نظر نمی رسد در فاصله ۹ روز مانده به انتخابات ابراهیم رئیسی از چنین توانی برخوردار باشد ولی این تجربیات، اهمیت تعیین کنندگی و بار روانی «رشد رای» را نشان می دهد. ۲) در تازه ترین نظرسنجی ایسپا که امروز منتشر شده، پاسخ دهندگان در مقابل این سوال که اگر فقط روحانی و رئیسی در انتخابات باشند، به چه کسی رای می دهید، ۳۸.۷درصد گفته اند به رئیسی و ۴۷.۷درصد گفته اند به روحانی. از این نظر هم رئیسی شاهد رشد رای جالب توجهی بوده و رای دهندگان در او شخصیتی در تراز رئیس جمهور شدن یا مقابل رئیس جمهور مستقر ایستادن را بیش از پیش یافته اند. چنین یافته هایی می تواند بگوید او اکنون خطرناک ترین رقیب روحانی است. خطری که روحانی نیز آن را دریافته و بخشی از تقابل روزهای اخیر او و رئيسی را می توان در این چارچوب معنا کرد؛ تقابلی دامنه دار و پر از تنش و حادثه.