شورای شهر تهران؛ روزهای پرماجرا در پیش است

پنجمین انتخابات شوراهای شهر و روستا نیز مانند انتخابات ریاست‌جمهوری با دوگانه اصلاح‌طلب - اصول‌گرا همراه بود. اصول‌گرایان پس از باخت مقابل اصلاح‌طلبان در انتخابات مجلس شورای اسلامی و ریاست‌جمهوری، حالا شورای شهر تهران را هم به حریف باخته اند. لیست «امید» که مورد حمایت محمد خاتمی قرار داشت و از سوی «شورای عالی سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان» ارایه شده بود، توانست تمامی ۲۱ کرسی این شورا در تهران را کسب کند؛ پایانی بر ۱۵ سال تسلط اصول‌گرایان.

در چهار دوره شورای شهر تهران، اصلاح‌طلبان تنها در دوره نخست دست بالا را داشتند و از سال ۱۳۸۱ به بعد اصول‌گرایان روی کار آمدند. در اولین دوره، اختلافات درون‌ جناحی، انحلال شورا را در پی داشت که نتیجه‌اش تکیه ۱۵ ساله اصول‌گرایان بر این نهاد شد؛ تسلطی که از دل آن، «محمود احمدی‌نژاد» و «محمدباقر قالیباف» به عنوان شهردارهای تهران بیرون آمدند.

حالا در پی دو پیروزی هم‎زمان برای اصلاح‌طلبان در ریاست‌جمهوری و شورای شهر تهران، آن‌ها با حذف محمدباقر قالیباف از انتخابات ریاست‌جمهوری، به دنبال حذف او از شهرداری تهران خواهند بود.

در انتخابات ریاست‌جمهوری اخیر، مساله فساد شهرداری، پرونده‌های مالی قالیباف و پسرش و هم‎چنین «املاک نجومی» دست‎آویزی برای رقبایش بود تا او را بیش تر فاش کنند.

در شبکه‌های اجتماعی، کاربران اولین قدم شورای شهر تهران را، انتخاب شهردار بعدی عنوان کرده اند. اگرچه «محمود صادقی»، نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی در پی پیروزی اصلاح‌طلبان در انتخابات شوراها، در توییتر خود نوشت که از اولین اقدامات شورای شهر پنجم تهران باید تهیه گزارش و شفاف‌سازی درباره فسادهای شهرداری باشد.

شهرداری تهران در طی سال‌های اخیر در خدمت سپاه پاسداران عمل‌ می‌کرد و مهم‌ترین مدیریت اجرایی اصول‌گرایان بود. این طیف با شکست در انتخابات شورای شهر تهران، مهم‌ترین نماد خود را که مدام بر توان اجرایی خود تکیه داشت، از دست داده‌اند. برای همین، پیش‌بینی می‌شود پس از روی کار آمدن شهرداری اصلاح‌طلب، همکاری نهادهای نظامی با شهرداری تهران محدود شود و اصول‌گرایان یکی از مهم‌ترین منابع تدارکات و برنامه‌های فرهنگی و مذهبی خود را از دست بدهند؛ به ویژه که شبکه اصول‌گرایانِ مساجد و مداحان را نیز تغذیه می‌کرد.

اصول‌گرایان افزون براین، یکی از منابع تبلیغاتی خود را در شهر تهران نیز از دست داده‌اند. بنرهای تبلیغاتی شهرداری تهران در سال‌های اخیر جنجال‌ برانگیز بوده اند. بنرهایی در مقابله با مذاکرات هسته‌ای یا تبلیغاتی برای رشد جمعیت از جمله جنجالی‌ترین آن‌ها بوده اند. اصول‌گرایان با گذشت بیش از یک دهه، حالا این نهاد مهم را هم از دست داده‌‌اند.

در جبهه مقابل اما شنیده‌ها حاکی از آن هستند که یکی از گزینه‌های اصلاح‌طلبان برای شهرداری تهران، «محسن مهرعلیزاده» است. مهرعلیزاده پس از اعلام لیست شورای عالی سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان، در نامه‌ای خطاب به فرمانداری تهران از شرکت در انتخابات انصراف داده بود.
اما در شبکه‌‌های اجتماعی و میان کنش‌گران نام دیگری هم برای شهرداری تهران پیشنهاد می‌شود؛ «محسن صفایی‌فراهانی». او که عضو شورای مرکزی و رییس هیات اجرایی «جبهه مشارکت» است، پس از وقایع اعتراضات به نتیجه انتخابات سال ۸۸ به زندان محکوم شد. برای همین سابقه محکومیت، احتمال دارد در صورت اجماع اصلاح‌طلبان برای معرفی او به عنوان شهردار، عملی شدن این خواسته به راحتی امکان‌پذیر نباشد یا حتی غیرممکن به نظر برسد. با این حال، نام او در شبکه‌های اجتماعی و به ویژه توییتر هشتگ می خورد و دست به دست می‌شود.

در این میان، «غلامحسین کرباسچی»، شهردار سابق تهران در سال‌های ۶۸ تا ۷۷، پس از پایان انتخابات شوراها عنوان کرد که «محسن هاشمی» یکی از گزینه‌های شهرداری است. اما «محمود میرلوحی»، عضو شورای عالی سیاست‎گذاری اصلاح طلبان توضیح داد که اعضای لیست امید متعهد شده‌اند شهردار بعدی از اعضای دوره پنجم شوراها نباشد.

در این دوره، محسن هاشمی، فرزند آیت‌الله اکبر رفسنجانی‌هاشمی از لیست اصلاح‌طلبان با کسب بیش از یک میلیون و 700 هزار رای، نفر اول و «مهدی چمران»، رییس اصول‌گرای چهارمین شورای شهر تهران که نفر اول انتخابات دوره قبل بود، با کسب بیش از ۶۵۰ هزار رای، نفر بیست و دوم و اولین عضو علی البدل شورا شد.

چمران که از سال ۱۳۸۲ ریاست این شورا را برعهده داشته است، در دوره قبل بیش از ۵۶۶ هزار رای کسب کرده بود. اما حالا فاصله آرای او با نفر اول اصلاح‌طلبان در شورای شهر به بیش از یک میلیون رای رسیده است.

«مرتضی الویری»، شهردار سابق تهران در این دوره بیش از یک میلیون و ۴۰۰ هزار رای کسب کرده است. او در سال‌های ۱۳۷۸ تا ۱۳۸۰ در دوران ریاست‌جمهوری محمد خاتمی، شهردار تهران بود. در این دوره اگرچه نامش در ابتدا در لیست امید اصلاح‌طلبان قرار نداشت اما در آخرین دقایق پیش از ارایه لیست نهایی، نام او را جایگزین «معروف صمدی»، نماینده سنی مذهب و سابق سنندج در مجلس شورای اسلامی کردند. او حالا نفر دوم تهران در این دوره از انتخابات شده و رییس موقت شورای شهر تهران است.

نفر سوم تهران، «احمد مسجد جامعی» است که در دوره قبلی نیز نفر سوم تهران شده بود. او توانست در این دوره بیش از یک میلیون و ۳۰۰ هزار رای کسب کند. آرای او در دوره قبل بیش از ۲۶۰ هزار رای بود. مسجدجامعی و «محمد سالاری» از اعضای شورای چهارم شهر تهران هم در این دوره رای آورده‌اند. سالاری با کسب بیش از یک میلیون و 100 هزار رای، نفر سیزدهم است.

اما کرسی آخر شورای شهر تهران در این انتخابات از میزان رایی که ابراهیم رئیسی، کاندیدای اصول‌گرایان در تهران به دست آورد، بیش تر رای کسب کرده است. «بشیر نظری» در این انتخابات بیش تر از یک میلیون و 60 هزار رای دارد. در حالی‌که ابراهیم رییسی در تهران مجموعا ۹۰۰ هزار رای داشت.

«یاشار سلطانی»، روزنامه‌نگاری که برای افشاگری درباره شهرداری به زندان افتاد نیز با کسب ۲۵۶ هزار رای، در رتبه چهل و سوم قرار گرفت و نتوانست به شورای شهر تهران راه یابد. در مقابل، «عباس جدیدی»، نماینده اصول‌گرای دوره چهارم شورای شهر با کسب ۵۶ هزار رای، ۹ رتبه پایین‌تر از سلطانی است.

یاشار سلطانی دیروز با افشای اسناد تازه از رانت خواری های عباس جدیدی، اعلام کرد که می خواهد کمپینی برای افشای فسادهای شهرداری راه اندازی کند. به نظر می رسد روزهای پرماجرایی در پیش است.

از سوی دیگر، با وجود انتقادهای بسیار در خصوص برخی از اعضای لیست امید اصلاح‌طلبان، این دوره از شورای شهر تهران شاهد بیش ترین حضور زنان است. «شهربانو امانی»، «بهاره آروین»، «زهرا صدراعظم نوری»، «ناهید خداکرمی»، «زهرا نژادبهرام» و «الهام فخاری» شش زنی هستند که به شورای شهر تهران راه یافته اند.

زنان در دور اول شورای شهر تهران سه کرسی داشتند، دور دوم دو کرسی و در دوره های سوم و چهارم باز هم سه کرسی در اختیار داشتند.

حالا اصلاح‌طلبان پس از سه دوره تسلط اصول‌گرایان بر شورای شهر تهران، توانستند پیروز میدان باشند و در اکثر شهرهای ایران، از جمله تهران، این نهاد مدنی ناظر را در اختیار بگیرند. آن ها تجربه درخشانی در شوراهای شهر و روستا ندارند ولی سخت امیدوارند که این پیروزی ها مقدمه ای باشند برای بازگشت جدی ترشان به ساختار حکومت و بازی قدرت.