close button
آیا می‌خواهید به نسخه سبک ایران‌وایر بروید؟
به نظر می‌رسد برای بارگذاری محتوای این صفحه مشکل دارید. برای رفع آن به نسخه سبک ایران‌وایر بروید.
گزارش

کابینه روحانی به ساز کی می‌رقصد؟

۹ مرداد ۱۳۹۶
رضا حقیقت‌نژاد
خواندن در ۳ دقیقه
دومین نیروی فشار موثر بر ترکیب کابینه، طیف علی لاریجانی در مجلس است
دومین نیروی فشار موثر بر ترکیب کابینه، طیف علی لاریجانی در مجلس است

عبدالله نوری، فعال برجسته اصلاح طلب دیروز در جمع دانشجویان، گفته است: «اخبار شنیده شده از ترکیب کابینه آینده، نگران کننده است.» ابراز نگرانی عبدالله نوری می تواند بازتابی از گلایه ها و نگرانی های اصلاح طلبان در سطوح عالی باشد. موج نگرانی، گلایه و انتقاد در روزهای اخیر در فضای مجازی به طرز محسوسی برجسته و وسیع تر شده است. اما نگرانی عبدالله نوری و اصلاح طلبان چقدر در واقعیت سیاست، موجه و تعیین کننده است؟

مهم ترین نیروی فشار برای تعیین کابینه آیت الله خامنه ای است. بر اساس یادداشتی که ۶ مرداد۹۶ در سایت رهبری منتشر شد، رویه ثابت در همه دولت ها «هماهنگی با رهبری در انتخاب وزیران دفاع، امورخارجه و اطلاعات بوده» و «در خصوص برخی وزارتخانه ها مثل علوم، آموزش و پرورش و ارشاد اسلامی، رهبر انقلاب اسلامی حساسیت هایی دارند.» تا پیش از این، به طور معمول گفته می شد ۵ وزارتخانه باید با رهبر هماهنگ شوند، ولی اکنون وزارت علوم به این فهرست افزوده شده است. به این ترکیب باید وزارت دادگستری را هم به طور غیرمستقیم افزود که طبق قانون باید از فهرست پیشنهادی رئیس قوه قضاییه انتخاب شود و طبعا فردی است مورد پسند رهبری. نکته مهم تر اینکه در دهه اخیر با افزایش میل خامنه ای به دخالت در حوزه های اقتصادی، فشار قابل توجهی از جانب او و نهادهای تحت امرش به دولت وارد می شود. معطل شدن دو ساله الگوی جدید قراردادهای نفتی (IPC) در دفتر خامنه ای و فشار یکساله در بحث شفافیت و مبارزه با پولشویی (FATF) یک نمونه در دسترس است. طرف حساب اصلی در این ماجراها، قرارگاه خاتم الانبیا و ستاد اجرایی فرمان امام بودند ولی فشار از طرف شخص خامنه ای، بیت او و رسانه های وابسته به سپاه هدایت می شد. این فشارها بی نتیجه نبود. اصرار بیژن زنگنه، وزیر نفت به عدم حضور در دولت آینده نتیجه مشخص چنین فشارهایی ست.

دومین نیروی فشار موثر بر ترکیب کابینه، طیف علی لاریجانی در مجلس است. هر دو نیروی موافق و مخالف روحانی در مجلس، حداکثر بین ۱۰۰ تا ۱۱۰ رای دارند و به تنهایی توان تعیین کننده ای ندارند و محتاج جلب نظر طیف لاریجانی هستند. او در برخی حوزه های مهم مثل وزارت کشور سهم خواهی کرده و می کند ولی در مجموع، گزینه ای که قرار است برای وزارتخانه های مختلف معرفی شوند، لزومی ندارد اصولگرا و یا دقیقا طبق نظر لاریجانی باشند ولی باید گزینه ای باشد که او به عنوان یک اصولگرا بتواند از رای آوردنش دفاع کند و برای آنها لابی کند. همین نکته سبب می شود که شانس نیروهای اصلاح طلب برای حوزه های مختلف کاهش پیدا کند.

سومین نیروی فشار موثر بر کابینه، حلقه نزدیکان حسن روحانی هستند. این حلقه قدرتمند که در دفتر ریاست جمهوری و سازمان برنامه بودجه مستقرند، دغدغه های مهمی درباره ایده های اقتصادی خود دارند و به طور طبیعی اجازه نمی دهند اسحاق جهانگیری اصلاح طلب کنترل سکان اقتصادی دولت را در دست گیرد و همچنین مایل ند نقش یک نگهبان را بازی کنند که از غلت خوردن دولت به سمت اصلاح طلبان جلوگیری کنند. این نقش تنها در ترکیب کابینه نیست،‌ شامل معاونان و مشاوران حسن روحانی و حتی ارتباطات رئيس جمهور هم می شود. محمد نهاوندیان در دولت اول در دفتر روحانی همین مسئولیت را بر عهده داشت، اگر او بماند و یا چهره ای چون محمود واعظی جانشینیش شود، چنین نقشی تداوم خواهد داشت و حتی تقویت می شود. این طیف که اغلب عضو حزب اعتدال و توسعه و نزدیک به علی لاریجانی هستند، ایفای چنین نقشی را مسئولیت خود و آینده نگری می دانند.

این سه گروه فشار که دغدغه اصلاح طلبانه ندارند، به راحتی می توانند بر سرنوشت حداقل ۱۱وزارتخانه از ۱۸وزارتخانه ای که روحانی می خواهد به مجلس معرفی کند را رقم بزنند. در ۷ وزارت ارتباطات، ورزش و جوانان، بهداشت، وزارت راه و شهرسازی، کار، وزارت کشاورزی، وزارت صنعت‌ و نیرو، اگر از حلقه مشاوران و دوستان رئيس جمهور کسی نمانده باشد و یا چهره مهمی غیرسیاسی مطرح نباشد، اصلاح طلبان زوری برای بازی و چانه زنی دارند. این واقعیت ملموس نشان می دهد کماکان اصلاح طلبان باید زورشان را بگذارند برای ورود به بدنه میانی دولت و یا حداکثر در میان معاونان و مشاوران رئيس جمهور. فعلا نگرانی شان موضوعیت ندارد.

ثبت نظر

گزارش

دادخواهى اعدامهاى دهه شصت را به رسميت بشناسيد!

۹ مرداد ۱۳۹۶
آیدا قجر
خواندن در ۶ دقیقه
دادخواهى اعدامهاى دهه شصت را به رسميت بشناسيد!