ترکش ها هنوز به سوی احسان و مسعود پرت می شوند

پدرام قائمی، شهروند خبرنگار

پس از حضور اجباری «مسعود شجاعی» و «احسان حاج صفی» در ترکیب تیم «پانیونیوس» یونان مقابل «مکابی» اسراییل در رقابت های انتخابی «لیگ قهرمانان اروپا»، تقریبا تمام چهره های سرشناس فوتبال ایران از این دو بازیکن حمایت کردند.

پس از انقلاب ایران، ورزشکاران ایرانی از حضور مقابل ورزشکاران اسراییلی منع شده اند. اما این بار، دو ملی پوش فوتبال کشور براساس قوانین فدراسیون جهانی فوتبال و کمیته جهانی المپیک، مجبور شدند در ترکیب تیم خود، مقابل باشگاه اسراییلی به میدان بروند. ساعاتی پس از حضور شجاعی و حاج صفی در ترکیب تیم پانیونیوس یونان، واکنش ها در ایران آغاز شد. این بار وظیفه برخورد با ورزشکارانی که مقابل اسراییل به میدان رفته بودند، به رده های میانی رسید و وزارت ورزش و جوانان به عنوان بالاترین نهاد ورزشی کشور وارد در بیانیه ای اعلام کرد با این دو بازیکن برخورد خواهد شد.

در بیانیه وزارت ورزش آمده است که این وزارت خانه پس از دریافت اطلاعات و گزارش های لازم از فدراسیون فوتبال و سایر منابع، در چارچوب اصول و مبانی سیاست خارجی نظام و حفظ منافع ملی، تصیمات مقتضی را اتخاذ خواهد کرد. «مازیار ناظمی»، رییس روابط عمومی وزارت ورزش و جوانان هم ادعا کرد تنها نهادهایی که به ماجرای حضور دو ملی پوش ایرانی مقابل اسراییل ورود خواهند کرد، وزارت ورزش و فدراسیون فوتبال است.

فدراسیون فوتبال نیز بی‏کار نماند؛ ابتدا بیانیه ای منتشر کرد و نوشت: «پیرو مذاکرات متعدد انجام شده با این بازیکنان و با وجود فشارهای سنگین وارده از سوی باشگاه یونانی، آن ها در دیدار رفت در فلسطین اشغالی (اسراییل) حاضر نشده و این مهم را با پذیرش جریمه‌های مالی رعایت کردند. درباره حضور این دو بازیکن در دیدار برگشت که شب گذشته به انجام رسید، ضمن محکوم نمودن قاطع اتفاق رخ داده، فدراسیون فوتبال جمهوری اسلامی ایران در حال بررسی دقیق و کارشناسی همه جانبه ماجرا بوده که بدون شک باید پس از گفت‌وگوی رو در رو با این دو بازیکن و لحاظ کردن نظرات قبلی فدراسیون به نام‏بردگان انجام شود.»

دو نوع واکنش در این بین وجود داشت؛ بعضی از رسانه های ایران سعی کردند به نرمی، این رفتار دو کاپیتان تیم ملی ایران را توجیه کنند و به قوانین سخت‎گیرانه فیفا اشاره داشته باشند. این قوانین تاکید می کنند در صورتی که بازیکن فوتبال به دلایل سیاسی، نژادی، قومی و مذهبی از حضور در یک رقابت فوتبال خودداری کند، محرومیت های سنگین در انتظار او و باشگاه و فدراسیون فوتبال کشورش خواهد بود.

از سوی دیگر، موج حمایت بازیکنان تیم ملی ایران از این دو بازیکن بود. «مهدی طارمی»، «کمال کامیابی نیا»، «سردار آزمون»، «علیرضا بیرانوند» و «سعید عزت اللهی» از جمله بازیکنانی بودند که در صفحات اینستاگرام خود نوشتند که مسعود شجاعی و احسان حاج صفی تنها نیستند.

بازیکنان تیم ملی به اجبار آن ها برای بازی کردن مقابل حریف اسراییلی اشاره کرده اند که البته نوعی تهدید هم در حمایت آن ها وجود دارد. به نظر می رسد که بازیکنان تیم ملی فوتبال در صورت کنار گذاشتن حاج صفی و شجاعی، کنار آن ها خواهند ماند.

«مهرداد میناوند»، بازیکن سابق تیم ملی ایران هم اقدام به فاش‏گویی کرد. او سال 2001، در ترکیب تیم «اشتروم گراتس» اتریش، مقابل تیم «هاپوئل» اسراییل در «لیگ قهرمانان اروپا» به میدان رفت ولی خبر حضورش رسانه ای نشد. میناوند به روزنامه «خبر ورزشی» گفته است: «آن روزها من خيلی جوان بودم كه در اتريش اين بلا سرم آمد. ما در بازی رفت، ميزبان هاپوئل بوديم. آن زمان من به باشگاه گفتم به عنوان يك ايرانی، حاضر نيستم مقابل تيمی از اسراییل بازی كنم. سرمربی تيم، "ايويكا اوسيم" كه همسرش مسلمان بود، شرايط من را قبول كرد و چند روزي هم در تمرينات در تركيب اصلي نبودم. اما وقتی مدير باشگاه فهميد، به اوسيم دستور داد ميناوند بايد بازی كند. او گفت اين حساس‌ترين بازی فصل ما است و نمی‌توانيم جام باشگاه‌های اروپا را از دست بدهيم. آن ها من را ناچار كردند با تيم به اردو بروم. اوسيم به من گفت تو به اردو بيا، تمام تلاشم را می‌كنم در تركيب اصلی نباشی. ولی در رخت‎كن گفت زورم نرسيد. اولش يخ كردم. حتی در رخت‎كن زدم زير گريه. ولی اوسيم با من صحبت كرد و گفت اين فقط يك مسابقه فوتبال است.»

میناوند به روزنامه خبرورزشی گفته که نه از سوی فدراسیون فوتبال محروم شده است و نه توبیخ. او در دفاع از دو ملی پوش ایرانی گفته است: «اين اتفاق از كنترل بازيكن خارج است، مگر آن كه روز اول در قرارداد گنجانده شود. در قرارداد من چنين چيزی نبود و احتمالاً در قرارداد مسعود و احسان هم اين بند پيش‌بينی نشده است.»

اما مهرداد میناوند احتمالا امروز مطلع نیست که حتی گنجاندن چنین بندی در قرارداد می تواند توام با محرومیت سنگینی از سوی فیفا باشد. این بند از نظر فیفا، نشانه ای بارز از ورود سیاست به فوتبال تلقی می شود.

مخالفان این ماجرا هم کم نبوده اند؛ اولین واکنش را «امیررضا واعظ آشتیانی»، مدیر باشگاه استقلال در زمان «محمود احمدی نژاد» نشان داد. او به خبرگزاری «تسنیم» گفت: «فدراسیون در این مورد رفتار غیرارزشی در پیش گرفت و در مقابل کاری که قطعاً دل میلیون‌ها ایرانی را آزرده کرده، به یک بیانیه بسنده و رفتار این دو بازیکن را محکوم کرد. فدراسیون فوتبال اعلام کرده که در این مورد، کارشناسی همه‌جانبه انجام می‌دهیم. حالا سؤال از فدراسیون این است که معنا و مفهوم این کار کارشناسی همه‌جانبه چیست؟ وقتی محکوم می‌کنیم، کارشناسی معنا ندارد. این رفتار کاملاً با ارزش‌های نظام جمهوری اسلامی ایران مغایر بود.»

امیر واعظ آشتیانی یکی از مدیرانی است که از زمان مدیریت او در باشگاه استقلال، بدهی هایی سنگین به جا مانده است. بخشی از همان بدهی ها، باعث بسته شدن پنجره نقل و انتقالاتی باشگاه در فصل گذشته شد. 
او به تسنیم گفته است که مسعود شجاعی و احسان حاج صفی لایق پوشیدن پیراهن تیم ملی ایران نیستند و آن ها باید از تیم ملی فوتبال ایران کنار گذاشته شوند. 
واعظ آشتیانی هم‎چنین افزوده است که اگر این دو بازیکن، فوتبالیست نمی شدند، معلوم نبود چه هنر دیگری داشته باشند یا اصلا در جامعه چه کاره شوند. 
تلاش برای گرفتن اظهاراتی این چنینی طی روزهای اخیر در خبرگزاری تسنیم تکرار شده است.

پس از واعظ آشتیانی، نوبت به «هادی آهنگران» رسید تا در گفت و گو با تسنیم، علیه شجاعی و حاج صفی موضعی تند داشته باشد. ابتدا باید آهنگران را شناخت. او سال ۵۲ به باشگاه «برق» شیراز رفت و سال ۵۶ به «اکباتان» پیوست و تا سال 68 در این تیم ماند. یک بار هم به تیم ملی دعوت شد اما خیلی زود خط خورد. او هرگز مورد توجه استقلال یا پرسپولیس نیز قرار نگرفت.

هادی آهنگران گفته است: «اقدام شجاعی و حاج‌صفی اصلا خوب نبود و آن ها به آرمان‌های ۸۰ میلیون ایرانی و شهدا بی‌احترامی کردند.»

او در بخش هایی از این مصاحبه تند که روز دوشنبه با تسنیم داشته، گفته است: «پیش از انقلاب، رژیم شاهنشاهی از اسراییل حمایت می‌کرد اما مردم و ورزشکاران با این اقدام مبارزه می‌کردند. ولی نمی‌دانم در شرایط فعلی چه طور این بازیکنان قبول کردند مقابل آن ها به میدان بروند. امثال حاج‌صفی و شجاعی نباید فراموش کنند از کجا و چه شرایطی به موقعیت فعلی رسیده اند و هرچه درآمد و اعتبار دارند، از فوتبال ایران است.»

فدراسیون فوتبال فعلا در حال تحقیق برای رسیدن به یک راه‎کار است. سکوت فدراسیون، نشانه ای از موفقیت آمیز بودن قطعی «مهدی تاج» و هیات رییسه فدراسیون فوتبال برای نجات شجاعی و حاج صفی از محروم شدن احتمالی از حضور در ترکیب تیم ملی ایران نیست.