بیش از یک‌سال است که مشتری دایمی یکی از مطب های دندان‌پزشکی در مشهد هستم. به توصیه یکی از پزشکان بود که تصمیم گرفتم دندان‌هایم را ارتودنسی کنم. همین موضوع باعث شد هر ماه یک بار و گاهی دو بار به مطب این پزشک بروم.
هر بار تعداد زیادی زن و مرد عرب را می دیدم که برای مداوای انواع بیماری‌های دهان و دندان و یا انجام جراحی های زیبایی و ترمیمی به این مطب می‌آیند. به جرات می توان گفت بیشتر مراجعان به این جا را بیماران عرب تشکیل می دهند.
در هر بار مراجعه، فردی را می بینم که با این بیماران عرب همراه است و او را «هاشم» صدا می کنند. پس از چند بار رفت و آمد به این مطب، متوجه شدم هاشم رابط گردشگران عرب با دندان‌پزشک این مطب و چند پزشک دیگر است.
او که خود چند سالی را در عراق زندگی کرده و زبان عربی را خوب می فهمد و تا حدود زیادی با شرایط درمان در این کشور و برخی کشورهای هم‌جوار آشنا است، با ارتباط برقرار کردن با این گردشگران، آن ها را به مطب پزشکان مورد نظر معرفی می کند که در این میان حق دلالی خوبی هم به جیب می زند .
در طول یک دهه گذشته و پس از فروپاشی حکومت صدام حسین در عراق، پای گردشگران شیعه این کشور به ایران، به‌ویژه مشهد باز شده است. رفت و آمد شیعیان عراق به مشهد زمینه را برای حضور عرب های شیعه سایر کشورهای منطقه نیز فراهم کرده است به طوری که سالانه حدود دو میلیون گردش‌گرعرب شیعه که بیشتر آن‌ها از کشورهای عراق، بحرین، کویت، عربستان و امارات عربی متحده هستند، برای زیارت و برخی برای انجام جراحی های زیبایی صورت و کاشت مو، دهان و دندان، درمان نازایی، بیماری های چشم و سایر خدمات پزشکی به مشهد سفر می کنند.
بیشتر این گردشگران از آن جا که معمولا پس از سفر به مشهد دنبال درمان و پزشک می گردند و از سوی دیگر، آشنایی چندانی با مراکز درمانی و بیمارستان‌های دولتی که بخش های مشخصی برای درمان گردشگران خارجی ایجاد کرده اند ندارند، خیلی زود توسط دلالان و واسطه ها شکار می شوند. به همین دلیل، دلالی خدمات زیبایی و درمانی این روزها به یکی از مشاغل پرسود در این شهر تبدیل شده است.
به گفته مسوول یکی از کلینیک های درمانی در مشهد، در حال حاضر حدود یک هزار و 500 دلال به عنوان لیدر گردشگران عرب در مشهد فعال هستند. این افراد با برقراری ارتباط با هتل های محل اقامت این گردشگران که اغلب هتل های پنج ستاره و چهار ستاره اطراف حرم امام رضا هستند و نیز هماهنگی با آژانس های مسافرتی همین منطقه، اقدام به دلالی در بخش درمان می کنند.
این افراد که معمولا رابطی نیز در آژانس های مسافرتی در کشورهای مبدأ دارند، با معرفی خدمات متنوع زیبایی و درمان، اعم از کاشت مو، حراجی های بینی و صورت و سایر خدمات پزشکی و هم‌چنین ارایه قیمت نسبتا مناسب تر این خدمات در مشهد و با توجه به موقعیت خاص این شهر برای سفر شیعیان، زمینه جذب و مراجعه آن ها را مهیا می کنند. از سوی دیگر، با هماهنگی با چند پزشک بخش خصوصی از هر دو طرف حق دلالی می‌گیرند.
این گردشگران در بیشتر موارد حق ویزیت‌ها را دو تا سه برابری تعرفه بخش خصوصی، اغلب به دلار و در برخی مواقع به ریال می پردازند که معمولا 15 تا 25 درصد این حق ویزیت و یا هزینه درمان سهم دلال می شود.
بیمار عراقی که هاشم او را به مطب دندان‌پزشکی آورده، برای کاشت یک دندان یک هزار و 500 دلار (حدود پنج میلیون تومان) پرداخت می کند در حالی که هزینه کاشت همین دندان برای یک ایرانی دو میلیون تومان است.
این زن عرب که به دلایل اعتقادی در زمان مراجعه به مطب روبند بر صورتش بود و در هنگام معاینه و درمان از همه مردان حاضر در اتاق پزشک خواست بیرون بروند، به این دلیل به این مطب مراجعه کرده که اصرار دارد پزشکش حتما زن باشد و دست مرد به صورتش نخورد. این خانم از آن جایی که در کشورش دندان پزشک زن زیاد نیست، تصمیم گرفته هم به قصد زیارت و هم درمان دندان‌هایش به مشهد سفر کند.
او که تا حدودی زبان انگلیسی می داند، می افزاید: «چند زن دیگر فامیل‌شان نیز برای حراجی پلک و بینی به مشهد آمده اند که توسط همین هاشم آقا به کلینیک های زیبایی معرفی شده‌اند. البته یکی از این افراد از حراجی بینی خود چندان رضایتی نداشته به همین دلیل به توصیه هاشم آقا شکایت نامه هم تنظیم و به مراجع مربوطه ارسال کرده ولی هنوز هیچ پاسخی نگرفته است.
دلال ها در مواقعی که بیمار از عمل جراحی و یا نحوه درمان خود ناراضی باشد، شکایت نامه ای برای ارسال به سازمان نظام پزشکی تهیه می‌کنند و پول جداگانه ای هم از این راه به جیب می زنند.
به گفته «محسن خلیلی» قائم مقام انتظامی سازمان نظام پزشکی کشور، ساکنان کشورهای عربی بیش‌ترین تعداد مراجعان برای شکایت از پزشکان را تشکیل می دهند. شکایت نامه های آن ها که اغلب با هماهنگی واسطه ها و با دریافت هزینه دلالی تنظیم می شود، در بیشتر مواقع به دلیل این که فرد شاکی مسافر است و تنها مدتی در کشور بوده و نمی تواند در جلسه ها و کمیسیون های پزشکی حاضر شود، بلاتکلیف باقی مانده است.
فعالیت های واسطه گری و دلالی گردشگران کشورهای عرب در مشهد طی چند سال اخیر چنان رونق گرفته که صدای برخی مسوولان دست اندر کار درمان در این شهر را در آورده است.
دکتر «کیهان گنودی»، معاون امور بین الملل دانشگاه علوم پزشکی مشهد از سهم پایین بخش دولتی از گردش‌گری سلامت در این شهر ناراضی است و می گوید: «گردش مالی توریسم سلامت در بخش خصوصی تا 140 میلیارد تومان هم رسیده است در حالی که سهم بخش دولتی و با تعرفه دولتی فقط هشت میلیارد تومان است.»
بخش عمده این رقم نه به جیب پزشکان و بیمارستان‌های خصوصی می رود تا موجب رونق گردش‌گری سلامت و یا توسعه کمی و کیفی زیرساخت های پزشکی در این شهرشود بلکه بیش تر به جیب دلال ها و واسطه هایی می رود که نه به کیفیت ارایه خدمات به گردشگران عرب می اندیشند و نه رونق صنعت توریسم درمانی در کشور برای آن ها مهم است. آن ها فقط حق معامله خود را دریافت می کنند.
اگرچه «شورای راهبری گردش‌گری سلامت» و «دفتر گردش‌گری سلامت» چند سالی است که با همکاری وزارت امور خارجه، سازمان نظام پزشکی و سازمان گردش‌گری در دانشگاه علوم پزشکی مشهد دایر شده اما بررسی میدانی این موضوع نشان می دهد کسب و کار دلالان همچنان در مشهد پر رونق است. این در حالی است که به گفته دبیر شورای عالی راهبردی گردش‌گری سلامت، سال گذشته «آیین نامه گردش‌گری سلامت» به منظور سامان‌دهی وضعیت موجود و حذف واسطه ها و دلال ها در درمان گردشگران خارجی ابلاغ شده است.
به نظر می رسد بروکراسی زمان بر، پیچیده و گاه پرهزینه صدور ویزای گردش‌گری سلامت برای متقاضیان باعث شده در بسیاری مواقع آن ها ترجیح دهند کشور دیگر مانند هندوستان را برای درمان انتخاب کنند و یا به عنوان زایر به مشهد سفر کنند و از خدمات پزشکی و زیبایی در این شهر بهره مند شود.
به دلیل وجود خلاهای قانونی و یا نبود هماهنگی بین حوزه بهداشت و درمان و قوه قضاییه، تاکنون هیچ گونه برخورد جدی مبنی بر جمع آوری واسطه ها و دلالان سلامت انجام نشده است و آن ها هم چنان با دریافت حق دلالی میلیونی به شکار گردش گران می پردازند.
به گفته یک دلال، گردش‌گری که می خواهد برای دریافت خدمات پزشکی و زیبایی به مشهد بیاید، اگر بخواهد با ویزای درمان وارد کشور شود، باید حداقل یک هفته دوندگی کند و از طریق آژانس های مسافرتی خاص وارد شود. در مرحله بعد هم تنها می تواند به پزشک های مشخصی که دفتر گردش‌گری سلامت تعیین می کند، برود. در حالی که ما متقاضیان را به عنوان گردش‌گر مذهبی وارد کشور کرده و بدون مقدمات و تشریفات زاید، یک راست به پزشک معرفی می کنیم.
اگر چه این دلالان اغلب خود را لیدر گردش گران عرب معرفی می کنند که به آن ها خدمات حمل و نقل، جابه جایی و گشت و گذار در ییلاق ها و مراکز خرید این شهر را ارایه می دهند ولی بیش تر آن ها سوداگران خدمات درمانی و زیبایی و حتی فراهم کنندگان سکس و نوشیدنی های الکی برای متقاضیان هستند.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
ثبت نظر