هفته گذشته، هفته «وحدت» نام داشت. تبلیغات حکومت ایران برای این روز فراوان بود. کانال تلگرامی آیت‌الله علی خامنه‌ای سخنرانی های او را در مورد وحدت شیعیان و اهل سنت به اشتراک می‌گذاشت و تلویزیون ملی ایران آرم هفته وحدت را روی برنامه‌های تلویزیونی قرار داده بود.
نامگذاری این هفته اما ابتکار آیت‌الله «حسینعلی منتظری» بود. او سال 1360، از روز دوازدهم تا هفدهم ربیع‌الاول را هفته وحدت نام نهاد. حالا اما صداوسیمای جمهوری اسلامی بعد از 36 سال، از روح‌الله خمینی به عنوان مبتکر هفته وحدت نام برده است. «ایران‌وایر» از «احمد منتظری»، پسر آیت‌الله منتظری درباره هفته وحدت، شکل‌گیری و اجرایی شدن این ایده و مصادره شدن آن در این سال‌ها پرسیده است:
ایده نامگذاری هفته وحدت از کجا در ذهن آیت‌الله منتظری شکل گرفت؟
- از قبل از انقلاب که ایشان در سقز- که یک منطقه سنی نشین در کردستان است- تبعید بودند، رابطه خیلی خوبی با علمای اهل سنت آن جا داشتند. مردم عادی آن جا هم نسبت به ایشان بسیار مهربان بودند. با این که یک عالم شیعه و تبعیدی حکومت بود، مردم خیلی به ایشان محبت و اقبال داشتند. بعد از پیروزی انقلاب چون یک حکومت اسلامی و در واقع، یک حکومت ایدئولوژیک تشکیل شده بود، ایشان هفته وحدت را اعلام کرد با این استدلال که ممکن است اختلافاتی که بین مذاهب مختلف وجود دارد، موجب سوء استفاده دشمنان ایران قرار گیرد و بخواهند جنگ داخلی راه بیاندازند. در واقع، ایشان خواست که در طول این هفته، علما و نخبگان سنی و شیعه بیایند و با هم جلساتی داشته باشند و توده مردم جشن مشترکی برای پیامبر اکرم بگیرند و دل‌ها به هم نزدیک تر شوند.
آیا ایده ایشان در این 36 سال اجرایی شده است؟
- به طور کامل اجرا نشده اما تا حدودی حرکاتی انجام شده است. مساله نشست و هم‌اندیشی نخبگان با یکدیگر مقدمه کار است و هدف این نیست که فقط با هم بنشینند و جشن بگیرند، بعد هم متفرق شوند. مقدمه این است که ببینند چه کار باید کرد. فکر می‌کنم اگر بخواهند واقعا وحدت موثر باشد، راهی نیست غیر از این که حقوق همه افراد از مذاهب و اقوام مختلف به رسمیت شناخته شود؛ یعنی شایسته سالاری به معنای واقعی باشد.
نگاه ایشان فقط در خصوص وحدت مسلمانان بود یا وحدت همه مذاهب را در بر می‌گرفت؟
- وحدت بین همه منظورشان بود. اولین قدم، اصلاح رابطه بین شیعه و سنی است. اما در قرآن کریم، مساله وحدت بین همه مذاهب مطرح شده است؛ مثلا در مورد اهل کتاب، قرآن می‌گوید بیایید در چیزی که مشترک است و آن پرستش خدای واحد است، اتحاد داشته باشیم. این اندیشه بسیار ارزشمند است و پیدا است که از منبع وحی بوده چون در محیط عربستان در ۱۴۰۰سال پیش امکان ندارد این اندیشه در خود افراد آن جا شکل گرفته باشد. وقتی پیروی نمی‌شود، یک کفران نعمت است. راه درست در اختیار ما است ولی از آن پیروی نمی‌کنیم. یک جهان‌بینی محدود داریم که فقط دوستان خود را به کار بگیریم؛ کسانی که عقیده صد درصد مشابه ما دارند و دیگران را محروم کنیم. این کار محکوم به شکست است. برای همین است که در حال حاضر بسیاری از کارها موفق نیستند.
اما الان بسیاری معتقدند از هفته وحدت هم فقط نامش باقی مانده است.
- الان حتی برای شیعیانی هم که فکرشان نزدیک به حاکمیت نیست، یک فیلترهایی می‌گذارند که بسیار باعث تاسف است؛ مثلا می‌‌گویند اگر مقلد فلان مرجع باشد، انتخاب شود یا اگر مقلد مرجع دیگر باشد، انتخاب نشود. این بسیار باعث تاسف است. حتی بین افراد و مذاهب مختلف نباید این لحاظ شود. غیر از شایسته و کاردان بودن و امانت‌داری، چیز دیگری مهم نیست. در سوره «قصص»، قرآن کریم می فرماید وقتی حضرت «شعیب» می خواست حضرت موسی را استخدام کند، گفته می شود ایشان را انتخاب کنیم برای این‌که قوی و امین است و هرگز نگفته پیرو چه آیین و عقیده‌ای است. اگر بخواهیم پیرو قرآن باشیم، باید شخصی که کاردان و امانت‌دار باشد، به کار گرفته و مسوولیت به او سپرده شود. متاسفانه راه زیادی داریم و هنوز مسوولین مملکتی تصمیمی برای این کار ندارند. فکر می‌کنم برای نجات کشور، این کار باید انجام شود. هر چه زودتر مسلما نتیجه بهتری خواهند گرفت.
این موضوع که فقط از افراد همفکر و همعقیده خودمان استفاده کنیم، از اوایل انقلاب وجود داشت؟
- فکر می‌کنم قدیمی‌ها و بزرگان ما بیش تر سعه صدر داشتند. آیت‌الله «بروجردی» که استاد همه مراجع فعلی بودند، وقتی مسجد اعظم قم را می‌ساختند، گفته بودند سیستم آبرسانی این مسجد باید مستقل باشد که هیچ خللی در آن وارد نشود. چون قدیم مساله آب خیلی مهم تر از حالا بوده است. بنابراین، یک شرکت زرتشتی انتخاب می کنند و این کار را انجام می‌دهد؛ شرکتی که آقای «جمشید یگانگی»، مدیریت آن را بر عهده داشت. اصلا مساله این نبوده که مسلمان است یا زرتشتی، مهم این بوده که کار درست انجام شود.
در این هفته، در تلویزیون هفته وحدت را ابتکار آیت‌الله خمینی معرفی کردند و نامی از آیت‌الله منتظری برده نشد. نظرتان در این باره چیست؟
- این باعث تاسف است. آیت‌الله منتظری هیچ وقت دنبال این نبود که بگوید من گفتم، دنبال این بود که کار انجام شود. این تنگ‌نظری است که بخواهیم ابتکار ایشان را نفی کنیم. این موضوع در روزنامه‌های آن زمان تیتر شده و مشخص است که آیت‌الله منتظری گفته، امام خمینی تایید کرده و مهندس «بازرگان» که نخست وزیر بوده، بخشنامه کرده است. این واقعا باعث تاسف است که وقتی آیت‌الله منتظری از آن منصب حکومتی که داشته، برکنار شد، بخواهند همه سوابقش را خط بزنند. متاسفانه بعضی قسمت‌های حکومت دنبال این هستند که ایشان را اصلا نفی کنند. حتی در کتاب های تاریخ مدارس این کار را کردند که به نسل آینده بگویند چنین شخصی اصلا وجود نداشته است. ولی این کار اثری ندارد؛ غیر از این که بقیه حرف‌هایشان هم زیر سوال میرود چون الان عصر ارتباطات است و همه می‌دانند چه خبر است. وقتی چنین تخلف و تقلبی بکنند، بقیه حرف‌های آنان هم زیر سوال میرود.
به موضوع حذف آیت‌الله منتظری از کتاب‌های تاریخ اشاره کردید؛ شما به عنوان میراث‌دار پدرتان، چه طور می‌توانید کاری کنید که ایشان فراموش نشوند؟
- در اطلاعیه‌ها می‌توانیم بنویسیم، در مصاحبه‌ها می‌توانیم بگوییم، در کتاب هایی که چاپ می‌شوند، بنویسیم و... . قرار نیست به کسی جایزه بدهند ولی ما باید واقعیت را بگوییم. این یک نوع امانت‌داری است. نمی‌دانم کسانی که خبرسازی یا جعل خبر می‌کنند، چه طور موضوع را توجیه خواهند کرد. این یک امانت است که ما باید واقعیت را به نسل آینده منتقل کنیم و بگوییم این بوده و خودشان تصمیم بگیرند که در راه تکامل چه قدمی می‌توانند بردارند.
به همین دلیل با همه فشارهایی که روی شما است، اسناد و مدارک آیت‌الله منتظری را تحویل نداده‌اید؟
- بله؛ در بازجویی‌ها مدام مطرح می‌کردند. به آن ها گفتم اسناد ساواک قم در بدو پیروزی انقلاب در اختیار ما بود و آیت الله منتظری گفتند تمام آن را به تهران بفرستید. هنگام انتشار خاطرات ایشان - چون مرسوم بود که در کنار خاطرات هرکس، شرکت در مبارزات آن شخص همراه با کپی اسناد ساواک منتشر می شد- کپی اسناد مربوط به آیت‌الله منتظری را در اختیار ما قرار ندادند. حتی آقای هاشمی رفسنجانی که رییس مجلس شورای اسلامی بود، گفت من نمی‌توانم در این مورد کاری بکنم. بنابراین، من به آقایان بازجو گفتم اگر اسناد را به شما بدهیم، بعد چیزی را که برای احقاق حقوقی لازم باشد، در اختیار ما قرار نمی دهید و ما این تجربه را داریم که باید اسناد را نگه داری کنیم تا از آن استفاده درست بشود. سابقه شما گواهی می‌کند که این اسناد را نمی توانیم در اختیار شما قرار دهیم.
مطالب مرتبط:
احمد منتظری: رئیسی رای بیاورد، حکومت نظامی خودسر تشکیل می‌شود
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر