ادامه شعارهای نژادی و قومیتی، این بار در تهران

علیرضا غازیان، شهروند خبرنگار

اتفاقات روز جمعه در ورزشگاه «آزادی» تهران آرام آرام از دست فدراسیون فوتبال ایران خارج می شود. هواداران باشگاه «پرسپولیس» درجریان بازی، علیه هواداران «تراکتورسازی» تبریز شعارهایی دادند که از دید باشگاه تراکتورسازی و حتی نماینده مردم ارومیه، نژادپرستانه و قومیتی بوده است.

«نادر قاضی‌پور»، نماینده مردم ارومیه ساعاتی پس از پایان بازی پرسپولیس مقابل تراکتورسازی، ویدیویی از خودش منتشر کرد که در آن به زبان های فارسی و آذری از «حسن روحانی»، رییس جمهوری و «مسعود سلطانی فر»، وزیر ورزش و جوانان می خواهد با باشگاه پرسپولیس برخورد کند.
او در این ویدیو با چهره ای برافروخته، از «جامعه روحانیت مبارز»، «شهید مهدی باکری»، «ستارخان» و «باقرخان» نام می برد و در انتها «یا حسین» می گوید.

پس از انتشار شعارهای تند هواداران پرسپولیس، آن ها این رفتار را بازتاب و واکنشی به اتفاقات بازی رفت دو تیم در تبریز عنوان کرده اند. توهین به «هادی نوروزی»، کاپیتان جوان پرسپولیس در این دیدار که دو سال قبل به دلیل سکته قلبی درگذشت و حواشی دیگر در ورزشگاه تبریز، از جمله اتفاقاتی بود که باشگاه پرسپولیس نسبت به آن ها اعتراض داشت.

این برای نخستین بار نیست که فدراسیون فوتبال با پدیده شعارهای نژادی و قومیتی در ورزشگاه های ایران روبه رو می شود. پیش از این نیز باشگاه «استقلال» در اسفندماه سال 91 نسبت به شعارهای قومیتی که در ورزشگاه «یادگار امام» تبریز علیه بازیکنان این تیم داده شده بود، اعتراض داشت. اما فدراسیون فوتبال هرگز این شکایت را به صورت جدی پی گیری نکرد. آذرماه سال 94 هم شعار «خلیج عربی» در ورزشگاه تبریز سر داده شد.

اما این رویارویی دوباره باشگاه های پرسپولیس و تراکتورسازی بیش از قبل آمیخته با درگیری فیزیکی، فحاشی و شعارهای نامتعارف شد. چهار ساعت پس از پایان بازی، «محمد کرم درآبادی»، مدیر روابط عمومی اورژانس تهران اعلام کرد 41 نفر از تماشاگران دو تیم در بیرون ورزشگاه و هنگام خروج، بر اثر درگیری مجروح شده اند.

باشگاه تراکتورسازی خیلی سریع نسبت به اتفاقاتی که در ورزشگاه آزادی افتاد، واکنش نشان داد. «کاظم شهریاری»، قائم مقام این باشگاه خودش را از اسرای جنگ ایران و عراق معرفی کرد و گفت: «می‌دانیم که اقدامات تحریک کننده و از پیش تعیین شده لیدرهای باشگاه حریف، زمینه‌ساز مطرح شدن چنین شعارهایی در ورزشگاه بود.»

این که یک چهره نظامی، سرپرست باشگاه تراکتورسازی تبریز باشد، عجیب نیست. تراکتورسازی از سال 1385 ماهیت خود را به عنوان یک باشگاه صرف ورزشی از دست داد؛ وقتی به دستور «اسماعیل احمدی مقدم»، فرمانده وقت نیروی انتظامی ایران، از «ابومسلم» مشهد که آن روزها در تملک ناجا بود، به باشگاه تراکتورسازی تبریز منتقل شد. تراکتورسازی با حضور سردار «کریم ملاحی» در جایگاه قائم مقام و سرهنگ «مجتبی پیمبری» در سمت مشاور، نشانه هایی از تغییر نگاه ها به باشگاهی را داشت که می خواست از لیگ یک به لیگ برتر برگردد.

سال بعد، «ناصر شفق»، مدیرعامل این باشگاه شد؛ مردی متولد خوی، تهیه‌کننده، مدیر سینمایی و البته مدیر ورزشی که نام اصلی او «ناصر حاج حسینلو» است. تراکتورسازی با شفق در سال 1388 پس از هشت سال، به لیگ برتر ایران برمی گردد. همان سال مجموعه این باشگاه ناگهان تغییر می کند؛ سردار «محمدحسین جعفری» مدیرعامل می شود، «محمد رستمی» معاون پشتیبانی و توسعه منابع انسانی و استاندار آذربایجان شرقی رییس هیأت مدیره. سرهنگ «محمداسماعیل سعیدی» جانشین فرمانده سپاه «عاشورا»، سرهنگ «محمدجواد دلفکار» مدیر پروژه «یادمان سروقامتان» آذربایجان شرقی، «محمدرضا آهن تن» عضو هیأت مدیره بانک «مهر» آذربایجان شرقی، سردار «دارا غزنوی» و سردار «غفور کارگری» هم به عضویت هیات مدیره در می آیند. تراکتورسازی با وجود این که در اسم به یک کارخانه تعلق دارد اما به یک پادگان نظامی بدل می شود. 

سال 1390 سردار «غلام عسگر کریمیان»، فرمانده سپاه عاشورای تبریز را به عنوان رییس هیات مدیره باشگاه تراکتورسازی معرفی کردند. او مقدمات انتقال کامل این باشگاه را به نیروی زمینی سپاه پاسداران (به صورت مشخص، لشکر 31 عاشورای تبریز) فراهم کرد.

تراکتورسازی بیش از 11 سال است که در ید قدرت سپاه قرار گرفته است و با مدیران نظامی که گرایش هایی امنیتی دارند، اداره می شود. اما طی تمام سال های اخیر، تنش روی سکوها بالاتر رفته است. همراه آوردن پرچم کشور آذربایجان به ورزشگاه، خواندن سرود ملی این کشور پیش از آغاز بازی های تراکتورسازی یا پاره کردن پرچم ایران، بخشی از اتفاقاتی به شمار می رود که طی یک دهه اخیر در تبریز و زمان بازی های تراکتورسازی رخ داده است.
 

سردار «مصطفی آجرلو» فعلا آخرین نظامی قدرتمند در باشگاه تراکتورسازی تبریز است. او به عنوان مدیرعامل این باشگاه، روز شنبه در نامه ای خطاب به «مهدی تاج»، رییس فدراسیون فوتبال ایران، ضرب الاجل 72 ساعته ای را تعیین کرد. آجرلو در نامه خود نوشت: «انتظار من در طول مسابقه این بود که عوامل اجرایی تا زمان برطرف شدن این رفتارها اجازه برگزاری بازی را ندهند و یا مسابقه را متوقف سازند. در طول بازی نیز این مساله بارها به تیم داوری و ناظران گوشزد شد اما انگار تنها هدف غایی برگزاری بازی به قیمت از دست رفتن همه ارزش ها است.»

او هم چنین نوشته است که در صورت عدم برخورد فدراسیون فوتبال با باشگاه پرسپولیس طی 72 ساعت آینده، او به صورت رسمی شکایت خود را از مراجع ذی‎صلاح پی گیری خواهد کرد. البته مشخص نیست این مراجع، نهادهای داخلی و امنیتی هستند یا فدراسیون جهانی فوتبال.

شکایت تراکتورسازی حتی در فیفا هم قابل پی گیری است. براساس ماده چهارم اساس نامه فدراسیون جهانی فوتبال، هرگونه رفتار نژادپرستانه از سوی عوامل برگزاری مسابقه یا بازیکنان، مربیان و هواداران محکوم و قابل پی گیری اعلام شده است. فیفا در ماده 49 این اساس نامه هم به صراحت اعلام کرده است که تمامی عوامل مرتبط با فوتبال باید از رفتارهای نژادپرستانه دوری کنند.

فدراسیون فوتبال ایران برخلاف تمام سال های اخیر که نسبت به تحرکات جدی در تبریز و تهران بی تفاوت بود، این بار در قبال  ضرب الاجل رییس باشگاه تراکتورسازی واکنش نشان داد. در فاصله کم تر از دو ساعت پس از ارسال نامه مصطفی آجرلو، روابط عمومی سازمان لیگ خبر داد که سرپرست و رییس کانون هواداران باشگاه پرسپولیس باید روز سه شنبه ۱۲دی ماه ۹۶ برای ارایه توضیحات به کمیته انضباطی فدراسیون فوتبال بروند.

یکی از اعضای هیات رییسه فدراسیون فوتبال به «ایران‎وایر» گفت که وزارت ورزش و جوانان به صورت ویژه پی گیر پرونده فحاشی و درگیری های قومیتی این مسابقه شده و به فدراسیون فوتبال نیز ماموریت داده است تا گزارشی کامل از اتفاقات این بازی را به حراست وزارت ورزش و جوانان ارسال کند.