با لحنی تمسخرآمیز می‌خندد و می‌گوید: «این حرف‌ها به درد خودشان می‌خورد. ما باور نمی‌کنیم، شما هم وقتتان را سر این مسایل هدر ندهید. ما در دل فوتبال این مملکت گم هستیم.»
یکی از داوران لیگ برتر و لیگ یک ایران است. ادعا می‌کند به خاطر ممنوعیت مصاحبه داوران با رسانه‌ها که از سوی فیفا وضع‌شده است، مایل به فاش شدن نامش نیست. او به سؤالات با سردی جواب می‌دهد؛ مثلاً وقتی می‌پرسم دستمزد داوران لیگ برتر یا لیگ یک چه قدر است، با بی‌میلی می‌گوید: «این یک راز است. شما دستمزد ماهیانه‌ات را در رسانه‌ات می‌نویسی؟»
می‌گویم شاید اطلاع از دستمزد یک روزنامه‌نگار برای جامعه چندان جذابیتی نداشته باشد اما این روزها همه می‌خواهند از حقوق بازیگران سینما، دستمزد ستاره‌های ورزش یا حتی دریافتی رجل سیاسی باخبر باشند.
اما داستان مقاومتش برای پاسخ گویی، دلیل دیگری دارد: «آدم بعضی وقت‌ها خجالت می‌کشد بگوید چه قدر حقوق می‌گیرد.»
اگرچه یک تلنگر برای شکستن این سکوت کافی است؛ خبری که «فریدون اصفهانیان»، رییس «کمیته داوران» فدراسیون فوتبال کشور آن را تایید کرده است: «افزایش 30 درصدی حقوق داوران فوتبال ایران تصویب شد.»
خالا اول باید بدانیم فدراسیون فوتبال دقیقاً در مورد افزایش کدام حقوق یا دستمزد خبر داده است.
قیمت قضاوت‌ها در فوتبال ایران را می‌توان یک شوخی بزرگ دانست. براساس دستورالعملی که در سال ۱۳۹۳ تصویب شده، دستمزد هر داور اول برای قضاوت یک بازی در لیگ برتر، ۶۲۰ هزار تومان است. اما این رقم با کسر مالیات، به ۵۷۰ هزار تومان می‌رسد. برای کمک‌داورها در هر بازی، ۳۸۵ هزار تومان در نظر گرفته شده است. دستمزد داور چهارم هم با کسر مالیات، به ۱۸۰ هزار تومان می‌رسد.
قضاوت در لیگ یک اما قیمت نازل‌تری دارد؛ داور اول ۱۷۰ هزار تومان، کمک‌داورها ۱۵۰ هزار تومان و داور چهارم ۱۰۰ هزار تومان. این قیمت برای داوران لیگ دو کم تر از ۱۰۰ هزار تومان در هر بازی تعیین شده است.
در خوش‌بینانه ترین حالت، در هرماه، چهار هفته از لیگ برتر، چهار هفته از لیگ یک و سه هفته از لیگ دو برگزار می‌شود. داوران ایرانی گاهی در خوش‌بینانه ترین وضعیت، می‌توانند دو بازی لیگ برتر و یک بازی از لیگ یک یا لیگ دو را قضاوت کنند. پس داوری مثل «علیرضا فغانی» که در بالاترین سطح داوری آسیا قرار گرفته است، در بهترین شرایط ممکن، دو دستمزد ۵۷۰ هزارتومانی و یک دستمزد ۱۷۰ هزارتومانی خواهد داشت؛ ماهی حدود یک‌میلیون و 310 هزار تومان برای مردی که فینال المپیک، فینال جام باشگاه‌های جهان، فینال جام ملت‌های آسیا و مهم‌ترین بازی‌های لیگ قهرمانان آسیا را قضاوت کرده است و حالا یکی از شانس‌های مسلم ایران برای داوری در جام جهانی روسیه هم به حساب می‌آید.
همین دستمزدها هم آرزوی داوران لیگ برتر شده‌اند. آخرین دربی تهران را دکتر «بیژن حیدری» سوت زد. او سال ۱۳۷۸ داوری را شروع کرد و از سال ۸۵ به درجه داور ملی ایران رسید. دکترای ارتوپدی هم دارد. روز قضاوت بازی «استقلال» و «پرسپولیس»، او قرار بود ۵۷۰ هزار تومان دستمزد بگیرد. چنین دستمزدی برای قضاوتی که در زمین بازی و روی نیمکت دو تیم، بیش از ۳۰ میلیارد تومان بازیکن و مربی نشسته بود، 80هزار تماشاگر را روی سکوها داشت و بیش از ۴۰ میلیون بیننده، کمی غیرقابل‌باور به نظر می‌رسد.
داور ملی ایران که نمی‌خواهد نامی از او برده شود، به «ایران وایر» می‌گوید: «شما در مورد کدام دستمزد صحبت می‌کنید؟ وقتی آقای "صفایی فراهانی"، رییس فدراسیون بود، حقوق داوران را ماه‌به‌ماه پرداخت می‌کرد. زمان آقای "دادکان" که شد، هر دو ماه یک بار. بعد از آقای دادکان هم هر نیم فصل به نیم فصل دستمزد داوران را می‌دادند. الان سه سال است که سال‌به‌سال دستمزدمان را می‌گیریم.»
خودش داور لیگ برتر و لیگ یک است: «این تازه داستان ما است که داور اول کشور هستیم. من به شما داور معرفی می‌کنم که سه سال است دستمزد قضاوتش در لیگ دو یا زیرگروه را نگرفته است. آن‌قدر رفته و برگشته که پشیمان شده است. بچه تهران هم که نیست سوار اتوبوس شود، برود فدراسیون فوتبال.»
تا امروز فکر کرده‌اید داوران ایرانی برای سفر به شهری دیگر و قضاوت در بازی‌های لیگ چه قدر حق مأموریت می‌گیرند؟ فدراسیون قاعده جالبی دارد که یک داور برایمان توضیح می‌دهد: «اولاً قانون این است که به داوران ۹۰ هزار تومان حق مأموریت داده شود. دوم این که اگر مسافت شهرها نزدیک باشد، داور باید با هزینه شخصی و خودرو خودش برود، اگر نه، فدراسیون بلیت هواپیما تهیه می‌کند. البته این فرمول برای داوران لیگ برتر نوشته‌شده است. داورانی که لیگ‌های پایین‌تر را قضاوت می‌کنند، باید خودشان بلیت بگیرند. هزینه بلیت هم می‌رود به‌حساب طلبشان از فدراسیون فوتبال.»
مشکل دستمزد داوران ایرانی، روایت های جنجالی را هم آفریده است؛ از اتهام به تبانی تا گرفتن رشوه. مشهورترین مورد، به داستان عجیب «محسن قهرمانی» برمی گردد. ۲۹ شهریورماه سال ۹۲، «علی دایی» در پی اشتباه‌های محسن قهرمانی، داور بازی پرسپولیس و «سپاهان»، در کنفرانس مطبوعاتی بعد از بازی، شکست تیم خود را نتیجه این اشتباهات داوری دانست و آن ها را تعمدی خواند.
سرمربی وقت پرسپولیس در جنجالی‌ترین کنفرانس خبری لیگ برتر مدعی شد که داور بازی به سمت سپاهان «غش» کرده است. او دلیل حمایت قهرمانی از سپاهان را این گونه توضیح داد: «همین آقای قهرمانی، قبل از بازی از مربی بدن ساز ما طلب وجه نقد کرده بود. یک سال قبل هم که ما در "راه‌آهن" بودیم، همین اتفاق افتاده بود و آقای قهرمانی از ما می‌خواست برایش کارت به کارت کنیم!»
حالا داور لیگ برتری ایران به «ایران وایر» می گوید: «ما داوران همیشه اولین نفراتی هستیم که به فساد و تبانی متهم می شویم چون جلوی چشم مردم و وسط زمین هستیم. یک سوت اشتباه، یک پرچم اشتباه، گرفتن یا نگرفتن یک پنالتی، ما را فاسد می کند. اما پشت صحنه را کسی نمی بیند. حتی تمام کسانی که داوران را متهم می کنند، یک بار نپرسیده اند داوران ایران چه قدر دستمزد می گیرند. این که ما حقوق نمی گیریم، دلیل بر تبانی ما نیست. اتفاقا با قاطعیت می گویم جامعه داوری ما از سایر بخش ها سالم تر است.»
عجیب هم نیست اگر داوران لیگ برتر را در تناسب با سایر بخش های فوتبال ایران سالم تر دانست. باشگاه های همیشه بدهکار، حضور بدهکاران بانکی در بدنه باشگاه ها یا فدراسیون فوتبال ایران، قراردادهای مشکوک در سازمان لیگ، دریافتی های بی حساب و کتاب بازیکنان یا مربیان، بدهکاری های مالی انباشته قدیمی که منجر به اعمال محرومیت از سوی فدراسیون جهانی فوتبال شده، فقط بخشی از سیاهه فساد مالی در فوتبال ایران است.
اما داوران در تیررس انتقاداتی تکراری هستند؛ «تسنیم» خبر داده است که از این پس داوران وسط فوتبال ۹۱۰ هزار تومان، کمک‌های اول و دوم ۵۸۵ هزار تومان و داور چهارم ۳۹۰ هزار تومان برای هر بازی حق‌الزحمه می‌گیرند. این خبرگزاری نوشته که این افزایش حقوق در حالی به تصویب رسیده است که داوران هنوز از آن بی‌خبر هستند.
یکی از فریب های فدراسیون فوتبال در اعلام افزایش حقوق داوران لیگ برتری را می توان جایی دید که فریدون اصفهانیان، رییس کمیته داوران مدعی شده حقوق داوران یک میلیون تومان افزایش یافته است. درحالی که این افزایش مبلغ، میان داور اول، دو کمک داور، داور چهارم و ناظر داوری تقسیم می شود؛ آن هم البته شاید در پایان فصل.
تمام داوران ایران شغل اول دیگری دارند اما مثلاً در انگلستان، داستان فرق می‌کند. لیگ برتر انگلیس تنها لیگی در دنیا است که همه داورانش فقط باید داوری کنند. از این نظر، حمایت‌های ویژه هم برای خود دارند. هر داور حرفه‌ای در لیگ انگلستان باید ماهیانه ۲۴ هزار یورو حقوق داشته باشد. این رقم ارتباطی با تعداد قضاوت هر داور در لیگ برتر این جزیره ندارد. آن‌ها به‌صورت کارمند در اختیار اتحادیه فوتبال انگلستان هستند. در اروپا، لیگ های اسپانیا و ایتالیا در رده‌های بعدی ازنظر دستمزد داوران قرار می‌گیرند. داوران آن‌ها به ترتیب سالیانه ۲۰۰ و ۱۵۰ هزار یورو دستمزد دارند.
داور ملی ایران به «ایران وایر» می‌گوید: «گفتند از اول امسال دستمزد داوران را افزایش دادیم. ما که ندیدیم. افزایش حقوق هم نمی‌خواهیم. همان حقوق قبلی را سر وقت بدهند، برای ما بس است.»
فدراسیون فوتبال همیشه یک بهانه ویژه برای پرداخت نکردن به‌موقع دستمزد داوران دارد؛ «کمبود بودجه».
فدراسیون فوتبال پول دارد اما در بخش‌هایی که «مهدی تاج» تشخیص می‌دهد، هزینه می کند؛ مثلاً توزیع کارت‌های هدیه ۵۰۰ هزارتومانی که «علی کریمی» در مورد آن ها فاش گویی کرد یا خرید «ساعت های کاسیو» که رییس فدراسیون فوتبال ایران پیش از انتخابات مجمع فدراسیون، به اعضای این مجمع هدیه داد.
علیرضا فغانی تنها داور اول ایرانی است که برای قضاوت در جام جهانی روسیه انتخاب شده است. او شهریورماه امسال نسبت به بی‌تفاوتی فدراسیون فوتبال در قبال پروسه آماده‌سازی خود برای رقابت‌های جام جهانی اعتراض کرده بود: «فدراسیون فوتبال نه تنها امکانات اولیه تمرینات را به من نمی‌دهد که حتی جویای احوالم هم نیست.»
اما سی‌ام آبان ماه، «رضا غیاثی»، عضو کمیته داوران فدراسیون فوتبال به «باشگاه خبرنگاران» گفت: «فدراسیون فوتبال هیچ وظیفه‌ای برای تأمین هزینه‌های آماده‌سازی آقای فغانی ندارد. او برای قضاوت در جام جهانی از فیفا حقوق می‌گیرد، پس باید از فدراسیون جهانی فوتبال هم امکانات و زمین تمرین مناسب بخواهد، نه از ما.»
با همین جمله می توان درد داوران فوتبال ایران را فهمید؛ داورانی که همیشه در تیررس اتهام هستند.
مطالب مرتبط:
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر