کارنامه خامنه ای به روایت مهدی کروبی

مهدی کروبی، رئیس سابق مجلس ایران که از سال ۸۹ در حصر خانگی به سر می برد، در نامه ای به سرگشاده به آیت الله خامنه ای، انتقادات گسترده ای متوجه رهبر جمهوری اسلامی کرده است.

کروبی در این نامه، رهبر جمهوری اسلامی را متهم به تشدید فضای استبداد، نظامی گری، نقض حقوق مردم، مهندسی و دخالت در انتخابات، بی خاصیت کردن نهادهای قانون اساسی، نقض استقلال حوزه علمیه، عدم پاسخگویی و مسئولیت ناپذیری، حذف رقبا، فراهم کردن زمینه انحصار و رانت برای نهادهای نظامی کرده و با اشاره به اعتراض های اخیر ایران، به رهبر ایران کنایه زده: « نظام این روزها چنان در سراشیبی قرار گرفته که از تجمع چند هزار نفری مردم به ستوه آمده از ظلم و فساد احساس خطر می‌کند.»

کروبی در کنایه دیگری با اشاره به اینکه اگر از امام حسن مجتبی فرزند امام علی انتقاد کرده بود، تاوان کمتری می پرداخت، از دخالت موثر مجتبی خامنه ای، فرزند رهبر جمهوری اسلامی در انتخابات سال۸۴ و ۸۸ سخن گفته است.

سومین وجه کنایه آمیز نامه کروبی، مقایسه دائم دوران آیت الله خمینی با دوران آیت الله خامنه ای است. تصویری که کروبی در این نامه از دوران خمینی می دهد، بیش از اینکه ریشه در واقعیت تاریخ پس از انقلاب داشته باشد، ریشه به وفاداری و تداوم علاقه او به خمینی است که در آن دوران هوای طیف مهدی کروبی را بیشتر داشت، با این حال این دوگانه سازی، تحقیر و منحرف نشان دادن حکومت خامنه ای هم محسوب می شود.

انتشار نامه سرگشاده مهدی کروبی در شرایطی صورت می گیرد که در ماه های اخیر با تصویب شورای عالی امنیت ملی، تغییراتی در حصر خانگی مهدی کروبی و میرحسین موسوی صورت گرفته بود. اعضای خانواده کروبی اجازه یافته اند آزادانه با او دیدار کنند و برخی شخصیت های سیاسی نیز دیدارهای با او انجام داده اند.

انتشار این نامه که ادامه دهنده نامه های قبلی او به خامنه ای است نشان می دهد مجموعه گفتگوهای سیاسی که احتمالا برای تغییر و یا جلب نظر مهدی کروبی بوده، شکست خورده است. در ماه های اخیر، حکومت ایران می کوشید با مدیریت کردن روند رفع حصر، در قالب یک پروژه تدریجی از هزینه زایی آن جلوگیری کند. خبرهای مبهم و اطلاع رسانی قطره چکانی و حرکت پله پله مدیران رفع حصر، توام با منت گذاری ضمنی بر خانواده موسوی و کروبی نیز بود. نامه مهدی کروبی نشان می دهد که او چنین روندی را بر نمی تابد، به ویژه اینکه در پایان نامه اش می گوید « آمادگی شرکت خود را به همراه مشاورانم در هر مناظره‌ای مرتبط با انتخابات ۸۸ و حوادث پس از آن اعلام می‌نمایم» و در بخش دیگری از نامه می نویسد «من نیز با قبول مسئولیت‌ام در جهت اصلاح نظام مطابق آرمان‌های انقلاب و حقوق ملت مندرج در فصل سوم قانون اساسی تلاش کرده و می‌کنم» این دو جمله به خوبی نشان می دهد از نظر مهدی کروبی، رفع حصر به معنای امکان دیدار با خانواده و دوستانش نیست، او خواستار حق فعالیت سیاسی و اجتماعی است.

در نامه مهدی کروبی اما به یک نهاد و دو چهره به طور خاص توجه شده است. سپاه و مجلس خبرگان رهبری، مجتبی خامنه ای، فرزند آیت الله خامنه ای و احمد جنتی، دبیر شورای نگهبان و رئيس مجلس خبرگان رهبری که کروبی او را چنین توصیف کرده: «کند ذهنی، عجول بودن در تهمت زدن به افراد و دست بردن در انتخاب مردم ویژگی منحصر به فرد» جنتی است. کروبی همچنین مجتبی خامنه ای را محور دخالت های انتخاباتی سال۸۴ می داند و از پرونده تخلف نظامیان در انتخابات آن سال می گوید که به صلاحدید خاتمی منتشر نشده و سرانجام از نقش مهم مجتبی خامنه ای در کودتای انتخاباتی سال ۸۸ سخن می راند. مهدی کروبی همچنین مجلس خبرگان را « مجلسی فرمایشی که تنها وظیفه سالانه‌اش ثناگویی است»، توصیف کرده که زیرمجموعه بیت رهبری شده است. او کارنامه سپاه را هم گسترش استبداد و بی ثباتی سیاسی، فساد و انحصار اقتصادی و راه اندازی اسکله های غیرقانونی و فعال کردن شبکه اطلاعاتی موازی برای تعرض به حقوق مردم توصیف کرده و از رهبر جمهوری اسلامی خواسته است پس از سه دهه حکومت مطلق، جای بازی کردن در نقش اپوزیسیون، پاسخگو و پذیرنده مسئولیت و وضعیت امروز ایران باشد که نتیجه مستقیم کارنامه خامنه ای است.

وجه مشترک این دو نهاد و دو چهره در تحلیل سیاست ایران، نقش مشترک و برجسته آنها در تعیین جانشین آیت الله خامنه ای است. به نظر می رسد هدف گذاری مهدی کروبی بر این بخش از نهادهای وابسته و چهره های نزدیک به رهبر، درک او از مجموعه تحولات معطوف به هم افزایی بیشتر این چهره ها و افراد برای ریل گذاری آینده رهبری در جمهوری اسلامی است.

تصویرسازی مهدی کروبی از حذف دو مرحله ای مخالفان خامنه ای در مجلس خبرگان و مجلس شورای اسلامی با کمک گرفتن از نظارت استصوابی، دخالت در حوزه علمیه و بسترسازی سیاسی و اقتصادی برای حضور سپاه و مدیریت و دخالت خامنه ای در قدرت گرفتن احمدی نژاد، یک الگوی تاریخی از ذهن و میل قدرتمند رهبر جمهوری اسلامی برای برنامه ریزی و کنترل کامل هدایت روندهای معطوف به آینده جمهوری اسلامی را نشان دهد، به ویژه اینکه در پایان همین اشارات می پرسد: « برخی چه رویاهایی برای خبرگان در سر دارند که برای تحقق آن رویاها همه باید در این مسیر ذبح شوند؟» و به خامنه ای می گوید: « چگونه می‌خواهید این اشتر سرکش قدرت را بدون پالایش و اصلاح ساختاری نظام به دست دیگری بسپارید؟»

مهدی کروبی در پاسخ به این پرسش ها، تصویر آینده برآمده از کارنامه خامنه ای و تداوم این مسیر را «فاجعه بار» توصیف می کند و رهبر جمهوری اسلامی را به اصلاحات ساختاری دعوت می کند، دعوتی که به نظر نمی رسد علاقه و امکانی برای شنیده شدنش وجود داشته باشد. نامه مهدی کروبی به عنوان یک سند تاریخی در حافظه تحولات ایران پس از انقلاب باقی می ماند؛ کارنامه خامنه ای به روایت مهدی کروبی.

مطالب مرتبط:

اعتصاب غذای مهدی کروبی و وضعیت تازه حصر خانگی

چرا نامه کروبی مهم است؟