۲۱ بهمنماه «عباس جعفریدولتآبادی» دادستان تهران خبر داد که چندین نفر در قالب اجرای پروژههای علمی و محیط زیستی به اتهام «جاسوسی» بازداشت شدهاند. یک روز پیش از آن بود که خبر مرگ «کاووس سیدامامی» استاد دانشگاه «امام صادق» توسط پسرش منتشر شد. به خانوادهاش گفته بودند، او در زندان «خودکشی» کرده است.
جعفری دولت آبادی امروز گفته است علت خودکشی سیدامامی در زندان این بوده که علیه او اعتراف های زیادی شده بود و خودش هم اعتراف هایی کرده بود. او به این اعتراف ها اشاره نکرده است ولی یک همکار سابق دفتر سازمان ملل در تهران به ایران وایر گفت که تاکنون دو اتهام «جاسوسی» و «دزدی و قاچاق عتیقه» درباره افراد بازداشت شده، مطرح شده است.
در حال حاضر، «هومن جوکار» خزانهدار و مدیر پروژه یوز آسیایی به همراه همسرش «سپیده کاشانی» که پیشتر مشاور سازمان ملل در زمینه محیط زیست بود، «مراد طاهبار» شهروند ایرانی - آمریکایی که در هیات مدیره «میراث پارسیان» فعالیت داشت، «نیلوفر بیانی»، «امیرحسین خالقی»، «سام رجبی» و «طاهر قدیریان» که در حوزه محیط زیست فعالیت داشته اند، بازداشت شده اند. مهم ترین چهره ای که بازداشت شده اما «کاوه مدنی» معاون بینالملل، نوآوری و مشارکت اجتماعی فرهنگی سازمان حفاظت محیط زیست است. علت بازداشت کاوه مدنی اعلام نشده است.
در همین حال، علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران هم گفته است پشت پرده فعالیت های برخی سازمان های غیردولتی در حوزه محیط زیست، در هاله ای از ابهام قرار دارد.
با این وجود، عضو سابق دفتر سازمان ملل که در سازمان عمران این نهاد مشغول به فعالیت بوده، به ایران وایر می گوید: «این افراد همه طبیعت گرد هستند و نصف عمرشان را برای حفاظت از محیط زیست گذاشتهاند. این اتهامها غیرواقعی به نظر میرسد.»
او در توضیح پروژههایی که این افراد با حمایت سازمان ملل در ایران برعهده داشتند، میگوید آنها مثل باقی نهادها و انجیاوهای محیط زیستی، پروپوزال خود را به سازمان عمران این نهاد ارسال میکنند و پس از تایید، درخواست بودجهشان به نیویورک فرستاده می شود. سازمان ملل در نیویورک برای دو سال به هر کدام از این نهادها بودجه تخصیص میدهد و بعد آن را قطع میکند. این انجاوها موظفاند طی این دو سال، با ایجاد اشتغال و صندوق داخلی، درآمدزایی کنند و به شکل مستقل وارد چرخه اقتصادی شوند.
او تاکید میکند هیچکدام از این بودجهها بدون تایید دولت ایران یا هر کشوری که انجیاو به آن وابسته است، امکانپذیر نیست: «بودجهای که "میراث پارسیان" دریافت کرده هم خارج از این قاعده نیست. پروژههای محیط زیستی روی محافظت از حیوانات، پوششهای گیاهی و معماری بومی است. "میراث پارسیان" هم چندین سال است که بر "یوز ایرانی" تمرکز دارد اما بودجههای آن صرفا توسط نهادهای بینالمللی تامین نمیشد. بلکه دولت هم در آن دخیل بود.»
به گفته او تمام پروژههای محیط زیستی با همکاری دولت انجام میشود و بودجههای تکمیلی توسط سازمانهای دولتی مثل «سازمان محیط زیست» و «سازمان جنگلها» به آنها تعلق گرفته است.
به گفته این کارشناس، «سازمان ملل» تنها یکی از ارگانهای بینالمللی است که در این تخصیص بودجه نقش دارد و به وضعیت مالی این پروژه ها اشراف دارد اما از آنجایی که «اعضای دفتر سازمان ملل در ایران محافظهکار هستند» و همواره سعی داشتهاند از مسایل «سیاسی» به دور باشند، موضعی در خصوص این بازداشتها نخواهند داشت: «حداقل در رسانهها عکسالعملی نخواهند داشت.»
این کارشناس ضمن تاکید بر در جریان بودن جمهوری اسلامی از فعالیتهای آنها، تخصیص بودجههای تکمیلی به پروژههای این چهرههای آکادمیک و دعوت ازشان برای حضور در ایران، تنها یک دلیل برای بازداشت این افراد در نظر دارد: «تنها چیزی که میتوان به آن شک کرد این است که احتمالا دولت ایران پروژههایی در خصوص محیط زیست دارد که این افراد با انجام آنها مخالفت کردهاند. شاید دولت میخواسته اقداماتی انجام دهد که به نظر این افراد به ضرر محیط زیست کشور میشده است. به باور او حذف چهره هایی چون کاوه مدنی می تواند یک حلقه مقاومت در مقابل این پروژه ها را حذف کند.
با وجود، این فقط یک احتمال است و فعلا کسی نمی تواند گمانه زنی دقیقی درباره علت بازداشت ها داشته باشد، همچنانکه علت مرگ کاووس سیدامامی نیز در هاله ای از ابهام قرار دارد. حسام الدین آشنا، مشاور حسن روحانی امروز در توییتر نوشت: «نه جامعه شناسان دین خودکشی می کنند، نه حامیان حیات وحش.» ابراز تردید او درباره اعلام خبر خودکشی می تواند به منزله مخالفت با روند اطلاع رسانی فعلی قوه قضاییه درباره این پرونده باشد ولی فعلا زور دست قوه قضاییه است، معاون معاون رئیس جمهور را بازداشت کرده و رئیس کل دادگستری تهران هم امروز خبر داده ممکن است افراد دیگری بازداشت شوند؛ این پرونده باز است.
مطالب مرتبط:
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
با ایرانوایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر