دوسال کش‌وقوس بر سر تلگرام، عاقبت دستور دادسرای «فرهنگ و رسانه» تهران، فیلترینگ این اپلیکشن را نهایی کرد تا وعده مخالفان و منتقدان این اپلیکیشن محقق شود.
دستور مسدود کردن کامل وب‌سایت و اپلیکیشن شبکه پیام‌رسان تلگرام دیروز توسط این مقام قضایی به «شرکت ارتباطات زیر ساخت» و اپراتور‌های تلفن و ارایه‌دهندگان خدمات ارتباطات ثابت ابلاغ شد. بلافاصله پس از آن، مدیر روابط‌عمومی «شورای عالی فضای مجازی» گفت فیلتر تلگرام براساس دستور قضایی کاملا قانونی است و باید براساس آن عمل شود.
دادسرای فرهنگ و رسانه «شکایات متعدد علیه شبکه اجتماعی تلگرام به دادسرای عمومی وانقلاب تهران» را از جمله دلایل صدور دستور فیلتر شدن تلگرام و «اخلال در وحدت ملی» و «ایجاد اختلاف مابین اقشار جامعه» را از جرایم این پیام‌رسان اعلام کرده است.
بامداد سه‌شنبه ۱۱ اردیبهشت ماه، روند مسدودسازی تلگرام آغاز و دسترسی کاربران به این شبکه اجتماعی از سه اپراتور «همراه‌اول»، «ایرانسل» و «رایتل» قطع شد. پس از آن شرکت ارتباطات زیرساخت به عنوان زیر مجموعه وزارت ارتباطات و فن آوری اطلاعات که «حسن روحانی» وعده داده بود دست وزیرش روی دکمه فیلترینگ نمی‌رود، این پیام‌رسان را فیلتر کرد.
«امین ثابتی»، پژوهشگر امنیت اینترنت در گفت‌وگو با «ایران‌وایر»، تبعات این فیلترینگ را این گونه ارزیابی می‌کند: «مسلما فیلترینگ تلگرام برای دولت ایران هزینه‌‌ها و تبعات مختلفی به همراه خواهد آورد؛ از بعد اجتماعی و سیاسی تا تاثیر مستقیم این جریان در امنیت فضای اینترنت در ایران.»
او با اشاره حضور ۴۰میلیون کاربر ایرانی در این پیام رسان می گوید: «مسدود کردن دسترسی این تعداد کاربر باعث خواهد شد تا عده بسیار زیادی از کاربران برای دسترسی مجدد به تلگرام به راه‌ها و ابزارهای مختلفی رو آورند. این در حالی است که استفاده از ابزارهای ناامن و حضور سودجویان برای بهره‌برداری از این شرایط، باعث انتشار بدافزارها و گسترش آلودگی در فضای نت ایران خواهد شد.»
در دستور ابلاغ شده برای فیلترینگ تلگرام آمده است: «اعمال مسدودسازی باید به نحوی اجرا شود که محتوای شبکه مذکور با هیچ نرم‌افزاری (اعم از فیلترشکن و نظایر آن) در کشور قابل دسترس نباشد.»
ثابتی این ادعا را بی پایه و اساس می‌خواند: «به‌طور کلی، ساز و کار فیلترینگ به این شکل است که دولت‌ها و سرویس‌دهندگان اینترنتی تنها می‌توانند نشانی‌های اینترنتی را فیلتر کنند که در فیلترینگ تلگرام هم از همین قاعده پیروی خواهند کرد.»
براساس اظهارات مسوولان دولت ایران، آن‌ها هم‌زمان با فیلتر کردن تلگرام، تلاش خواهند کرد تا نشانی‌های اینترنتی فیلترشکن‌های مختلف را که به دور زدن فیلترینگ تلگرام کمک می‌کنند را نیز مسدود کنند. با این وجود ثابتی عقیده دارد: «مسدود کردن نشانی‌های ابزارهای دور زدن فیلترینگ تا به امروز موفقیت‌آمیز نبوده است وعملا این تلاش را می‌توان به بازی موش و گربه تشبیه کرد. با هر بار مسدود کردن نشانی اینترنتی یک فیلترشکن، سازندگان آن از یک نشانی جدید برای دور زدن و فرار استفاده می کنند و قاعدتا این بازی تا بی‌نهایت ادامه خواهد داشت.»
امین ثابتی تصمیم حکومت ایران نیز برای فیلتر کردن تلگرام، همانند تجربه های گذشته، شکست خورده می داند: «علت این موضوع، سهولت دسترسی شهروندان به فیلترشکن‌های مختلف و فراوانی ابزارهای دور زدن سانسور اینترنتی است. البته باید در نظر داشت که این قضیه مشکلاتی را به بار خواهد آورد اما در حال حاضر این امکان برای همه کاربران اینترنت ایرانی وجود دارد که به راحتی از یک فیلترشکن برای عبور از سد فیلترینگ استفاده کنند.»
با جدی شدن فیلترینگ تلگرام، برخی مدیران کانال‌های تلگرامی راه‌های جایگزینی برای دنبال کردن محتوای مدنظرشان معرفی کرده و کاربران هم در تکاپوی مجهز شدن به فیلترشکن‌ها و اپلیکیشن‌های جدید شده اند. ثابتی می‌گوید: «چه تلگرام فیلتر بماند و چه نه، بهتر است همه کاربران اینترنتی از ابزارهای ارتباطی و پیام‌رسان‌هایی که به‌صورت پیش‌فرض، داده‌های ارتباطی کاربران را رمزنگاری می‌کنند، استفاده کنند؛ پیام‌رسان‌هایی مانند "سیگنال"، "واتساپ" و "وایر".»
دو هفته پیش دادگاهی در روسیه که بسیاری از منتقدان، سیاست‌گذاری‌های آن را مدلی برای ایران می‌دانند، حکم فیلترینگ شبکه پیام‌رسان تلگرام را صادر کرد. این حکم یک هفته پس از آن صادر شد که سازمان نظارت بر ارتباطات روسیه از شبکه تلگرام شکایت کرد.
دولت روسیه خواهان دسترسی به سیستم رمزگذاری پیام‌های کاربران تلگرام شده بود که مورد پذیرش این شبکه پیام‌رسان قرار نگرفت. مسوولان این شبکه می‌گویند درخواست مقامات روسیه، نقض حریم خصوصی کاربران است.
امین ثابتی با اشاره به تجربه روسیه از فیلترینگ تلگرام، می گوید اعمال فیلترینگ اینترنتی به‌صورت کلی نمی تواند موفق باشد: «این موضوع را کشور روسیه در هفته‌های اخیر تجربه کرده ولی نتوانسته است در مصاف با تلگرام موفق شود. براساس مستندات منتشر شده، روسیه نزدیک به ۱۸ میلیون نشانی اینترنتی (IP) را تنها برای فیلتر کردن تلگرام مسدود کرد اما در آخر نتوانست جلوی تلگرام ایستادگی کند و در حال حاضر در بسیاری از نقاط کشور روسیه، تلگرام در دسترس شهروندان است.»
شماری از شرکت‌های معتبر برای دسترسی آزاد به اینترنت، فیلترشکن طراحی می‌کنند. ثابتی که یکی از خبرنامه‌های فیلترشکن‌ها را مدیریت می‌کند، می‌گوید:«در سال های اخیر ما تلاش کرده‌ایم از طریق این خبرنامه، ابزارهای بررسی شده و ایمن برای دور زدن فیلترینگ را به دست مخاطبان ایرانی برسانیم. ساز و کار این خبرسان به این شکل است که کافی است کاربران اینترنت یک ایمیل خالی به آدرس[email protected] ارسال کنند تا ما به‌صورت دوره‌ای، فیلترشکن‌های جدید و امن را برای آن‌ها ارسال کنیم.»
کاربران در شبکه‌های اجتماعی با جدی شدن فیلترینگ تلگرام، برای معرفی و تبادل فیلترشکن به تکاپو افتاده اند و هم‌زمان به فیلترینگ تلگرام و قطع دسترسی به آن اعتراض می کنند. آن ها نوک پیکان اعتراضات خود را به سمت حسن روحانی گرفته اند که وعده داده بود تلگرام فیلتر نخواهد شد.
صبح امروز در کشاکش این انتقادات، خبر رسید که محمدجواد جهرمی، وزیر ارتباطات در اعتراض به فیلترشدن تلگرام استعفا داده ولی اندکی بعد او چنین خبری را تکذیب کرد و به خبرگزاری ایسنا گفت: «علام نظرات کارشناسی لزوما به معنای استعفا نیست. چالشهای فیلترینگ را مستند و مستدل اعلام کرده‌ایم. مراجع تصمیم‌گیر نظرات ما را شنیده‌اند و تصمیم گرفته‌اند.» او همچنین گفت: «شواهد حاکی از بروز مشکلاتی در فیلتر تلگرام در روسیه نیز هست و ممکن است اینگونه مشکلات در ایران هم رخ دهد.» صبح امروز کاربران اینترنتی برخی مشکلات را گزارش کرده اند. کند شدن سرعت اینترنت، بالا نیامدن سرورها، قطع تمام سرویس های کلیک یاب و عدم دسترسی به برخی سایت های داخلی از جمله مشکلاتی که تاکنون گزارش شده اند.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر