خداداد عزیزی: پتانسیل ایران برای صعود، به مراتب بیشتر از جام جهانی ۲۰۰۶ است

«خداداد» یکی از همان نسلی است که تنها پیروزی ایران در جام جهانی را تجربه کرد. گل او به استرالیا بود که ایران را به جام جهانی رساند. بازی در فرانسه، کمترین حق آن نسل رویایی فوتبال ایران بود. با خداداد در آستانه جام جهانی روسیه گفت و گو می کنیم. مردی همیشه معترض، همیشه منتقد، صریح و البته کمی هم تندرو در مورد تمام مربیانش. 

 

بیست سال از اولین و آخرین پیروزی ایران در تمامی ادوار جام جهانی فوتبال گذشته؛ زمانی که آمریکا را شکست دادیم. فکر می‌کنم منهای تمام ابعاد فنی بازی ایران و آمریکا، انگیزه یا انرژی فراتری برای آن بازی وجود داشت ...

• دو دهه، بله واقعا زیاد است. خودش می شود یک عمر. بچه ای که آن روز دنیا آمد، الان می تواند تشکیل خانواده بدهد. من فکر می کنم مردم ایران به خوبی در مورد نسل های فوتبال ایران قضاوت می کنند. آن تیم، بهترین نسل فوتبال ایران بود. نه اینکه چون خودم جزیی از آن تیم باشم بگویم. شما فکر کنید تیمی که احمدرضا عابدزاده درون دروازه اش ایستاده، محمد خاکپور، نادر محمدخانی، حمید استیلی، مهدی مهدوی کیا و علی دایی را داشت، صاحب چه وزنی می شد؟ من همیشه گفتم عابدزاده خودش یک تیم کامل بود، همه چیز داشت. من علاقه ای به مقایسه تیم سال۹۸ با تیم امروز ندارم، اما خب می توانم بگویم نفر به نفر از این تیم بهتر بود. 

 

ولی تجربه تیم امروز را هم نداشت. چه از نظر کار با مربیان سطح بالا به مدت طولانی، چه از نظر برنامه های اردویی یا حتی تعداد بازیکنان شاغل در اروپا. 

• ولی شهامت داشت. ما تیم جسوری بودیم. نه این که بگویم تیم امروز ترسو بار آمده، نه. اتفاقا «کارلوس کی روش» تیم خوبی ساخته که خودش را هم باور دارد. 

 

 این شهامت قبل از بازی با آمریکا هم بیشتر شد. شاید هم شهامت بود، هم مقداری نگرانی و استرس. چیزی که لااقل در تصاویر قبل از بازی روی صورت بعضی از بازیکنان و مربیان ایران می دیدیم. این فضا حتما شب قبل از بازی در هتل هم وجود داشت... 

• نه استرس غالب نبود. نمی گویم مثل همه شب های دیگر گذشت، اما فضای ترسناکی هم نداشتیم. مهندس فراهانی کمی حرف زد، همین طور مربیان تیم. بعد بازیکنان شوخی می کردند، سر به سر هم می گذاشتند. خود ما هم فضای سنگین را شکستیم. در مورد آن تیم، بحث زیاد است و شما هم شنیده اید. این که می گفتند باند بازی بود، بعضی ها با هم مشکل داشتند و حرف نمی زدند. ببینید، در همه خانواده ها یا در هر فضای کاری اختلافاتی هست، ولی مهم این بود وقتی به بازی با آمریکا رسیدیم، فضا عوض شد. شاید به همین دلیل که بازی با امریکا، خاص بود. 

قبل از بازی به شما توصیه خاصی شد؟ 

• از کجا؟ 
   

صفایی فراهانی سال 93 تعریف می کرد که نگرانی هایی برای بازی ایران و آمریکا داشته. تمام تلاشش را کرده بود که شما از پیغام ها یا توصیه ها و حتی مشاوره های غیر ورزشی که از تهران می رسید دور بمانید. خیلی ها ممکن بود به شما توصیه کنند. بازی با آمریکا برای ایران فقط یک وجهه ورزشی نداشت. 

• به هیچ وجه. خودمان به خودمان توصیه کردیم که از آبروی ایران دفاع کنیم. یادم هست حتی در مورد این که بعد از گل، چطور شادی کنید، کجا بروید، با چه کسی دست بدهید یا ندهید هم نشد. شاید می خواستند توصیه کنند، اما به گوش ما نرسید. ولی واقعیت این است که ما در آرامش کامل به ورزشگاه رفتیم. 
   

گفتی آن تیم را نسل طلایی فوتبال ایران تشکیل می داد. نتیجه ای که آن تیم گرفته هم می شود تنها پیروزی ایران در جام جهانی تا امروز. اجازه بده از این زاویه نگاه کنیم که اگر «کارلوس کی روش» یا لااقل یکی در همان زمان در قواره امروزی «کی روش» روی نیمکت تیم۹۸ می نشست، باز هم ما با دو باخت و یک تساوی برمی گشتیم؟ 

• -جوابش آره و نه نیست. باید یک به یک بازی ها را ببینیم. ما بازی اول، روی اشتباه فردی از «یوگسلاوی» گل خوردیم و باختیم. بازی دوم را بردیم، اما درد اصلی من هنوز بازی با آلمان است. اواسط نیمه دوم علی دایی به من گفت: «برو به خط دفاعی بگو بکشند جلو. چرا این قدر تیم عقب بازی می کند؟» رفتم به نادر و محمد خاکپور گفتم بیایید جلو، چند بار هم من، هم علی (دایی) با فریاد یا حرکت دست از مهدی پاشازاده  و جواد زرینچه خواستیم تیم را جلو بکشند. اما فایده نداشت. همان جا به ما گفتند: «باخت دو بر صفر بهتر از شکست چهار هیچ است.» این همان توصیه ای است که شما می گفتید؛ البته نه توصیه غیرفنی. من یک بار در مورد «شهامت» نسل۹۸ حرف زدم.آن تیم شهامتش خود ساخته بود، نه محصول تزریق مربیان. تیم امروز ایران، قبل از هر چیزی به خود باوری رسیده. کی روش ممکن است تیمش را در حالت تدافعی هم قرار بدهد، ولی هیچ وقت به بازیکن تیمش نگفته جلو نرو، مبادا گل سوم را هم بخوری. من شاید در خیلی زمینه ها با کی روش اختلاف نظر داشتم یا هنوز هم دارم. ولی واقعیت این است که اگر در فرانسه، یکی مثل کی روش امروزی را روی نیمکت داشتیم، آلمان را هم شکست می دادیم. ما به آلمان نباختیم، ما قبل از بازی به خودمان باخته بودیم. 

 

 این واقعیت داشت که قبل از بازی با آلمان، فدراسیون فوتبال بلیت برگشت بازیکنان به تهران را رزرو کرد؟ 

• (سکوت می کند) یادم نیست. ولی می دانم بعد از بازی با آمریکا، جام جهانی برای همه تمام شد. 

 

به عبارتی «خداداد عزیزی» برتری تیم کنونی به نسل۹۸ را در کی روش می بیند. 

• خب بهتر است این طور برداشت نشود که می خواهم همه تیم را در مربی خلاصه کنم. امروز تعداد بازیکنان ایرانی که در لیگ های اروپایی بازی می کنند بیشتر شده، تعداد بازی های دوستانه و تدارکاتی تیم ملی هم بالاتر رفته، کلا یک مجموعه باتجربه تر در اختیار کی روش است. بازیکن ۲۴ساله الان ۴۰بازی ملی و ۸۰بازی باشگاهی اروپایی دارد. خب سرمربی چه چیزی میخواهد بهتر از این؟ اما خب ردپای کارلوس را هم نمی توان در این تیم ندید. سال های سال ما یک درد بزرگ داشتیم به نام دفاع تیمی. خب الان کارلوس این معضل را حل کرد. 
   

یک تغییر موضع 180 درجه ای در نگاهت به کارلوس کی روش به وجود آمده. خداداد عزیزی همیشه منتقد جدی کی روش بود. 

•  منتقد نیستم، متوقعم. ما با حشمت مهاجرانی هم به جام جهانی رسیدیم. مایلی کهن هم در یک قدمی رسیدن به فرانسه بود. برانکو تیم را تا جام جهانی برد، ولی از گروهش صعود نکرد. ما «کی روش» را آوردیم که از گروه صعود کنیم، وگرنه رسیدن به جام جهانی که دیگر برای ایران آرزو و رویا نیست.

 

این توقع که ما باید برویم به روسیه و در حضور پرتغال و اسپانیا و مراکش صعود کنیم، چقدر منطقی است؟ ما در تاریخ فوتبال کشورمان، یک پیروزی در جام جهانی داریم، اسپانیا دو دوره قبل قهرمان جهان شده، پرتغال قهرمان اروپا است. 

• ما به چیزی که امروز هستیم باید فکر کنیم. درد همیشگی ما همان دفاع تیمی بود. وگرنه شما همیشه در فوتبال ایران بهترین مهاجمان آسیا را پیدا می کردید. هنوز هم مهاجمان خوبی داریم. وقتی شما از تیم های بزرگ حرف می زنید، باید ویژگی های چهار سال اخیر تیم ملی را هم جلوی چشم تان بگذارید. این تیم با بهترین خط دفاعی به جام جهانی رسید. اینجا همه از بازی اول و مراکش حرف می زنند، اتفاقا من فکر می کنم سخت ترین بازی ما با مراکش است. در جام جهانی برزیل ما بیشتر از همه آرژانتین را اذیت کردیم. این بار هم پرتغال و اسپانیا جلوی ما بیشتر از مراکش به مشکل می خورند. 

 

خب اشاره خوبی کردی. گفتی بازی با پرتغال ساده تر از بازی با مراکش است. جام جهانی۲۰۰۶ هم با پرتغال همگروه بودیم. قبل از بازی گفته بودی تیم ایران حتی دو بار هم به محوطه جریمه پرتغال نمی رسد که البته فقط دو بار رسید. امسال می گویی باید از تیم کی روش جلوی پرتغالی ها متوقع باشیم. 

• توقع من فقط بازی با پرتغال نیست. من می گویم ما باید از این گروه صعود کنیم. بحث باید هم حتی نیست، ما می توانیم صعود کنیم. پتانسیل این تیم برای صعود کردن، به مراتب بیشتر از تیم سال۲۰۰۶ است. 

 

این توقعات بالا قبل از شروع جام جهانی، شاید به این معنی نیست که در صورت شکست و حذف در دور مقدماتی، دست بازتری برای انتقاد داشته باشید؟ 

• نه. من همیشه دهانم برای انتقاد از هر کسی که بخواهم باز است. (می خندد) نیازی به بردن و باختن کی روش در جام جهانی هم ندارم.