دختران مهتاب اسم روستایشان را سر زبان‌ها انداخته‌اند. روستای کوچک قاسم‌آباد بمپور در استان سیستان و بلوچستان حالا با بلوچ‌دوزی زنان و دخترانش شناخته می‌شود. با نقش‌های رنگی و ظریفی که با سوزن روی پارچه می‌زنند. بلوچ‌دوزی، سوزن‌دوزی اصیل بلوچستان است یا به قول «دختران مهتاب» نوع فاخر سوزن‌دوزی بلوچ است.
سال‌ها پیش، مهتاب نوروزی از اهالی همین روستا برای سوزن‌دوزی لباس‌های درباری انتخاب شد. هنوز چند دست از لباس‌هایی که مهتاب از قاسم‌آباد بمپور روی آن بلوچ‌دوزی کرده، در مجموعه سعدآباد و نیاوران نگهداری می‌شود اما کم کم این هنر فراموش شده بود. نمونه‌های بی‌کیفیت پاکستانی و افغانستانی بازار را پر کرده بود و بلوچ‌دوزی اصیل را به حاشیه رانده بود. دغدغه مهتاب اما حفظ هنر بلوچ‌دوزی است. او هرگز ازدواج نمی‌کند اما همه دختران روستا را دختر خودش می‌داند و با جان و دل به آن‌ها آموزش می‌دهد. زینب اما برای او میراث‌دار است.
او برادرزاده‌اش است و آموزش به او را از کودکی شروع کرده تا بعد از خودش کسی تمام پیچ و خم این هنر ظریف را بلد باشد و نگذارد بلوچ‌دوزی فراموش شود. زینب نوروزی از 8 سالگی پای درس عمه‌اش می‌نشیند. دانشجو بوده که سازمان میراث فرهنگی به مهتاب به عنوان استاد کار سفارش بلوچ‌دوزی می‌دهد و او و زنان روستا مشغول کار می‌شوند اما یکباره سفارش‌ها قطع می‌شود. بعد روستایشان پر از دلال می‌شود. آن‌ها که به مشتری‌های بیشتر و بازارهای بزرگتر دسترسی دارند. پول کمی به بلوچ‌دوزان می‌دهند و پول زیادی به جیب می‌زنند. همین می‌شود که زینب تصمیم می‌گیرد یک کارگاه راه بیاندازد. او یک تعاونی 35 نفره با حضور زنان روستا تشکیل می‌دهد ویک وام سه میلیون تومانی از صندوق توسعه تعاون می‌گیرد تا کار را شروع کند. کار با سختی شروع می‌شود. پارچه‌های موردنیازشان کم است، نخ‌های ابریشم گران است اما آن‌ها طاقت می‌آورند و بالاخره کارشان بهتر می‌شود.
سال‌ها پیش، مهتاب نوروزی از اهالی همین روستا برای سوزن‌دوزی لباس‌های درباری انتخاب شد. هنوز چند دست از لباس‌هایی که مهتاب از قاسم‌آباد بمپور روی آن بلوچ‌دوزی کرده، در مجموعه سعدآباد و نیاوران نگهداری می‌شود
مهتاب سال 91 فوت می‌کند اما هنرش را زنان روستای قاسم‌آباد بمپور ادامه می‌دهند. بیش از 150 نفر در کارگاه زینب کار می‌کنند و روزگار می‌گذرانند. او در گفت‌وگویی با روزنامه «شهروند» می‌گوید که اقتصاد اصلی روستا بر پایه بلوچ‌دوزی زنان است. : «روستای قاسم‌آباد بمپور از حدود ٧٠سال پیش یکی از مراکز مهم بلوچ‌دوزی کشور بوده است. آن زمان اقتصاد اصلی روستا از کشاورزی و دامداری تأمین می‌شد اما در دو دهه اخیر خشکسالی باعث از بین‌رفتن اقتصاد کشاورزی و دامپروری روستا شده است و تنها منبع درآمد خانوارها در کنار یارانه، فقط هنر صنعت بلوچ‌دوزی است. مردان هم یا برای کار به بندرعباس و قشم و چابهار می‌روند یا اگر امکاناتی داشته باشند مسافرکشی می‌کنند.»
هر زن روستای قاسم‌آباد با پنج شش ساعت کار در روز درآمدی حدود هشتصد هزارتومان دارد. مشتری‌هایشان هم اغلب کسانی هستند که بلوچ‌دوزی با کیفیت بالا می‌خواهند و بلوچ‌دوزی‌های بی‌کیفیت یا به قول خودشان دلالی راضی‌شان نمی‌کند. زینب می‌گوید: «قیمت یک بلوچ‌دوزی به نقش و طرح و ابعاد پارچه و جنس نخ بستگی دارد؛ ولی به صورت میانگین و با نخ ابریشم (که ما به آن ابریشم می‌گوییم و درواقع ویسکوز پاکستانی هست) برای هر متر مربع حدود ٦میلیون تومان دستمزد پرداخت می‌شود؛ البته باز هم تأکید می‌کنم قیمت نهایی هر سفارش پارامترهای مختلفی دارد.»
آن‌ها برای محصولاتشان از برند «دختران مهتاب» استفاده می‌کنند. نامی که به خاطر یاد مهتاب نوروزی آن را انتخاب کرده‌اند اما هدفی بزرگ دارند این که نام و آوازه «دختران مهتاب» را به گوش دنیا برسانند مثل روزگاری که محصولات بلوچ‌دوزی از طرف سازمان صنایع دستی به اروپا صادر می‌شد: «بلوچ‌دوزی گذشته درخشانی در بازار اقتصادی داشته است. بسیاری از محصولات سازمان صنایع دستی سابق به کشورهای اروپایی صادر می‌شده است، اما الان اگر ادعا کنیم بازار پررونقی برای بلوچ‌دوزی در کشورهای اروپایی یا کشورهای حاشیه خلیج‌فارس وجود دارد، واقعیت را کتمان کرده‌ایم. بازار بلوچ‌دوزی‌های نفیس سال‌هاست که از دست رفته است و کشورهایی همچون هند، پاکستان، افغانستان و اندونزی با محصولات مشابه رقیب اصلی آثار نفیس هستند.» اما آن‌ها با مطالعات بین‌المللی مشغول بازاریابی هستند.
آن‌ها در طول چند سال گذشته بارها با برگزاری نمایشگاه در تهران سعی در شناساندن و معرفی این هنر اصیل به مردم داشته‌اند. نمایشگاه «دختران مهتاب» هفته گذشته همزمان با سالگرد درگذشت مهتاب نوروزی در خانه هنرمندان برگزار شد و مورد استقبال بسیاری قرار گرفت. آن‌ها با لباس‌های محلی و سوزن‌دوزی شده این نمایشگاه را افتتاح کردند و از هنرشان برای مردم حرف زدند. هنری که حالا خیلی‌ها به همت «دختران مهتاب» در ایران بیشتر شناخته شده اما آن‌ها هدف بزرگتری دارند و آن معرفی «دختران مهتاب» در بازارهای جهانی است.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر