امامان جمعه؛ یوسف طباطبایی نژاد و جنجال‌ حجاب و خشکسالی

کرسی نمایندگی اردستان در مجلس شورای اسلامی در اکثر دوره ها، در اختیار خانواده «یوسف طباطبایی نژاد»، امام جمعه اصفهان بوده است.
«نورالدین طباطبایی نژاد»، برادر او در دورۀ اول مجلس، نماینده اردستان بود. نورالدین در ماجرای انفجار دفتر حزب جمهوری اسلامی کشته شد و برادر دیگرشان، «عباس طباطبایی‌نژاد» جای وی را در مجلس شورای اسلامی گرفت.

بعد از آن نیز نوبت به «یوسف» رسید. او نیز دو دوره نماینده شد و از آن جا پله‌های ترقی را در جمهوری اسلامی طی کرد.

در دوره های هفتم و هشتم نیز «مصطفی طباطبایی نژاد»، یکی از اقوام یوسف طباطبایی نژاد، نماینده بود. در مجلس دهم، «صادق طباطبایی نژاد»، پسر امام جمعه اصفهان، نماینده این شهرستان شد.
«حسین طباطبایی نژاد»، پسر دیگر او نیز که مانند صادق، روحانی است، در فعالیت های اقتصادی دست دارد.

یوسف طباطبایی نژاد اما علاوه بر نمایندگی مجلس، با انتصاب به سمت امام جمعه اصفهان، جایگاه ویژه ای یافت. زیرا پس از استعفای آیت الله «جلال الدین طاهری»، چشم ها به جانشین او دوخته شده بود.
یکی از اعضای دفتر رهبر جمهوری اسلامی درباره نحوه انتخابش به سمت امام جمعه اصفهان، به وی گفته بود: «خیلی‌ از افراد دوست داشتند این مسوولیت به آن‏ها محول شود، اما نشد. ما نیز بعد از بررسی‌های مختلف، نام 10 نفر را به رهبر انقلاب دادیم که نام شما آخر بود. وقتی به اسم شما رسیدند، گفتند که باید روی ایشان فکر کنم. فردای آن روز گفتند که بگویید بیاید.»

تنها شباهت امام جمعه سابق و فعلی اما شاید تنها سیگاری بودنشان باشد. آنها به دو گروه سیاسی کاملا متفاوت تعلق دارند.

حامیان رهبر جمهوری اسلامی و گروه «انصار حزب‌الله» اصفهان برای ورود یوسف طباطبایی نژاد به این کلان‏شهر، مراسم استقبال گسترده‌ای تدارک دیدند تا استعفای آیت‌الله طاهری را تحت‌الشعاع قرار دهند.

علی خامنه‌ای از سال‌ها پیش برای کاهش قدرت جلال‌الدین طاهری، «حسین مظاهری» را به عنوان رییس حوزه علمیه اصفهان انتخاب کرده بود. سال 1385 نیز حسین مظاهری، یوسف طباطبایی نژاد را به عنوان مدیر اجرایی حوزه علمیه منصوب کرد.

یوسف طباطبایی نژاد پیش از سمت نماز جمعه، در فضای سیاسی با نمایندگی دوره سوم مجلس شورای اسلامی شناخته شده بود. در مجلسی که اکثریت آن با جریان مشهور به چپ اسلامی بود، او با جریان راست همراهی می کرد.

وی از مدافعان توسعه قدرت رهبر جدید جمهوری اسلامی و نهادهای زیر نظر او، از جمله شورای نگهبان بود که مورد انتقاد نمایندگان این مجلس بودند. طباطبایی نژاد چندین بار درحمله به جریان مشهور به چپ و هم‏چنین دفاع از علی خامنه ای و شورای نگهبان نطق کرده بود.

در ابتدای شکل گیری مجلس نیز اعتبارنامه یوسف طباطبایی مورد اعتراض سه نماینده جریان چپ اسلامی قرار گرفت. درنهایت اما در جلسه دوم تیرماه سال 13۶۷، «هدایت الله آقایی» نماینده فسا، «محمد رضوی» نماینده یزد و «نورمحمد محمودیان»نماینده بویراحمد و دنا اعتراض خود را درباره اعتبارنامه او پس گرفتند تا به تصویب مجلس برود.

طباطبایی نژاد درمجلس چهارم نیز نماینده بود. پس از آن، به دلیل  روابط نزدیکی که با دفتر رهبر جمهوری اسلامی داشت، پنج سال نماینده علی خامنه ای در سوریه بود تا این که برای انتصاب به سمت امام جمعه اصفهان، به ایران فراخوانده شد.

او در گفت‏وگویی با «تسنیم»، درباره فعالیت‌های خود در آن دوره می‌گوید:«همه شیعیان سوریه زیر نظر ما بودند؛ به ویژه شهرهای بزرگ مانند "الزهرا"، "فوعه" و "کفریا". کار ما این بود که برای شیعیان این شهرها روحانی اعزام کنیم.»

طباطبایی نژاد گفته بود که با اجازه رهبر جمهوری اسلامی، زمینی به وسعت 30 هزار متر جهت ساخت حوزه علمیه خریداری کرده است.

او سال‌ها نیز در دیوان عالی کشور، به عنوان قاضی و در دادگاه انقلاب به عنوان دادستان فعالیت داشت. وی بعد از پایان دوره 10 ساله ریاست «محمود هاشمی شاهردی» بر قوه قضاییه، در کنار «صادق لاریجانی»، یکی از گزینه‌های مطرح برای نشستن بر این کرسی بود.

یوسف طباطبائی نژاد در توصیف خود می‌گوید که از 14 سالگی وارد حوزه شده و 20 سال است که درس خارج فقه تدریس می کند. او شاگرد مراجع تقلید به نام حوزه علمیه قم، هم‏چون آیت الله «محمدرضا گلپایگانی»، روح الله خمینی، «ابوالقاسم خویی» و «حسین وحید خراسانی» بوده است.

یکی از نکات قابل تامل درباره امام جمعه اصفهان، تعلق خاطر وی به اکبر هاشمی رفسنجانی بود. در انتخابات دوره نهم ریاست جمهوری، در دوره اول از هاشمی حمایت می‌کرد اما در مرحله دوم، تحت فشار اصول گرایان حامی «محمود احمدی نژاد"، حمایتش را پس گرفت.

ولی این اتفاق موجب نشد که او با محمود احمدی‌نژاد همراه شود. هر چند در سال 1388، با بالا گرفتن درگیری‌ها بر سر انتخابات، به معترضین تاخت. اما در نهایت، این انتقاد به حمایت وی از رییس‌جمهوری جنجالی دوره نهم و دهم نیانجامید و همیشه در محافل خصوصی منتقد دولت احمدی‌نژاد باقی ماند.

امام جمعه اصفهان در آخرین ماه‌های ریاست‌جمهوری احمدی‌نژاد، در خطبه های نماز جمعه به وی حمله کرد. رییس دولت دهم در اردیبهشت سال 1392 که در قالب دور چهارم سفرهای استانی، به اصفهان سفر کرده بود، مورد استقبال یوسف طباطبائی نژاد قرار نگرفت.
دو روز بعد طباطبائی نژاد در مراسم نماز جمعه این شهر، دلیل غیبت خود را این طور بیان کرد: «دلیل این که در این سفر بنده به استقبال ایشان نرفتم، این بود که از سخنان وی درسفر به خوزستان تشخیص دادم که این سفرها تبلیغاتی است وچون زمان تبلیغات نیست، این کارها خلاف است. لذا با تشخیص خودم، در مراسم استقبال شرکت نکردم ودیدید که درست هم بود و قصد بی‌اعتنایی نداشتم.»

انتقادات امام جمعه اصفهان از دولت محمود احمدی‌نژاد بعد از پایان دوره ریاست جمهوری او نیز ادامه داشت. او در سال 1393 گفت:«دولت احمدی نژاد با چاپ پول بی پشتوانه، آب را به پول ملی ما بست و کار را به جایی رساند که پول ایران از پول افغانستان و عراق هم کم ارزش تر شد.»

این در حالی بود که در همان زمان مذاکرات هسته ای، دولت روحانی را «مقتدرانه و خوب» ارزیابی می‌کرد و می‌گفت: «این مذاکرات نشان داد که ایران می تواند یک قدرت باشد.»

امام جمعه اصفهان البته در بزنگاه های سیاسی، کاملا در جهت خواسته های رهبر جمهوری اسلامی حرکت می کند. او در سال 1394، پس از سخنان هاشمی رفسنجانی درباره برنامه موشکی ایران، به او تاخت و گفت: «از تحلیل‌گران انقلاب اسلامی و آن‏ها که خود صاحب تفسیر قرآن هستند، انتظار نمی‌رود که علل عدم موفقیت ایران در ابعاد اقتصادی را صرف بودجه جاری کشور در امور نظامی تلقی کنند و برای عینیت‌بخشی به تصور نادرست خود، به مقایسه ایران با ژاپن بپردازد و ثابت کند که در فکر و رأی نه تنها پیشرفتی نداشته که عقب‌گرد نیز داشته است.»

 

آن چه که امام جمعه اصفهان را این روزها بیش از پیش بر سر زبان‌ها می‌اندازد، نه اظهارنظرهای سیاسی که مواضع خبرسازش در حوزه مسایل اجتماعی است.

او زنان بی‌حجاب را عامل خشک شدن زاینده رود دانسته و گفته است: «عکس‌هایی به دفتر من رسیده است که زنان در کنار زاینده‌رود خشک، مثل اروپا عکس گرفته‌اند. همین کارها را می‌کنید، رودخانه که خشک شد، بالا دست آن هم خشک می شود.»

طباطبایی دراردیبهشت ماه سال 1396 نیز گفته بود: «75 درصد مردم اصفهان نیازی به کنسرت ندارند.»

وی تاکید کرده بود:«بسیاری می‌گویند مردم باید خوش باشند اما همه خوشی خندیدن نیست. اگر می‌خواهید مردم خوش باشند، برایشان جهیزیه بگیرید و ازدواج‏شان را آسان کنید.»

طباطبایی‌نژاد درباره تفکیک جنسیتی در دانشگاه‌ها نیز نظرات مخصوص به خود را دارد:«اختلاط دختر و پسر در دانشگاه اشتباه است زیرا ما در اوایل انقلاب، دانشگاه‌ها و امکانات زیادی نداشتیم و مجبور بودیم که کلاس‌ها را مختلط برگزار کنیم. اما درحال حاضر دانشگاه‌های زیادی در شهرها وجود دارد و می‌توان دانشگاه‌ها را سه روز زنانه و سه روز مردانه کرد.»

اما یکی دیگر از اظهارات این امام جمعه پرحاشیه که اخیرا واکنش‌های بسیاری را در پی داشته است، سخنانش درباره اهمیت رفتن به نماز جمعه بود: «نمازجمعه یک واجب عینی است که روایت داریم اگر فردی سه هفته از روی بی اعتنایی نمازجمعه را ترک کرد، باید خانه را روی سرش خراب کرد.» دفتر امام جمعه اصفهان البته بارها با اوج گرفتن حاشیه‌ها، این سخنان را تکذیب کرده است.

با وجود همه مواضع جنجالی و سابقه سیاسی، طباطبایی نژاد پس از 16 سال تصدی امام جمعه اصفهان، در فضای سیاسی کشور چندان مطرح نیست و حوزه تاثیرگذاریش تنها به اصفهان محدود شده است.

مطالب مرتبط:

امامان جمعه در ایران؛ حاکمان شنبه

شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه، شورای بولتن‌ها​

امامان جمعه؛ عباسعلی سلیمانی؛ روحانی شیعه و نماینده امور اهل سنت​