تاج تمام قوانین را دور زد و رییس ماند؛ نمایش دموکراسی با ماده اشتباه قانونی

دو روز جلسه برای بقا یا خروج «مهدی تاج» از فدراسیون فوتبال سرانجام رییس را در اتاق طبقه چهارم فدراسیون نگه داشت. او که براساس «قانون منع اشتغال بازنشسته‌ها» باید از سمت خود استعفا می‌داد، موفق شد درهای خروجی را ببندد. دلیلش فشارهای بین‌المللی و به ویژه فدراسیون جهانی فوتبال بود. قانون منع اشتغال بازنشسته‌ها شهریور ماه امسال به تصویب شورای نگهبان رسیده است.

هفته گذشته «علی لاریجانی»، رییس مجلس شورای اسلامی در دیدار با رییس و اعضای هیات رییسه فدراسیون فوتبال ایران بار دیگر بر خروج مدیران بازنشسته از بدنه این فدراسیون تاکید کرد. او بی‌تفاوت نسبت به نامه خانم «فاطما سامورا»، دبیرکل فدراسیون فوتبال که از طرف ایرانی خواسته بود در مورد وجود یا عدم وجود و میزان دخالت‌های سیاسی در امور فدراسیون فوتبال نظر بدهد، گفته بود: «این موضوع کاملا روشن است که دولت‌ در عزل و نصب فدراسیون‌ها هیچ نقشی ندارد. اگر نیاز است، در این زمینه مجلس می‌تواند به صورت مکتوب مساله را برای فدراسیون روشن کند تا فدراسیون بر این اساس با فیفا مکاتبه داشته باشد تا مساله برای فیفا هم شفاف شود.»
علی لاریجانی در عین حال تاکید کرده بود که فدراسیون‌های ورزشی خارج از قاعده و قانونی که مجلس برای ارگان‌های دولتی تصویب کرده است، نیستند.

بیانیه کنفدراسیون فوتبال آسیا در اصل زهرچشمی بود که مدیران فدراسیون فوتبال ایران از حاکمیت ایران گرفتند. کنفدراسیون فوتبال آسیا در بخشی از بیانه خود که روی سایت رسمی‌ آن منتشر شد، نوشته بود: «با توجه به این که قانونی توسط مجلس شورای اسلامی به تصویب رسیده و فدراسیون فوتبال را به‌عنوان یک نهادغیر دولتی معرفی و پرسنل بازنشسته آن را ممنوع از کار دانسته است، کنفدراسیون فوتبال آسیا به مسایل فعلی مربوط به فدراسیون فوتبال جمهوری اسلامی ایران نظارت خواهد کرد.»

تهدیدهای فدراسیون جهانی فوتبال و کنفدراسیون آسیا با مصاحبه‌ای که «عادل فردوسی‌پور» با «جیانی اینفانتینو»، رییس فیفا انجام داد، تکمیل شد. فردوسی‌پور می‌خواست این مصاحبه را از برنامه ورزشی «۹۰» پخش کند اما دوشنبه شب این مصاحبه روی آنتن صداوسیما نرفت. ابتدا دخالت‌های «علی فروغی»، رییس سازمان تازه وارد شبکه 3 سیما دلیل اصلی حذف این مصاحبه عنوان شد اما سایت «ورزش سه» ادعا کرد دستگاه ضبط صدای اکیپ برنامه ۹۰ دچار مشکل شده و صدای اینفانتینو ضبط نشده بود.

همین سایت بخشی از صحبت‌های رییس فدراسیون جهانی فوتبال را امروز (پنج‌شنبه) منتشر کرده است. جیانی اینفانتینو در قبال استعفا یا خروج احتمالی مهدی تاج و اعضای هیات رییسه فدراسیون فوتبال ایران به دلیل قانون جدید مجلس شورای اسلامی گفته بود: «دخالت شخص‌ثالث باعث تعلیق فوتبال می‌شود.»

او «شخص ثالث» را هر شخصیت حقیقی یا نهاد حقوقی دولتی و حکومتی دانسته و گفته بود: «برای فیفا هیچ تفاوتی ندارد؛ این دخالت شخص یا نهاد ثالث است و می‌تواند به سرعت باعث تعلیق فوتبال ایران و محرومیت آن‌ها از حضور در جام ملت‌های آسیا و انتخابی جام جهانی ۲۰۲۲ قطر شود. ما از تمامی اتفاقات و تحرکات داخل ایران با خبر هستیم و آن را با دقت رصد می‌کنیم.»

بخشی از رصد مورد نظر اینفانتینو، رسانه‌ها و بخشی دیگر، اطلاعاتی است که از دل فدراسیون فوتبال ایران به فیفا می‌رسد. هفته آخر شهریور ماه سال جاری، مهدی تاج در بی‌خبری رسانه‌ای به سوییس سفر کرد و دیداری سه روزه با رییس فدراسیون جهانی فوتبال داشت. پس از این ملاقات، «مازیار ناظمی»، رییس روابط عمومی وزارت ورزش و جوانان در توییتر خود نوشت: «می آیند در وزارت ورزش و جوانان از فرصت دادن به جوانان و احترام به قانون و حفظ منافع کلی حرف می زنند و برای نشان دادن حسن نیت، استعفای بدون تاریخ امضا می کنند و بعد می روند به فدراسیون جهانی اش می گویند یک کاری بکنید که من بمانم.»

منظورش مهدی تاج و اعضای هیات رییسه فدراسیون فوتبال بود که باید به دلیل بازنشستگی از فدراسیون خارج می‌شدند. رییس فدراسیون فوتبال ایران شهریورماه در گفت‌وگو با «ایسنا» گفته بود به قانون تمکین می‌کند و از ریاست استعفا خواهد داد.

اما تلاش او برای بقا نتیجه داده است. روز چهارشنبه «رضا صالحی امیری»، رییس کمیته المپیک ایران میزبان مهدی تاج، رییس فدراسیون و «مسعود سلطانی‌فر»، وزیر ورزش و جوانان شد؛ جلسه‌ای که پشت درهای بسته بیش از پنج ساعت طول کشید. مهدی تاج راضی به استعفا نشد.

مقرر شد همین سه مقام یک روز بعد در ساختمان وزارت ورزش و جوانان دوباره تشکیل جلسه بدهند. گفته شد نماینده‌هایی از وزارت کشور و وزارت اطلاعات هم در جلسه حاضر شدند.

نتیجه جلسه اما متفاوت با پیش‌بینی‌ها رقم خورد. رضا صالحی امیری در پایان نشست سه ساعته در وزارت ورزش، به خبرگزاری «تسنیم» گفت: «فوتبال در شرایط حساس کنونی نیاز به آرامش دارد و نتایج و عملکرد نشان می‌دهد عملکرد فوتبال در سال‌های اخیر درخشان و افتخارآمیز بوده است.»

رییس کمیته ملی المپیک ایران با اعلام این که تیم ملی در آستانه جام ملت‌ها نیاز به آرامش دارد، از بقای تاج در اتاق ریاست فدراسیون فوتبال خبر داد. اما یک خطای بزرگ لابه لای حرف‌های رضا صالحی امیری وجود داشت؛ رییس کمیته المپیک ایران در گفت‌وگو با تسنیم، به ماده ۶۰ «قانون خدمات مدیریت کشور» اشاره کرده و گفته است: «بر اساس این قانون، تاج می‌تواند خود را از حالت بازنشستگی، به اشتغال مجدد با رعایت قانون برگرداند.»

اما ماده ۶۰ خدمات مدیریت کشوری چه می‌گوید؟ براساس این ماده، کلیه بورس های آموزشی که منجر به اخذ مدرک تحصیلی دانشگاهی نمی‌شوند و از سوی دولت های خارجی یا از طرف موسسات بین المللی در اختیار دولت قرار می‌گیرند، از طریق سازمان، متناسب با وظایف دستگاه های اجرایی توزیع می‌شوند.
در این ماده آمده است:«دوره‌هایی که طبق قرار داد دو جانبه برگزار می‌شوند، توسط دستگاه اجرایی مربوط اقدام خواهند شد.»

این ماده‌ هیچ ارتباطی به منع فعالیت و مدیریت تاج و چند عضو هیات رییسه فدراسیون فوتبال به دلیل بازنشستگی ندارد. حتی اگر تصور کنیم که شاید منظور صالحی امیری ماده ششم بوده باشد هم باز مرتبط با حضور وی در این پست نیست. حتی در ماده سوم قانون خدمات مدیریت کشوری آمده که احکام شرکت های دولتی که در این قانون به آن ها اشاره شده، بر کلیه شرکت هایی که شمول قوانین و مقررات عمومی بر آن ها مستلزم ذکر یا تصریح نام است نیز اعمال خواهد شد. به این ترتیب، نهادی مانند فدراسیون فوتبال هم برپایه ماده دوم که می‌گوید هر نهادی که بیش از 50 درصد بودجه سالانه آن از محل منابع غیردولتی تأمین شود مشمول این قوانین است، نمی‌تواند اعلام استقلال کند. بیش از ۶۰ درصد از بودجه فدراسیون فوتبال ایران از وزارت ورزش و جوانان تامین می‌شود.

به نظر می‌‌رسد رضا صالحی امیری در اعلام ماده و تبصره قانون اشتباه کرده است. اما این که اعلام بقای مهدی تاج را رییس کمیته ملی المپیک برعهده گرفت و نه وزیر ورزش، خود نشانه‌ای از آغاز یک بازی جدید در دولت است. در صورتی که وزارت ورزش و جوانان خود بقای تاج را اعلام می‌کرد، دخالت مستقیم حاکمیت در ورزش بود. اما حالا که رییس کمیته ملی المپیک به عنوان نماینده کمیته بین‌المللی المپیک این خبر را رسانه‌‌ای می‌کند، نمایشی از دموکراسی را هم به رخ فیفا می‌کشد.

این روزها فدراسیون فوتبال اسزان در حال بازی کردن با فدراسیون جهانی فوتبال است؛ از ورود گزینشی بانوان گرفته تا بقای مدیران با اهرم فشار بین المللی.