جایی که زندگی می‌کنید چه قدر فقیر مطلق دارد؟

بالاخره معلوم شد ایران چه قدر فقیر مطلق دارد؛ واقعیتی که مقام‌های جمهوری اسلامی سال‌ها تلاش ‌کرده اند آن را پنهان کنند. این واقعیت ریشه بسیاری از آسیب‌های اجتماعی، از اعتیاد و طلاق گرفته تا دزدی و قتل در ۳۱ استان ایران است. اما تا به حال کم تر کسی می‌دانست که گزارش‌های رسمی درباره فقر مطلق چه می‌‌‌گویند.

«مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی» در نهایت پیش گام انتشار واقعیت‌ها و آمارهای مربوط به این مشکل در ایران شده و به تازگی یکی از گزارش‌‌های خود در مورد سنجش نرخ فقر مطلق در ۳۱ استان کشور را در دسترس عموم قرار داده است.

این سنجش در سال ۱۳۹۵ انجام شده است؛ سالی که وضع اقتصادی و معیشتی مردم بهتر از سال‌های ۱۳۹۶ و ۱۳۹۷ بود.

طبق این گزارش، در سالی که سنجش انجام شده است، ۳۸/۳۱ درصد جمعیت استان سیستان و بلوچستان، یعنی حدود یک میلیون و ۲۳۲ هزار نفر در فقر مطلق به سر می‌بردند. کرمان، همسایه سیستان و بلوچستان هم دومین استان ایران از نظر بالا بودن جمعیت فقیر مطلق معرفی شده است.
این گزارش می‌‌گوید ۳۲/۹۰ درصد جمعیت این استان، یعنی حدود یک میلیون و ۳۱۱ هزار نفر در سال ۱۳۹۵ در فقر مطلق بوده اند.

گلستان سومین استان ایران است که طبق این سنجش، ۳۰/۶۸ درصد جمعیت آن، یعنی حدود ۶۴۶ هزار نفر در فقر مطلق به سر می بردند. مهم ترین شهر مذهبی ایران، یعنی قم نیز در این گزارش رتبه چهارم را داشته است.
گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس می‌گوید ۲۹/۹۶ درصد جمعیت قم در این سال، معادل ۴۷۶ هزار نفر در فقر مطلق بوده اند.

نرخ بالای فقر مطلق در این چهار استان بی‌دلیل نیست. سیستان و بلوچستان و گلستان، دو استان با جمعیت بالای اهل تسنن هستند و قم مهم ترین شهر مذهبی شیعیان در ایران.

فقر و حاشیه‌نشینی در مناطق اهل تسنن در ایران به عنوان یک اقلیت مذهبی، واقعیت پنهانی نبوده و نیست. گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس تنها مهر تاییدی بر این واقعیت بر اساس آمار‌های رسمی است.

تکلیف قم هم به عنوان مذهبی‌ترین شهر ایران، محل سکونت گروهی از مراجع تقلید و ده‌ها هزار طلبه روشن است. این شهر از زمانی که با تصمیم و دستور علی خامنه‌ای، بدون داشتن زیر‌ساخت‌های مناسب تبدیل به استان شد، مشکلات و بحران‌های مربوط به یک استان را متحمل شده که خارج از توان این شهر کوچک بوده است.

استان کرمان نیز به واسطه جمعیت بالای مهاجران افغان و محروم بودن از بسیاری از امکانات، از نرخ بالای فقر مطلق برخوردار است.

چسبیده به کرمان، استان دیگری قرار دارد که نامش هرمزگان است با جمعیت قابل توجهی از اهل سنت و دارنده پنجمین مقام از نظر داشتن فقیر مطلق در میان ۳۱ استان ایران.
گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس می‌‌گوید ۲۲/ ۸ درصد از جمعیت این استان، معادل ۴۹۶ هزار نفر در سال ۱۳۹۵ ، زمان انجام سنجش مرکز پژوهش های مجلس، در فقر مطلق به سر می‌بردند.
در این گزارش آمارهای جالب توجه دیگری دیده می‌شود؛ مثلا می‌گوید تنها ۸۷/۱ درصد جمعیت استان چهارمحال و بختیاری، معادل ۲۱ هزار نفر در فقر مطلق بوده اند.

آمار فقرای مطلق در کلان شهر تهران اما متفاوت است. این گزارش نشان می‌دهد سال ۱۳۹۵ خط فقر ماهانه یک خانواده چهار نفره شهری در بیش ترین حد آن در تهران دو میلیون و ۷۶ هزار تومان و کم ترین میزان خط فقر شهری در کشور ۹۸۳ هزار تومان بوده است.

هم چنین در مناطق روستایی استان تهران و البرز، بیش ترین خط فقر ماهانه یک خانوار چهار نفره یک میلیون و ۱۶۷ هزار تومان بوده که این رقم نیز برای دورافتاده‌ترین روستاهای کشور، ۵۴۳ هزار تومان گزارش شده است.

این آمار‌ها همگی متعلق به سال ۱۳۹۵ هستند. اما از فقر مردم در سال ۱۳۹۷ چه می‌دانیم؟ اوضاع و احوال معیشت کنونی مردم چه گونه است و فقر در این سال‌ها چه میزانی رشد داشته است؟

روزنامه «دنیای اقتصاد» با به روز کردن بخشی از آمار مرکز پژوهش‌های مجلس، نوشته بر اساس آمارهای بانک مرکزی، تورم در آبان ماه سال ۱۳۹۷ نسبت به سال ۱۳۹۵ به میزان ۵۳ درصد افزایش یافته است.

در گزارش این روزنامه آمده است اگر این خط فقر با نرخ تورم تعدیل شود، برای آبان ماه سال‌جاری نرخ خط فقر سرانه ماهانه شهر تهران یک میلیون و ۱۷۸ هزار تومان می‌شود که این رقم برای یک خانواده چهار نفره، سه میلیون و ۱۸۰ هزار تومان خواهد بود.

بررسی این روزنامه نشان می‌دهد که خط فقر روستایی در استان‌های تهران و البرز برای یک خانوار چهار نفره حدود یک میلیون و ۸۰۰ هزار تومان و این رقم برای روستاهای محروم مانند سیستان و بلوچستان، ایلام و کهگیلویه و بویر احمد ۸۳۱ هزار تومان خواهد بود.

وقتی آمار‌های بانک مرکزی می‌‌گویند تورم آبان ماه سال ۱۳۹۷ نسبت به مدت مشابه در سال ۱۳۹۵ به میزان ۵۳ درصد افزایش یافته است، می‌توان تخمین زد که فقر مطلق با چه سرعت و گستردگی ۳۱ استان ایران را درنوردیده است.