این گزارش خلاصه‌ای از آمارها و اطلاعاتی است که نشان می‌دهد وضعیت فقر در استان‌های مختلف ایران چگونه است. این اطلاعات بر اساس داده‌های تحقیق مرکز پژوهش‌های مجلس با عنوان «خط فقر ایران در سال ۱۳۹۵» و تطبیق آن با سایر آمارهای رسمی، مانند سرشماری، تورم و بیکاری استخراج و محاسبه شده است.
فقر در پایتخت بحران ایران
در سال‌های اخیر مشهد کانون بحران در ایران است؛ دومین شهر پرجمعیت و پایتخت دوم سیاسی و اقتصادی ایران. بزرگ‌ترین بنگاه اقتصادی و صنعتی ایران بعد از دولت، آستان قدس در خراسان رضوی است. بنگاهی که در این سال‌ّا تبدیل به مقر دولت قدرتمند سایه در ایران شده است.
سرچشمه بسیاری از بحران‌های معاصر اجتماعی، اقتصادی و سیاسی را می‌توان از مشهد دنبال کرد. اما ساده‌انگاری است اگر همه بحران‌ها را به وضعیت خاص سیاسی و مذهبی نسبت دهیم. مشهد یکی از کانون‌های اصلی آسیب‌های اجتماعی و شهری نیز به شمار می‌رود. نرخ حاشیه‌نشینی در مرکز استان خراسان رضوی بسیار بالا است. بر اساس برآوردها نیمی از جمعیت مشهد در سکونت‌گاه‌های غیررسمی و بافت‌های فرسوده و ناکارآمد شهری زندگی می‌کنند و جمعیت بَدمسکن کل استان بالغ بر یک میلیون و ۸۰۰ هزار نفر است.
با این همه گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس حکایت از آن دارد که جمعیت زیر خط فقر مطلق کل استان در سال ۹۵ بیشتر از ۹۱۵ هزار نفر نیست. چیزی حدود ۱۴درصد جمعیت استان که بر اساس تعریف فقر مطلق، درآمدشان به غذای کافی (۲۱۰۰ کالری در روز) نمی‌رسد.
آمار نیروی کار سال ۱۳۹۶ نشان می‌دهد که وضعیت اشتغال در خراسان رضوی نسبت به میانگین کشوری بهتر است، بیکاری ۱۱.۵درصد و نسبت اشتغال جمعیت بالای ۱۵ سال ۴۳.۲ درصد است. با این حساب از حدود ۶ میلیون ۴۳۴ هزار ساکن استان، کمتر از ۲ میلیون نفر شاغل وجود دارد. یکی به ازای ۳ نفر که به نسبت بسیاری از مناطق ایران وضعیت قابل قبولی است.
فقر شهری
از میان ۹۰۰ هزار فقیر استان در سال ۱۳۹۷، بیش از ۸۴۳ هزار نفر در مناطق شهری زندگی می‌کنند. در واقع نرخ فقر در مناطق شهری ۱۸درصد است. این عدد در شهر مشهد بزرگ‌تر است. جمعیت زیر خط فقر مطلق مشهد در سال ۱۳۹۵، بیش از ۶۴۸ هزار نفر محاسبه شده است. اگر این عدد را با جمعیت ۳میلیونی مشهد مقایسه کنیم به این نتیجه می‌رسیم که ۲ سال پیش، از هر ۵ مشهدی یکی گرفتار فقر مطلق بوده و پول کافی برای تامین نیازهای حداقلی زندگی در بساط نداشته است.
در سال ۹۵ خط فقر مطلق در شهر مشهد، برای یک نفر ۵۰۵ هزار تومان و برای یک خانواده چهار نفری بیش از یک میلیون و ۳۶۵ هزار تومان محاسبه شده است. این عدد در سایر مناطق شهری استان ۳۶۵ هزار تومان برای یک نفر و حدود ۹۸۵ هزار تومان برای یک خانواده چهار نفره بوده است.
اگر با احتساب نرخ تورم مناطق شهری استان در آبان ۹۷ به‌روز کنیم خط فقر در پاییز امسال خط فقر سرانه در شهر مشهد برای یک نفر بیش از ۷۲۵ هزار تومان و برای خانواده نزدیک ۲ میلیون تومان برآورد می‌شود. در سایر مناطق شهری استان خراسان رضوی هم نرخ به روز شده خط فقر، ۵۲۵ هزار تومان برای یک نفر و برای خانواده چهار نفری یک میلیون و ۴۱۲ هزار تومان به دست می‌آید.
فقر روستایی
جمعیت فقیر ساکن روستاهای استان خراسان بیش از ۷۰ هزار نفر است که در قالب ۲۸ هزار خانواده به سختی زندگی می‌گذارنند. با اینکه خط فقر در مشهد و سایر مناطق شهری استان خراسان رضوی بسیار بالا است، اما این استان یکی از پایین‌ترین حدود فقر را در سراسر کشور دارد. همین باعث شده تا با وجود درآمد محدود و پایین، نرخ فقر در میان روستانشینان استان کمتر از ۴درصد باشد.
خط فقر روستایی استان خراسان رضوی در سال ۹۵، حدود ۲۲۰ هزار تومان به ازای یک نفر و کمتر از ۶۰۰ هزار تومان برای یک خانواده چهار نفری محاسبه شده است.
اگر با احتساب نرخ تورم مناطق روستایی استان این اعداد را برای پاییز امسال به روز کنیم به این نتیجه می‌رسیم که خط فقر روستایی در آبان ۹۷، برای یک نفر حدود ۳۴۰ هزار تومان و برای یک خانواده ۴ نفری دست‌کم ۹۱۲ هزار تومان است.
مطالب مرتبط:
اطلس فقر در ایران؛ سیستان و بلوچستان
اطلس فقر در ایران؛ آذربایجان غربی
اطلس فقر در ایران؛ استان مرکزی
اطلس فقر در ایران؛ خراسان شمالی
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر